Dit is een lijst van voetballers die minimaal één officiële wedstrijd hebben gespeeld in het eerste elftal van de Nederlandse betaald voetbalclub NAC Breda of NAC.

Henk Pels

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

Z

Dit is een lijst van acteurs en actrices die een rol (hoofd-, bij- of gastrol) spelen of gespeeld hebben in de soapserie Goede tijden, slechte tijden.

Sommige rollen werden door verschillende acteurs gespeeld. De nummers achter sommige personages geven dit aan. Zo werd de rol van Bianca Bouwhuis het eerst gespeeld door Cynthia Abma.

Rollen die groen zijn gemarkeerd zijn rollen die momenteel te zien zijn in GTST.

Vaste personages

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

Bijrollen/gastrollen

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

Productie

Regie

Langstlopende

Acteurs

Deze tabel geeft de top tien van langstbijdragende acteurs van Goede tijden, slechte tijden weer.

Personages

Deze tabel geeft de top tien van langstlopende personages van Goede tijden, slechte tijden weer.

Externe links

• (en) Rolverdeling GTST op imdb.com
• Goede Tijden, Slechte Tijden Wiki

Het communisme is een sociale, politieke en economische ideologie gericht op de verwezenlijking van een klasseloze en socialistische samenleving. Ze is gebaseerd op gemeenschappelijke eigendom van de productiemiddelen met openbare instellingen waarbij iedereen produceert naar vermogen en neemt naar behoefte. De 19e eeuwse Duitse filosoof en econoom Karl Marx en sociaal wetenschapper en filosoof Friedrich Engels waren de belangrijkste pleitbezorgers van wat ze presenteerden als het 'wetenschappelijk' communisme. Dit vonden ze niet alleen wenselijk voor het welzijn van de mensheid, maar volgens een door hen geopperde wetmatigheid 'historisch onvermijdelijk' zoals verwoord in het geschrift Kritiek op het program van Gotha.

Het woord 'communisme' stamt af van het Latijnse 'communis', dat gemeenschappelijk en universeel betekent.

Voorgeschiedenis

Min of meer communistische ideeën waren er al eeuwenlang in de menselijke geschiedenis. Vele filosofen en ook kritische christelijke theologen hadden in de loop der jaren hun gedachten laten gaan over de wenselijkheid van een maatschappelijk bestel, waarin geen armoede meer zou bestaan, onder meer Thomas More. Dit bleef eeuwenlang doorgaans bij denkbeeldige fantasieën of utopieën, zonder dat er serieuze reële opvattingen opdagen waarbij maatschappijkritische daadwerkelijk meer daadwerkelijk trachtten te komen tot een bewuste en daadwerkelijke maatschappijverandering waarin een einde zou ontstaan aan armoede, economische ongelijkheid en uitbuiting.

Reeds in de 18e eeuw, nog voor de Franse Revolutie, besprak onder meer de Franse filosoof Jean-Jacques Rousseau de mogelijke oorzaken van de ongelijkheid in de maatschappij. Aan het einde van de 18de eeuw werd de Franse revolutie een mijlpaal in de geschiedenis, waarna in navolging van Rousseau (die 9 jaar eerder was overleden) meerdere kritische denkers openlijk waagden te stellen dat sociale ongelijkheid onmogelijk kon worden bestreden zonder ingrijpende maatschappelijke verbeteringen.

Liberalen daarentegen opperden eveneens voor de Franse revolutie al dat een zogeheten 'onzichtbare hand' welvaart zou brengen. Dit theoretisch economisch concept zou positieve gevolgen met zich meebrengen als individuen in hun eigen belang bleven handelen. Dit concept werd voor het eerst geïntroduceerd door Adam Smith aan het begin van de industriële revolutie in zijn Theorie van de Morele Gevoelens in 1759.

Utopistische socialisten zoals Karl Marx verwierpen het concept van die onzichtbare hand. In theorie zou het zogenaamd automatisch welvaart voor iedereen opleveren, wanneer iedereen zijn of haar eigenbelang zou nastreven. Tijdens de industriële revolutie zouden zich critici gaan roeren omdat de theoretisch hoopvolle onzichtbare hand juist bleek te leiden tot meer ongelijkheid en grootschalige maatschappelijke ellende. Deze critici pleitten daarom voor ingrijpende structurele veranderingen met vooral om de overgang van privé-ondernemingen en de privé-eigendom van productiemiddelen van particulieren naar een vormen van gezamenlijke bezit van een werkend collectief. Marx pleitte zelfs voor een "maatschappelijke gemeenschap" in staatsverband als een wetenschappelijke oplossing en een geheel nieuw staatsbestel.

Karl Marx zou later onder meer ook bekend worden door deze frappante en gevleugeld geworden uitspraak. die hij zou hebben gedaan: "De filosofen hebben de wereld tot nu toe alleen op verschillende manieren geïnterpreteerd. Het punt is echter om ze te veranderen." Hij schreef deze woorden bij aantekeningen voor een pas later gepubliceerd werk met co-auteur Friedrich Engels. Het markeerde dat hij hiermee geen pure filosoof meer was of wilde zijn, doch daarentegen de plicht voelde een activist of demagoog (in de neutrale betekenis van volksopvoeder) of grondlegger van een ideologie die een alternatief moest aanbieden voor de bestaande maatschappij. Deze woorden lijken echter ook te zijn opgevat door volgelingen die hieraan een rechtvaardiging meenden te mogen ontlenen tot het doden van personen die de onvermijdelijk geachte 'maatschappelijke vooruitgang' zouden blokkeren. De vroeg-20ste-eeuwse Russische revolutionair Vladimir Lenin formuleerde dit als eufemisme dat men nu eenmaal eieren moest breken om een omelet te bakken. Latere berucht immorele navolgers Jozef Stalin, Mao Zedong in de Volksrepubliek China en Pol Pot in Democratisch Kampuchea keken niet op een mensenleven meer of minder als dit in hun ogen de ideale maatschappij dichterbij zou brengen.

Stromingen

Binnen het communisme ontstonden verschillende stromingen, verdeeld van libertair (anarchocommunisten, autonomisten, radencommunisten) tot autoritair (leninisme, trotskisme, stalinisme en maoïsme). Marxisme is een theorie over communisme gebaseerd op de ideeën van de filosoof en econoom Karl Marx. Leninisme voegt aan het marxisme toe dat er een voorhoedepartij nodig is om de proletarische revolutie te leiden en om alle politieke macht na de revolutie voor de werkende klasse veilig te stellen, voor de ontwikkeling van universeel klassenbewustzijn en participatie van werknemers in een overgangsfase tussen kapitalisme en socialisme.

Met het ontstaan (en verval) van verschillende grote communistische machtsblokken als China en de Sovjet-Unie wordt deze beweging sterk beïnvloed door geschiedenis van de 20e eeuw: de rivaliteit tussen de "socialistische wereld" (staats-kapitalistische landen geregeerd door de communistische partijen) en de "westerse wereld" (landen met een markteconomie en een parlementair systeem), met als hoogtepunt de Koude Oorlog tussen het "Oostblok" en de "kapitalistische wereld".

Gedurende de 20e eeuw waren vooral de autoritaire marxistische en leninistische opvattingen beeldbepalend voor het communisme, door de vestiging van communistische dictaturen en politieke partijen die ook in andere landen een dergelijk model nastreefden. Het marxisme presenteert zich ook als "wetenschappelijk" om zich te profileren ten opzichte van de utopische opvattingen, die Marx bestreed in onder meer zijn werk De armoede van de filosofie (1847).

Theorie

Volgens de marxistische theorie is de enige manier om de kapitalistische ongelijkheid af te schaffen, dat het proletariaat (arbeidersklasse), die in de samenleving de belangrijkste producent van rijkdom vormt en voortdurend door de bourgeoisie (welgestelde klasse) wordt uitgebuit en gemarginaliseerd, het kapitalisme omverwerpt in een brede sociale revolutie. De revolutie, in de theorie van de meeste individuen en groepen, is meestal een gewapende opstand.

Geschiedenis

Vroeg communisme

De oorsprong van het communisme is discutabel, en er zijn verschillende historische groepen, maar ook theoretici, wier overtuigingen beschreven zijn als communistisch. De Duitse filosoof Karl Marx zag oercommunisme als de originele jagers-verzamelaarcultuur van de mensheid waaruit het is ontstaan. Volgens Marx was het alleen mogelijk om het privé-eigendom te ontwikkelen nadat de mensheid in staat was om een overschot te produceren. Het idee van een klasseloze maatschappij ontstond in het oude Griekenland. Lycurgus creëerde in circa 800 v. Chr. een klasseloze maatschappij in Sparta waarin alle vrije mannen gelijk waren, gelijke rijkdom had en waarin bezittingen, echtgenotes en kinderen gedeeld werden. Deze maatschappij hield vijf eeuwen stand. Plato beschrijft het in zijn boek Staat als een toestand waarin mensen al hun bezittingen delen, vrouwen en kinderen.:

Het private en individu is helemaal verbannen uit het leven en de dingen die van nature privé zijn, zoals ogen en oren en handen, zijn gemeengoed geworden."

In de geschiedenis van het westerse denken, kunnen bepaalde elementen van het idee van een samenleving op basis van gemeenschappelijk eigendom van goederen terug gevonden worden in de oudheid. Plato pleitte voor een samenlevingsvorm die raakvlakken vertoont met het latere communisme. Hij onderscheidde in de door hem gewenste maatschappij vier groepen: de bestuurders, de wachters, de werkende vrije burgers en de slaven. De vrije burgers zijn de boeren, arbeiders en handwerklieden. De wachters zijn de soldaten en leven gezamenlijk afgezonderd van de rest van de bevolking. De wachters hebben geen privé-eigendom en alle goederen in de legerplaats zijn gemeenschappelijk eigendom. De arbeiders, boeren en handwerkslieden behielden hun privé-eigendom over de productiemiddelen. Een voorbeeld uit de oudheid is de Spartacus-slavenopstand in Rome.

In de 5e eeuw bestond de Mazdak-beweging in wat nu Iran is. Deze kan als "communistisch" worden gekenmerkt, omdat het tegen de enorme privileges van de edele klassen en de geestelijkheid was, en kritiek had op het privé-eigendom en het streven naar een egalitaire samenleving. Een andere groepering die streefde naar gemeenschappelijk eigendom van goederen waren de wederdopers van Münster rond Jan Matthijs en Jan van Leiden. Ze konden de gemeenschap van goederen niet doorvoeren, doordat hun koninkrijk in Münster in 1534 werd aangevallen en opgeheven door de katholieke bisschop.

De Franse Revolutie

In 1789 barst de bom: de Franse burgerij grijpt de macht, die tot dan toe door de adel en absolute monarchen werd uitgeoefend. Een nieuw régime beroept zich bij zijn machtsuitoefening op de verlichtingsidealen "vrijheid, gelijkheid en broederschap" (Frans: liberté, égalité, fraternité). Na vier jaar ontaardt de revolutie in de Terreur, het dictatoriale bewind van onder andere de jakobijn Robespierre. De jakobijnse schrijver Marat (die op dat moment al vermoord is) sprak over de "despotie van de vrijheid".

Gracchus Babeuf en Filippo Buonarroti wilden met hun kleine groepje samenzweerders de macht grijpen met de steun van het proletariaat. In hun plan zou de regering het erfrecht afschaffen, zodat na tientallen jaren de meeste productiemiddelen en andere goederen staatseigendom werden. Alle geproduceerde goederen zouden worden opgeslagen in magazijnen, waaruit de overheid aan iedere burger goederen uit zou verdelen. Geld zou worden afgeschaft. Het deïsme zou de staatsgodsdienst worden, maar er zou wel godsdienstvrijheid bestaan. Babeuf werd gearresteerd en ter dood veroordeeld. Buonarroti werd jaren later vrijgelaten. Hoewel in zijn revolutionaire plannen de centrale rol niet is weggelegd voor het proletariaat (de arbeidersklasse), die pas tot wasdom zal komen met de industriële revolutie, wordt hij toch gezien als voorloper van het marxisme.

De negentiende eeuw

De Franse Revolutie mondt uiteindelijk uit in de napoleontische oorlogen, gevolgd door de Restauratie. Pas na 1830 kunnen de radicalen weer ademhalen. In dat jaar van de Julirevolutie grijpt de Franse liberale burgerij opnieuw de macht en komt Lodewijk Filips, de Burgerkoning, op de troon. Een jaar later breekt de eerste grote staking uit onder zijdewevers in Lyon.

Louis Auguste Blanqui was bevriend met Buonarroti. Blanqui begon in 1835 de communistische organisatie Genootschap van de Families met ongeveer 1200 leden, waarvan in meerderheid de aanhangers van Babeuf. De politie arresteerde de leiders. Na zijn vrijlating richtte Blanqui een nieuwe organisatie op met de naam Genootschap der Seizoenen. In mei 1839 begon deze organisatie een opstand. De opstand mislukte en de meeste samenzweerders werden gearresteerd. Blanqui wilde na een succesvolle staatsgreep een dictatuur instellen. De dictatuur zou het volk voorbereiden voor het communisme. De communistische stroming van Blanqui staat bekend als het blanquisme.

Étienne Cabet publiceerde in 1840 het boek Voyage en Icarie. Cabet vond dat alle productiemiddelen het eigendom moest worden van de overheid. Iedere burger krijgt consumptiegoederen naar behoefte. De gehele maatschappij staat op hetzelfde uur op, werkt op dezelfde tijdstip, eten hun maaltijden gezamenlijk in eetzalen en gaan op hetzelfde tijdstip naar bed. Het christendom zou de staatsgodsdienst zijn en kritiek op het christendom was verboden. De aanhangers van Cabet waren de eersten die zichzelf “communist” noemden. Blanqui en aanhangers van Babeuf namen later de term “communist” over. Het communisme moest volgens Cabet vreedzaam verwezenlijkt worden.

Wilhelm Weitling werd geïnspireerd door Babeuf, Blanqui en Cabet. In navolging van Cabet schetste Weitling het communisme als een christelijke samenleving met staatseigendom van de productiemiddelen en de verdeling naar behoefte. Weitling was van mening dat het communisme bereikt moest worden door een staatsgreep. Weitling was een tegenstander van democratie en wilde in plaats daarvan een systeem van examens inrichten. De opperste leiding bestond uit drie wetenschappers die worden gekozen wegens hun goede examencijfers.

In 1843 strijkt een jonge Duitse filosoof en journalist in Parijs neer, Karl Marx. Onder invloed van Théodore Dezamy wordt de liberaal Marx binnen een paar maanden overtuigd communist. Met zijn vriend Friedrich Engels bouwt hij een systeem van "wetenschappelijk socialisme" uit, dat later marxisme genoemd zal worden. Marx en Engels stellen dit systeem tegenover het eerdere utopische socialisme. Volgens Marx was de komst van het communisme onvermijdelijk door de economische ontwikkeling van het kapitalisme. Volgens Marx zouden steeds meer middenstanders weg worden geconcurreerd door de kapitalisten. Door centralisatie van het kapitaal worden grote aantallen arbeiders in een klein aantal bedrijven samengebracht, waardoor de arbeidersklasse zich gaat organiseren. Bij een extreme economische crisis zou de arbeidersklasse via de revolutie de staatsmacht veroveren om zo de dictatuur van het proletariaat in te voeren.

De groei van het moderne communisme

Sovjet-Unie en Europa

In de late 19e eeuw kreeg het Russische marxisme een eigen karakter. De eerste belangrijke figuur van het Russische marxisme was Georgi Plechanov. In het werk van Plechanov stond dat hij in de veronderstelling was dat Rusland, dat minder verstedelijkt en geïndustrialiseerd was dan West-Europa, nog vele jaren had te gaan voordat de samenleving klaar zou zijn voor een proletarische revolutie, en dat er een overgangsperiode van een burgerlijk regime nodig zou zijn om het tsarisme te vervangen door een socialistische en later een communistische maatschappij.

In Rusland was het met de Oktoberrevolutie van 1917 de eerste keer dat een partij met een openlijke marxistische oriëntatie, in dit geval de Bolsjewistische Partij, de macht kreeg. Dit genereerde veel praktisch en theoretisch debat binnen de marxistische beweging. Marx voorspelde dat het socialisme en het communisme gebouwd zouden worden op de basis die gelegd werd door de meest ontwikkelde kapitalistische ontwikkeling. Rusland was echter een van de armste landen in Europa. Marx had uitdrukkelijk verklaard dat Rusland het stadium van de burgerij van het kapitalisme zou kunnen overslaan. Andere socialisten waren ook van mening dat de Russische revolutie een voorloper kon zijn van andere revoluties in het Westen.

Azië

Met de dekolonisatie van Zuidoost-Azië na de Tweede Wereldoorlog begon het communisme ook hier op veel plekken opgeld te doen. Dit hangt nauw samen met het feit dat het westerse kapitalisme, een systeem dat de voormalige kolonisatoren hadden gehanteerd, door de nu zelfstandig geworden landen sterk werd verworpen. Onder andere de Russische Revolutie werd gezien als een verandering in positieve zin. In Indonesië waren in 1926 en 1927 al communistische opstanden geweest. Een belangrijke factor die de verspreiding van het communisme in Azië na de oorlog bevorderde was het feit dat de in 1949 nieuw opgerichte Volksrepubliek China onder leiding van communisten stond, met Mao Zedong als eerste leider. Hierdoor kwam heel China onder communistisch bestuur, met uitzondering van Taiwan. Dit eiland en de nieuw ontstane staat Zuid-Korea werden gebieden in de regio Zuidoost-Azië waar de Amerikaanse invloedssfeer sterk bleef, en het communisme bijgevolg geen wortel kon schieten. Ook op de Filipijnen heeft het communisme nooit voet aan de grond gekregen, doordat de Verenigde Staten hier reeds in 1946 een pro-Amerikaanse regering installeerden.

Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie

In 1985 werd Michail Gorbatsjov de leider van de Sovjet-Unie. Hij voerde de glasnost (openheid) en perestrojka (herstructurering) in. De Sovjet-Unie greep niet in toen Polen, de Duitse Democratische Republiek, Tsjecho-Slowakije, Bulgarije, Roemenië en Hongarije het communisme afschaften in 1990. In 1991 viel de Sovjet-Unie uiteen.

Communistische partijen blijven politiek belangrijk in vele landen. De democratisch gekozen president Dimitris Christofias van Cyprus is lid van de Progressieve Partij van de Arbeiders. In Zuid-Afrika is de Communistische Partij een partner in de ANC-geleide regering. In India leidden communisten de regeringen van drie staten, met een totale bevolking van meer dan 115 miljoen. In Brazilië is de Communistische Partij van Brazilië een onderdeel van de parlementaire coalitie onder leiding van de regerende democratische socialistische Arbeiderspartij en werd vertegenwoordigd in het kabinet van Dilma Rousseff, tot zij in 2016 is afgezet. In Cuba wordt het land nog steeds bestuurd onder leiding van de Communistische Partij van Cuba.

Marxistisch-leninistische staten:

•  China
•  Cuba
•  Laos
•  Noord-Korea
•  Vietnam

Niet-marxistisch-leninistische staten met communisten in de regering:

•    Nepal

Eertijds marxistisch-leninistische staten:

• Afghanistan
• Albanië
• Angola
• Benin
• Bulgarije
• Congo
• Duitse Democratische Republiek
• Ethiopië
• Ghana
• Grenada
• Guinee
• Hongarije
• Joegoslavië
• Kampuchea
• Madagaskar
• Mongolië
• Mozambique
• Polen
• Roemenië
• Somalië
• Sovjet-Unie
• Tanganyika
• Toeva
• Tsjecho-Slowakije
• Zuid-Jemen

Klassenstrijd

Als tegenstrever van de economische kant van het communisme worden de kapitalisten gezien. De strijd tussen de klassen staat centraal: in de tijd van het begin van het industriële tijdperk de fabrieksbezitters aan de ene kant, en de uitgebuite arbeiders in de steden (die vanaf het platteland naar de steden waren getrokken) aan de andere kant. Marx meende hierin een nooit-aflatende klassenstrijd te zien, waarbij uiteindelijk via een revolutie gevolgd door een 'dictatuur van het proletariaat' (in Marx' opvatting is er onder het kapitalisme een dictatuur van de kapitalisten) het communisme opgebouwd kon worden.

Socialisme als 'tussenfase'

De term socialisme bestond al voordat Marx een communist was, maar na de dood van Marx kreeg de term socialisme een aparte betekenis in de marxistische terminologie. Marx maakte onderscheid tussen de eerste fase van de communistische maatschappij en de hoogste fase van de communistische maatschappij. Na de dood van Marx gaven leninisten aan de eerste fase van het communisme de naam socialisme. Tijdens het vroegste stadium van het communisme zouden de productiemiddelen in het bezit van de overheid zijn en loonarbeid zou nog bestaan. De laatste fase van het communisme heeft als hoofdbeginsel: Van ieder naar zijn vermogen, aan ieder naar zijn behoefte. Dit betekent dat iedereen tijdens de laatste fase van het communisme vrijwillig werkt naar diens mogelijkheden, terwijl iedereen mag nemen wat hij of zij wil. De voormalige USSR heette dan ook de "Unie van Socialistische Sovjet Republieken," en ook in Cuba wordt de (voortdurende) revolutie socialistisch genoemd.

In de praktijk

In de theorie van de economische orde passen de meeste socialistisch georiënteerde landen in het brede spectrum van mengvormen van kapitalisme en socialisme, met aan het ene uiteinde de "gemengde economieën" van westerse snit (waar ook Nederland en België toe gerekend kunnen worden) en aan het andere uiteinde de communistische landen, zoals China, waar meer of minder "marktwerking" wordt toegelaten.

Als politieke stroming was het communisme (of marxisme) aanvankelijk onderdeel van wat toen nog de sociaaldemocratie heette. Naar aanleiding van het besluit van een meerderheid van de sociaaldemocratie om de oorlogsinspanningen voor de Eerste Wereldoorlog te steunen splitste een grote marxistische groep zich af, onder leiding van Lenin.

Hij noemde de leden van deze stroming (verenigd in de Derde Internationale) 'communisten', om afstand te nemen van de overgebleven sociaaldemocratie. Het communisme staat sindsdien voor een meer principiële stroming binnen het socialisme, dat nog het sterkst uitgaat van de ideeën zoals die oorspronkelijk door Marx waren opgesteld.

Aan de andere kant is er de sociaaldemocratie, waar na het vertrek van de marxisten/communisten het idee heeft postgevat dat het kapitalisme hervormd dient te worden, in plaats van omvergeworpen. Tegenwoordig is de sociaaldemocratie dermate ingepast binnen het kapitalisme dat zelfs hervormingen niet meer het doel zijn.

De term 'socialisten' voor de sociaaldemocratie is dan binnen het communisme ook niet meer op zijn plaats, en wordt nu gebruikt door niet-stalinistische marxisten, zoals trotskisten. Communisten die de dictatuur van het proletariaat niet verwerpen, bestempelden de sociaaldemocratie ook wel als 'revisionisme'.

Hedendaagse nostalgie naar het communisme

In veel voormalige communistische landen heerst onder de lokale bevolking een sterke heimwee naar het communisme. Het terugverlangen naar de voormalige DDR wordt ostalgie genoemd en het terugverlangen naar het voormalige Joegoslavië wordt joegonostalgie genoemd.

66 procent van de bevolking in Armenië betreurde de val van Sovjet-Unie en maar 12% vond het een goede zaak, 72 procent van de Hongaren vond het leven beter onder het communisme, 63 procent van de Roemenen vond het leven beter onder het communisme, 81 procent van de Serviërs vond het leven het best in het voormalige socialistische Joegoslavië. 66 procent van de bevolking in Slowakije vond het leven beter onder het communisme.

Communisme in Nederland

Het communisme kreeg in Nederland al vroeg steun, in 1918 werd de Communistische Partij Holland (CPH), de voorganger van de Communistische Partij van Nederland (CPN), opgericht. Waar eerst de Nederlandse invloed in het buitenland aanzienlijk was door bijvoorbeeld de werken van Anton Pannenkoek en Herman Gorter, kwam de partij steeds meer onder invloed van Moskou. Dat leidde tot conflicten en royementen. Het gevolg was dat er allerlei splinterpartijen ontstonden, waarvan sommige zich kritisch opstelden tegenover de Sovjet Unie. Onmiddellijk na de Duitse inval ging de CPN als enige politieke partij in de illegaliteit. Daardoor vormden zij een belangrijk deel van het verzet, mede door het opvangen van vluchtelingen en het verspreiden van illegale kranten zoals De Waarheid en Het Noorderlicht. Onder andere de Februaristaking tegen de vervolging van Joodse Nederlanders werd door hen georganiseerd. Mede daardoor groeide de sympathie voor het communisme in Nederland tijdens de oorlog. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn honderden Nederlandse communisten gearresteerd en naar gevangenissen en concentratiekampen in Duitsland afgevoerd, waar velen regelrecht werden omgebracht of anderszins om het leven kwamen. Communisme werd naast jodendom door het nazisme als een van de grootste vijanden van het Derde Rijk beschouwd en is vanaf de jaren dertig intensief bestreden. Door de actieve rol in het verzet stemde zo'n 10 procent van de Nederlanders na de oorlog op de communisten.

Door hun antikoloniale houding botsten de communisten al direct met de overheid toen deze troepen naar Nederlands-Indië zond. De communisten werden uitgemaakt voor landverraders. De naoorlogse Nederlandse overheid beschouwde communisten als staatsgevaarlijk; hoewel in Nederland niet, zoals in de Duitse Bondsrepubliek, een officieel beroepsverbod voor communisten gold na de oorlog, werd in feite gedurende de hele Koude Oorlog-periode communisten het werken zeer lastig gemaakt. Ambtenaren mochten geen lid van de CPN zijn, wat natuurlijk v.v. inhield dat partijleden geen ambtenaar konden worden of blijven. Dat betekende voor bijvoorbeeld een onderwijzer geen les meer te kunnen geven. Zo zagen, uit angst om verlies van werk, mensen vaak af van lidmaatschap. En zo was de CPN ook de enige partij in Nederland die geen radiozendtijd voor politieke partijen van overheidswege kreeg. De CPN ging in 1989 op in GroenLinks. Een andere communistische partij tijdens de koude oorlog was de Socialistische Partij die was opgericht als maoïstische partij en zich anders dan de CPN niet zo zeer richtte op de Sovjet-Unie maar meer op communistisch China en steun vanuit China ontving.

Daarnaast had Nederland nog een groot aantal aan kleinere organisaties en partijen waaronder het Marx-Lenin-Luxemburg Front, Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij, Groep van Internationale Communisten en de Kommunistische Arbeiders-Partij Nederland.

Hedendaagse communistische organisaties zijn onder meer: de uit de CPN-traditie voortgekomen Nieuwe Communistische Partij van Nederland (NCPN) en daaraan verbonden Communistische Jongerenbeweging (CJB), de maoïstische Rode Morgen, en de trotskistische Internationale Socialisten. De in 2021 in de Tweede Kamer verkozen partij BIJ1 kent daarnaast communistische invloeden.

Kritiek op het communisme

In het westen wordt het communisme in deze landen meestal als mislukt beschouwd, vooral wegens de ernstige schendingen van de mensenrechten, maar ook vanwege een vaak sterk bureaucratisch gecontroleerd economisch systeem. In socialistische landen wordt de economie en de sociale maatschappij verregaand van bovenaf gecontroleerd en gereglementeerd. Tevens kent men in dergelijke landen geen goede scheiding en onafhankelijkheid der machten. Aangezien communistische machthebbers het politiek systeem vaak boven het individu stellen, heeft dit al gauw als uitvloeisel een in zo'n systeem legitiem gebruik van geweld, moderne propagandatechnieken en censuur om politieke tegenstand de kop in te drukken en daarmee het bestaan van het systeem te waarborgen, hetgeen al snel het gevolg was in de vroege stadia van ontstaan van socialistisch Rusland, China en Roemenië. In het trotskisme werd dit het verschijnsel van de thermidor genoemd, naar een belangrijk moment in de Franse revolutie waarmee dit vergeleken werd.

Hierbij dient opgemerkt te worden dat tegenstanders dit als inherent aan het communisme zien, omdat elke communistische regering zich hieraan heeft schuldig gemaakt. Bovendien konden deze regeringen rekenen op de steun van de communistische partijen en organisaties in democratische landen, onder meer door verdachtmakingen van slachtoffers van het communisme in hun propaganda. Sommige voorstanders van het communisme zien dit echter als een afwijking van het oorspronkelijke communistische idee. Belangrijke oorzaken daarvan zouden zijn het doorwerkend bestaan van een niet-communistisch verleden en de tegenwerking vanuit het niet-communistische buitenland zolang de revolutie geen wereldrevolutie is. Als belangrijkste voorbeeld van een voorstander van de laatste opvatting wordt vaak Trotski genoemd. Zeker is dat het door Marx geprofeteerde communisme niet bereikt is.

Communistische literatuur

• Engels, Beginselen van het communisme, 1847
• Marx & Engels, Communistisch Manifest, 1848
• Marx, Het Kapitaal, 1867
• Rosa Luxemburg, Hervorming of revolutie?, Aksant (2006), ISBN 978-90-5260-220-2

Kritiek op het communisme in literatuur

• Het geloof der kameraden, een van de bekendste boeken van de socialistisch opgevoede professor Russische literatuur Karel van het Reve. In dit boek wordt gesteld dat omwille van de zwakke tot afwezige filosofische, economische en wetenschappelijke basis het socialisme meer van een geloof dan van een theorie weg heeft.
• 1984, een beroemd boek uit 1948 van de Britse schrijver George Orwell. 1984 is een boek waarin de enkeling ten onder gaat in een volkomen kansloze strijd tegen een totalitair bewind. Het is een waarschuwing tegen totalitaire regimes zoals nazi-Duitsland en Stalins Sovjet-Unie. Beroemd is de uitspraak Big brother is watching you, wat slaat op de nooit geziene, maar almachtige leider van het totalitaire bewind in Oceanië, waar de hoofdpersoon van het boek Winston Smith leefde. Big Brother zou hierbij voor Jozef Stalin kunnen doorgaan en Emmanuel Goldstein voor Leon Trotski.
• Animal Farm van George Orwell is geschreven na Orwells ervaringen in Spanje toen hij vocht aan de kant van de Republikeinse Internationale Brigades in de Spaanse Burgeroorlog waar hij, mede door het optreden van de Stalinistische veiligheidsdiensten, gedesillusioneerd raakte. Beroemd geworden is de uitspraak All animals are equal, but some animals are more equal than others ("Alle dieren zijn gelijk, maar sommige zijn meer gelijk dan andere").
• De Goelag Archipel van Aleksandr Solzjenitsyn waarin hij als ooggetuige verslag doet van de onderdrukking in de Sovjet-Unie.
• Zwartboek van het communisme: misdaden, terreur, onderdrukking, met een schatting van het totale aantal doden dat volgens de auteurs door toedoen van het communisme is gevallen. Stéphane Courtois e.a., vert. uit het Frans door Kiki Coumans, Uitg. Arbeiderspers, Amsterdam (1998). 1083 pagina's, ISBN 90-295-5838-5
• Onverwerkt verleden, Frits Bolkestein, Uitg. Prometheus, Amsterdam (1998). Kritische visie van de VVD-politicus op het communisme en de ontwikkelingen in Oost-Europa. 279 pag., ISBN 90-5333-606-0
• Wereldrevolutie De communistische beweging van Marx tot Kim Jong Il, Erik van Ree, Uitg. Mets & Schilt, Amsterdam (2005), werk over het ideaal van de communistische heilstaat. Ex-communist probeert antwoord te geven op de vraag waarom in de twintigste eeuw tientallen miljoenen mensen van over de hele wereld hun lot verbonden aan het communisme en waarom zij er, verenigd in straf georganiseerde partijen, in slaagden een substantieel deel van de wereld in hun greep te krijgen, 512 pagina's, ISBN 978-90-5330-395-5

Zie ook

• Lijst van communistische partijen

Wijlre (spreek uit: wiel-ree/wielrə) (Limburgs: Wielder) is een kerkdorp in de gemeente Gulpen-Wittem, in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg. Het dorp ligt in het Zuid-Limburgse Heuvelland. Door het dorp stroomt het riviertje de Geul. De kern Wijlre telde in 2023 circa 2.420 inwoners; in de bijbehorende buurtschappen, gehuchten en het buitengebied woonden nog eens circa 600 mensen.

Etymologie

De naam 'Wijlre' komt van het Oud-Germaanse woord 'wiler', dat net als het Duitse woord 'Weiler' gehucht of hofstede betekent.

Geschiedenis

Wijlre ontstond in de middeleeuwen en werd voor het eerst schriftelijk vermeld in 1147, terwijl het in 1262 een zelfstandige parochie werd.

Ten westen van het dorp stond op het plateau Het Gericht, de galg van Wijlre.

Vanaf de 12e eeuw was Wijlre een zelfstandige heerlijkheid binnen het Heilige Roomse Rijk: de Heerlijkheid Wijlre. De Fransen maakten daar in 1795 een eind aan, waarna Wijlre eerst deel uitmaakte van de Franse Republiek en Keizerrijk; na 1814 van het Koninkrijk der Nederlanden.

Tot 1981 was Wijlre een zelfstandige gemeente. In 1982 werd de voormalige gemeente verdeeld over de nieuwe gemeenten Margraten en Gulpen, waar het dorp zelf bij laatstgenoemde werd gevoegd.

Reeds in de 14e eeuw waren er brouwerijen in Wijlre. Uit deze traditie is in 1871 de huidige Brand Bierbrouwerij voortgekomen.

Erfgoed en bezienswaardigheden

• Kasteel Wijlre dateert uit de 17e eeuw. Het werd gebouwd door de heren van Wachtendonck. In de tuin van het kasteel bevindt zich het zogenaamde Hedge House, een modern vormgegeven paviljoen ontworpen door de architect Wiel Arets dat onderdak biedt aan een orchideeënkas, een oranjerie, een kippenhok en een expositieruimte. Het kasteel wordt nog steeds particulier bewoond. Het bijhorende Hedge House, het Koetshuis, de tuin en het park zijn publiekelijk toegankelijk. De stichting buitenplaats Kasteel Wijlre is verantwoordelijk voor het behoud en beheer van de buitenplaats. Het tentoonstellingsprogramma wordt samengesteld door het Maastrichtse Bonnefantenmuseum.
• De kerk van Wijlre is gewijd aan de heilige Gertrudis van Nijvel en dateert uit de 13e eeuw. De kerk werd in 1835 herbouwd in Dorische stijl door Alois Klausener uit Aken. Aan het eind van de 19e eeuw vergrootte Pierre Cuypers de kerk. In 1925 werd het kerkgebouw vergroot door architect J.H.H. van Groenendael. De inventaris is gedeeltelijk in Lodewijk XVI-stijl.
• De watermolen "Molen van Otten" op de Geul bestond al in de 13e eeuw.
• Kasteel Cartils
• Diverse vakwerkhuizen, meest 18e-eeuws.
• Kalkovens Dikkebuiksweg
• Mariakapel in buurtschap Stokhem

Natuur en landschap

Wijlre ligt in het Geuldal waardoor de meanderende Geul stroomt. De hoogte van het dorp bedraagt ongeveer 100 meter. Aan de westzijde van het dal liggen enkele hellingbossen op de rand van het Plateau van Margraten, hier vindt men onder meer de gele anemoon. Vanuit het dal snijden meerdere droogdalen in op het plateau, te weten de Gronselergrub, Abelschegrub en Beertsengrub. Aan de oostzijde ligt de Eyserberg op de zuidwestelijke rand van het Plateau van Ubachsberg met het Eyserbos. Aan de westzijde van dit plateau wordt deze bij Wijlre door twee droogdalen ingesneden, door het Droogdal van Colmont en de Elkenradergrub.

Verkeer en vervoer

Station Wijlre is een halteplaats voor treinen van de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij. Het station ligt aan de spoorlijn Aken - Maastricht, waarvan een deel, tussen Schin op Geul en Vetschau, in gebruik is bij de ZLSM.

Van 28 juni 1922 tot 5 april 1938 had Wijlre bij hetzelfde station tevens een halte van de tramlijn Gulpen-Wijlre-Vaals, onderdeel van de tramlijn Maastricht - Vaals. Voor deze tramlijn werd er bij de buurtschap Cartils een talud aangebracht om de Geul en de Eyserbeek te overbruggen. Dit talud is zichtbaar in het landschap aanwezig.

Geboren in Wijlre

• Antoon Coolen (17 april 1897 - 9 november 1961), schrijver van streekromans
• Sjef Hensgens (27 januari 1948 - 19 mei 2024), atleet
• Kjell Knops (21 juli 1987), voetballer

Afbeeldingen

Nabijgelegen kernen

Gulpen, Eys, Schin op Geul, Ubachsberg

Bij Wijlre behoren ook de buurtschappen en gehuchten Etenaken, Berghof, Cartils, Kapolder, Elkenrade, Stokhem en Beertsenhoven.

StukTV, ook wel Stuk, is een Nederlands multimediaal platform met de vaste gezichten Giel de Winter, Thomas van der Vlugt en Stefan Jurriens. Het belangrijkste onderdeel is het YouTube-kanaal. De content trekt een ruim publiek, vooral jongeren. Het bedrijf werd in 2012 opgericht en is sinds 2018 eigendom van Talpa Network.

Geschiedenis

StukTV begon met het plaatsen van een vacature op filmvacatures.nl. Bedenker Giel de Winter ging door middel van deze vacature op zoek naar twee andere presentatoren. Als eerste kwam Thomas van der Vlugt erbij. Op 1 juli 2012 ging het kanaal van start via www.stuk.tv. Door middel van castingvideo's werd gezocht naar een derde presentator. Uit tien kandidaten werd Stefan Jurriens door de kijker als winnaar gekozen; hij moest tijdens zijn auditie zo veel mogelijk detectiepoortjes in winkels laten afgaan in Rotterdam.

Op 22 september 2012 zetten ze hun verslaggeving omtrent Project X Haren op YouTube en dit betekende de doorbraak van het kanaal. Al snel besloten ze hun eerdere video's naar YouTube te verplaatsen en het kanaal daar voort te zetten. In 2013 had het kanaal al 100.000 abonnees. In 2016 werd de 1 miljoen abonnees gepasseerd en in november 2018 bereikten ze de grens van 2 miljoen abonnees. In december 2023 waren de video's van StukTV in totaal meer dan 1,5 miljard keer bekeken.

De eerste jaren stond het kanaal vooral bekend om de woensdagopdrachten, maar in 2014 begonnen ze ook met de zaterdagseries. Op zondag uploadden ze soms extra afleveringen, meestal is dit gesponsorde content of een extra aflevering van een zaterdagserie. Een aantal seizoenen van Roadtrippers en Het Jachtseizoen is ook op televisie uitgezonden. Vanaf 2021 maakt StukTV ook seizoenen van Het Jachtseizoen voor SBS6.

In 2015, 2016, 2017, 2018 en 2019 won het kanaal de VEED Award voor 'Beste YouTube Channel'.

Sinds 1 november 2018 is StukTV eigendom van Talpa. Giel de Winter werd creatief directeur bij de afdeling Social van Talpa en trad toe tot het managementteam.

In 2022 lanceerde StukTV, ter ere van hun tienjarig bestaan, een mobiele app. Hierop staan al hun programma’s en muziek. Ook worden op de app video’s uitgezonden van achter de schermen tijdens de programma’s. Tevens zijn sommige afleveringen eerder of exclusief via de app te bekijken.

Woensdagopdrachten (2012-2020, 2024-heden)

In 2012 begonnen ze met de woensdagopdrachten en van 13 februari 2013 t/m 28 oktober 2020 werd er steevast elke week een opdracht uitgevoerd die kijkers konden indienen op hun website, waarvan elke woensdag om 17:00 uur een video van 10 tot 15 minuten op hun YouTube-kanaal werd gepost. Bij bepaalde opdrachten nam het drietal het tegen elkaar op en konden er punten worden verdiend; vanaf 2018 kreeg de verliezer een streepje getatoeëerd.

Veel voorkomende opdrachten waren:

• illegale overnachtingen (Giel, Thomas en Stefan laten zich insluiten in bijvoorbeeld een winkel of pretpark om er te overnachten)
• urban exploring (Giel, Thomas en Stefan nemen 's nachts een kijkje op of in verlaten locaties in voornamelijk België en Duitsland)
• Verstoppertje spelen (bijvoorbeeld in een winkel zonder toestemming)
• van a naar b (in een rechte lijn, waarbij ze ook door woningen en water moesten)
• droppings (Giel, Thomas en/of Stefan worden ergens gedropt met bepaalde handicaps)
• pranks
• ravages (bijvoorbeeld verkleed als Sinterklaas of de Kerstman opdrachten uitvoeren in een winkelcentrum of woonwijk)
• races (bijvoorbeeld vervoer zo veel mogelijk mensen met een tuktuk binnen een uur of zet zo veel mogelijk dieren op de foto binnen een uur)

Het drietal is in die jaren meerdere malen met de politie in aanraking gekomen en hebben diverse boetes gekregen. Ook schreven winkels jaarverboden uit.

Dankzij hun opdrachten verscheen het drietal regelmatig in het nieuws, zoals toen ze in het Willem II-stadion illegaal hadden overnacht en na de publicatie van een filmpje omtrent de beveiliging van Ouwehands Dierenpark, hun verslaggeving van Project X Haren, het maken van een visstick van 258 kilogram, een mensenjacht vanuit een schietende helikopter, het organiseren van een 'kabouterinvasie' in de Efteling, een pizzabezorging bij een bouwmarkt die uit de hand liep, het in brand steken van een caravan en het ontdekken van een aap in de in 1985 opgeheven dierentuin Dierenpark Wassenaar.

Twee video's zijn niet meer op YouTube te vinden. Opdracht 7 Porn in Public, vanwege schending van de YouTubereglementen en opdracht 59 overnachting in een dierentuin, omdat de dierentuin niet blij was met de beelden en een kort geding wilde aanspannen.

In december 2015 moest StukTV in eerste instantie een filmpje van YouTube verwijderen waarin ze 's nachts voor het huis van Enzo Knol en zijn vriendin een grap met vuurwerk en harde muziek uithalen. De drie StukTV-makers hadden naar aanleiding van dit incident een gesprek met Knol in RTL Late Night, waar werd besloten dat het betreffende filmpje weer online mocht.

In oktober 2020 maakte StukTV bekend te stoppen met de woensdagopdrachten, waarna eind oktober 2020 de laatste opdracht online kwam. In totaal werden er van 2012 t/m 2020 420 woensdagopdrachtvideo's gemaakt. Daarna zijn nog een aantal compilatieafleveringen gemaakt.

In juni 2024 werd bekendgemaakt dat de woensdagopdrachten terugkeren, waarna op 12 juni 2024 opdracht 421 online kwam.

Woensdagseries (2021-2023)

In 2021 werden er zes vierdelige series geüpload op woensdagen, in 2022 werd er een zesdelige en een vierdelige serie geüpload en in 2023 werden er vier vierdelige series uitgebracht.

Zaterdagseries

Afleveringen van de zaterdagseries komen meestal online om 17:00 uur.

Roadtrippers

Het team van StukTV verkreeg landelijke bekendheid door hun eerste televisieprogramma Roadtrippers. Dit programma werd in 2014 op Veronica TV uitgezonden, en de aflevering werd tevens geüpload op het kanaal van StukTV. Het trio ging de strijd aan tegen een team van Veronica-presentatoren om vanuit Amersfoort zo ver mogelijk de wereld in te reizen met een beperkt budget. Het trio eindigde in Kuala Lumpur, de hoofdstad van Maleisië, en versloeg daarmee het team van Veronica, dat eindigde in het Marokkaanse Tan-Tan.

In de jaren daarna volgden meerdere edities.

Madtrip

In 2018 werd het concept van Roadtrippers eenmalig aangepast. De naam veranderde in Madtrip en de jongens van StukTV namen het op tegen Nesim Najih, Dionne Slagter en Peter de Harder. Ze kregen € 500 om een auto te kopen en moesten zo veel mogelijk opdrachten uitvoeren (maximaal 100) om de pot zo groot mogelijk te maken. Deze pot kon daarna door iedereen gewonnen worden.

Het Jachtseizoen

In december 2016 begon de serie Het Jachtseizoen. Hierin slaat elke aflevering een bekende Nederlander op de vlucht voor de mannen van StukTV. Aan hen is het vervolgens de taak om de voortvluchtige binnen 4 uur te pakken te krijgen. De gevangene krijgt een voorsprong van 20 minuten en draagt een zender die elke 10 minuten – in het laatste uur elke 5 minuten – een gps-signaal stuurt. Bij het opsporen van de gevangene heeft StukTV verschillende hulpmiddelen, zoals reisinformatie en locatiegegevens. Ook mogen ze wanneer nodig een drone in de lucht brengen. Degene op wie StukTV jaagt mag niet langer dan 20 minuten in hetzelfde voertuig zitten en mag geen gebouwen betreden, met uitzondering van openbare gebouwen, zoals een treinstation of parkeergarage. Sinds 2018 bezit de uitdager ook een offline button waarmee Team Stuk de apparatuur voor 10 minuten niet kan gebruiken, dus kunnen ze al de vorige en huidige locaties niet zien.

Sinds 2021 zijn er al drie seizoenen gemaakt voor de televisiezender SBS6.

Huis op Stelten

In mei 2017 begon een nieuwe serie genaamd Huis op Stelten. Hierin staat elke week een huis van een bekende Nederlander centraal zonder dat diegene het door heeft. Het is de bedoeling dat de jongens van StukTV in een paar uur het huis een complete metamorfose geven in een bepaald thema.

De Horrornacht

In januari 2018 kwam er een nieuwe serie onder de naam De Horrornacht. Hierin reizen de jongens van StukTV af naar verschillende angstwekkende locaties in verschillende landen om daar één nacht te gaan overnachten.

De Kluis

In december 2018 kwam het nieuwe programma De Kluis voor het eerst online. In deze serie bewaken de drie presentatoren een aantal met goudstaven gevulde kluizen. Iedere week probeert een groep overvallers bestaande uit drie bekende Nederlanders de kluis te kraken en de buit mee te nemen. Lukt het de overvallers om meer dan de helft van de goudstaven mee te nemen, dan winnen ze € 10.000 voor een goed doel naar keuze. Lukt het de overvallers niet, dan winnen de bewakers (team Stuk) en gaat het geld naar een door hen te kiezen goed doel.

Seizoen 1 speelde zich af binnen de Koepelgevangenis in Arnhem. Er werd gespeeld met 70 goudstaven.

Seizoen 2 speelde zich af op het MOB-complex Zwijnsbergen in Elst. Het aantal goudstaven werd teruggebracht naar 50, waardoor er dus maar 25 goudstaven nodig waren om te winnen. Ook zijn er nu maar een beperkt aantal levens.

Seizoen 3 begon in januari 2021 en werd opgenomen op het Zendstation Lopikerkapel in Lopikerkapel.

Seizoen 4 begon op 30 april 2022 en werd opgenomen in het Evoluon in Eindhoven.

Prankstrijd

In Prankstrijd halen Giel, Thomas en Stefan grappen met elkaar uit. Het eerste seizoen verscheen in het voorjaar van 2019. In 2020 volgde er een tweede seizoen. In dit seizoen zitten ze op een andere locatie dan hun eigen huis en wordt er een grappenstand bijgehouden. Degene met de meeste geslaagde pranks wint het 2e seizoen.

Bij het derde seizoen werd het concept veranderd. In dit seizoen werkten Giel, Thomas en Stefan samen om pranks uit te voeren bij bekende Nederlandse YouTubers. Tijdens de eerste twee afleveringen heette de serie Prankoorlog, maar door de gebeurtenissen in Oekraïne in februari 2022 werd er besloten om de naam aan te passen naar Prankstrijd.

De Hongerige Wolven

In De Hongerige Wolven zijn er negen kandidaten die het het hele seizoen tegen elkaar opnemen voor de titel 'Alfa Wolf'. Elke aflevering valt de kandidaat met de minste geldwaarde af. De persoon die aan het eind van het seizoen de hoogste geldwaarde heeft, wint het geldbedrag dat hij of zij waard is.

Puberende Bejaarden

In Puberende Bejaarden verkleden Giel, Thomas en Stefan zich in bejaarden om zo onherkenbaar een bucketlist af te werken.

De Drop

In De Drop bezoekt StukTV elke aflevering een griezelige plek, waar een van hen moet overnachten. Wie, dat wordt bepaald door het prikken van een naald in een voodoopop. Als het diegene te veel wordt kunnen ze de zogeheten Paniekknop indrukken, waarna ze opgehaald worden door de rest. Het is een soortgelijk format als Horrornacht.

Seizoen 1 (2020)

In het eerste seizoen deden alleen Giel en Thomas mee. Dit seizoen bestond uit 6 afleveringen, de eerste kwam op 15 februari uit en de laatste op 21 maart 2020. Op woensdag 1 april kwam er een extra aflevering in de vorm van een opdracht. Dit deden ze omdat het opgenomen werd tijdens de pauze van Stefan, maar Giel en Thomas wilden wel dat ook Stefan een keer ergens moest overnachten.

Seizoen 2 (2021)

In dit seizoen werden in verband met de coronapandemie alleen locaties in Nederland bezocht. Stefan deed voor het eerst mee dit seizoen.

Seizoen 3 (2023)

Dit seizoen werd ook uitgezonden in de app van StukTV, waardoor het aantal weergaven op YouTube een stuk lager lag. In de StukTV-app is het aantal weergaven niet te zien.

Seizoen 4 (2024)

In dit seizoen gingen een of twee van de mannen overnachten in het betreffende gebouw. Er werden overdag in twee voodoopoppen naalden geprikt en een munt om middernacht bepaalde of een of twee van hen naar binnen moesten. In het eerste geval werd willekeurig gekozen uit een van beide poppen met een naald en moest degene van wie die pop is naar binnen, in het tweede geval moesten beide mannen die een naald in hun pop hebben naar binnen.

De Stilste Show

In iedere aflevering nemen Giel, Thomas en Stefan het op tegen elkaar en een gast. Ieder spel bestaat uit zes rondes. In iedere ronde moeten één of meerdere kandidaten een bepaalde straf ondergaan. Iedereen moet daarbij zo min mogelijk geluid maken. Wie na alle rondes het minst stil is geweest, is de verliezer en moet een eindstraf ondergaan. Elke aflevering wordt op een andere locatie gespeeld. De rondes en straffen passen steeds bij die locatie. In de aflevering met Tony Junior moest Tony de eindstraf ondergaan door met z'n hoofd in een bak met vogelspinnen te zitten. Dit durfde hij echter niet vol te houden, waarop alle deelnemers deze straf deden.

Seizoen 1 (2020)

Seizoen 2 (2021)

Special (2022)

Opgesloten

In deze serie wordt iedere week een Bekende Nederlander ontvoerd door een mysterieuze ontvoerder. De mannen van StukTV hebben 5 uur de tijd om de locatie van de ontvoerde BN'er te vinden en hem/haar te bevrijden, door middel van aanwijzingen. Ook de ontvoerde BN'er kan aanwijzingen verkrijgen door opdrachten uit te voeren. Deze kan hij of zij dan doorbellen aan Giel, Stefan en Thomas.

Dit seizoen was Bas Smit de mysterieuze ontvoerder.

Politieachtervolging

Special

Deze serie begon met een speciale aflevering op woensdag 17 maart 2021 waarin drie dames als Team Girls (Dionne Slagter, Anna Nooshin en Mikky Kiemeney) de kluis van een club leegroven en het eiland Texel proberen te ontvluchten. Aan team Stuk om dat te voorkomen en de dames met de buit (€ 1.000.000) in te rekenen. Het spel duurt 90 minuten. De aflevering met de naam Achtervolging werd mogelijk gemaakt door Netflix, de aflevering stond in het teken van hun nieuwe serie Sky Rojo.

Seizoen 1

Precies een maand later begon de echte serie van zes afleveringen waarbij team Stuk zelf een roof heeft gepleegd en met de buit (€ 1.000) 90 minuten uit de handen van een politieteam moeten zien te blijven. De politie beschikt over drie auto's en zien in auto 1 constant de locatie van Giel, Stefan en Thomas. De mannen winnen het spel als ze in de laatste 2 minuten de buit bij de handlanger weten te krijgen en op deze manier weten te ontsnappen. In aflevering 4 werd het spel tijdelijk stilgelegd. Dit omdat Giel bij het safehouse z'n hoofd stootte en het gehecht moest worden.

Vriendendienst

Deze serie startte op 17 juli 2021. In deze serie maakt team Stuk vrienden in de nacht wakker om de meest gekke opdrachten uit te voeren. Het doel is om hierbij zo veel mogelijk geld in te zamelen voor de vriendenpot. De hoofdprijs bedraagt 1200 euro. Deze wordt alleen weggegeven als geen van de vrienden een opdracht weigert.

Locatie Onbekend

Op 11 september 2021 startte er een nieuwe serie genaamd Locatie Onbekend. Hierin moet team Stuk tegen andere teams strijden om zo snel mogelijk een eindpunt te bereiken.

Getikt

Op 18 maart 2023 startte er opnieuw een nieuwe serie: Getikt. Hierin strijdt Stuk tegen een team bestaande uit Sophie Milzink, Iris Enthoven en Nina Warink. Elke week krijgen de beide teams als opdracht om binnen twaalf uur iets of iemand aan te tikken. Wie dit als eerste lukt, wint de aflevering.

In de derde aflevering klom Thomas ongezekerd in een tientallen meters hoge stadionmast van PEC Zwolle. De voetbalclub reageerde verbolgen over de actie van Van der Vlugt.

Het eerste seizoen werd gewonnen door team Sophie, Iris en Nina.

Clickbait

Op 15 juli 2023 begon de nieuwe serie Clickbait waarin StukTV probeert om een titel van een video en een thumbnail zo goed mogelijk uit te voeren om zo te voorkomen dat het clickbait wordt.

Muziek en optredens

In 2014 en 2015 organiseerde StukTV een ontmoetingsevenement voor fans. Tijdens deze evenementen traden de mannen op als dj en konden de fans ook zelf opdrachten uitvoeren die StukTV in hun YouTube-programma had uitgevoerd.

In mei 2015 bracht StukTV een single uit samen met Kraantje Pappie & Cazz Major, getiteld De hele nacht door.

Singles

Prijzen en nominaties

Wereldrecord

Op 2 december 2014 braken de drie mannen van StukTV het wereldrecord grootste visstick maken, met een gewicht van 258 kilo. Het oude record van 136 kilo stond op naam van de Duitser Michael Gorich.

Externe links

• Officiële website
• StukTV op YouTube

Het Zandkasteel is een beeldbepalend gebouw in de Amsterdamse Poort in de wijk Amsterdam-Zuidoost. Het staat aan het Bijlmerplein, ingesloten door de Bijlmerdreef, het Anton de Komplein, de Hoogoorddreef en de Foppingadreef. Het diende lange tijd als hoofdkantoor van ING. Sinds 2017 is het een gemeentelijk monument. Sinds 2023 is het in gebruik als schoolgebouw en appartementencomplex.

Geschiedenis

Het gebouw werd in de jaren tachtig gebouwd naar een ontwerp van Architectenbureau Alberts en Van Huut (Ton Alberts en Max van Huut). De opdrachtgever was de Nederlandsche Middenstandsbank (NMB), later opgegaan in de ING Groep, waarvoor het kantoor aan de Parnassusweg in Amsterdam-Zuid te klein werd. Het personeel had daarbij inspraak bij de inrichting. Het gebouw werd na de oplevering ingericht met relatief kleine kantoorplekken.

Met de veranderende eisen aan een kantoorpand en de ingezette verandering naar een flexibelere manier van werken waarbij ING met tech bedrijven wilde samenwerken werd er besloten tot het opzetten van een campus. Hiervoor werd het gebied vanaf het pand Acanthus tot en met de Frankemaheerd aangewezen. Daarvoor is er een nieuw pand gebouwd Cedar op de plaats waar ooit het KBB-concern zat.

Voordat er plannen voor grootscheepse verbouwingen konden worden gemaakt, had de afdeling Amsterdam van de Erfgoedvereniging Heemschut aan de gemeenteraad gevraagd het gebouw aan te wijzen als gemeentelijk monument; het eerste in stadsdeel Zuidoost. Op 26 september 2017 werd het gebouw tot monument aangewezen. Op 7 januari 2020 werd het nieuwe ING hoofdkantoor geopend en was het bedrijf officieel verhuisd naar de nieuwe locatie.

Naam

Het droeg oorspronkelijk officieel de naam 'Amsterdamse Poort', net als het naastgelegen winkelcentrum. Het stond lange tijd ook simpelweg bekend als 'ING hoofdkantoor'. In de volksmond is in de loop der jaren de bijnaam 'Het Zandkasteel' ontstaan, refererend aan de zand-achtige kleur van de gevel en de expressieve organische vormentaal die aan een zandkasteel doet denken. Na de verhuizing van ING is die naam de-facto officieel geworden.

Architectuur

Alberts en Huut voerden destijds de organische stijl. In de organische architectuur worden gebouwen opgevat als organismen. De natuur voorziet daarin in vormen, beelden, verhoudingen en principes die gevolgd dienen te worden om het gebouw optimaal af te stemmen op menselijk gebruik. Deze zogenaamde menselijke maat was deels de wens van Wim Scherpenhuijsen Rom, destijds directeur maar tevens (net als een aantal andere directeuren destijds) antroposoof en aanhanger van het gedachtegoed van Rudolf Steiner, waarvan Alberts ook kennis had genomen. De totale kosten voor het complex bedroegen rond de 250 miljoen gulden.

Het ontwerp wordt gekenmerkt door een integraal ontwerp van architectuur, stedenbouw, interieur en landschap. Het kantorencomplex bestaat uit een tiental geschakelde torens die op een S-vormige manier georganiseerd zijn. Deze S-vormige organisatie creëert twee ruimten binnen de structuur van het gebouw, die zijn uitgevoerd als tuinen. De torens zijn allemaal met elkaar verbonden en zijn omzoomd door een verlaagde plint. De torens hebben in de basis een hexagonale plattegrond, waarbij één zijde van het hexagoon is uitgerekt. Op de korte zijden bevinden zich de verbindingen naar de andere torens.

De vormgeving van het gebouw wordt gekenmerkt door het vermijden van rechte hoeken. Dit in tegenstelling tot de toen in de mode zijnde rechthoekige opzet van zowel nieuwe kantoren als de omliggende woonflats. Ton Alberts zei in het NRC Handelsblad van 14 februari 1987: "Tussen 0 en 90 graden zijn nog 89 andere graden". Het bijzondere daarbij was dat er schuine bakstenen geleverd moesten worden. De leverancier wilde daarin wel toestemmen maar bepaalde wel dat alle bakstenen afgenomen moesten worden, ook de 'misbaksels'. Het leverde een gebouw op waarbij niet alle bakstenen dezelfde kleur hebben.

De ramen hebben in de meeste gevallen een rechthoekige vorm, waarbij de buitenste hoek naar beneden is verplaatst. Elke toren heeft een groot dakraam in de vorm van een regelmatige vijfhoek. De dakrand heeft zowel op de uitstekende plint als op de bovenste verdieping een verspringende hoogte. Op diverse plaatsen langs de gevel zijn uitstulpingen of kleine torens aangebracht, die de gevel nog meer opbreken en in het totaalbeeld, ondanks het eenvoudige materiaalgebruik, een zeer afwisselend beeld opleveren. De verticale inrichting was zodanig dat personeel werd uitgenodigd vooral de trappen te gebruiken in plaats van de afgelegen liften. De bedoeling was daarbij dat elke collega kon overleggen met alle collegae en dat er geen 'hokjesgeest' bij de diverse afdelingen zou blijven of zou ontstaan.

In het interieur wordt het eenvoudige materiaalgebruik en het vermijden van rechte hoeken voortgezet. Ook de beplanting wordt voortgezet in het interieur en is duidelijk aanwezig in de vides die elk van de torens heeft. Er zijn bovendien waterpartijen, die deels worden gevuld met opgevangen regenwater. Het belangrijkste element in het interieur is de binnenstraat, die alle delen van het gebouw verbindt. De binnenstraat heeft een afwisselend karakter door een slingerend verloop met vele vides en doorkijkjes. Delen van het interieur, zoals de lampen, de deuren en de balustrades, zijn speciaal ontworpen voor het gebouw.

De draagconstructie van het gebouw is van beton. De gevel bestaat volledig uit een lichte kleur baksteen en doet denken aan de bakstenen gevels van de Amsterdamse School. De gevelopeningen hebben een kleine korrel en zijn verbonden door een latei. De kozijnen hebben een lichtblauwe kleur.

In het ontwerp is in grote mate rekening gehouden met duurzaamheid en lage kosten voor beheer. De schuine gevels weerkaatsen geluid van de straat omhoog. Alle ramen in deze schuine gevels zijn werkzaam als zonnecollectoren. De oriëntatie van de torens voorziet in een optimalisering van het licht en de warmte van de zon en minimalisering van windhinder. De vorm van de torens voorkomt een te directe relatie tussen voorbijgaand verkeer en de werknemers.

Ton Alberts schreef in 1990 het boekje "Een organisch bouwwerk" met ondertitel "architectuur en spiritualiteit" (uitgeverij Kosmos, 125 blz), waarin hij vertelt over de achtergronden die de grondslag vormden voor het ontwerpen en bouwen van dit gebouw; "een proces waarin de materie tot leven komt in harmonie met de mens".

Kunstwerken zijn geïntegreerd in de architectuur, zoals de lichtkunst in de vides, de marmermozaïeken bij de liften (Rolf Adel) en de accenten van gekleurd glas in de binnenstraat (Udo Zembok). Verder zijn er kunstwerken van onder andere Arnold Hamelberg, Ans Hey, Jaap Hillenius en Polly Hope.

Prijzen

• 2007 - Trouw publieksprijs 3e plaats mooiste gebouw van Nederland
• 1989 - Europese Baksteenprijs
• 1988 - Zilveren BNA-kubus
• 1988 - Nationale Schildersprijs
• 1988 - Art and Work Award
• 1987 - Publieksprijs Amsterdam
• 1987 - Betonprijs
• 1983 - Prego-predicaat voor Energiearm bouwen

Een ander teken van waardering kan worden teruggevonden in Madurodam, waar een miniatuurvariant van het gebouw staat.

Nieuwe bestemming

Eind 2015 werd bekend dat het hoofdkantoor wordt verbouwd tot een appartementencomplex. Het kantoor is met een vloeroppervlakte van 65.000 m² een van de grootste bedrijfspanden in Amsterdam. In de plannen van het Consortium AMP wordt uitgegaan van zo'n 500 appartementen. Daarnaast is in het complex ruimte voor maatschappelijke voorzieningen, nieuwe kantoorruimte en winkels. Het pand was in handen van de Amerikaanse vastgoedinvesteerder Cairn, die het tot 2019 verhuurde aan ING. Het gebouw is gekocht door een combinatie van een projectontwikkelaar, een belegger en een aannemer. Bij de verbouwing zal het kantoor van Max van Huut opnieuw ingeschakeld worden.

In december 2019 verkocht AMP, in handen van G&S Vastgoed en OVG Real Estate, zeven torens aan woningbouworganisatie Wonam en projectontwikkelaar Zadelhoff. Die laatste twee partijen verbouwen dat deel in ruimtes voor woningen, horeca en parkeren. Bedrijven van de Nederlandse aannemer VolkerWessels hebben de werkzaamheden uitgevoerd. In 2018 kocht de gemeente Amsterdam al drie torens voor de internationale school AICS South East.

Verbouwing

Vanaf 2020 wordt het gebouw verbouwd tot appartementencomplex, moderne kantoren, vergader faciliteiten en de vestiging van de Amsterdam International Community School. Het plan is om het pand zo weinig mogelijk te veranderen om zo de bestaande architecturale kwaliteiten te kunnen behouden. Wel worden er enkele praktische aanpassingen gedaan. Zo worden er op enkele plaatsen extra ramen en deuren geplaatst, worden er balkons aan de buitenkant bevestigd, wordt er op enkele plaatsen een dubbellaagse dakopbouw geplaatst en worden enkele tuinen aangepast aan de behoefte van nieuwe gebruikers van het pand (bijvoorbeeld een transformatie tot schoolplein). De zogenaamde interne straat verbindt de 10 torens en geeft ruimte aan co-working en events. Zo zijn de pleinen die zich onder iedere toren bevinden thematisch ingericht en doen dienst als event ruimtes. Het gebouw heeft door de transformatie een tweede leven gekregen als mixed-use gebouw.

Op 15 mei 2023 werden de eerste appartementen opgeleverd. Bij de start schooljaar 2023-2024 zal ook de Amsterdam International Community School in het Zandkasteel starten.

Fotogalerij

Een columnist of columniste is een publicist met een vaste plek (column) in een krant, een weekblad, bij de radio of op een website. De aard van columnisten loopt uiteen: sommige columnisten zijn opiniemakers, anderen bieden louter verstrooiing.

Soorten columnisten

Pure columnisten zijn schrijvers die geen romans of gedichten schrijven, maar die als schrijver uitsluitend columns vervaardigen, zoals H.J.A. Hofland, Renate Rubinstein en Hugo Brandt Corstius. Sinds de jaren tachtig zijn er steeds meer columnisten bij gekomen die in de eerste plaats bekend zijn van hun niet-schriftelijke uitingen in theater of op televisie. Hoewel ook zij zich als schrijver alleen via columns uiten kunnen zij niet als pure columnist gelden, omdat hun columns niet hun enige en zelfs niet hun belangrijkste podium vormen. Een bekend voorbeeld van dit type is de cabaretier Youp van 't Hek.

Ook in de vakliteratuur bestaan er columnisten, die daar doorgaans een serieuzer toon aanslaan dan columnisten in de nieuwsbladen. Ze schrijven op een vaste plek, vaak één kolom groot een stuk over een actueel item uit het vakgebied, soms om iets onder de aandacht te brengen, maar soms ook om de lezer tot nadenken te zetten. De columns uit de vakliteratuur zijn vaak vergelijkbaar met een blogpost, en veel columnisten publiceren hun column op een eigen blog. Ook worden ze regelmatig gebundeld als boek uitgegeven.

Nederland

Het subgenre column is in Nederland volwassen geworden in de jaren 1950 en '60 door de columns van Simon Carmiggelt (Kronkel), Henri Knap (Dagboekanier), Eduard Elias, Annie M.G. Schmidt, Henriëtte van Eyk, Jeanne Roos, Godfried Bomans, Jan Blokker, Nico Scheepmaker (Hopper).

In de jaren '70 manifesteerden tal van publicisten zich als columnist, die als groep helemaal niets anders gemeenschappelijk lijkt te hebben; schakers, biologen, juristen, koks, artsen, filosofen, wiskundigen. De variatie blijkt uit de volgende lijst van bekende columnisten:

• Paul Abbey, NRC Handelsblad
• Lamyae Aharouay, NRC
• Özcan Akyol, De Gelderlander
• Martin van Amerongen, NRC Handelsblad, De Groene Amsterdammer
• Johan Anthierens, de Volkskrant
• Armando, NRC Handelsblad
• Victor Baarn (= Hugo Brandt Corstius), Vrij Nederland
• Nathalie Baartman, Twentse Courant Tubantia, Mezza Weekendmagazine, Theatermagazine Scènes
• Battus (= Hugo Brandt Corstius), NRC Handelsblad, Vrij Nederland
• Ina van der Beugel, Het Parool
• Wim de Bie, de Volkskrant
• Jan Blokker, de Volkskrant, Vrije Geluiden
• A.L. Boom (=Kees Fens), De Tijd
• Hugo Borst, De Gelderlander
• Ten Braven, Vrij Nederland
• Henk Broekhuis (= Karel van het Reve), NRC Handelsblad
• Emma Brunt, Haagse Post
• Lodewijk Brunt, Vrij Nederland
• Boudewijn Büch, Het Parool
• drs. G. van Buren (= Hugo Brandt Corstius), NRC Handelsblad
• Saartje Burgerhart, de Volkskrant
• Age Bijkaart (= Willem Frederik Hermans), Het Parool, Nieuwsnet
• Edgar Cairo, de Volkskrant
• Remco Campert, de Volkskrant, Haagse Post
• Ben de Cocq, Vrij Nederland, de Groene Amsterdammer
• Dolf Cohen (= Hugo Brandt Corstius), NRC Handelsblad
• René Cuperus, de Volkskrant, RTLZ, Clingendael Spectator
• Daphne Deckers, De Telegraaf, het Veronicablad, Reader's Digest
• Midas Dekkers, NRC Handelsblad
• Adriaan van Dis, NRC Handelsblad
• J.H. Donner, NRC Handelsblad
• Johnny van Doorn, VPRO
• Renate Dorrestein, De Tijd, Opzij
• Arend Jan Dunning, NRC Handelsblad
• Lex Dura (= mr.Germ Kemper), Vrij Nederland
• Jan Eter (= Hugo Brandt Corstius), Vrij Nederland
• Kees Fens, de Volkskrant
• Rinus Ferdinandusse, Vrij Nederland
• Hans Freudenthal, NRC Handelsblad
• Jip Golsteijn, De Telegraaf
• Rijk de Gooijer, Haagse Post
• Annemarie Grewel, de Groene Amsterdammer
• Piet Grijs (= Hugo Brandt Corstius), Vrij Nederland
• Anton Haakman, NRC Handelsblad
• Maarten 't Hart, NRC Handelsblad, Haagse Post
• Ben Haveman, de Volkskrant
• Jaap van Heerden, NRC Handelsblad
• Jérôme Heldring, NRC Handelsblad
• Judith Herzberg, Vrij Nederland
• Dick Hillenius, NRC Handelsblad, Vrij Nederland
• Henk Hofland, NRC Handelsblad, Haagse Post
• Theodor Holman, Het Parool
• Rob Hoogland, De Telegraaf
• Angelique Houtveen, De Linda
• Hopper (= Nico Scheepmaker), de Volkskrant
• John Jansen van Galen, Haagse Post
• Eelke de Jong, Haagse Post
• Lieve Joris, NRC Handelsblad
• Jean Journaille (= Jan Vrijman, Het Parool
• A.J. Klei, Trouw
• Wouter Klootwijk, de Volkskrant
• Henri Knap, Het Parool
• Hans Kok, NRC Handelsblad
• Gerrit Komrij, NRC Handelsblad, Vrij Nederland
• Kees van Kooten, Haagse Post
• Rudy Kousbroek, NRC Handelsblad
• Jan Kuitenbrouwer, NRC Handelsblad, Volkskrant, Haagse Post
• Tim Krabbé, Haagse Post
• Gerrit Krol, NRC Handelsblad, de Volkskrant
• Kronkel (= Simon Carmiggelt), Het Parool
• Yvonne Kroonenberg, NRC Handelsblad
• Kweetal, Haagse Post
• Laurie Langenbach, NRC Handelsblad
• G.L. van Lennep, NRC Handelsblad, Nieuwsnet
• Guus Luijters, Het Parool
• Malsen, Haagse Post
• Ischa Meijer, Vrij Nederland, Haagse Post
• S. Montag (= Henk Hofland), NRC Handelsblad
• Etty Mulder, de Volkskrant
• Jan Mulder, de Volkskrant, De Tijd
• M. Mus, Vrij Nederland, Opzij
• Emmy van Overeem, NRC Handelsblad, Elsevier
• K.L. Poll, NRC Handelsblad
• Ethel Portnoy, NRC Handelsblad
• Hans Ree, NRC Handelsblad
• Karel van het Reve, NRC Handelsblad
• Beatrijs Ritsema, NRC Handelsblad
• Marcel Rözer, De Gelderlander
• Nico Scheepmaker, Vrij Nederland
• Henk Spaan, Het Parool, VPRO
• André Spoor, NRC Handelsblad
• Stoker (= Hugo Brandt Corstius), de Volkskrant
• Abram de Swaan, NRC Handelsblad
• Tamar (= Renate Rubinstein), Vrij Nederland
• J.G. Thijs, Trouw
• Jan Timman, Haagse Post
• Bob den Uyl, NRC Handelsblad
• Thomas Verbogt, De Gelderlander
• Cornelis Verhoeven, De Tijd
• Carolijn Visser, NRC Handelsblad
• Piet Vroon, NRC Handelsblad, de Volkskrant
• Angela de Jong, AD
• Valentijn Driessen, Telegraaf

Vanaf eind jaren '80 kwamen daar bij Theo van Gogh, Pim Fortuyn, Martin Bril.

Columnisten van de 21e eeuw

Enkele columnisten van de 21e eeuw zijn: Nico Dijkshoorn, Theodor Holman (Opheffer in De groene Amsterdammer), Youp van 't Hek, Remco Campert, Sylvain Ephimenco, Jan Mulder, Arnon Grunberg, Nausicaa Marbe, Aaf Brandt Corstius, Jan Kuitenbrouwer, Bas Heijne, Bert Wagendorp, Sylvia Witteman, Paulien Cornelisse, Arthur van Amerongen, Roos Schlikker, Ebru Umar, Marianne Zwagerman, Jan Nicolas, Madeleijn van den Nieuwenhuizen, Annemarie van Gaal, Mathijs Bouman, Sheila Sitalsing.

Vlaanderen

Een onvolledige en willekeurige greep: Johan Anthierens, Herman Brusselmans, Josse De Pauw, Gaston Durnez, Jos Ghysen, Tom Lanoye, An Nelissen, Annelies Rutten, Peter Van Rompuy, Annelies Verbeke.

Zie ook

• Adviescolumn
• Column
• Nederlandse columnisten
• Vlaamse columnisten

Fugger is een Zwabisch koopmans- en bankiersgeslacht dat in de vijftiende en zestiende eeuw het Europese zakenleven domineerde en waarvan diverse leden een grote rol speelden als bankiers van de keizers Maximiliaan I en Karel V.

Geschiedenis

Opkomst

De oudste bekende Fugger is Johann (Hans) (1348-1409), een wever uit Graben. Hij vestigde zich in 1367 in het nabijgelegen Augsburg. Door tweemaal de dochter van een weversgildemeester te trouwen verkreeg hij burgerrechten en stond hij na enige tijd aan het hoofd van een succesvolle bombazijnindustrie. Na zijn dood zetten zijn zoons Andreas (1406-1457) en Jakob Fugger de Oudere (1408-1469), die beiden voor goudsmid hadden geleerd, het bedrijf voort tot ze in 1454 elk huns weegs gingen.

Andreas was van de twee broers de meest ondernemende. Hij vergaarde een enorme rijkdom, maar zijn nakomelingen gingen in 1499 failliet. Hij kreeg in 1452 van Frederik III het recht een wapen te voeren met de afbeelding van een ree, waarnaar zijn tak Fugger vom Reh wordt genoemd. Jakob ging behoedzamer te werk en klom langzaam maar zeker op naar een positie van grote rijkdom en aanzien. Het handelshuis breidde zich enorm uit onder zijn zoons Ulrich I (1441-1510) en Georg I (1453-1506), die de firma internationaal uitbreidden naar de Kerkelijke Staat en Venetië. Zij ontvingen in 1473 een wapen met de afbeelding van een lelie, waarnaar hun tak Fugger von der Lilie heet.

Hoogtepunt

Hun broer Jakob Fugger de Rijke (1459-1525), die aanvankelijk voor een kerkelijke carrière was bestemd, verwierf kopermijnen (door hun vennootschap met de familie Thurzó) in Hongarije, Karinthië, Tirol en Spanje en kreeg zo het Europese kopermonopolie. Hij participeerde in allerlei soorten handel, waaronder die in specerijen, en bouwde zijn bankiersfirma uit tot de grootste van Europa. Hij kon de paus en de keizers Maximiliaan I en Karel V tot zijn klanten rekenen. Van Maximiliaan I kocht hij in 1507 het graafschap Kirchberg-Weißenhorn. In 1514 werd hij tot rijksgraaf verheven. Met enorme sommen geld bewerkstelligde hij de verkiezing van Karel V tot keizer. Door zijn houding jegens het heffen van rente en zijn indirecte betrokkenheid bij de handel in aflaten werd hij bekritiseerd door Ulrich von Hutten en Maarten Luther. Jakob was voorts actief als mecenas en in de armenzorg. Hij stichtte in 1516 te Augsburg de Fuggerei, een woonwijk voor behoeftigen die nog steeds bestaat.

Jakob Fugger de Rijke werd na zijn kinderloze dood opgevolgd door zijn neven Raimund (1489-1535) en Anton (1493-1560), die vanwege hun geldelijke steun en katholieke geloof bij Karel V in hoog aanzien stonden; hun geld was cruciaal voor de keizerlijke overwinning in de Schmalkaldische Oorlog (1546-1547). Anton trachtte de teruggelopen inkomsten uit de mijnen te compenseren door mijnondernemingen in Zweden en Noorwegen te beginnen, handelsbetrekkingen met Peru en Chili aan te knopen en deel te nemen aan slavenhandel. Zijn werkelijke kapitaal - onder Anton waren de Fuggers op het toppunt van hun rijkdom - verdiende hij echter met de specerijen- en veehandel. Een deel van zijn fortuin stelde hij veilig door de aankoop van verschillende landgoederen, waaronder Babenhausen.

Neergang

Raimund Fugger liet twee zoons na, Johann Jakob (1516-1575) en Georg II (1518-1569). De eerste bracht het Fuggerimperium door gebrek aan handelsgeest, maar vooral door het feit dat zijn vorstelijke schuldenaars nauwelijks aflosten, op de rand van de afgrond. De tweede erfde de graafschappen Kirchberg en Weißenhorn en is de stamvader van de thans nog bestaande linie Fugger von Kirchberg und Weißenhorn. Na Johann Jakob zette Antons oudste zoon Markus (1529-1597) het imperium op beperktere schaal voort. Het verloor, onder meer door de toenemende concurrentie, echter aan belang. De Fuggers bleven wel grootgrondbezitters, zie Fugger (Land).

Van Antons tweede zoon Hans (1531-1598) stamt de thans nog bestaande tak Fugger von Glött af, die in 1913 in de Beierse vorstenstand werd verheven. Hans' zoon Jakob IV (1567-1626) was bisschop van Konstanz, zijn kleinzoon Ottheinrich (1592-1644) keizerlijk generaal. Antons andere zoon Jakob III (1542-1598) is stamvader van eveneens nog bloeiende tak Fugger von Babenhausen. Deze linie werd in 1803 in de rijksvorstenstand verheven. Met de achteruitgang van het familiebedrijf werd de adellijke status van de Fuggers, waar zij zich voorheen nooit erg op hadden laten voorstaan, van groter belang. Ze trouwden conform hun stand en brachten hun tijd door op hun landgoederen met het opzetten van bibliotheken en het bouwen van representatieve residenties. De Fuggerse graafschappen en het vorstendom Fugger-Babenhausen werd in 1803 gemediatiseerd ten gunste van Beieren en Württemberg. De familie is nog steeds in Zwaben gevestigd.

Bekende telgen

Bekende telgen uit het geslacht Fugger (behalve de genoemde) zijn:

• Sigmund Friedrich Fugger (1542-1600), bisschop van Regensburg
• Karl Fugger (1543-1580), militair
• Otto Heinrich Fugger (1592-1644), militair
• Franz Ernst Fugger (1648-1711), staatsman
• Anton Ignaz Fugger von Glött (1711-1787), bisschop van Regensburg

Externe link

• (de) (en) (it) Fugger.de - officiële website van het Huis Fugger

Hieronder volgt een lijst van Nederlandse voetballers.

A

Gerard Aafjes · Carlos Aalbers · Gert Aandewiel · Patrick van Aanholt · Henny van der Aar · Kees Aarts · Christopher van der Aat · Martijn Abbenhues · Martin Abbenhuis · Yassine Abdellaoui · David Abdul · Liban Abdulahi · Dirk Abels · Gert Abma · Johan Abma · Anass Achahbar · Rochdi Achenteh · Eddy Achterberg · Giorgio Achterberg · John Achterberg · Elton Acolatse · Law Adam · Marcel Adam · Michel Adam · Michiel Adams · Johan Adang · Cor Adelaar · Frans Adelaar · Erik van Adelberg · Co Adriaanse · Dick Advocaat · Romeo van Aerde · Berry van Aerle · Jos van Aerts · Maikel Aerts · Ibrahim Afellay · Kemy Agustien · Achmed Ahahaoui · Alami Ahannach · Soufyan Ahannach · Bert Aipassa · Ismaïl Aissati · Nathan Aké · Joost van Aken · Marcel Akerboom · Jan van den Akker · Sofian Akouili · Fahd Aktaou · Furkan Alakmak · Tony Alberda · Suently Alberto · René Alberts · Quentin Albertus · Norbert Alblas · Roland Alberg · Suently Alberto · Rob Alflen · Shapoul Ali · Adnan Alisic · Mohammed Allach · Quincy Allée · Frans Alma · Pier Alma · Anmar Almubaraki · Marco van Alphen · Jim van Alst · Jeffrey Altheer · Samir Amari · Pelle van Amersfoort · Mawouna Amevor · Mustafa Amezrine · Carlo l'Ami · Ahmed Ammi · Nordin Amrabat · Sofyan Amrabat · Zakaria Amrani · Wim Anderiesen · Djavan Anderson · Kenny Anderson · Aad Andriessen · Ype Anema · Henk Angenent · Vurnon Anita · Pelé van Anholt · Edwin van Ankeren · Jarchinio Antonia · Geraldo António · Rodney Antwi · Soufiane Aouragh · Mitch Apau · Bram Appel · Menno van Appelen · Henk den Arend · Berry Arends · Richard Arends · Yener Arıca · Ceylan Arikan · Willem van der Ark · Philippe van Arnhem · Peter Arntz · Sjoerd Ars · Masies Artien · Alfons Arts · Arno Arts · Jan Artz · Wouter Artz · Hans van Arum · Jeffrey van As · Deniz Aslan · Elroy Asmus · Oussama Assaidi · Abdes Assouiki · Kevin van Assouw · Maarten Atmodikoro · Raymond Atteveld · Adil Auassar · Pascal Averdijk · Berthil ter Avest · Hidde ter Avest · Patrick Ax · Yassin Ayoub · Yassine Azzagari

B

Rein Baart · Cees Baas · Roland Baas · Ryan Babel · Irfan Bachdim · Arold Back · Juninho Bacuna · Leandro Bacuna · Cedric Badjeck · Chrit Baetsen · Aad Bak · Winston Bakboord · Tim Bakens · Beb Bakhuys · Otman Bakkal · Said Bakkati · Roy Bakkenes · Bas Bakker · Danny Bakker (ADO) · Danny Bakker (Ajax) · Eddy Bakker (1932) · Eddy Bakker (1954) · Edwin Bakker · Erik Bakker · Hans Bakker · Nick Bakker · Jacques den Bakker · Istvan Bakx · Jordi Balk · Luuk Balkestein · Pim Balkestein · Wim Balm · Gert Bals · Serge van den Ban · Sigourney Bandjar · Diederik Bangma · Alexander Bannink · Naoufal Bannis · Adnan Barakat · Nacer Barazite · Jaap Barendregt · Peter Barendse · Etienne Barmentloo · Joos van Barneveld · Gilbert Barron · Bert Bartelings · Leen Barth · Martijn Barto · Bilal Başacıkoğlu · Marco van Basten · Clemens Bastiaansen · Ömer Bayram · Riechedly Bazoer · Kiran Bechan · Sheraldo Becker · Donny van de Beek · Sven van Beek · Richard Beekink · Paul Beekmans · Hendrik van Beelen · Dick Been · Mario Been · Leo Beenhakker · Raymond Beerens · Roy Beerens · Casper van Beers · Simon van Beers · Jacco Beerthuizen · Iliass Bel Hassani · Gerald van den Belt · Joey Belterman · Barend Beltman · Hilal Ben Moussa · Rinus Bennaars · Armand Benneker · Ali Benomar · Charlison Benschop · Anthony Bentem · André van Benthem · Hans Bentzon · Milan Berck Beelenkamp · Martijn Berden · Fred Berendonk · Just Berends · Arne van den Berg · Cees van den Berg · Jaap van de Berg · Jeffrey van den Berg · Joey van den Berg · Michiel van den Berg · Peter van den Berg · Piet van den Berg · Ron van den Berg · Vincent van den Berg · Mitchell van Bergen · Tom van Bergen · Edwin van Berge Henegouwen · Aad van Bergenhenegouwen · Ruud Berger · Dave van den Bergh · Ricky van den Bergh · Gerard Bergholtz · Frank Berghuis · Steven Berghuis · Dennis Bergkamp · Roland Bergkamp · Arjen Bergsma · Léon Bergsma · Steven Bergwijn · Crescendo van Berkel · Marley Berkvens · Jesse Bertrams · Nigel Bertrams · Tom Beugelsdijk · Roy Beukenkamp · Jhon van Beukering · Michel Beukers · Nino Beukert · Max van Beurden · Jacques Beusenberg · Mark Bevaart · Jan van Beveren · Wil van Beveren · Rob Bianchi · Jasper de Bie · Anthony Biekman · Brayton Biekman · Ivo den Bieman · Louis Biesbrouck · Koen van der Biezen · Peet Bijen · Lucas Bijker · Glenn Bijl · Klaas Bijl · Pieter Bijl · Stan Bijl · Joel Bijlow · Justin Bijlow · Johan Bijnen · Johan van Bijsterveld · Mario Bilate · Emre Bilgin · René Binken · Fred Bischot · Diego Biseswar · Stanley Bish · Sendley Sidney Bito · Jordi Bitter · Mounir Biyadat · Marco Bizot · Aleksandar Bjelica · Arjan Blaauw · Stan van Bladeren · Fred Blankemeijer · Ton Blanker · Sjef Blatter · Pierre Blättler · Tim Blättler · Hans Bleijenberg · Wim Bleijenberg · Evert Bleuming · Daan Blij · Wout van Blijderveen · Daley Blind · Danny Blind · Regi Blinker · Jaap Bloem · Sip Bloemberg · Mark Bloemendaal · Steven de Blok · Hans Blume · Sven Blummel · Myron Boadu · George Boateng · Kevin Bobson · Ilan Boccara · Ricky Bochem · Remon van Bochoven · Joop Böckling · Maarten Boddaert · Ferrie Bodde · Pol van Boekel · Rob van Boekel · Luuk te Boekhorst · Claus Boekweg · Mike Boelee · Ale de Boer · Dick de Boer · Diederik Boer · Frank de Boer · Hans Boer · Jan de Boer (1898) · Jan de Boer (1955) · Pascal Boer · Piet den Boer · Richard de Boer · Ronald de Boer · Jeroen Boere · Remco Boere · Tom Boere · Michel Boerebach · Derk Boerrigter · Gino Boers · Age Hains Boersma · Wil Boessen · Jean-Paul Boëtius · Peter Boeve · Dave van Bogaert · Winston Bogarde · Adrie Bogers · Louis van den Bogert · Victor van den Bogert · Jeremy Bokila · Wim Bokila · Enzio Boldewijn · Mark van Bommel · Willy van Bommel · Dick Bond · Hans Bond · Theo Bond · Nick de Bondt · Roly Bonevacia · Jo Bonfrère · Otto Bonsema · Karel Bonsink · Erik-Jan van den Boogaard · Mark van den Boogaart · Marco Boogers · Quincy Boogers · Max de Boom · Branco van den Boomen · Mathieu Boots · Alex Booy · Foeke Booy · Lloyd Borgers · Jordy ter Borgh · Guus van der Borgt · Ronald Borrenbergs · Arnold Bos · Henk Bos · Jaap Bos · Jan Bos · Theo Bos · Patrick Bosch · Sander Boschker · Hans Boskamp · Johan Boskamp · Eddy Bosman · John Bosman · Arjan Bosschaart · Pascal Bosschaart · Tinus Bosselaar · Richmond Bossman · Gerrit Bosveld · Henk Bosveld · Roberto Bosveld · Paul Bosvelt · Peter Bosz · Sonny Bosz · Dries Boszhardt · René Bot · Jordan Botaka · Willy Bothmer · Koen Bots · Rachid Bouaouzan · Elbekay Bouchiba · Marcel Boudesteyn · Hamza Boukhari · Nourdin Boukhari · Khalid Boulahrouz · Bassou Boulghalgh · Aitze Bouma · Thijs Bouma · Wilfred Bouma · Chris Bouman · Mat Bours · Ali Boussaboun · Dries Boussatta · Mbark Boussoufa · Saïd Boutahar · Karel Bouwens · Sicco Bouwer · Pim Bouwman · Frans Bouwmeester · Ouasim Bouy · Daan Bovenberg · Robert van Boxel · Ruud Boymans · Edson Braafheid · Dennis te Braak · Bram Braam · Jordi Braam · Jaap Braan · Robert Braber · Koen Brack · Geert Braem · Bart van Brakel · Sven Braken · Wout Brama · Mattijs Branderhorst · Kevin Brands · Marcel Brands · Ernie Brandts · Stanley Brard · Biko Brazil · Jan van Breda Kolff · Nico de Bree · Daniël Breedijk · Nico van Breemen · Virgil Breetveld · Nicandro Breeveld · René van Breevoort · Kees Bregman · Gregor Breinburg · Reinhard Breinburg · Ronald Breinburg · Ton van Bremen · Joshua Brenet · Hans Bres · Michel Breuer · Hans van Breukelen · Tim Breukers · Karim Bridji · Jordie Briels · Bas van den Brink · Gert van den Brink · René van den Brink · Jory ten Brinke · Roel Brinks · Elso Brito · Joey Brock · Bud Brocken · Michel Broeders · Benjamin van den Broek · Leon Broekhof · André Broeks · Frank Broers · Joost Broerse · Willy Brokamp · John van den Brom · Giovanni van Bronckhorst · Raymond Bronkhorst · Ruud Brood · Jan Brooijmans · Wilfried Brookhuis · Jordy Brouwer · Peter Brouwer · Willem Brouwer · Addy Brouwers · Evert Brouwers · Luuk Brouwers · Roel Brouwers · Rashid Browne · Frank Brugel · Damian van Bruggen · Arnold Bruggink · Harry Bruggink · Aschwin de Bruijn · Jordy Bruijn · Dennis de Bruin · Frans de Bruin · Jan Bruin · Chris Bruinen · Jaime Bruinier · Luigi Bruins · Harry Brüll · Jeffrey Bruma · Marciano Bruma · Thomas Bruns · Marvin Brunswijk · Geert Brusselers · Toon Brusselers · Richard Budding · Guido Budziak · Edwin van Bueren · Danny Buijs · Jordy Buijs · Roel Buikema · Henk Buimer · Harry Buisman · Jeffrey Buitenhuis · Job Bulters · Dave Bulthuis · Dick Bults · Floor Buma · Jeu van Bun · Theo van der Burch Mick van Buren · Coen Burg · Peter Burg · Wouter Burger · Floris Burgers · Joop Burgers · Mitchell Burgzorg · Don Burhenne · Dick van Burik · Bowedee Burleson · Edward Burleson · Lorenzo Burnet · Dave Bus · Michael Buskermolen · Mike Busse · Alexander Büttner · Kees van Buuren · Marcel van Buuren · Wilco van Buuren · Erwin Buurmeijer · Robin Buwalda · Maurice Buys

C

Freddy ten Caat · Theo ten Caat · Marco Cabo · Jerson Cabral · Ellery Cairo · Ridny Cairo · Rodney Cairo · Sandro Calabro · Gijs Cales · Peter Caljouw · Leo de Caluwé · Christol van Campenhout · Leo Canjels · Mario Captein · Willy Carbo · Ron Carli · Bart Carlier · Jurich Carolina · Mirano Carrilho · Marcel Cas · Luc Castaignos · Romeo Castelen · Marc Castelijn · Geoffrey Castillion · Henk ten Cate · Caner Cavlan · Mustafa Celen · Cihat Çelik · Michael Chacón · Abdelhali Chaiat · Ton du Chatinier · Tjaronn Chery · Youssef Chida · Arjan Christianen · Aschwin Christina · Alexander Christovão · Kenneth Cicilia · Nadir Çiftçi · Angelo Cijntje · Cerilio Cijntje · Jasper Cillessen · Jordy Clasie · Mick Clavan · Pong Clemencia · Pelle Clement · Tim de Cler · Martin Clerx · Phillip Cocu · Chris Coenen · Wiel Coerver · Delano a Cohen · Patrick Cohen · Halil Çolak · Jürgen Colin · Rob Collewijn · Jean Colombain · Sylvano Comvalius · Jerry Cooke · Louis Coolen · Rini Coolen · Hans Coort · Kaye Coppoolse · Peter Corbijn · Jacky Cordang · Florencio Cornelia · Tim Cornelisse · Yuri Cornelisse · Ton Cornelissen · Jordy van de Corput · Antonio Correia · Anthony Correia · Yannick Cortie · Nick Coster · Wietze Couperus · Gino Coutinho · Robert Cox · Erwin Cramer · Hans Cremer · Rikkert La Crois · Harry Crompvoets · Delano van Crooij · Vito van Crooij · Ulrich Cruden · Johan Cruijff · Jordi Cruijff · Martin Cruijff · Jan Cruijssen · Erik Cummins · Shayron Curiel · Richard Custers

D

Alessio Da Cruz · Soufiane Dadda · Joop van Daele · Tom Daemen · Maurits van Dalen · Robert van Dam · Raynick Damasco · Alessandro Damen · Grad Damen · Gerrie Damen · Wessel Dammers · Frans Danen · Alvin Daniels · Joop Daniëls · Damil Dankerlui · Erixon Danso · Frits Dantuma · Jouke Dantuma · Brahim Darri · Egbert Darwinkel · Hannie Das · Rudy Das · Ronald Dassen · Matty Dassen · Chris David · Jeremias Carlos David · Edgar Davids · Jaap Davids · Lorenzo Davids · Harry Decheiver · Patrick Deckers · Jordy Deckers · Donovan Deekman · Jordy van Deelen · Wesley Deenen · Rudy Degenaar · Leo Degens · Gerrie Deijkers · Jan van Deinsen · Bennie Dekker · Chris Dekker · Rick Dekker · Tom Dekker · Vince Gino Dekker · Rob Delahaije · Marco van Delden · René van Delft · Aykut Demir · Frank Demouge · Teije ten Den · Dennis Dengering · Harry Dénis · Hans Denissen · Romano Denneboom · Stefano Denswil · Memphis Depay · Frans Derix · Harold Derix · Dirk Jan Derksen · Johan Derksen · Stijn Derkx · Fernando Derveld · Boy Deul · Jamal Dibi · Patrick van Diemen · Mark Diemers · Theo Dierckx · René van Dieren · Kevin van Diermen · Arjan van Dijk · Dick van Dijk · Dominique van Dijk · Gé van Dijk · Gregoor van Dijk · Hubert Dijk · Jan van Dijk · Leon van Dijk · Lubbe van Dijk · Mark van Dijk · Marten Dijk · Rob van Dijk · Ryan van Dijk · Sergio van Dijk · Virgil van Dijk · Henk Dijkhuizen · Marinus Dijkhuizen · Paul Dijkmans · Mitchell Dijks · Gerrie Dijkstra · Herman Dijkstra · Johan Dijkstra · Mart Dijkstra · Meindert Dijkstra · Sieb Dijkstra · Michael Dikken · Kevin Diks · Frank Dikstaal · Coen Dillen · Tjalling Dilling · Michael Dingsdag · Daan van Dinter · Martin van Dinter · Ivar van Dinteren · Jürgen Dirkx · Henk Dirven · Charles Dissels · Daan Disveld · Barry Ditewig · Dimitri Djollo · Stef Doedée · Danilho Doekhi · Björn van der Doelen · Lloyd Doesburg · Michel Doesburg · Pim Doesburg · Hüseyin Doğan · Jan Dommering · Luciano Dompig · Mitchell Donald · Mathijs Donatz · Ruud Donders · Ryan Donk · Dylan Donkers · Arno Doomernik · Pim van Dord · Steve van Dorpel · Jef Dorpmans · Emiel Dorst · Bas Dost · Douglas · Darl Douglas · Martin Drent · Royston Drenthe · Mels van Driel · Huub Driessen · Jay Driessen · Joël Drommel · Rick van Drongelen · Wouter Dronkers · Epi Drost · Henrico Drost · Jeroen Drost · Jesper Drost · Klaas Drost · Wout Droste · Ferdy Druijf · Jan Druyts · Laros Duarte · Lerin Duarte · Gert-Jan Duif · Jaap van Duijn · Rein van Duijnhoven · Alex van Duijvenbode · Bert van Duijvenbode · Edwin Duim · Marco van Duin · René van der Duin · Mike van Duinen · Sander Duits · Theo van Duivenbode · Willy Dullens · Denzel Dumfries · Chris van den Dungen · Hans van den Dungen · Ruud van den Dungen · John den Dunnen · Martin van Duren · Johnny Dusbaba · Wim Dusseldorp · Donny van der Dussen · Henk Duut · Orhan Džepar

E

Arjan Ebbinge · Kyle Ebecilio · Lorenzo Ebecilio · Joost Ebergen · Tyronne Ebuehi · Soufian Echcharaf · Lee-Roy Echteld · Jos van Eck · René van Eck (1939) · René van Eck (1966) · Jan Willem van Ede · Tonny van Ede · Jack Edelbloedt · Steven Edwards · Herman van Eekeres · Tim Eekman · Tom van Eenennaam · Kingsley Ehizibue · Leo Ehlen · Rens van Eijden · René Eijer · Collin van Eijk · Marc van Eijk · René Eijkelkamp · Hans Eijkenbroek · Emiel van Eijkeren · Irvingly van Eijma · Frank van Eijs · Carel Eiting · Jurgen Ekkelenkamp · Karim El Ahmadi · Youssef El Akchaoui · Zakaria El Azzouzi · Stanley Elbers · Marcel Elberse · Mario Eleveld · Anwar El Ghazi · Rafik El Hamdi · Mounir El Hamdaoui · Mohamed El Hankouri · Redouan El Hankouri · Eljero Elia · Adham El Idrissi · Mostapha El Kabir · Ali El Khattabi · Juul Ellerman · Ferdi Elmas · Mimoun Eloisghiri · Menno van Elsas · Kurt Elshot · Mitchell Elshot · Richard Elzinga · Wilfried Elzinga · Urby Emanuelson · Raymon van Emmerik · Marvin Emnes · Jan Endeman · Mark Engberink · Kjelt Engbers · Orlando Engelaar · Yvo van Engelen · Frank Ensink · Bjorn Eppenga · Hans Erkens · Dick Ernst · Ronny van Es · Dion Esajas · Etiënne Esajas · Harvey Esajas · Malcolm Esajas · Noud van Esdonk · Silvinho Esajas · Raoul Esseboom · Frans van Essen · Kevin van Essen · Anne Evers · Brenny Evers · Remco Evers · Ties Evers · Jan Everse jr. · Jan Everse sr. · Tarik Evre

F

Ernest Faber · Robin Faber · Gino Facenna · Karim Fachtali · Winston Faerber · Raymond Fafiani · Hicham Faik · Rodney Falix · Erik Falkenburg · Jorzolino Falkenstein · Mohammed Faouzi · Reginald Faria · Lassana Faye · Haaije Feenstra · Gino Felixdaal · Leroy Fer · Carlito Fermina · Guyon Fernandez · Maickel Ferrier · John Feskens · Jim van Fessem · Peter Feteris · Renze Fij · Sander Fischer · Mark-Jan Fledderus · Marcel Fleer · Melvin Fleur · Niels Fleuren · Frits Flinkevleugel · Sherel Floranus · Jahmill Flu · Ries Fok · Navarone Foor · Jan Formannoy · Carlos Fortes · Jeffry Fortes · Guy François · Purrel Fränkel · Ray Fränkel · Peter Franken · Piet Fransen (Groningen) · Piet Fransen (Vlierden) · Henk Fraser · Fabian de Freitas · Erwin Friebel · Loek Frijns · Robert Fuchs · Grads Fühler · Jeroen Fühler · Johan Fühler · Cerezo Fung a Wing

G

Jordan van der Gaag · Mitchell van der Gaag · Louis van Gaal · Juriën Gaari · Jan Gaasbeek · Cody Gakpo · Geoffrey Galatà · Barry van Galen · Martijn van Galen · Hans Galgenbeld · Hans Galjé · Joop Gall · Koen Garritsen · Jean-Paul van Gastel · Tigran Gazarjan · Martin van Geel · Peet Geel · Joep van Geelkerken · Ruud Geels · Rick Geenen · John van Geenen · Mike de Geer · Lutsharel Geertruida · Arne van Geffen · Ben van Gelder · Desmond Gemert · Dennis Gentenaar · Marco Gentile · Leroy George · Peter Gerards · Herman Gerdsen · Niels Gerestein · Ben Gerritsen · Dennis Gerritsen · Maico Gerritsen · Patrick Gerritsen · André van Gerven · Jan Gerver · Sander van Gessel · Jan van Gestel · François Gesthuizen · Elden de Getrouwe · Zef Geurten · Mart van de Gevel · Aron Gielen · Roderick Gielisse · Jack de Gier · Piet Giesen · Cor van der Gijp · Dennis van der Gijp · René van der Gijp · Wim van der Gijp · Dyon Gijzen · Tim Gilissen · Hans Gillhaus · Richard van Gils · Wanny van Gils · Marco van Ginkel · Paul Gladon · Ulrich van Gobbel · Gill Göbel · Edwin Godee · Joey Godee · Giovano Gödeken · Aart Goedhart · Ed de Goeij · Fred Goemans · Leendert de Goey · Serdar Gökkaya · Kevin Gomez Nieto · Harrie Gommans · Peter Gommeren · Colin van Gool · Steve Goossen · Jan Goossens · John Goossens · Roy Goossens · Wilbert Goossens · Henk van Goozen · Toine Gorissen · Ferhat Görgülü · Jan van Gorp · Dean Gorré · Kenji Gorré · Coen Gortemaker · Donny Gorter · Edwin Gorter · Kevin Görtz · Rinus Gosens · Bas Gösgens · Jan Gösgens · Erik Gouda · Kenneth Goudmijn · Richard Goulooze · Ninos Gouriye · Raimond van der Gouw · Jeffrey Gouweleeuw · Bert Gozems · Edwin de Graaf · Jaan de Graaf · Roel de Graaff · Ronald Graafland · Raymond Graanoogst · Maurice Graef · Giovanni Gravenbeek · Danzell Gravenberch · Ryan Gravenberch · Serginho Greene · Bart Griemink · Fred Grim · Henk Grim · Jan van Grinsven · Ab Gritter · Eric Groeleken · René Groen · Joey Groenbast · Alfons Groenendijk · Hans Groenendijk · Jan Groenendijk · Piet Groeneveld · Jan Groeneweg · Nicky van de Groes · Cees Groot · Henk Groot · Bart de Groot · Donny de Groot · Pleun de Groot · Ron de Groot · Roy Grootaert · Dammyano Grootfaam · Melvin Grootfaam · Indy Groothuizen · Guillano Grot · Jay-Roy Grot · Sherwin Grot · Gerard Gruisen · René Grummel · Edwin Grünholz · Wouter Gudde · Danny Guijt · Michel van Guldener · Ruud Gullit · Lars Gulpen · Cedric van der Gun · Gert Peter de Gunst · Kees Guijt · Ton Guijt · Jonathan de Guzman · Edwin Gyasi · Raymond Gyasi

H

Guus Haak · Arie Haan · Christian de Haan · Erik de Haan · Ferry de Haan · Foppe de Haan · Henk de Haan · Michel Haan · Albert van der Haar · Hans van de Haar · Martin Haar · Ramon van Haaren · Ricky van Haaren · Bobby Haarms · Fons van Haastrecht · Winnie Haatrecht · Joost Habraken · Anouar Hadouir · Lex van Haeften · Giel Haenen · Erik ten Hag · Hanne Hagary · Arjen Hagenauw · Warner Hahn · Richard Haklander · Arsenio Halfhuid · Jan Halle · Leo Halle · Jan van Halst · Harry van den Ham · Maurice van Ham · Piet Hamberg · Mohamed Hamdaoui · Ronald Hamming · Ype Hamming · Gert van Hanegem · Willem van Hanegem · Huub Hanneman · Johan Hansma · Eugène Hanssen · Nico Hanssen · Ridgeciano Haps · Bertus de Harder · Jeff Hardeveld · Cor van der Hart · Mickey van der Hart · Chris Hartjes · Doğucan Haspolat · Carlos Hasselbaink · Jimmy Floyd Hasselbaink · Marvin Hasselbaink · Nigel Hasselbaink · Hans Hateboer · Stevie Hattu · Pantelis Hatzidiakos · Mike Havekotte · Dido Havenaar · Ben Haverkort · Johan Havermans · Thom Haye · Gerdo Hazelhekke · Puck van Heel · Hans Heeren · Henri Heeren · Marco Heering · Kai Heerings · Freek Heerkens · Remco Heerkens · Ron Heesakkers · Sander Heesakkers · Willie Heesakkers · Dirk Heesen · Roy Heesen · Joop Heezen · Marc Hegeman · Frans van der Heide · Joop van der Heide · Marco van der Heide · Ruud ter Heide · Sandor van der Heide · Erik Heijblok · Ted Heijckmann · Dennis van der Heijden · Jan-Arie van der Heijden · Pascal Heije · Nol Heijerman · Harrie Heijnen · John Heijster · John Heitinga · Jan van 't Hek · Glenn Helder · Eric Hellemons · Dick Helling · Wilco Hellinga · Sergio Hellings · Marcel van Helmond · Albert Helsper · Roel van Hemert · Michiel Hemmen · Rick Hemmink · Raoul Henar · Joop Hendricks · Bas Hendriks · Jos Hendriks · Jurgen Hendriks · Peter Hendriks (voetballer, 1958) · Peter Hendriks · Reinder Hendriks · Ronald Hendriks · Sam Hendriks · Terry Hendriks · Thijs Hendriks · Jan Hendriksen · Roy Hendriksen · Jorrit Hendrix · Nick Hengelman · Peter van der Hengst · Francois Herben · Edwin Hermans · Jacques Hermans · Erwin Hermes · Ferdino Hernandez · Jos van Herpen · Youssouf Hersi · Damien Hertog · Kai van Hese · Léon Hese · Danny Hesp · Ruud Hesp · Willem Hesselink · Jeroen Heubach · Richard van Heulen · Ruud Heus · Arjan van Heusden · Jasper Heusinkveld · Arafath Heuvel · Arturo ten Heuvel · Jan van den Heuvel · Laurens ten Heuvel · Hector Hevel · Jelle van der Heyden · Tom Hiariej · Guus Hiddink · Karel Hiddink · René Hiddink · Joop Hiele · Cor Hildebrand · Edwin Hilgerink · Rick Hilgers · Delano Hill · Bart van Hintum · Marc van Hintum · Giovanni Hiwat · Patrick Hobbelen · Marc Höcher · Davy Hodselmans · Wesley Hoedt · Jergé Hoefdraad · Frans Hoek · Hans van der Hoek · Milan Hoek · Oeki Hoekema · Danny Hoekman · André Hoekstra · Koko Hoekstra · Peter Hoekstra · Sape Hoekstra · Danny Hoesen · Coen van der Hoeven · Jochem van der Hoeven · Wim Hofkens · Kevin Hofland · Maurice Hofman · René Hofman · Bennie Hofs · Henk Hofs · Nicky Hofs · Arno Hofstede · Bernard Hofstede · Peter Hofstede · Tim Hofstede · Thijs van Hofwegen · Jesper Hogedoorn · Frank Hol · Grafton Holband · Robby Holder · Danny Holla · Dick Hollander · Dave Hollanders · Dennis Hollart · Ruben Hollemans · John Holshuijsen · Marco Holster · Edwin van Holten · Wout Holverda · Melvin Holwijn · Patrick Hondeveld · Robert Hoofs · Johan van der Hooft · Marco van Hoogdalem · John van den Hoogenband · Rick Hoogendorp · Jeffrey Hoogervorst · Adrie Hoogesteger · Berry Hoogeveen · Justin Hoogma · Nico-Jan Hoogma · Jordi Hoogstrate · Geraldo Hoogvliets · Elson Hooi · Pierre van Hooijdonk · Sydney van Hooijdonk · Jos Hooiveld · Ronald Hoop · Fred van der Hoorn · Mike van der Hoorn · Jizz Hornkamp · Olivier ter Horst · Wim van der Horst · Eelco Horsten · Thomas Horsten · Brutil Hosé · Roald van Hout · Thomas van den Houten · Xander Houtkoop · Peter Houtman · Max Houttuin · Henk Houwaart · Thijs Houwing · Hugo Hovenkamp · Arthur Hoyer · Piet Hubers · Max Huiberts · Thomas Huijben · Piet Huijg · Mats van Huijgevoort · Sander van Huijksloot · Kevin Huijsman · Daan Huiskamp · Marcel Huisman · Robin Huisman de Jong · Pieter Huistra · Toine van Huizen · Willem Huizing · Harris Huizingh · Gerard Hullegie · Barry Hulshoff · Ben Hulshoff · Dennis Hulshoff · André Hulshorst · Santy Hulst · Luuk Hultermans · Arjan Human · Torino Hunte · Klaas-Jan Huntelaar · Enzo Huntink · Willem Hupkes · Guus Hupperts · Anthony van den Hurk · Ton van den Hurk · Theo Husers · Lars Hutten · Leon Hutten · Rob Hutting · Johan Huybregts · Dave Huymans · Donny Huijsen

I

Daan Ibrahim · Fouad Idabdelhay · Oussama Idrissi · Kees van Ierssel · Raily Ignacio · Mohamed Ihattaren · Cedric Ihalauw · Tom IJzerman · René IJzerman · Lex Immers · Silvan Inia · Milad Intezar · Ricardo Ippel · Shabir Isoufi · Rinus Israël

J

Bas Jacobs · Brian Jacobs · Jaap Jacobs · Regilio Jacobs · Toon Jacobs · Ves Jacobs · Wim Jacobs · Kew Jaliens · Nico Jalink · Gaby Jallo · Rangelo Janga · Daryl Janmaat · Paul Jans · Ron Jans · Jens Janse · Anco Jansen · Bart Jansen · Bert Jansen · Frans Jansen · Geert Jansen · Jochem Jansen · Johan Jansen · Johnny Jansen · Kees Jansen · Kevin Jansen · Michael Jansen · Nico Jansen · Richard Jansen · Roland Jansen · Rudy Jansen · Ruud Jansen · Stefan Jansen · Wim Jansen · Anton Janssen · Bert-Jan Janssen · Dennis Janssen · Frans Janssen · Henk Janssen · Joop Janssen · Joris Janssen · Mark Janssen · Noud Janssen · Paul Janssen · Roel Janssen (1975) · Roel Janssen (1990) · Simon Janssen · Theo Janssen · Tim Janssen · Vincent Janssen · Willem Janssen · Willy Janssen · Cas Janssens · Felino Jardim · Fred Jaski · Noah Jaspers · Julian Jenner · Jan Jeuring · Arco Jochemsen · Collins John · Joshua John · Ola John · Paddy John · Martin Jol · Shalimar Jones · André de Jong · Dave de Jong · Frenkie de Jong · Jan de Jong · Jean-Paul de Jong · Jerry de Jong · John de Jong · Kees de Jong · Luuk de Jong · Maarten de Jong · Marco de Jong · Max de Jong · Nick de Jong · Nigel de Jong · Siem de Jong · Theo de Jong · Calvin Jong-A-Pin · Jan Jongbloed · Renaldo Jongebloet · Gerrie de Jonge · Jan de Jonge · Diego Jongen · Ricardo de Jongh · Anton Jongsma · Pascal Jongsma · Jaap Jonk · Wim Jonk · Jos Jonker · Yvo Joordens · Anton Joore · Dave Joosten · Patrick Joosten · Guus Joppen · Florian Jozefzoon · Peter Jungschläger · Jurrick Juliana · Hidde Jurjus · Gillian Justiana

K

Arjan van der Kaaij · Lion Kaak · Tom Kaak · Daniël van Kaam · Rob van der Kaay · Tarik Kada · Ferdi Kadıoğlu · Ekrem Kahya · Ruud Kaiser · Anouar Kali · Moussa Kalisse · Tom Kalkhuis · Issa Kallon · Lloyd Kammeron · Guido van de Kamp · Ton Kamphues · Joeri de Kamps · Alex Kamstra · Jan Kan · Piet de Kant · Piet Kantebeen · Leon Kantelberg · Johan Kappelhof · Mitchell Kappenberg · Khalid Karami · John Karelse · Diego Karg · André Karnebeek · Frank Karreman · Rick Karsdorp · Gervane Kastaneer · Omar Kavak · Sergio Kawarmala · Cees Keizer · Gerrit Keizer · Marcel Keizer · Piet Keizer · Orpheo Keizerweerd · Rob Kelderman · Sander Keller · André Kemper · Jack Kemper · Peter Kemper · Ab Kentie · Gyrano Kerk · Bram van Kerkhof · Gerard van de Kerkhof · René van de Kerkhof · Sven van de Kerkhof · Willy van de Kerkhof · Pierre Kerkhoffs · Gerard Kerkum · Dolf Kerklaan · Benny Kerstens · Leo Kerstges · Sinan Keskin · Eric van Kessel · Gino van Kessel · Jeffrey Ket · Jeroen Ketting · Rick Ketting · Theo Keukens · Piet Keur · Tim Keurntjes · Cees Kick · Maik van den Kieboom · Ricardo Kieboom · Robbin Kieft · Wim Kieft · Maikel Kieftenbeld · Aad Kila · Hasan Kiliç · Ricardo Kip · Rob de Kip · Kevin van Kippersluis · Ricardo Kishna · Kees Kist · Teun Kist · Dominique Kivuvu · Robert Klaasen · Davy Klaassen · Jan Klaassens · Sean Klaiber · Ruben Klaver · Frenk van der Kleij · Harry Klein · Marcel Kleizen · Joop de Klerk · Gerrie Kleton · Jan Klijnjan · Frans van der Klink · Daan Klinkenberg · Ronald Klinkenberg · Gersom Klok · Marc Klok · René Klomp · Tieme Klompe · Alex Klompstra · Wilco Klop · Oger Klos · Jan Klouwer · Gerrit Kluin · Pepijn Kluin · Patrick Kluivert · Andro Knel · Alfred Knippenberg · Mats Knoester · Ruud Knol · Abe Knoop · Richard Knopper · Kjell Knops · Glenn Kobussen · Serhat Koç · Menno Koch · Johan de Kock · Erwin Koeman · Martin Koeman · Ronald Koeman · Erwin Koen · Henk Koenders · Joop Koenders · Milano Koenders · Frans Koenen · Maurice Koenen · Herman Koers · Melvin Koetsier · Danny Koevermans · Wim Koevermans · Leon de Kogel · Ruben Kogeldans · Paul Kok · Robert Kok · Orkun Kökçü · Niels Kokmeijer · Marnix Kolder · Melvin Kolf · Santi Kolk · René Kolmschot · Rodney Kongolo · Terence Kongolo · Gerry Koning · Hans de Koning · Marcel Koning · Joey Konings · Ties Konings · Tim Konings · Bert Konterman · Dick Kooijman · Frank Kooiman · Wim Kooiman · Jeffrey Kooistra · Werner Kooistra · Ruud Kool · Patrick Koolen · Dean Koolhof · Jurrie Koolhof · Ryan Koolwijk · Coy Koopal · Martin Koopman · Tjeerd Koopman · Luuk Koopmans · Teun Koopmeiners · Rogier Koordes · Marco Koorman · Adick Koot · Marc Koot · Cees van Kooten · Mike van der Kooy · Dico Koppers · Joop Korebrits · Joop Korevaar · Tjeerd Korf · Cees Kornelis · Frank Korpershoek · Michel van de Korput · Willem Korsten · Geert de Kort · Giovanni Korte · Jan Korte · Roy Kortsmit · Romario Kortzorg · Bok de Korver · Frans Körver · Jo Körver · Adrie Koster · Ewald Koster · Badre Kotbani · Youssef Koubali · Aad Koudijzer · Kees Koudstaal · Jack Koumans · Wilmer Kousemaker · Frank van Kouwen · Piet Kraak · Eddy Kraal · Adrie van Kraaij · Hans Kraay jr. · Hans Kraay sr. · Jordy van de Kracht · Chiel Kramer · Frank Kramer · Gerrit Kramer · Michiel Kramer · Ruud Kras · Wim Kras · Michel Kreek · Bertram Kreekels · Reinier Kreijermaat · Kees Krijgh (senior) · Kees Krijgh (junior) · Dennis Krijgsman · Ad Krijnen · Wilco Krimp · Dennis Krohne · Ruud Krol · Elroy Kromheer · Jan Kromkamp · Tom Krommendijk · Jack de Kroon · Michel Kruijer · Ton de Kruijk · Quin Kruijsen · Jelle van Kruijssen · Michel Kruin · Michael van der Kruis · Sander Kruis · Arnold Kruiswijk · Piet Kruiver · André Krul · Tim Krul · Edwin de Kruyff · Gert Kruys · Rick Kruys · Hendrie Krüzen · Willy van der Kuijlen · Kees Kuijs · Dirk Kuijt · Piet van der Kuil · Jessey Kuiper · Martijn Kuiper · Nicky Kuiper · Bas Kuipers · Michel Kuipers · Nick Kuipers (1988) · Nick Kuipers (1992) · Johan Kulhan · Theo Kulsdom · Christian Kum · Jorrit Kunst · Harmen Kuperus · Gerard Kuppen · Koos Kuut · Brandley Kuwas · Kees Kwakman · Klaas Kwakman · Wim Kwakman · Derre Kwee

L

Tscheu La Ling · Koen van de Laak · Martin Laamers · Arjan van der Laan · Dirk van der Laan · Harry van der Laan · Martijn van der Laan · Robin van der Laan · Marco de Laat · Zakaria Labyad · Darryl Lachman · Jo Lacroix · Piet Lagarde · Wim Lagendaal · Heimen Lagerwaard · Soufiane Laghmouchi · Vladimir Laisina · Hannes Lalopua · Jeroen Lambers · Hay Lamberts · Lars Lambooij · Michael Lamey · Dirk Lammers · Gregory Lammers · Jan Lammers · John Lammers · Sam Lammers · Roberto Lanckohr · Tjeerd van 't Land · Wim Landman · Rob Landsbergen · Denny Landzaat · Noa Lang · Jelle de Lange · Paul de Lange · Pieter Langedijk · Rik van de Langenberg · Michel Langerak · Joop Lankhaar · Dyllan Lanser · Quido Lanzaat · John Laponder · Louis Laros · Terry Lartey Sanniez · Theo Laseroms · Bart Latuheru · Caifano Latupeirissa · Marc Latupeirissa · Rik Laurs · Jan Lecker · Urvin Lee · Patrick Leeflang · Tommie van der Leegte · Ad Leemans · Clint Leemans · Frank van Leen · Pieter van Leenders · Aad Leenheer · Benjamin van Leer · Ilja van Leerdam · Kelvin Leerdam · Carlo de Leeuw · Leo de Leeuw · Melvin de Leeuw · Michael de Leeuw · Marcellino van der Leeuw · Henk van Leeuwen · Timon van Leeuwen · Tonny van Leeuwen · Peter Leeuwenburgh · John Leeuwerik · Ramon Leeuwin · Bas Leferink · Niki Leferink · Richal Leitoe · Jeffrey Leiwakabessy · Julian Lelieveld · Henk Lelieveld · Jeroen van der Lely · Gerard van der Lem · Cor Lems · Ronald Lengkeek · Jeremain Lens · Sigi Lens · Abe Lenstra · Arie van Lent · Raymond Lenting · Willem Letemahulu · Timo Letschert · Sjaak Lettinga · Gerard van Leur · Erwin Leurink · Willem Leushuis · Fred Leusink · Tobias Levels · Fernando Lewis · Peter van der Leij · André van der Ley · Alwin Leysner · Raymond Libregts · Thijs Libregts · Mart Lieder · Roël Liefden · Marcel Liesdek · Ruben Ligeon · Matthijs de Ligt · Stefano Lilipaly · Josimar Lima · Dominggus Lim-Duan · Antoine van der Linden · Cees van der Linden · Jop van der Linden · Tonny van der Linden · Marcel Lindenaar · Björn Lindenbergh · Olaf Lindenbergh · Hans Linders · Bob Lindhout · Evert van Linge · Ortwin Linger · Edward Linskens · Bryan Linssen · Edwin Linssen · Jan Linssen · Sjoerd Linssen · Evert Linthorst · Patrick Lip · Willi Lippens · Junior Livramento · Jürgen Locadia · Hugo Lochtenbergh · Patrick Lodewijks · Huub Loeffen · Robbert te Loeke · John van Loen · Youri Loen · John van Loenhout · Jan Lohman · Cees Lok · Ton Lokhoff · Theo van Londen · Didi Longuet · Mat Loo · Brian van Loo · Augustine Loof · Niek Loohuis · Erwin van de Looi · Marcel Looijer · Stijn de Looijer · Erwin Looms · Mark Looms · Jack van Loon · Winand van Loon · Robert Loontjens · Mark de Loor · Glenn Loovens · Hans Loovens · Cecilio Lopes · Patrick Lopes Martins da Veiga · Santinho Lopes Monteiro · Tyrone Loran · Dirk Lotsij · Frits Louer · Eli Louhenapessy · Oni Louhenapessy · Jelle de Louw · Jan Louwers · Harry Lubse · Derrick Luckassen · Kevin Luckassen · Theo Lucius · Eric van der Luer · Klaas Lugthart · Jos Luhukay · Kees Luijckx · Mark Luijpers · Ramon Luijten · Gijs Luirink · Cor Luiten · Ramon Lujano Benavides · Frank Lukassen · Jody Lukoki · Jeroen Lumu · Anthony Lurling

M

Nassir Maachi · Mark van der Maarel · Jean Maas · Pascal Maas · Rob Maas · Robert Maaskant · Lambert Maassen · Darren Maatsen · Ingmar Maayen · Sherjill Mac-Donald · Stanley MacDonald · Calvin Mac-Intosh · Hedwiges Maduro · Coen Maertzdorf · Luuk Maes · René Maessen · Arjan Magielse · Barry Maguire · Aschraf El Mahdioui · Adam Maher · Mimoun Mahi · Roy Makaay · Josemar Makiavala · Mohamed El Makrini · Tyrell Malacia · Adri van Male · Donyell Malen · Fons Mallien · Dion Malone · Erik Manders · Jurjan Mannes · Miel Mans · Aad Mansveld · Elvis Manu · Bram Marbus · Cees Marbus · Dirk Marcellis · Levi Marengo · Ludcinio Marengo · Luc Mares · Nico Mares · Richonell Margaret · Gianluca Maria · Eugène Marijnissen · Ton Marijt · Wouter Marinus · Gévero Markiet · Gerard Marsman · Nick Marsman · Theo Martens · Angelo Martha · Benjamin Martha · Cuco Martina · Derwin Martina · Javier Martina · Shermaine Martina · Shermar Martina · Bruno Martins Indi · Quenten Martinus · Shelton Martis · Robbert Maruanaya · Bert van Marwijk · Peter Maseland · Jethro Mashart · Milan Massop · Pierre Massy · Patrick ter Mate · Peter Matena · Justin Mathieu · Joris Mathijsen · Danny Mathijssen · Jurgen Mattheij · Paul Matthijs · Joop van Maurik · Jessy Mayele · Kelvin Maynard · Noussair Mazraoui · Henk Medik · Haris Međunjanin · Ben Meedendorp · Dave van der Meer · Erik van der Meer · Nico van der Meer · Richard van der Meer · Rick van der Meer · Robin van der Meer · Martijn Meerdink · Toon Meerman · Marcel Meeuwis · Hans Meeuwsen · Andy van der Meijde · Wim van der Meijden · Erik Meijer · Geert Meijer · Henny Meijer · Jan Meijer · Rogier Meijer · Bert de Meijer · Henry Meijerman · Aaron Meijers · Pauke Meijers · Paul Meijers · Wim Meijers · Léon Meys · Danny van den Meiracker · Mario Melchiot · Eef Melgers · Harry Melis · Noud van Melis · David Mendes da Silva · Ahmad Mendes Moreira · Garry Mendes Rodrigues · Queensy Menig · Kofi Mensah · Bertus Mensert · Danny Menting · Tom Menting · Damiën Menzo · Stanley Menzo · Papito Merencia · Hurşut Meriç · Leen van de Merkt · Dylan Mertens · Jef Mertens · Eric van de Merwe · Peter van de Merwe · Fouzi Mesaoudi · Ferry Mesman · Ali Messaoud · Shkodran Metaj · Abdel Metalsi · Edward Metgod · John Metgod · Rudolf Metz · Cor de Meulemeester · Timothy van der Meulen · Erik Meulendijk · Rihairo Meulens · John Meuser · Melle Meulensteen · Wim Meutstege · Geoffrey Meye · Jan Michels · Rinus Michels · Diego Michiels · Hennie Michielsen · Daryl van Mieghem · Ken van Mierlo · Toine van Mierlo · Piet van Miert · Theo Migchelsen · Hilmi Mihci · Humphrey Mijnals · Dustin Mijnders · Gerrit Mintjes · Damon Mirani · Cendrino Misidjan · Virgil Misidjan · Kevin Moeliker · Oscar Moens · Zain Moghal · Youness Mokhtar · Beau Molenaar · Johan Molenaar · Keje Molenaar · Mario Molenaar · Robert Molenaar · Rogier Molhoek · Alexander Mols · Michael Mols · Michel Mommertz · Ricardo Moniz · Kenneth Monkou · Jan Monster · Sanny Monteiro · Wim Moorman · Paco van Moorsel · Gerard van Moorst · Dani van der Moot · Jos Mordang · Soufian Moro · Egbert ter Mors · Aad de Mos · Karim Mossaoui · Frank van Mosselveld · Coen Moulijn · Samir El Moussaoui · Hawbir Moustafa · Ibad Muhamadu · Arnold Mühren · Gerrie Mühren · Robert Mühren · Anne Mulder · Bob Mulder · Dustley Mulder · Erwin Mulder · Hans Mulder (1954) · Hans Mulder (1987) ·Jan Mulder (1945) · Jan Mulder (1961) · Jan Mulder (1964) · Justin Mulder · Nick Mulder · Youri Mulder · Dick Mulderij · Eef Mulders · Paul Mulders · Bennie Muller · Danny Muller · Wim Muller · Robin Muller van Moppes · Frans de Munck · Cees van de Munnik · Richie Musaba · Kiki Musampa · Riga Mustapha · John Mutsaers · Bart van Muyen

N

Junas Naciri · Lesley Nahrwold · Muslu Nalbantoğlu · Adri Nanlohy · Dick Nanninga · Furdjel Narsingh · Luciano Narsingh · David Nascimento · Gijs Nass · Jan Nederburgh · Hennie van Nee · Wilburt Need · Jef de Neeling · Armand Neeskens · Hans Neeskens · Johan Neeskens · John Neijenhuis · Tim Nelemans · Toon Nelemans · Casper Nelis · Robin Nelisse · Miquel Nelom · Gregory Nelson · Gevaro Nepomuceno · Jeffrey Neral · Marcel van der Net · Peter Netten · Yoëll van Nieff · John van Nielen · Reuven Niemeijer · Leonard Nienhuis · Dave Nieskens · Norichio Nieveld · John Nieuwenburg · Steef Nieuwendaal · Jörg van Nieuwenhuijzen · Kees van Nieuwenhuizen · Leon van Nieuwkerk · Bart Nieuwkoop · Thijs Nieuwland · Lars Nieuwpoort · Sven Nieuwpoort · Jos van Nieuwstadt · Boy Nijgh · Daniël Nijhof · Boy Nijholt · Gianluca Nijholt · Luc Nijholt · Alfred Nijhuis · Ben Nijhuis · René Nijhuis · Arnold Nijkamp · Stefan Nijland · Pascal de Nijs · Angelo Nijskens · Frans Nijssen · Makkie Nijssen · Toon Nijssen · Ruud van Nistelrooij · Michel Nok · Frits Nöllgen · Dennis de Nooijer · Gérard de Nooijer · Jeremy de Nooijer · Regillio Nooitmeer · Farshad Noor · Tom Noordhoff · Mark Noorlander · Bas van Noortwijk · Paul Nortan · Jan Notermans · René Notten · Abdelhak Nouri · Henny Noyen · Jeffrey van Nuland · Arthur Numan · Klaas Nuninga · Bram Nuytinck · Erwin Nuytinck

O

Arie Obdam · Joop Odenthal · Marcel Oerlemans · Rick van den Oever · Ronald van Oeveren · Rachid Ofrany · Martin Okhuijsen · Edwin Olde Riekerink · Jan Olde Riekerink · Steve Olfers · Robbert Olijfveld · Frank Olijve · Ron Olyslager · Sergio Ommel · Murat Önal · Terell Ondaan · Rienk Onsman · Peter van Ooijen · André Ooijer · Ab van Oorschot · Jason Oost · Marcel Oost · Albert van Oosten · Leen van Oosten · Mark Oosterhof · René Oosterhof · Jan Oosterhuis · Ard Oosterlee · Ron van Oosterom · Arnold Oosterveer · Jari Oosterwijk · Henk Oosterwold · Ceriel Oosthout · Joseph Oosting · André Oostrom · Sander Oostrom · Michel van Oostrum · Barry Opdam · Edo Ophof · Martin van Ophuizen · Johnatan Opoku · Eric Orie · Yanick van Osch · Paul Oschner · Jan van Osenbruggen · Mohammed Osman · Lou Otten · Mark Otten · Bryan Ottenhoff · Heini Otto · Arie de Oude · Niels Oude Kamphuis · Thomas Oude Kotte · Danny den Ouden · Geert den Ouden · Piet van Oudenallen · Piet Ouderland · John Oude Wesselink · Bilal Ould-Chikh · Tarik Oulida · Rob Ouwehand · Thomas Ouwejan · Charlie van den Ouweland · Joep van den Ouweland · Elvio van Overbeek · Piet van Overbeek · Louis Overbeeke · Joris van Overeem · Sjoerd Overgoor · Tomas Overhof · Edwin Overmars · Marc Overmars · Tom Overtoom · Willie Overtoom · Niels Overweg · Segun Owobowale · Leeroy Owusu · Quincy Owusu-Abeyie · Okan Özçelik · Serdar Öztürk · Oğuzhan Özyakup

P

Kenneth Paal · René Paardekooper · Daan Paau · Bas Paauwe · Cees Paauwe · Patrick Paauwe · Dave Padding · Sergio Padt · Ton van der Padt · Maarten Paes · Boudewijn Pahlplatz · Theo Pahlplatz · Ronnie Pander · Elroy Pappot · Sjors Paridaans · Rajiv van La Parra · Shane Parris · Jacques van der Pas · Ferd Pasaribu · Eric te Paske · Alex Pastoor · Eddie Pasveer · Remko Pasveer · Johan Pater · Kevin Patijn · Fred Patrick · Edinho Pattinama · Jordão Pattinama · Ton Pattinama · Mitchel Paulissen · André Paus · Ted van de Pavert · Frans Paymans · Desevio Payne · Zeus de la Paz · Luís Pedro · Patrick Peelen · Marcel Peeper · Maarten Peijnenburg · Cor Peitsman · Johan Pelk · Henry Pelleboer · Jos Peltzer · Joey Pelupessy · Guido Pen · Dennis van der Pennen · Rinke Pennings · Rob Penders · Jo Pepels · Ard van Peppen · Fabian Peppinck · Marlon Pereira · Steven Pereira · Robin van Persie · Ab Persijn · Cas Peters · Jan Peters (Feyenoord) · Jan Peters (NEC, AZ'67) · Jordens Peters · Marcel Peters · Tim Peters · Peet Petersen · Bobby Petta · Rob Philippen · Guyon Philips · Henk Pieneman · Milco Pieren · Kik Pierie · Erik Pieters · Eddy Pieters Graafland · Arië Pietersma · Kees Pijl · Alex Pijper · Peter Pijpers · Miel Pijs · Hayri Pinarci · Brian Pinas · Toevarno Pinas · Lorenzo Piqué · Mario Piqué · Mitchell Piqué · Everon Pisas · Roy Pistoor · Johan Plageman · Pablo Plak · Arjan van der Plas · Rini Plasmans · Johan Plat · Stefan Plat · Melvin Platje · Timo Plattel · Rik Platvoet · Gregory Playfair · Gilbrano Plet · Glynor Plet · Melvin Plet · Peter Pleumeekers · Nick van der Ploeg · Gerrit Plomp · Richard Plug · Ab Plugboer · Marvin van der Pluijm · Wiljan Pluim · Rick Plum · Hans van der Pluym · Romeo Pocorni · Rob Poell · Rydell Poepon · Bert van de Pol · Sjaak Polak · Bram van Polen · Michel Poldervaart · Wesley Pollemans · Roger Polman · René Ponk · Jan Poortvliet · Bert van der Poppe · Danny Post · Edwin Post · Hans Posthumus · Stefan Postma · Paul Postuma · Cor Pot · Joran Pot · Marthijn Pothoven · Patrick Pothuizen · Michael Potkamp · Jan Pouls · Coen Poulus (voetballer) · Coen Poulus (1944) · Berry Powel · Alexander Prent · Co Prins · Lesmond Prinsen · Jerold Promes · Marino Promes · Quincy Promes · Geoffrey Prommayon · Marcel Pronk · Ton Pronk · Ton Pronk · Davy Pröpper · Robin Pröpper · Anduele Pryor · Dennis Purperhart · Djimmie van Putten · Peter van Putten · Eddy Putter

Q

Bertus Quaars · Willy Quadackers · Coen Quaden · Jo Quaden · Sanny Quaden · Paul Quasten · Erik Quekel · Bernard Quinoo

R

Herman van Raalte · Jan van Raalte · Evert Radstaat · Roger Raeven · Levi Raja Boean · Prince Rajcomar · Rewien Ramlal · Carlos Ramos · Guy Ramos · Bart Ramselaar · Kaj Ramsteijn · Oscar van Rappard · Robert-Jan Ravensbergen · André Ravestijn · Maurice Rayer · Mohamed Rayhi · Tim Receveur · Iwan Redan · Eric Redeker · Bennie Redel · Dennis van der Ree · Peter Reekers · Rob Reekers · Piet van Reenen · Errol Refos · Ferry de Regt · Erik Regtop · Hans Reijnders · Etiënne Reijnen · Roger Reijners · Jules Reimerink · Koen Reinerink · Michael Reiziger · Karim Rekik · Peter Remie · Jan Renders · Maikel Renfurm · Ronnie Reniers · Jesse Renken · Sjoerd Rensen · Rob Rensenbrink · Jan van Renswouw · Johnny Rep · Leandro Resida · Leroy Resodihardjo · Stan Respen · Peter Ressel · Martijn Reuser · Carlo de Reuver · Marwin Reuvers · Martin Reijnders · Remy Reijnierse · Ricardo van Rhijn · Hans Ribberink · Jerson Anes Ribeiro · Fernando Ricksen · André de Ridder · Daniel de Ridder · Eddy Ridderhof · Jaïro Riedewald · Chris Riemens · Ben Rienstra · Daan Rienstra · Ton Rietbroek · Bert Riether · Ben Rietveld · Oliver Rifai · Maceo Rigters · Daniël Rijaard · Frank Rijkaard · Cock Rijkens · Laurens Rijnbeek · Nico Rijnders · Donny Rijnink · Rob Rijnink · Wim Rijsbergen · Henk van Rijnsoever · Lex Rijnvis · Jeffrey Rijsdijk · Jelle van Rijswijk · René van Rijswijk · Ruud van der Rijt · Kees Rijvers · Lorenzo Rimkus · Niek Ripson · Levi Risamasu · Reinier Robbemond · Arjen Robben · Jonathan Robertson · Marco Roelofsen · Richard Roelofsen · Lody Roembiak · Renzo Roemeratoe · Edgar van der Roer · Jan van Roessel · Robert Roest · Sjaak Roggeveen · Eldridge Rojer · Dolf Roks · Piet Romeijn · Arie Romijn · Hennie de Romijn · Wim de Ron · Thomas Rongen · Bram Rontberg · Peter de Roo · Ron de Roode · Frans van Rooij · Jan den Rooijen · Mischa Rook · Eloy Room · Marten de Roon · Rini van Roon · René Roord · Bas Roorda · Geert Arend Roorda · Ed Roos · John Roos · Kelle Roos · Frank Roosa · Frans Roosen · André Roosenburg · Harm Roossien · Jos Roossien · John Roox · Henk van Rooy · Toine Rorije · Revy Rosalia · Pablo Rosario · Elson Rosario Almeida · Raies Roshanali · Yuri Rose · Ton Rosendaal · Darren Rosheuvel · Mikhail Rosheuvel · Ger van Rosmalen · Ivo Rossen · Eric van Rossum · Demen Roumen · Jelle ten Rouwelaar · Bryan Roy · Sander Rozema · Humphrey Rudge · Tini Ruijs · Marco Ruitenbeek · Jan Ruiter · Robbin Ruiter · Roy de Ruiter · Wesley de Ruiter · Nico Runderkamp · Randy Rustenberg · Mark Rutgers · Graeme Rutjes · Nathan Rutjes · Frans Rutten · Fred Rutten · Jos Rutten · Moreno Rutten

S

Lesly de Sa · Driess Saddiki · Jan-Paul Saeijs · Gaston Salasiwa · Misha Salden · Ricardo Samoender · Emilio Samsey · Jort van der Sande · Roel van de Sande · Gerald Sandel · Tim Sanders · Philippe Sandler · Henk van Santen · Dabney dos Santos · Edwin van der Sar · Resham Sardar · Jeffrey Sarpong · Marco Sas · Mauro Savastano · Mustafa Saymak · Remco van der Schaaf · Eddy Schaafstra · Arno Schaap · Gerrie Schaap · Rinus Schaap · Stijn Schaars · Wout Schaft · Gregory Schaken · Ruben Schaken · Alex Schalk · Cees Schapendonk · Andy Scharmin · Dennis Scharrenburg · Jan Schatorjé · Twan Scheepers · Willy Scheepers · Harry Schellekens · Leo Schellevis · Xandro Schenk · Danny Schenkel · Dick Schenkel · Bart Schenkeveld · Mark Schenning · Bob Schepers · Ruud Schepers · Edy de Schepper · Kjell Scherpen · Damiano Schet · Mitchell Schet · Siebe Schets · Anton Scheutjens · John Scheve · Guus van Schijndel · Jan van Schijndel · Louis van Schijndel · Jelle Schijvenaars · Frank Schilder · Henny Schilder · Jaap Schilder · Robbert Schilder · Frank Schinkels · John van 't Schip · Sidney Schmeltz · Doke Schmidt · Robin Schmidt · Maurits Schmitz · Dick Schneider · Dick Schoenaker · Lex Schoenmaker · Melchior Schoenmakers · Jan Schokker · Oebele Schokker · Remco Schol · Arnold Scholten · Dominique Scholten · Mike Scholten · Bobby Schoonens · Henny van Schoonhoven · John Schot · Sam van der Schot · Erik Schouten · Henk Schouten · Jerdy Schouten · Rik Schouw · Roger Schouwenaar · Pieter Schrassert Bert · Alfred Schreuder · Dick Schreuder · Danny Schreurs · Harrie Schreurs · Gerrie Schrijnemakers · Hans Schrijver · Daan Schrijvers · Danny Schrijvers · Piet Schrijvers · Piet Schroemges · Joeri Schroijen · Bernard Schuiteman · Dennis Schulp · Jan Schulting · Marchanno Schultz · Ger Schuman · Joop Schuman · Alje Schut · Robert Schutz · John Schuurhuizen · Carol Schuurman · Resit Schuurman · Jaap Schuurmans · Jari Schuurman · Huub Schuurs · Perr Schuurs · Levi Schwiebbe · Rik Sebens · Valéry Sedoc · Cain Seedorf · Chedric Seedorf · Clarence Seedorf · Stefano Seedorf · Jan Seelen · Hans Segers · Boy Seijkens · Marcel Seip · Peter Selbach · Ger Senden · Willy Senders · Juanito Sequeira · Fabian Serrarens · Mats Seuntjens · Ralf Seuntjens · Xander Severina · Selman Sevinç · Randel Shakison · Esmat Shanwary · Qays Shayesteh · Gerson Sheotahul · Etienne Shew-Atjon · Joas Siahaija · Rocky Siberie · Gerald Sibon · Bas Sibum · Tim Siekman · Tom Sier · Mees Siers · Yoeri Sijbers · Victor Sikora · Sonny Silooy · Shaquille Simmons · Jerry Simons · Jimmy Simons (Sparta) · Jimmy Simons (o.a. Feyenoord, RBC, Excelsior) · Jos Simons · Regillio Simons · Daley Sinkgraven · Harry Sinkgraven · Romano Sion · André Sitek · Bennie Slaats · Gerrie Slagboom · Denzel Slager · Luciano Slagveer · Joey Sleegers · Albert van der Sleen · Donovan Slijngard · Marcel van der Sloot · Rick Slor · Andwelé Slory · Arne Slot · Rob van der Sluijs · Thijs Sluijter · Walter Smak · Orlando Smeekes · Bryan Smeets · Huub Smeets · Jorg Smeets · Raymond Smeets · Jan Smid · Arvid Smit · John Smit · Kick Smit · Marnix Smit · René Smit · Daan Smith · Guy Smith · Jerry Smith · Dave Smits · Jos Smits · Joshua Smits · Piet Smits · Tom Smits · Twan Smits · Werner Smits · Eddy Smook · Richard Sneekes · Jeffrey Sneijder · Rodney Sneijder · Wesley Sneijder · Theo Snelders · Arsenio Snijders · Genaro Snijders · Mark Snijders · Oswald Snip · Evander Sno · Shaquill Sno · Keesjan Snoeck · Mike Snoei · Dick Snoek · Ferne Snoyl · Jan Soers · Frits Soetekouw · Ton Soffers · Jens van Son · Rob van Sonsbeek · Nick Soolsma · Wouter Soomer · Sylla Sow · Kees Spaan · Erwin Sparendam · Bert Spee · Johan van der Spek · Ronald Spelbos · Stijn Spierings · Hennie Spijkerman · Arno Splinter · Ben Spork · Fabian Sporkslede · Ton Sprangers · Civard Sprockel · Jan van Staa · André Stafleu · Jaap Stam · Koen Stam · René Stam · Ronnie Stam · Stefan Stam · Jeff Stans · Flip Stapper · Jordi van Stappershoef · Ayrton Statie · Adri van Staveren · Henk van Stee · Henk van Steeg · Harrie Steegh · Henk Steeman · Jeffrey van der Steen · Jop van Steen · Wouter van der Steen · Piet Steenbergen · Wim van der Steene · Ronald Steenge · Koen van Steensel · Leen van Steensel · Wout van Steenveldt · Matthew Steenvoorden · John Stegeman · Maurice Steijn · Sem Steijn · Carry Steinvoort · Maarten Stekelenburg · Bart Steltenpool · Eric Steltenpool · Calvin Stengs · Marijn Sterk · Johan Steur · Sebastiaan Steur · Huub Stevens · Ron Stevens · Sonny Stevens · Jerry St. Juste · Mitch Stockentree · Romano van der Stoep · Roel Stoffels · Finn Stokkers · Richard Stolte · Cees Storm · Jacques Storm · Harald Stoter · Co Stout · Hans Stout · Bart Stovers · Roberto Straal · Frank van Straalen · Bart Straalman · Daniël van Straaten · Sander van de Streek · Jurgen Streppel · Jan Streuer · Jens Jurn Streutker · Richard Stricker · Martijn van Strien · Hans Strijbosch · Remond Strijbosch · Bert Strijdveen · Pleun Strik · Roy Stroeve · Jan Stroomberg · Kevin Strootman · Frank van der Struijk · Frans Struis · Edward Sturing · Heinz Stuy · Rick Stuy van den Herik · Hesdey Suart · Joey Suk · Christian Supusepa · Kürşad Sürmeli · Wim Suurbier · Ruud Suurendonk · Harry Suvee · Wilbert Suvrijn · Aldo Swager · Leen Swanenburg · Sjaak Swart · Theo Swart · Jacques Sweres · Cor Swerissen · Arjan Swinkels · Frans Swinkels · Ruud Swinkels

T

Bertram Tabbernee · Khalid Tadmine · Simon Tahamata · Justin Tahapary · Jerry Taihuttu · John Taihattu · Stanley Tailor · Jasar Takak · Jeffrey Talan · Ricky Talan · Abel Tamata · Koos van Tamelen · Gertjan Tamerus · Erik Tammer · Dario Tanda · Oussama Tannane · Kevin Tano · Wim Tap · Hans Tassenaar · Gaston Taument · Gilbert Taument · Chakib Tayeb · Frans Tebak · Zier Tebbenhoff · Herman Teeuwen (1930) · Herman Teeuwen (1958) · Virgilio Teixeira · Kenny Teijsse · Dennis Telgenkamp · Henk Temming · Cees Tempelaar · Rinus Terlouw · Michael Termijn · Joost Terol · Roy Terschegget · Gerard Tervoort · Jeroen Tesselaar · Kenny Tete · Hans Tetzner · Max Tetzner · Tjapko Teuben · Brian Tevreden · Reginald Thal · Michel Thal · Randy Thenu · Bert Theunissen · Jozef Theuws · Ton Thie · Frans Thijssen · Mike Thijssen · Sander Thomas · Jordy Thomassen · Martijn Thomassen · Jan Thomée · Freek Thoone · Dwight Tiendalli · Adri van Tiggelen · Adnane Tighadouini · Roelf-Jan Tiktak · Guus Til · Wim van Til · Gerrit van Tilburg · René van Tilburg · Marty van den Tillaar · Joel Tillema · Michael Timisela · Henk Timmer · Piet Timmermans · Reinder Timmermans · Theo Timmermans (1926) · Theo Timmermans (1989) · Gieljan Tissingh · Jo Toennaer · Cees Toet · Martin Toet · Danny Tol · Dick Tol · Jack Tol · Kees Tol · Leon Tol · Nick Tol · Pier Tol · René Tol · Wim Tol · Zeger Tollenaar · Johan Toonstra · Arnoud van Toor · Matthijs van Toorn · Jens Toornstra · Remco Torken · Carlo van Tour · Karim Touzani · Peter Treffers · Eddy Treijtel · Chris Treling · Chris Trentelman · John Trentelman · Renee Troost · Sjaak Troost · William Troost-Ekong · René Trost · Giovanni Troupée · Orlando Trustfull · Ignacio Tuhuteru · Jack Tuijp · André van Tuinen · Johan Tukker · Roy Tular · Mijo Tunjić · Oğuzhan Türk · Dennis den Turk · Rody Turpijn · Deniz Türüç · Jordy Tutuarima · Ad van Tuyl · Cock van der Tuijn · Klaas Tuyp

U

Rodney Ubbergen · Guus Uhlenbeek · Rafael Uiterloo · Reza Uitman · Ali Ulusoy · Han Unaola · Peter Uneken · Loek Ursem · Leonard van Utrecht

V

Rafael van der Vaart · Etienne Vaessen · Jack Vaessen · Stan Valckx · Marcel Valk · Michel Valke · Kick van der Vall · Arsenio Valpoort · Erwin Vanderbroeck · Gerald Vanenburg · Bob Vankan · Thiemo Vanmaris · Toni Varela · Cor Varkevisser · Sietze Veen · Kevin van Veen · Leo van Veen · Jan van der Veen · Stephan Veenboer · Keziah Veendorp · Jan Veenhof · Rogier Veenstra · Wietse Veenstra · Eric Veerman · Gerrie Veerman · Henk Veerman · Pepijn Veerman · Henry van der Vegt · Marko Vejinović · Kay Velda · Nick van der Velden · Cor Veldhoen · Harm van Veldhoven · John Veldman · Henk Veldmate · Jeroen Veldmate · Mark Veldmate · Frank Veldwijk · Lars Veldwijk · Folkert Velten · Piet Velthuizen · Joël Veltman · Niek te Veluwe · Gyliano van Velzen · Peter van Velzen · Dirk van der Ven · Erik van der Ven · Mitch van der Ven · Peter van de Ven · Ton van de Ven · Ronny Venema · Jan Vennegoor of Hesselink · Hans Venneker · Richard Vennema · Dylan Vente · Leen Vente · Danny Verbeek · Frank Verbeek · Gertjan Verbeek · Pim Verbeek · Rick Verbeek · Robert Verbeek · Aart Verberne · Juno Verberne · Maurice Verberne · Jan Verbong · Huub Vercoulen · Sjors Verdellen · Calvin Verdonk · Lambert Verdonk · Dominik Vergoossen · Sef Vergoossen · Thomas Verhaar · Paul Verhaegh · Bert Verhagen · Roberto Verhagen · Ruud Verhappen · Jan Verheijen · John Verhoek · Wesley Verhoek · Jeroen Verhoeven · Mark Verhoeven · Tim Verhoeven · Chris Verkaik · Ton Verkerk · Maikel Verkoelen · Mark Verkuijl · Sven Verlaan · Frank Verlaat · Antoon Verlegh · Mario Verlijsdonk · Kenneth Vermeer · Vinnie Vermeer · Vincent Vermeij · Arjan Vermeulen · Kevin Vermeulen · Pierre Vermeulen · René Vermunt · Herman Verrips · Marc Verroen · Henny Verschoor · John Verschoor · Otto Versfeld · John Versleeuwen · Johan Versluis · Rick Versteeg · Wouter Verstraaten · Etienne Verveer · Bastin Verweij · Mark Verzijlberg · Paul Vet · Charlton Vicento · Raymond Victoria · Juan Viedma · Nick Viergever · Ferdi Vierklau · John Vievermans · Ed Vijent · Kevin Vijgen · Tonny Vilhena · Jan Villerius · Hans Vincent · Tim Vincken · Kevin Vink · Klaas Vink · Marciano Vink · Wimilio Vink · Eric Viscaal · Gerrit Visscher · Jeffrey de Visscher · Jacques Visschers · Dries Visser · Hans Visser · Jaap Visser · Jan de Visser · Jelle Visser · Kevin Visser · Sije Visser · Wim Visser · Melvin Vissers · Ron Vlaar · Henk van der Vlag · Peter van der Vlag · Gerry Vlak · Michel Vlap · Björn Vlasblom · Leon Vlemmings · Bram van Vlerken · Ferry van Vliet · Simon van Vliet · Gavin Vlijter · Rai Vloet · Jeffrey Vlug · Mitchell de Vlugt · Gerrie Voets · Wouter de Vogel · Gerrit Voges · Wilko de Vogt · Daniël Voigt · Wim Volkerink · Wim Volkers · Joost Volmer · Jos Vonhof · Hans Vonk · Michel Vonk · Theo Vonk · Rick ten Voorde · Lance Voorjans · Ramon Voorn · Edwin Vork · Gerrit Vooys · Eddy Vorm · Michel Vorm · Ruud Vormer · Ismo Vorstermans · Niels Vorthoren · Harry Vos · Henk Vos · John Vos · Ralph Vos · Robbert de Vos · Hans Voskamp · Johan Voskamp · Bobby Vosmaer · Mark Voss · Paul Voss · Niek Vossebelt · Jonathan Vosselman · Peter van Vossen · Manus Vrauwdeunt · Mitchell te Vrede · Regilio Vrede · Gerard Vredenburg · Gerrit Vreken · Martien Vreijsen · Jan Vreman · Bart Vriends · Henk Vriens · Ale Geert de Vries · Chris de Vries · Dorus de Vries · Geert-Jelle de Vries · Guus de Vries · Johnny de Vries · Mark de Vries · Martijn de Vries · Pascal de Vries · Piet de Vries · Raymond de Vries · Remon de Vries · Richard de Vries · Willem de Vries · Anton Vriesde · Edmund Vriesde · Stefan de Vrij · Marco de Vroedt · Roland Vroomans · Edwin Vurens

W

Walter Waalderbos · Jasper Waalkens · Ardon de Waard · Raymond de Waard · Peter van der Waart · Jelle Wagenaar · Chris de Wagt · Tobias Waisapy · Wesley Wakker · Dennis van der Wal · Rence van der Wal · Stef Walbeek · Sandy Walsh · Hans Wanders · Carlos van Wanrooij · Harald Wapenaar · Django Warmerdam · Henk Warnas · André Wasiman · Steve Wasiman · Koos Waslander · Marco Waslander · Thijs Waterink · Boy Waterman · Ronald Waterreus · Jamie Watt · Kevin Wattamaleo · Zephnad Wattimury · Michel van Wattum · Warry van Wattum · Nuelson Wau · Nyron Wau · Chris van der Weerden · Leen van der Weel · Gerben van der Weerd · Frank Weerdenburg · Jochem de Weerdt · Paul Weerman · Ingo van Weert · Robert van der Weert · Tom van Weert · Kenny van der Weg · Bas van Wegen · Jan Weggelaar · Erik Wegh · Wout Weghorst · Albert van der Weide · Frank Weijers · Vincent Weijl · Ronald Weijsters · Arend van der Wel · Theo van Well · Niels Wellenberg · Ruud Wellenberg · John van Wensveen · Hans Werdekker · Johan van der Werff · Maikel van der Werff · Daryl Werker · Ad de Wert · Henk Wery · René Wessels · Hans Westerhof · Robert van Westerop · Sander Westerveld · André Wetzel · Sies Wever · Jurgen Wevers · Ton Wickel · Bert Wiebing · Arjan Wiegers · Gerard Wiekens · Ad van de Wiel · Gregory van der Wiel · Jaap van der Wiel · Rob Wielaert · Leon ter Wielen · Mike te Wierik · Pieter Wiersma · Roel Wiersma · Ruud Wierts · Martin Wiggemansen · Johan Wigger · Dennis van Wijk · Peter Wijker · Marvin Wijks · Stef Wijlaars · Georginio Wijnaldum · Giliano Wijnaldum · Robert Wijnands · Piet Wijnberg · Owen Wijndal · Bas Wijnen · Clyde Wijnhard · Frank Wijnhoven · Ben Wijnstekers · Edwin de Wijs · Jordy de Wijs · John van den Wildenberg · Piet Wildschut · Yanic Wildschut · Oscar Wilffert · Faas Wilkes · Nathaniel Will · Erik Willaarts · Julius Wille · Jetro Willems · John Willems · Menno Willems · Ron Willems · Anton Willemse · Marien Willemsen · Fabian Wilnis · John Wilschut · Ulrich Wilson · Brian Wilsterman · Jordy van der Winden · Gerrie de Winkel · Sjoerd Winkens · Aron Winter · Danny Wintjens · Peter Wisgerhof · Fons van Wissen · Arjan Wisse · Sacha van Wissen · Dani de Wit · Monne de Wit · Peter de Wit · Rob de Wit · Sem de Wit · Yannick de Wit · Ton Witbaard · Henk Witjes · Richard Witschge · Rob Witschge · Hans Witteveen · Mendel Witzenhausen · Bart Woering · Sem Wokke · John de Wolf · René Wolffs · Jerrel Wolfgang · Jerry van Wolfgang · Ricky van Wolfswinkel · Jannes Wolters · Randy Wolters · Rico Wolven · Kees van Wonderen · Stephano Wooding · Nordin Wooter · Rutger Worm · Nando Wormgoor · Vito Wormgoor · Allon Worms · Mark Wotte · Hans van der Woude · Romeo Wouden · Lucas Woudenberg · Maarten Woudenberg · Wim Woudsma · Jan Wouters · Peter Wubben

X

Grad Xhofleer

Y

Abdeloehap Yahia · Cihan Yalcin · Johannes Yarbug · Erdem Yeni · Atilla Yıldırım · Ismaïl Yıldırım · Uğur Yıldırım

Z

Melvin Zaalman · Rowin van Zaanen · Brahim Zaari · Dave Zafarin · Ilias Zaimi · Wesley Zandstra · Rini van Zanten · Hans van der Zee · Deyovaisio Zeefuik · Género Zeefuik · Marvin Zeegelaar · Simon van Zeelst · Arjan de Zeeuw · Demy de Zeeuw · Mark Zegers · Rob Zegers · Harm Zeinstra · Furhgill Zeldenrust · Migiel Zeller · Boudewijn Zenden · Sergio Zijler · Oscar Zijlstra · Sieme Zijm · Angelo Zimmerman · Wim van Zinnen · Richairo Živković · Hakim Ziyech · Joh van Zoest · Jeroen Zoet · Piet de Zoete · Edwin Zoetebier · Robert-Jan Zoetmulder · Nico van Zoghel · Ramon Zomer · Romeo Zondervan · Cor Zonneveld · Mike Zonneveld · Wesley Zonneveld · Glenn van Zoolingen · Tom Zoontjes · Felitciano Zschusschen · Jordy Zuidam · Johan Zuidema · Hans Zuidersma · Daniël Zuiverloon · Gianni Zuiverloon · Michel van Zundert · Patrick van Zundert · Bert Zuurman · Gijs Zwaan · Patrick Zwaanswijk · Arno van Zwam · Kees Zwamborn · Arie van der Zwan · Dennis van der Zwan · Frank van der Zwan · Fokke Zwart · Martijn de Zwart · Nico Zwarthoed · Theo Zwarthoed · Joep Zweegers · Clemens Zwijnenberg · Robert Zwinkels

FC Groningen is een voetbalclub uit de stad Groningen. De FC werd opgericht op 16 juni 1971 en kwam voort uit de Groninger Voetbal en Atletiek Vereniging (GVAV). In de beginjaren had de club moeite om financieel draaiende te blijven, maar de voetbalclub geldt de laatste jaren als een stabiele organisatie die tot de middenmoot in Nederland behoort. De clubkleuren zijn de kleuren van de stad Groningen: groen en wit. De thuiswedstrijden werden tot 2006 gespeeld in het Oosterparkstadion en vanaf januari 2006 in de Euroborg, dat in 2016 hernoemd werd tot NoordLease Stadion en in 2018 werd het Hitachi Capital Mobility Stadion. In 2021 veranderde de naam van het stadion weer tijdelijk naar Euroborg. Op de UEFA ranglijst van de beste clubs in Europa stond FC Groningen in 2020 op de 159e plaats met 7.150 punten, wat een daling van vijf posities is ten opzichte van 2019.

Geschiedenis

Ontstaan in 1971 en zware jaren (1971–1981)

GVAV was in de jaren zestig een redelijke middenmoter in de Eredivisie. De punten werden vooral behaald in het eigen Oosterparkstadion en af en toe ook daarbuiten. Legendarisch waren de 3-1 uitoverwinning tegen Feijenoord in 1960/61 en de 1-0 zege bij Ajax in het seizoen 1966/67 met doelman Tonny van Leeuwen in een heldenrol. Tegen het einde van de jaren zestig begon GVAV af te glijden, hetgeen uiteindelijk in 1970 leidde tot degradatie. Het laatste en allesbeslissende duel in dat seizoen, thuis tegen DOS, werd met 1-0 verloren, waar een gelijkspel voldoende was geweest voor lijfsbehoud. In het volgende seizoen 1970/71 werd GVAV tweede in de Eerste divisie en promoveerde opnieuw naar de eredivisie. Direct na de promotie werd FC Groningen opgericht als opvolger van GVAV. De amateurafdeling van GVAV bleef bestaan en ging zelfstandig verder. FC Groningen werd vanaf 1971 de profclub voor de gehele stad, met een tenue in de stadskleuren groen en wit als opvolger van het traditionele blauwe shirt met witte broek. Op de dag voor de officiële oprichting werd de club zwaar getroffen door het overlijden van doelman Tonny van Leeuwen als gevolg van een verkeersongeluk bij Meppel. Op 24 oktober 1971 won de club haar eerste wedstrijd: een uitwedstrijd bij Vitesse werd met 2-1 gewonnen. In het seizoen 1973/74 volgde na een 2-1 thuisnederlaag tegen PSV op de laatste wedstrijddag opnieuw degradatie. Hierna kwam het eerste elftal zes jaren in de eerste divisie uit. Een aantal keren kon net geen promotie naar de eredivisie worden bewerkstelligd. Wel waren er smadelijke nederlagen tegen streekrivaal SC Veendam en ook tegen IJsselmeervogels (bekercompetitie). In seizoen 1979/80 bereikte de club onder trainer Theo Verlangen en zijn assistent Henk Nienhuis uiteindelijk opnieuw promotie naar de Eredivisie, omdat ze kampioen van de Eerste divisie was geworden. Verlangen en Nienhuis hadden dat seizoen de beschikking over onder meer Jan van Dijk, Azing Griever (tweevoudig winnaar Tonny van Leeuwen-trofee) en Peter Houtman.

Succesvolle jaren en vrije val (1981–2002)

In het seizoen 1981/82 werd een 7e plaats in de eredivisie bereikt met 68 goals vóór en 58 goals tegen (doelsaldo +10), het begin van een succesvolle periode voor FC Groningen. Door de aanjager Jan van Dijk en het talent van Ronald en Erwin Koeman werd in het seizoen 1982/83 voor het eerst Europees voetbal bereikt door als 5de in de eredivisie te finishen. Dat was in het laatste seizoen van trainer Theo Verlangen bij FC Groningen. Half 1983, slaagde FC Groningen erin, een speler te contracteren waar Ajax tweemaal naar misgreep in juli 1982 en half 1985: centrumspits Fandi Ahmad, die tot half 1985 voor FC Groningen zou uitkomen tussen zijn 21ste en 23ste, en het tot 92 interlands voor Singapore zou brengen. In het eerste UEFA Cup seizoen, 1983/84, was Han Berger trainer. In de eerste ronde werd het veel sterker geachte Atlético Madrid na een 2-1 nederlaag uit en een 3-0 zege thuis uitgeschakeld. In de daaropvolgende ronde speelde het elftal tegen Internazionale. Thuis won Groningen met 2-0. De return in Bari werd met 5-1 verloren. FC Groningen eindigde in de eredivisie achtereenvolgens als 7de, 5de en 4de in 1983/84, 1984/85 en 1985/86.

Het volgende UEFA Cup seizoen was 1986/87. De terugwedstrijd in de 1e ronde tegen het Ierse Galway United werd niet in het stadion in Galway gespeeld, maar in het enige tientallen kilometers ten westen daarvan gelegen dorpje Carraroe. Trainer was Rob Jacobs. Onder de spelers van FC Groningen waren Peter Houtman, René Eijkelkamp en John de Wolf. De club overleefde de eerste ronde, en ook de tweede ronde, tegen het Zwitserse Xamax Neuchatel, kwam de ploeg door. FC Groningen strandde in de 3e ronde toen het over twee wedstrijden niet bleek opgewassen tegen het Portugese Vitória Guimarães.

Onder leiding van Hans Westerhof trad Groningen in 1988 aan tegen oude bekende Atlético Madrid, en won opnieuw. Thuis werd het 1-0 en uit was een 2-1 nederlaag voldoende voor plaatsing voor de tweede ronde. In de tweede ronde werd Servette Genève verslagen, waarna FC Groningen in de derde ronde sneuvelde tegen het veel sterkere VfB Stuttgart, dat onder leiding stond van trainer Arie Haan. In hetzelfde seizoen werd de finale van de KNVB beker bereikt, waarin werd verloren van PSV. In 1989 vond ook de zwartgeldaffaire plaats. De FIOD beschuldigde FC Groningen ervan tussen 1984 en 1988 loonbelasting te hebben ontdoken. Voormalig voorzitter Renze de Vries werd veroordeeld tot een straf.

In het seizoen 1989/90 speelde FC Groningen voor de Europacup II. De 1e ronde kwamen ze door ten koste van het Deense Ikast FS. In de 2e ronde werd de club uitgeschakeld door Partizan Belgrado uit toenmalig Joegoslavië. Ondanks de uitschakeling leverde het dubbele treffen wel wat op, namelijk de transfer van Milko Ðurovski van Partizan naar FC Groningen. Bij Partizan speelde hij in Groningen de sterren van de hemel in een spectaculaire wedstrijd, die door Groningen met 4-3 gewonnen werd. In de terugwedstrijd kon FC Groningen het echter niet redden.

Het seizoen 1990/91 was het meest succesvolle seizoen tot nu toe van FC Groningen. Met spelers als Henny Meijer, Claus Boekweg, Jan van Dijk, Patrick Lodewijks en Mart van Duren eindigde de club het competitiejaar op de derde plaats. Na dat seizoen ging het echter bergafwaarts met de prestaties van de club en in seizoen 1997/98 degradeerde Groningen na 18 jaar op het hoogste niveau te hebben gespeeld. Twee jaar later promoveerde FC Groningen weer terug naar de eredivisie.

Van handhaving naar subtopper onder Jans (2002–2010)

Op 22 oktober 2002 volgde Ron Jans de ontslagen Dwight Lodeweges op als trainer van FC Groningen. Bij het aantreden van Jans speelde FC Groningen in de eredivisie, maar bungelde het onderaan de ranglijst. Vanaf het seizoen 2004/05 wist Jans met Groningen de weg naar boven te vinden. Tot en met 2005 speelde FC Groningen zijn wedstrijden in het Oosterparkstadion in de Oosterparkwijk. Op 7 januari 2006 werd de Euroborg, het nieuwe stadion, geopend met een testwedstrijd tegen BV Veendam. De Euroborg droeg later de naam van diverse sponsoren (o.a. Nordlease stadion en Hitachi Capital Mobility Stadion) maar bleef in de volksmond altijd Euroborg heten. Deze werd door FC Groningen met 5-0 gewonnen. De tweede wedstrijd die in het stadion werd gespeeld was de officiële feestelijke opening tegen sc Heerenveen en werd met 2-0 gewonnen.

Hetzelfde seizoen (2005/06) werd FC Groningen vijfde en wist zich te kwalificeren voor de UEFA Cup voor het seizoen 2006/07. In de UEFA Cup werd FC Groningen gekoppeld aan Partizan Belgrado. De eerste wedstrijd in Belgrado werd met 4-2 verloren. In de thuiswedstrijd werd vervolgens met 1-0 gewonnen. De 1-0 was niet genoeg voor de groepsfase van de UEFA Cup. Ook in het seizoen daarna wist FC Groningen zich te plaatsen voor Europees voetbal maar na twee wedstrijden tegen Fiorentina wist het de groepsfase niet te bereiken. Wel wist FC Groningen in Florence een strafschoppenserie af te dwingen.

In de seizoenen hierna heeft Groningen stabiel gevoetbald, mede door het beleid van Ron Jans, die voor hij aan zijn baan bij Groningen begon, nog nooit eerder hoofdtrainer was geweest in het betaalde voetbal. Door Jans was Groningen een stabiele middenmoter geworden. Op 23 oktober 2008 was Ron Jans officieel de langstzittende trainer van FC Groningen . Theo Verlangen was tot dan toe de langstzittende trainer. Hij was zes jaar trainer van FC Groningen, van 1 juli 1977 tot 30 juni 1983. Op 11 november 2009 gaf Jans echter te kennen zijn contract niet te zullen verlengen, omdat hij toe was aan een nieuwe ervaring.

Stabiele middenmoter en winnen van de beker (2010–2019)

In 2010 werd Pieter Huistra aangesteld als nieuwe hoofdcoach van FC Groningen. Onder Huistra beleefde Groningen de beste eerste seizoenshelft in de geschiedenis van de club. Na 19 speelronden ging Groningen de winterstop in op een derde plaats met 37 punten. Onder Huistra werd FC Groningen bekend als een voor eigen publiek lastig te bespelen tegenstander. In tien thuiswedstrijden werd er "slechts" eenmaal gelijk gespeeld. Alle andere wedstrijden werden gewonnen en Groningen stond halverwege het seizoen in de top van de Eredivisie. Na de winterstop volgde echter een moeilijke periode waarin een einde kwam aan de goede reeks thuiswedstrijden. Uiteindelijk behaalde FC Groningen de play-offs, die het niet wist te winnen.

In het seizoen 2011/12 werd er slecht gestart. FC Groningen wist in de eerste wedstrijden wel te scoren, maar gaf in de tweede helft de winst vaak weg. Op de laatste dag van de transferperiode, 31 augustus 2011, werd Tim Matavž verkocht aan PSV. FC Groningen moest noodgedwongen snel een vervanger vinden en trok David Texeira aan. Op 11 oktober 2011 gaf directeur Nijland aan binnen vijf jaar de begroting te willen opschroeven naar 25 miljoen. FC Groningen presteerde thuis goed tegen de grotere clubs. Zo werd er met 1-0 gewonnen van Ajax, werd met 1-1 gelijkgespeeld tegen FC Twente en boekte het tegen Feyenoord een 6-0 overwinning. Op 20 november 2011 speelde FC Groningen het 100ste reguliere Eredivisie-duel in de Euroborg; de wedstrijd tegen VVV-Venlo werd met 2-1 gewonnen. In de tweede seizoenshelft kon de lijn niet worden doorgetrokken en het seizoen kende een slecht vervolg. Zo behaalde de club de minste competitiepunten van alle eredivisionisten en eindigde op een teleurstellende 14de plaats in de eredivisie. Als gevolg hiervan werd Huistra op 10 mei 2012 ontslagen als coach. Op 23 mei 2012 werd bekend dat Robert Maaskant de nieuwe trainer zou worden. Het seizoen onder trainer Maaskant werd getypeerd door kleine relletjes en opstootjes binnen en rondom de club. Op 11 maart werd naar buiten gebracht dat Maaskant na één seizoen alweer zou vertrekken. Op 4 april werd bekendgemaakt dat assistent-trainer Erwin van de Looi zijn taken ging overnemen, met ingang van het seizoen 2013/14. Het seizoen onder bewind van Van de Looi begon voortvarend en kende daarna een mindere fase. De eindfase van de competitie was echter zeer succesvol. Het seizoen werd met zes competitie-overwinningen op rij afgesloten waardoor Groningen een clubrecord boekte en op de 7e plek eindigde. Hierdoor kon het meedoen aan de play-offs voor Europees voetbal. In de eerste wedstrijden werd er thuis en uit afgerekend met Vitesse (5-1 over twee wedstrijden) waarna het in de finale AZ trof. In Alkmaar werd er niet gescoord, thuis werd er met 3-0 gewonnen. Europees voetbal werd gehaald en het eerste seizoen onder Van de Looi was een succes.

Ook het seizoen daarop was succesvol: FC Groningen won, opnieuw onder leiding van Erwin van de Looi, voor het eerst een prijs in de clubhistorie: de KNVB Beker werd veroverd, dankzij een 2-0 overwinning op PEC Zwolle. Hierdoor verzekerden de Groningers zich van deelname aan de poulefase van de UEFA Europa League in het seizoen 2015/16.

Trainer Erwin van de Looi besluit om na het seizoen 2015/16 te stoppen als trainer. Hij zal vanaf 2016/17 worden opgevolgd door Ernest Faber. Hij tekende een contract voor twee seizoenen. In december 2014 besloot de KNVB tot herinvoering van de Tweede Divisie vanaf het seizoen 2016/17. In deze eerste hernieuwde jaargang spelen de top zeven van beide Topklassen en vier beloftenteams van profclubs uit de Beloftencompetitie. In 2016 plaatste Jong Groningen zich voor de Derde Divisie.

In januari 2018 geeft Faber aan dat hij na het seizoen niet verder gaat als trainer van FC Groningen. In februari wordt bekendgemaakt dat Danny Buijs (tevens oud speler van de club) vanaf het seizoen 2018/19 de nieuwe trainer zal worden. Hij komt over van Kozakken Boys dat speelt in de Tweede Divisie. Buijs ondertekende een contract voor twee seizoenen.

Het seizoen 2018/19, het eerste seizoen onder leiding van Danny Buijs, begon dramatisch, in de winterstop stond de club met 15 punten op de 15e plaats in de Eredivisie en was het al in de eerste ronde van de KNVB Beker uitgeschakeld door FC Twente. In de winterse transferperiode trof technisch manager Ron Jans maatregelen, hij haalde zes nieuwe spelers naar de club, nooit eerder haalde FC Groningen zoveel spelers binnen in de winterstop. Deze versterkingen brachten in de tweede seizoenshelft wat er van hen verwacht werd, er werden na de winter maar liefst 40 punten behaald, hierdoor werd de 8e plaats in de Eredivisie bereikt en mocht het team mee doen aan de play-offs voor Europees voetbal. In de play-offs werden de Groningers in de eerste ronde uitgeschakeld door Vitesse.

Een nieuw tijdperk na vertrek Nijland (2019–heden)

Op maandag 12 november 2018 kondigde Hans Nijland aan dat hij aan het eind van het lopende seizoen na 23 jaar zijn functie als algemeen directeur neerlegt, hij was op dat moment de langst zittende directeur in het Nederlandse betaalde voetbal. Nijland stelde dat de functie hem te veel energie kostte en dat het tijd was voor een frisse wind. Op 17 december maakte ook Ron Jans bekend te stoppen bij de club, hij stelde zich niet op zijn gemak te voelen in de functie van technisch manager. De raad van Raad van Commissarissen stelde een speciale selectiecommissie aan om opvolgers te vinden voor beide functies, deze commissie stond onder leiding van Erik Mulder. Voor de functie van algemeen directeur werd uit een ‘long list’ van vijftig kandidaten Wouter Gudde voorgedragen, hij was sinds 2014 commercieel directeur bij Excelsior. In plaats van te zoeken naar een nieuwe technisch manager zocht de commissie naar een technisch directeur, dit betekende een verandering in het bestuursorgaan. Voor deze functie werd uiteindelijk Mark-Jan Fledderus aangesteld, hij was tot dat moment technisch manager bij Heracles Almelo en is tevens oud speler van FC Groningen.

Vanaf het seizoen 2019/20 trekt men het beloften elftal terug uit de Derde divisie en daarmee ook uit de voetbalpiramide. De reden hiervoor waren de strengere dispensatieregels, waardoor minder spelers uit de eerste selectie minuten konden maken in dit elftal, en de komst van een landelijke onder-21 competitie het jaar daarna. Het beloftenelftal gaat deelnemen aan de Reservecompetitie.

In november 2019 werd bekend dat Robert Klaver na zeven jaar als commercieel manager zou gaan vertrekken bij de club, de aanleiding hiervoor was een verschil van inzicht met de nieuwe beleidsbepalers. Later die maand werd bekend dat Marc-Jan Oldenbandringh ter vervanging van Klaver toe trad tot de directie als operationeel directeur, Wouter Gudde nam een deel van de taken van Klaver over.

De directie, onder leiding van Gudde, presenteerde op 12 januari 2020 het beleidsplan 'Samen naar de Grote Markt' waarin het beschrijft hoe het de komende jaren in alle opzichten wil groeien en door groter te worden Europees voetbal wil realiseren. De Raad van Commissarissen toonde zich al snel tevreden over het functioneren van Gudde en zijn manier van leiding geven. Zijn contract werd op 31 maart 2021 al verlengd tot medio 2026. Na afloop van het seizoen werd ook het contract van technisch directeur Mark-Jan Fledderus verlengd tot medio 2026. Op 3 februari 2023 zijn technisch directeur Mark-Jan Fledderus en FC Groningen vroegtijdig uit elkaar gegaan. Op 7 mei 2023 degradeerde FC Groningen voor het eerst sinds 1998, naar de Keuken Kampioen Divisie. Onder leiding van de van Emmen overgekomen Dick Lukkien eindigde FC Groningen door een overwinning op directe concurrent Roda JC in de laatste speelronde als nummer twee in de Keuken Kampioen Divisie, waardoor het direct terugkeerde op het hoogste niveau.

Erelijst

Grote toernooien

Kleinere toernooien

(sinds 1971)

• Maritiem Toernooi: winnaar: 1982, 1983, 2005.
• Polar Cup: winnaar: 2006, 2008.

Clubcultuur

Logo

Toen GVAV in 1971 FC Groningen werd, kwam er ook een nieuw logo. Er werd aan de supporters gevraagd om ideeën en suggesties in te zenden. Uiteindelijk deden er zo'n 600 deelnemers mee en kon er gekozen worden uit meer dan 1000 ontwerpen. Het resultaat was dat het blauw-witte tenue werd ingeruild voor een groen-wit tenue. De creatie van Reint Rozema werd uiteindelijk gekozen als beste ontwerp. Rozema had de letter G van Groningen terug laten komen in het logo, de letter G doet denken aan het hexagon op een voetbal. In het eerste seizoen stond de letter G in het logo op de achtergrond afgebeeld, met op de voorgrond een Pegasus en daaronder de clubnaam. Door onder andere klachten van supporters werd het paard al snel verwijderd. Sindsdien bestaat het huidige logo met de groene cirkel.

Clublied

Laat Ons Weer Eens Juichen! is de titel van het clublied. Het origineel is geschreven door De Specials in 1974.

Mascotte

De officiële mascotte van FC Groningen is de ijsbeer Groby. Groby is elke thuiswedstrijd aanwezig op het veld van het stadion waar hij het publiek begroet. Hij draagt achterop zijn shirt nummer 71 omdat FC Groningen in 1971 is opgericht.

Open dag

Elk jaar wordt in en rond het stadion een open dag gehouden om het seizoen te openen. Hoogtepunt van de open dag is de spelerspresentatie op het hoofdveld van FC Groningen. Daarnaast zijn er op het terrein rond het stadion diverse stands, optredens en clinics. Op de open dag van 2011 kwamen zo'n 25.000 mensen af.

Rivalen

De grootste rivaal van FC Groningen is sc Heerenveen. De wedstrijden tegen die club, ook wel de Derby van het Noorden genoemd, staan bekend als beladen. In het verleden, in de tijd van het Oosterparkstadion, was ook FC Twente een grote rivaal van FC Groningen. Bij de wedstrijden tegen Twente ontstonden vaak rellen.

Muziek tijdens thuiswedstrijden

Bij alle thuiswedstrijden van FC Groningen keert een aantal nummers terug:

Tenue

Vanaf het moment dat GVAV FC Groningen werd, kwam er ook een nieuw tenue die de kleuren van de stad bevatten, groen en wit. Door de jaren heen heeft de club verschillende tenues gehad, maar men speelt al sinds het seizoen 1991/92 in het huidige thuistenue. Het thuistenue bestaat uit een wit shirt met twee verticaal lopende groene strepen, een witte broek en witte sokken. Sinds 2015 ligt het ontwerp van dit tenue vast in het ‘Gouden Aandeel’ wat de club overeen is gekomen met supporterscollectief, het is een van de kernwaarden die er voor moeten zorgen dat de cultuur van de club altijd gewaarborgd blijft. Het uittenue wisselt per seizoen. Door de jaren heen is de club ook meerdere malen gewisseld van kleding en shirtsponsor.

¹ Vanwege het faillissement van Masita werd de bekerfinale op 3 mei gespeeld in de nieuwe Robey uittenues van het seizoen daarop.

Supporters

Toeschouwersaantal gemiddeld per wedstrijd

Een overzicht van het aantal toeschouwers gemiddeld per wedstrijd vanaf 2000:

^*Vanwege de coronacrisis mocht FC Groningen in het seizoen 20/21 maar tijdens één wedstrijd publiek ontvangen in het stadion. Alle overige thuiswedstrijden werden zonder publiek afgewerkt.

Z-side

Supportersvereniging Z-side Groningen (kortweg Z-side) is de harde kern van de FC Groningen-supporters.

De Z-side is eind jaren 70 / begin jaren 80 opgericht en is voor zover bekend de eerste fanatieke aanhang van FC Groningen. De vereniging is vernoemd naar de tribune aan de kant van de Zaagmuldersweg, waaraan het voormalige Oosterparkstadion lag, en waar zich in de jaren 80 en 90 een grote groep fanatieke supporters verzamelde om hun club aan te moedigen.

In het Oosterpark was de aanwezigheid van de Z-side achter het doel bijna niet weg te denken. Naast de ondersteuning voor de club en de spelers was er ook veel onenigheid. De woordenwisselingen die de Z-side had waren meestal met het bestuur en de lokale media. Onvrede die ontstond over bepaalde besluiten van het bestuur of berichten in het nieuws met een negatieve lading hadden soms als gevolg dat leden van de Z-side pamfletten met teksten gingen verspreiden of spandoeken maakten. In 1982 werd er in het voormalige Oosterparkstadion een kooi achter het doel geplaatst die ervoor moest zorgen dat participanten en leden van de Z-side zich beter zouden gaan gedragen. In de media staat de Z-side bekend als een fanatieke aanhang. Pé Daalemmer & Rooie Rinus hebben er in 1983 het Z-side-lied over geschreven.

Groningen Fanatics

Van 2003 tot 2017 bestond er naast de Z-side nog een tweede groep fanatieke aanhangers, die zichzelf Groningen Fanatics noemden, ontstaan op 2 maart 2003 als afsplitsing van de Supportersvereniging FC Groningen. Aan het begin van het seizoen 2008/09 heeft deze groep zich georganiseerd in de vorm van een stichting. In de Euroborg stonden de Z-side en de Groningen Fanatics bij elkaar op de Tonny van Leeuwen Tribune, ook wel Noordcurve genoemd, omdat de tribune zich bevindt aan de Noordkant van het stadion.

De groep hief zichzelf in januari 2017 op. De reden hiervoor was dat op zondag 22 januari het groepsdoek werd gestolen nadat een supporter met het doek op weg was naar huis en onderweg werd aangevallen door acht supporters van rivaal sc Heerenveen. Het verliezen van het groepsdoek wordt onder fanatieke voetbalsupporters als een vernedering gezien en daarbij geldt de ongeschreven regel dat je je vereniging na dit verlies dient op te heffen.

Ultras Cruoninga

Na de opheffing van de Groningen Fanatics werd de sfeer in het stadion al snel minder, daarom werd er in augustus 2017 een nieuwe groepering in het leven geroepen, de Ultras Cruoninga. Deze groepering staat net als de Groningen Fanatics bij de Z-side op de Tonny van Leeuwen tribune, de groep bevindt zich op de bovenste helft van vak F, tegen vak E aan. Bij de oprichting van de nieuwe groep werd ook de naam Noordtribune Groningen in het leven geroepen, deze naam moet zorgen voor meer saamhorigheid op de tribune en wordt ondersteund door onder andere de Supportersvereniging, het Supporterscollectief & FC Groningen.

De naam van de groepering is een verwijzing naar de aller eerste schriftelijke vermelding van de stad Groningen, Villa Cruoninga. In het logo is Carl von Rabenhaupt afgebeeld, hij hielp de Groningers in 1672 zich te verdedigen tijdens het beleg van Groningen.

Organisatie

FC Groningen is ondergebracht in een besloten vennootschap. Enig aandeelhouder is FC Groningen Beheer BV.

Laatste update: 4 november 2023

Eerste elftal

Selectie

Laatste update: 9 november 2023

Staf

Laatste update: 18 augustus 2023

Overzichtslijsten

Overzichtslijsten van de tijd van GVAV, dus van voor 1971, zijn te vinden op: GVAV.

Competitieresultaten

Competitieresultaten Jong FC Groningen

Na drie seizoen in de voetbalpiramide te hebben gespeeld, werd het team voor het seizoen 2019/20 hieruit teruggetrokken en is het aangemeld voor de landelijke reservecompetitie.

Seizoensoverzichten

Europa

Groningen speelt sinds 1967 in diverse Europese competities. Hieronder staan de competities en in welke seizoenen de club deelnam:

• Europacup II (1x)

1989/90

• UEFA Cup (7x)

1983/84, 1986/87, 1988/89, 1991/92, 1992/93, 2006/07, 2007/08

• Intertoto Cup (5x)

1967, 1969, 1995, 1996, 1997

• UEFA Europa League (2x)

2014/15 (voorronde), 2015/16 (groepsfase)

#Q = #voorronde, #R = #ronde, Groep = groepsfase, 1/8 = achtste finale, T/U = Thuis/Uit, W = Wedstrijd, PUC = punten UEFA coëfficiënten .

Uitslagen vanuit gezichtspunt FC Groningen

Totaal aantal punten voor UEFA Coëfficiënten: 30.5

Zie ook

• Deelnemers UEFA-toernooien Nederland
• Ranglijst van alle clubs die in de diverse Europa Cups zijn uitgekomen

Records en statistieken

Meeste officiële wedstrijden en doelpunten

*Statistieken bijgewerkt op 13 augustus 2022.

Bekende en prominente (oud-)spelers

De meest succesvolle spelers die tijdens hun loopbaan voor FC Groningen hebben gevoetbald, zijn zonder twijfel Arjen Robben, Ronald Koeman, Luis Suárez en Virgil van Dijk. Deze vier spelers hebben gedurende hun carrière, respectievelijk met Bayern München (2012/13), FC Barcelona (1991/92, 2014/15) en Liverpool (2018/19) de Champions League gewonnen. Tevens maakte Ronald Koeman deel uit van het team dat in 1988 Europees kampioen werd met het Nederlands voetbalelftal. Arjen Robben kwam in totaal 96 keer uit voor het Nederlands voetbalelftal.

Topscorers

Trainers

Internationals

Onderstaand overzicht omvat alle (voormalig) FC Groningen-spelers die tijdens hun loopbaan één of meerdere wedstrijden international van hun land zijn geweest.

*Bijgewerkt op 7 mei 2023.

Externe links

• Officiële website
• Officiële museum website van FC Groningen