Notre Dame yangını

Notre Dame yangını, 15 Nisan 2019 tarihinde, Orta Avrupa Yaz Saati'ne göre 18.20 sularında, Paris'teki Notre Dame Katedrali'nin çatısının altında başladı. Yangın söndürüldüğünde binanın kulesi çökmüş, çatısının çoğu yıkılmış ve üst duvarları ciddi şekilde hasar görmüştür. Taştan yapılma tonozlu tavan, yangının iç mekana zarar vermesini önledi. Pek çok sanat eseri ve dini kalıntı, acil durumun erken saatlerinde güvenli bir yere taşındı, ancak diğerleri dumandan zarar gördü ve dış sanat eserlerinin bir kısmı hasar gördü veya yok edildi. Katedralin sunağı, iki borulu org ve 13. yüzyıldan kalma üç penceresi hafif hasar gördü. Yangın, sitenin ve şehrin yakın bölgelerinin zehirli toz ve kurşunla kirlenmesine neden oldu.

Fransa cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, katedralin 2024 yılına kadar restore edieceğini söyledi ve 1 milyar avronun üzerinde bir bağış kampanyası başlattı.

25 Aralık 2019'da katedral, 1803'ten beri ilk kez Noel Ayini'ne ev sahipliği yapmadı.

Arka plan

UNESCO Dünya Mirası listesinde olan Notre Dame'ın ("Paris'in Leydisi") Katolik Katedrali'nin inşasına 12. yüzyılda başlandı. Duvarları ve iç tonozlu tavanı taştan; çatısı ve kulesi ahşaptı (çoğu 13. yüzyıldan kalma meşe) ve suyu dışarıda tutmak için kurşunla kaplanmıştı. Kule, en son 19. yüzyılda olmak üzere birkaç kez yeniden inşa edildi.

Katedralin taş işçiliği, yıllarca süren hava ve kirlilik nedeniyle ciddi şekilde aşınmış ve kurşun kaplamasındaki çatlaklar su aldığı için sivri büyük ölçüde çürümüştü. Çatı keresteleri kuru, süngerimsi ve tozluydu. 2014'te Kültür Bakanlığı yenileme masrafını tahminen 150 milyon € olarak hesapladı ve 2016'da Paris Başpiskoposluğu önümüzdeki beş ila on yıl içinde 100 milyon € toplamak için bir çağrı başlattı. Yangın sırasında, kulenin restorasyonu yapılıyordu ve transept üzerine iskele dikiliyordu.

Katedralde yangın çıkma riskine yoğun ilgi gösterildi. Paris İtfaiyesi, 2018'de yerinde tatbikatlar da dahil olmak üzere, oradaki acil durumlara hazırlanmak için düzenli olarak tatbikat yaptı. Katedrale her gün bir itfaiyeci gönderildi ve itfaiye görevlileri çatının altındaki koşulları günde üç kez kontrol etti.

Yangın

18.18'de katedralin çatısının altındaki çatı katında yangın çıktı. 18.20'de yangın alarmı çaldı ve korumalar katedrali boşalttı. Olayı araştırmak için bir koruma gönderildi, ancak yanlış yere gönderildiği için yangın kaynağını bulamadı. Yaklaşık on beş dakika sonra bu fark edildi. Korumalar katedralin çatı katına giden üç yüz basamağı tırmanırken yangın epey yayıldı. Alarm sistemi, korumalar geri döndükten sonra 18.51'de çağrılan itfaiyeyi otomatik olarak bilgilendirecek şekilde tasarlanmamıştı. İtfaiye on dakika içinde geldi.

Polisler, Île de la Cité'yi tahliye etti. Çatıdan yükselen beyaz duman siyaha, sonra da sarıya dönüştü.

Yangın söndürme

400'den fazla itfaiyeci devreye girdi. Yüz devlet çalışanı değerli eşyaları emniyete taşımak için polis ve belediye çalışanları da dahil olmak üzere insan zinciriyle çalıştı.

İtfaiyeciler için daha riskli olmasına rağmen katedrale verilen zararın daha aza indirgenmesi için alevlerle binanın içinden mücadele edildi. Katedral ve içindekilere verilen zararı en aza indirmek için normalden daha düşük basınçlarda su tabancaları kullanıldı. Su, Sen Nehri'nden pompalı botla sağlandı.

Yüksekten düşen su yapısal hasara yol açabileceği ve aniden soğutulursa ısınmış taşlar çatlayabileceği için havadan yangına müdahale yapılmadı. Tehlikeli hava akımları nedeniyle helikopterler kullanılmadı, ancak termografi için drone'lar ve su akışlarını yönlendirmek için robotlar kullanıldı. Çatıdan düşen erimiş kurşun itfaiyeciler için ayrı bir tehlike oluşturdu.

18.52 itibarıyla, duman dışarıdan görülebiliyordu, itfaiyeciler geldikten 10 dakika sonra alevler görülmeye başlandı. Katedralin kulesi 19.50'de çöktü ve tüm kapıları çarparak tavan arasına ateş gönderen bir hava akımı yarattı. Daha sonra itfaiyeciler çatı katından çekildi. Kule çökmeden kısa bir süre önce, yangın, sekiz büyük çanın olduğu kuzey kulesindeki ahşap çerçeveye sıçradı. Çanlar düşmüş olsaydı, düştükleri sırada meydana gelen hasarın diğer kuleleri ve onlarla birlikte tüm katedrali çökertebileceği düşünülüyordu. 20.30'da itfaiyeciler, çatıyı söndürmekten vazgeçip kuleleri kurtarmaya odaklandılar. 21.45'te yangın kontrol altına alındı.

Yakındaki apartmanlar olası çökme endişesi nedeniyle tahliye edildi, ancak 19 Nisan'da bu riskin ortadan kalktığı ifade edildi.

1 itfaiyeci ve 2 polis memuru yaralandı.

Hasar

Ahşap/metal çatının çoğu ve katedralin sivri kulesi çöktü, çatının yaklaşık üçte biri kaldı. Çatının ve kulenin kalıntıları, katedralin iç tavanını oluşturan taş tonozun üzerine düştü. Bu kubbenin bazı bölümleri sırayla çöktü ve yanan çatıdan gelen döküntülerin aşağıdaki mermer zemine düşmesini sağladı, ancak çoğu bölüm, ağtonozların kullanılması nedeniyle bozulmadan kaldı ve katedralin iç kısmına ve içindeki nesnelere verilen hasarı büyük ölçüde azalttı.

Katedral, dikenli taç dahil bir sürü sanat eserini ve dini kalıntılarını içinde bulunduruyordu.

Bazı sanat eserleri tadilatlara hazırlanırken kaldırılmıştı ve katedralin kutsal kalıntılarının çoğu, yangının ulaşmadığı yerdeydi. Bazı eserler, acil durum çalışanları tarafından başka yere taşındı. Taşınmayan birçok değerli eşya da hayatta kaldı.

19. yüzyıldan kalma vitray pencerelerin bazılarındaki kurşun derzler eridi, ancak 13. yüzyıldan kalma üç büyük gül pencere hasarsızdı. Birkaç sıra yıkıldı ve tonozlu kemerler dumandan karardı, ancak kilisenin ana haçı ve sunağı, onu çevreleyen heykellerle birlikte hayatta kaldı.

Sadece dumandan zarar görmüş bazı tabloların restorasyon için Louvre'a taşınması bekleniyor. Kulenin tabanındaki on iki Havari'nin heykelleri de dahil olmak üzere bir dizi heykel, tadilat hazırlıkları için kaldırılmıştı. Kulenin tepesindeki horoz şeklindeki rölyef, enkaz altında hasar görmüş ancak bozulmamış halde bulundu. 3 borulu org da önemli ölçüde hasar görmedi. Katedralin ayin hazinesi ve "Mayıslar" resimleri güvenli bir yere taşındı. Katedralin en büyük çanı Bourdon, herhangi bir hasar görmedi.

Tepkiler

O akşam için planlanan sarı yelekliler hareketine yönelik yapacağı konuşmayı erteleyen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Notre Dame'a giderek orada kısa bir konuşma yaptı. Çok sayıda dini lider ve hükûmet lideri başsağlığı diledi.

Yapılan bağışlar

Birçok zengin aile ve şirket, katedralin onarılmasına katkıda bulunmak bağış kampanyasına katılmıştır.

• Arnault ailesi & LVMH (€200M)
• Bettencourt ailesi & L'Oréal (€200M)
• Pinault ailesi & Artémis (€100M)
• Total SA (€100M)
• Paris belediyesi (€50M)
• BNP Paribas SA (€20M)
• Decaux ailesi & JCDecaux (€20M)
• AXA SA (€10M)
• Lily Safra (€10M)
• Bouygues ailesi (€10M)
• De Lacharrière ailesi & FIMALAC (€10M)
• Île-de-France (€10M)
• Société Générale (€10M)
• BPCE (€10M)

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Notre-Dame de Paris 16 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – resmi web sitesi
• Friends of Notre-Dame de Paris 16 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• NOVA Series TV Show from PBS – Saving Notre Dame 16 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• NOVA Series TV Show from PBS – Saving Notre Dame's Flying Buttresses 16 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Before the Fire: Notre-Dame de Paris in Pictures 16 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.