Κάστρο του Σαντιγί

Το κάστρο του Σαντιγί (Γαλλικά: Château de Chantilly) είναι ιστορικό γαλλικό κάστρο που βρίσκεται στην πόλη Σαντιγί στον νομό Ουάζ, στην περιοχή Ω-ντε-Φρανς, 43 χιλιόμετρα βόρεια του Παρισιού. Ο χώρος περιλαμβάνει δύο συνδεδεμένα μεταξύ τους κτήρια: το Πετί Σατώ (Μικρό κάστρο) που χτίστηκε γύρω στο 1560 για τον Αν του Μονμορανσύ και το Γκραν Σατώ (Μεγάλο κάστρο), το οποίο καταστράφηκε κατά τη Γαλλική Επανάσταση και ξαναχτίστηκε το 1875. Το κάστρο ανήκει στο Ινστιτούτο της Γαλλίας, στο οποίο κληροδοτήθηκε με τη διαθήκη του Ερρίκου της Ορλεάνης, δούκα του Ωμάλ.

Είναι ιστορικό μνημείο από το 1988 και ανοιχτό στο κοινό. Στο κάστρο στεγάζεται το Μουσείο Κοντέ, που περιλαμβάνει μία από τις καλύτερες συλλογές πινάκων στη Γαλλία και Βιβλιοθήκη με μικρογραφίες βιβλίων του 15ου και 16ου αιώνα. Οι στάβλοι, Μεγάλοι στάβλοι, χτισμένοι από το 1719 έως το 1740, είναι ένα αριστούργημα του αρχιτέκτονα Ζαν Ωμπέρ, στεγάζουν τώρα το Μουσείο αλόγου. Οι κήποι είναι μια από τις πιο αξιοσημείωτες δημιουργίες του Αντρέ Λε Νοτρ.

Ιστορικό

Η αρχική κατασκευή

Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, το κάστρο ήταν ένα οχυρό μέσα στους βάλτους της κοιλάδας του ποταμού Νονέτ, για τον έλεγχο του δρόμου ανάμεσα στο Παρίσι και το Σανλίς. Ανήκε στην οικογένεια Μπουτεγιέ ντε Σανλίς, που το διατήρησε έως τον 14ο αιώνα. Κατά τη Μεγάλη Ζακερί του 1358, το οχυρό λεηλατήθηκε από τους χωρικούς και πωλήθηκε στον Πιέρ ντ'Ορζεμόν, η οικογένεια του οποίου κατασκεύασε στη θέση του οχυρού ένα κάστρο και το διατήρησε για έναν περίπου αιώνα έως το 1484, οπότε πέρασε μέσω κληρονομιάς στην ισχυρή οικογένεια των Μονμορανσί, που το κατείχε από τον 15ο έως τον 17ο αιώνα και πραγματοποίησε σημαντικά έργα εκεί.

Το πιο επιφανές μέλος αυτής της οικογένειας, ο κοντόσταυλος Αν του Μονμορανσύ (1493-1567), -στρατηγός του Φραγκίσκου Α’ της Γαλλίας, ο οποίος πολεμώντας στους Ιταλικούς πολέμους, θαύμασε την ομορφιά των παλατιών που είδε στις εκστρατείες του και αποφάσισε να χτίσει ένα κάστρο ως θερινή κατοικία, σε γαλλικό αναγεννησιακό στιλ -, ανακαίνισε το κάστρο με αρχιτέκτονα τον Πιέρ Σαμπίζ το 1528 και, το 1551, κατασκεύασε το Πετί Σατώ, με αρχιτέκτονα τον Ζαν Μπυλάν, ο οποίος είχε εργαστεί στο κάστρο του στο Εκουάν. Το 1538 δημιούργησε τον ανοιχτό χώρο στον οποίο στεκόταν το έφιππο άγαλμά του και έχτισε επτά παρεκκλήσια, δύο εκ των οποίων μέσα στο πάρκο. Ήταν επίσης αυτός που δημιούργησε τους πρώτους κήπους.

Το 1632, ο Ερρίκος Β' του Μονμορανσύ αποκεφαλίστηκε γιατί συνωμότησε κατά του Καρδινάλιου Ρισελιέ, πρωθυπουργού του Λουδοβίκου ΙΓ’. Έτσι, το κάστρο κατασχέθηκε από τον βασιλιά για να αποδοθεί όμως το 1643 στην αδελφή του εκτελεσθέντος, την Καρλόττα Μαργαρίτα του Μονμορανσί σύζυγο του Ερρίκου Β΄ των Βουρβόνων του Κοντέ και έτσι πέρασε στον οίκο των Κοντέ. Κληροδοτήθηκε στον γιο τους τον επιλεγόμενο Μεγάλο Κοντέ (1621-1686), ο οποίος έχοντας αντιταχθεί στον Μαζαρίνο κατά τη διάρκεια της Σφενδόνης, είδε την περιουσία του να κατάσχεται από το 1652 μέχρι το 1659. Το 1664, εγκαταστάθηκε οριστικά στο κάστρο και οι γιορτές που διοργάνωνε στο κάστρο του Σαντιγί συναγωνίζονταν σε λαμπρότητα αυτές των Βερσαλλιών και συγκέντρωναν όλη την αριστοκρατία της Γαλλίας, καθώς και διανοούμενους και καλλιτέχνες της εποχής όπως τους Λα Φονταίν, Λα Μπρυγιέρ, Μποσυέ, Μαντάμ ντε Λαφαγέτ, Μαντάμ ντε Σεβινιέ, Μολιέρο κ.ά.

Ο Μολιέρος παρουσίαζε εκεί έργα του, όπως τις Γελοίες κομψευόμενες το 1659. Η Μαντάμ ντε Σεβινιέ αναφέρει στα απομνημονεύματά της ότι όταν ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΔ' επισκέφθηκε το κάστρο το 1671, ο Φρανσουά Βατέλ, ο αρχιμάγειρας του Μεγάλου Κοντέ, αυτοκτόνησε όταν φοβήθηκε ότι τα ψάρια θα σερβίρονταν πολύ αργά.

Αυτή την εποχή δημιουργήθηκαν οι κήποι επίσημο κηπουρό του βασιλιά, Αντρέ Λε Νοτρ.

Επανάσταση και επακόλουθα

Το Γκραν Σατώ καταστράφηκε στη Γαλλική Επανάσταση. Επισκευάστηκε εν μέρει από τον Λουδοβίκο Ερρίκο Β΄ του Κοντέ (1756 – 1830), αλλά μετά την εκτέλεση από τον Ναπολέοντα Α' του γιου του Λουδοβίκου Αντώνιου του Ανγκιέν το 1804 εξαλείφθηκε η γραμμή του κλάδου των Βουρβόνων-Κοντέ και η περιουσία του κληροδοτήθηκε στον ανεψιό του Ερρίκο της Ορλεάνης, δούκα του Ωμάλ (1822-1897), γιο του βασιλιά Λουδοβίκου - Φιλίππου.

Το Σαντιγί ξαναχτίστηκε εξ ολοκλήρου, γύρω στο 1875, από τον Ερρίκο της Ορλεάνης, δούκα του Ωμάλ σε σχέδια του Ονορέ Ντωμέ, όπου στέγασε τις συλλογές του έργων τέχνης. Καθώς οι δύο γιοι του πέθαναν σε νεαρή ηλικία, ο δούκας του Ωμάλ κληροδότησε την περιουσία του στο Ινστιτούτο της Γαλλίας μετά τον θάνατό του το 1897, με σκοπό να δημιουργηθεί εκεί Μουσείο, το οποίο ονομάστηκε Μουσείο Κοντέ και εγκαινιάστηκε το 1898.

Το μουσείο Κοντέ

Τα έργα στην γκαλερί τέχνης περιλαμβάνουν τον Μυστικό Γάμο του Αγίου Φραγκίσκου του Σασσέττα, το Φθινόπωρο του Μποτιτσέλι, το Πορτρέτο της Σιμονέττα Βεσπούτσι του Πιέρο ντι Κόζιμο, τις Τρεις Χάριτες και τη Μαντόνα του Λορέτο του Ραφαήλ, την Πιετά του Γκουερτσίνο καθώς και τέσσερις από τους πίνακες ζωγραφικής του Αντουάν Βαττώ. Άλλοι πίνακες της συλλογής περιλαμβάνουν έργα των Φρα Ατζέλικο, Φιλιπίνο Λίπι, Χανς Μέμλινγκ, 260 πίνακες και σχέδια των Φρανσουά και Ζαν Κλουέ, Βερονέζε, Μπαρότσι, Αννίμπαλε Καρράτσι, Ντομενικίνο, Σαλβατόρ Ρόσα, Νικολά Πουσέν, Φιλίπ ντε Σαμπέν, Βαν Ντάικ, Γκουίντο Ρένι, Ζαν-Μπατίστ Κρεζ, Τζόσουα Ρέινολντς, Ευγένιος Ντελακρουά, Ενγκρ, Ζερικώ.

Η βιβλιοθήκη του Πετί Σατώ περιέχει περισσότερα από 1.500 χειρόγραφα και 17.500 έντυπα, που είναι μέρος συλλογής που περιλαμβάνει πάνω από 700 incunabula, και περίπου 300 μεσαιωνικά χειρόγραφα, μεταξύ των οποίων μια σελίδα του Registrum Gregorii (περίπου 983), Οι Πολύ Πλούσιες Ώρες του Δούκα του Μπερί, το Ingeborg Psalter και 40 μινιατούρες από το Βιβλίο των Ωρών του Ετιέν Σεβαλιέ του Ζαν Φουκέ.

Το πάρκο, ο Ιππόδρομος του Σαντιγί, οι στάβλοι, το μουσείο αλόγου

Ο κύριος κήπος του κάστρου, έκτασης 115 εκταρίων, έχει εκτεταμένα παρτέρια γαλλικού τύπου και σιντριβάνια, σχεδιάστηκε δε από τον Αντρέ Λε Νοτρ για τον Μεγάλο Κοντέ. Το πάρκο περιλαμβάνει επίσης έναν καταρράκτη, περίπτερα και ένα κατασκευασμένο χωριό. Το τελευταίο ενέπνευσε το Χωριό της βασίλισσας Μαρίας Αντουανέτας στους Κήπους των Βερσαλλιών.

Το κτήμα έχει θέα στον ιππόδρομο του Σαντιγί και στους Μεγάλους Στάβλους, που κατασκευάστηκαν από το 1719 έως το 1740 από τον αρχιτέκτονα Ζαν Ωμπέρ για τον Λουδοβίκο Ερρίκο Α΄ του Κοντέ (1692-1740). Οι στάβλοι μπορούσαν να φιλοξενήσουν 240 άλογα και 500 σκυλιά, που χρησιμοποιούνταν για καθημερινό κυνήγι στο δάσος του Σαντιγί. Από το 1982 στεγάζουν το Μουσείο του αλόγου. Το μουσείο περιλαμβάνει περισσότερα από 200 αντικείμενα και έργα τέχνης και παρουσιάζει τη σημασία της σχέσης του ανθρώπου με το άλογο από την αρχή των πολιτισμών, προσφέροντας ιππασία, εκπαιδευτικές παρουσιάσεις και παραστάσεις.

Σύμφωνα με τον μύθο, ο Λουδοβίκος Ερρίκος Α΄ του Κοντέ πίστευε ότι θα μετενσαρκωθεί ως άλογο μετά τον θάνατό του και το 1719 ζήτησε από τον αρχιτέκτονα Ζαν Ωμπέρ να κατασκευάσει στάβλους κατάλληλους για την τάξη του.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Η ιστοσελίδα του κάστρου του Σαντιγί (γαλλικά, αγγλικά)