Friedrich Wilhelm Nietzsche (wym. niem. [ˈfʁiː.dʁɪç ˈniːt͡ʃə] ( odsłuchaj); ur. 15 października 1844 w Röcken, zm. 25 sierpnia 1900 w Weimarze) – niemiecki filozof, filolog klasyczny, prozaik i poeta, jeden z założycieli (obok Wilhelma Diltheya) filozofii życia w Niemczech. Kategorią centralną filozofii Nietzschego jest filozofia życia, ujmowanie rzeczywistości, a więc także człowieka, jako życia. Prowadzi to do zanegowania istnienia ukrytego sensu i układu świata – esencji, rzeczywistość staje się wobec tego chaosem. Konsekwencję tego stanowi radykalna krytyka chrześcijaństwa oraz współczesnej autorowi zachodniej kultury, jako opartych na tym złudzeniu. Podejście Nietzschego do religii i moralności cechował ateizm, psychologizm i historyzm; uważał je (religię i moralność) za wytwory ludzkie obarczone błędem zamiany przyczyny i skutku. Istotny u niego był także szacunek wobec wartości obecnych w antycznej kulturze greckiej, wraz z postulatem powrotu do niej.

Życiorys

Młodość i studia

Był synem luterańskiego pastora Carla Ludwiga (1813–1849) i Franziski (zd. Oehler) Nietzsche (1826–1897). Wychowywał się w rodzinie o tradycjach protestanckiej religijności szwabskiej, którą cechowało zamknięcie w ramach indywidualistycznej interpretacji Biblii. Zdaniem niektórych interpretatorów (np. Jaspersa) właśnie protestancka religijność wpłynęła na ukształtowanie pojęcia moralności niewolniczej, analizowanej później przez Nietzschego. Nietzsche przyznawał się wielokrotnie do polskiego pochodzenia. Badania drzewa genealogicznego niemieckiego filozofa (prowadzone przez Maxa Oehlera – kuratora Archiwum Nietzschego w Weimarze), które sięgają XVI wieku wskazują, że miał jedynie niemieckich przodków. Nietzsche chętnie przyznawał się do „polskości”, ponieważ był to rodzaj manifestacji przeciwko Niemcom i ich kulturze, którą uważał za upadłą. Polskie pochodzenie filozofa poruszył w artykule Ueber Nietzches Polentum Bernard Scharlitt, wywodząc ten ród od Nickich herbu Radwan z województwa płockiego.

Od śmierci ojca w 1849 roku domem Nietzschego zarządzały kobiety: babka, ciotki, młoda jeszcze matka i siostra Elisabeth Förster-Nietzsche; w 1850 roku cała rodzina przeniosła się do Naumburga (Saale), gdzie Nietzsche rozpoczął naukę w szkole miejskiej, którą kontynuował w gimnazjum przykatedralnym. W tym czasie samodzielnie zapoznał się z klasyczną muzyką niemiecką – dziełami Bacha, Händla, Mozarta, Haydna, Beethovena i Schuberta. Po ukończeniu gimnazjum zaproponowano mu bezpłatne kontynuowanie edukacji w Pforcie, gdzie odkrył poezję zupełnie nieznanego w tym czasie w Niemczech Hölderlina i uznał jego wielkość.

W październiku 1864 Nietzsche zapisał się na Uniwersytet w Bonn. Podjął tam studia w zakresie filologii klasycznej, teologii, historii Kościoła i sztuki. Zapoznał się wtedy z książką Davida Straussa Das Leben Jesu. Kritisch bearbeitet (1835), która poddawała Biblię analizie filologicznej, wskazując zdaniem autora na jej mityczne podłoże oraz zawarte w jej księgach bardzo liczne sprzeczności w opisie zdarzeń (w tym wielu cudów). Pod wpływem tej książki Nietzsche stracił wiarę. Po dwóch semestrach przeniósł się na Uniwersytet w Lipsku, gdzie jeszcze jako student stał się uznanym filologiem klasycznym i współtworzył publiczne towarzystwo filologiczne. W 1866 ukazały się drukiem jego pierwsze publikacje – rozważania o poezji Teognisa z Megary i komentarze do Arystotelesa.

Rok 1867 był jednym z przełomowych w życiu Nietzschego. Zapoznał się wtedy z filozofią Arthura Schopenhauera zawartą w dziele Świat jako wola i przedstawienie. Schopenhauerowska analiza moralności, jednostki wybitnej, znaczenia sztuki w życiu człowieka pobrzmiewa echem w całym dziele Nietzschego, nawet gdy doszedł już do wniosku, że Schopenhauer się mylił i występował przeciw jego filozofii. Dzięki Schopenhauerowi Nietzsche zbliżył się też do Richarda Wagnera.

Bazylea

Po odbyciu obowiązkowej służby wojskowej, dzięki zabiegom nauczyciela i przyjaciela Fryderyka Ritschla, któremu zawdzięczał też wcześniejsze publikacje, Nietzschemu zaoferowano profesurę nadzwyczajną na katedrze filologii klasycznej uniwersytetu w Bazylei. Oficjalne powołanie nastąpiło w lutym 1869, na podstawie już opublikowanych prac, jeszcze przed doktoratem, bez egzaminów i formalności habilitacyjnych. Nietzsche miał wtedy niecałe 25 lat. 28 maja 1869 wygłosił swój pierwszy wykład: Homer i filologia klasyczna.

Była to błyskotliwa kariera, jednak Nietzsche czuł już, że jego przeznaczeniem jest filozofia. W 1872 roku ukazała się książka Narodziny tragedii, czyli hellenizm i pesymizm, w której wyłożył swe koncepcje dionizyjskości i apollińskości. Książka przeszła bez echa, jeśli nie liczyć paru jawnie negatywnych recenzji, których efektem była utrata zaufania studentów do Nietzschego jako filologa. Mimo talentu wykładowcy (potwierdzonego we wspomnieniach), w semestrze 1872/1873 na jego wykłady uczęszczało zaledwie dwóch słuchaczy. Jedyne wsparcie przyszło ze strony Richarda Wagnera.

W Bazylei zawiązał też Nietzsche przyjaźń z młodszym od siebie o pięć lat Paulem Rée – wywarła ona pewien wpływ na jego twórczość i znacznie większy na życie osobiste.

W Bazylei, w wieku 25 lat, Nietzsche złożył podanie o anulowanie obywatelstwa pruskiego. Oficjalną odpowiedź otrzymał w dokumencie z dnia 17 kwietnia 1869 roku, tak skomentowanym przez Curta Paula Janza:

Richard Wagner

Nietzsche poznał Wagnera jeszcze w Lipsku, w roku 1868, we wczesnym okresie swojej fascynacji muzyką kompozytora. Połączyła ich właśnie miłość do muzyki i zainteresowanie filozofią Schopenhauera. Wagner był poruszony przeciwstawieniem apollińskość-dionizyjskość, swoje opinie wyraził w liście do Nietzschego.

Lata 1873–1876 to okres silnego zbliżenia z Wagnerem. Nietzsche był stałym gościem u Wagnerów w Triebschen, a po ich przeprowadzce również w Bayreuth. Mógł przyglądać się z bliska życiu wielkiego kompozytora i analizować motywy jego postępowania, a te uznał za dalekie od ideałów chrześcijańskich. Wagner stanowił w oczach Nietzschego dowód, że wielkie dzieło często idzie w parze z „niskimi” pobudkami twórcy – samolubstwem, zawiścią, pragnieniem sławy, zadufaniem w sobie, autorytaryzmem i małostkowością. Między innymi te cechy Wagnera, oprócz późniejszej jego sympatii dla nacjonalizmu i chrześcijaństwa oraz panującego w otoczeniu artysty antysemityzmu, doprowadziły do rozstania Nietzschego z kompozytorem pod koniec 1876 roku.

Lecz w roku 1873 Nietzsche był jeszcze pod wpływem Wagnera – reformatora muzyki i koncentrował się na krytyce współczesnej sobie kultury. Po zwycięstwie nad Francją w 1870 roku i utworzeniu w 1871 Cesarstwa Niemieckiego, Niemcy ogarnęła narodowa euforia. Nietzsche stanowczo przeciwstawiał się powszechnemu przekonaniu o rzekomym zwycięstwie „wyższej” kultury niemieckiej nad „niższą” francuską, konstatując jednocześnie symptomy powszechnego upadku sił duchowych kultury zachodniej. W swych późniejszych dziełach określał tę sytuację mianem nihilizmu; na razie ograniczał się do wskazywania na negatywne dla kultury zjawiska: postępującą specjalizację w nauce, wzrost znaczenia prasy jako środka komunikacji społecznej i schematyczność systemu edukacji. Efektem tych zjawisk społecznych był wykształcony filister – odpowiednik dzisiejszego „konsumenta kultury”. Zarysowane tu problemy Nietzsche przedstawił dokładniej w Niewczesnych rozważaniach, które powstały w latach 1873–1874. Współcześni interpretatorzy wskazują na aktualność tych zagadnień.

Ludzkie, Arcyludzkie

Zerwanie z Wagnerem miało jednak głębsze podłoże niż niezgodność poglądów, było wynikiem przemian, jakie zachodziły w samym Nietzschem. W lipcu 1876, jeszcze w czasie poprawnych stosunków z Wagnerem, Nietzsche napisał pierwsze zdania dzieła Ludzkie, Arcyludzkie, w którym wstępnie zarysował niektóre koncepcje, rozwijane następnie w późniejszych pracach – krytyka teorii poznania, języka i chrześcijaństwa.

Ludzkie, Arcyludzkie jest też pierwszym dziełem, w którym Nietzsche wypróbował formę aforyzmu. Wszystkie jego książki napisane po 1878 roku mają postać zbioru luźnych, choć pogrupowanych tematycznie, krótkich ustępów, czy wręcz pojedynczych zdań. Było to z jednej strony wynikiem poszukiwań najbardziej odpowiedniej dla wyrażenia myśli formy literackiej, a z drugiej koniecznością – w tym właśnie okresie nasiliły się objawy choroby, na którą Nietzsche cierpiał właściwie od wczesnej młodości.

Choroba

Pierwsze bóle głowy wystąpiły u Nietzschego w 1856 roku, przybierając w późniejszym okresie formy nawet kilkudniowych ataków migreny, połączonych z wymiotami i bólem oczu, co groziło mu ślepotą. Próby kuracji nie dawały rezultatu, Nietzsche uznał zresztą, że sam będzie dla siebie najlepszym lekarzem. Podawano wiele przyczyn wyjaśniających podłoże choroby: od obciążenia dziedzicznego (ojciec Nietzschego zmarł na guza mózgu), po zarażenie syfilisem, jednak żadne z nich nie zyskało powszechnej akceptacji. W 1876 roku Nietzsche zmuszony był prosić na uniwersytecie o urlop zdrowotny, a w 1879 roku, już po ukazaniu się książki Ludzkie, Arcyludzkie, ostatecznie zrezygnował z profesury. Jako byłemu profesorowi bazylejczycy przyznali mu rentę, co pozwalało na skromne, lecz niezależne życie.

W 1889 roku, po totalnej katastrofie psychicznej w Turynie, choroba Nietzschego została zdiagnozowana jako paralysis progressiva (trzeciorzędny syfilis). Mimo braku jakiegokolwiek klinicznego dowodu (pierwszy i niespecyficzny test Wassermana pojawił się w 6 lat po śmierci Nietzschego) diagnoza ta, powtarzana w różnych biografiach, przetrwała przeszło stulecie. Eva Cybulska podważyła tę tezę w 1996 na konferencji nietzscheańskiej w Manchesterze, proponując w zamian diagnozę zespołu maniakalno-depresyjnego z waskularną demencją.

Tako rzecze Zaratustra

Po złożeniu profesury Nietzsche często zmieniał miejsce pobytu, nawet kilkakrotnie w ciągu roku. Poszukując odpowiedniego dla siebie klimatu przemierzał całe Włochy, to znów wracał do Niemiec i Szwajcarii, a jedynym w miarę stałym miejscem pobytu było Sils-Maria nad jeziorem Silvaplana w dolinie Innu w Szwajcarii. To tam miał przeżyć wizję wiecznego powrotu, który jest jednym z podstawowych pojęć jego filozofii, tam też naszła go myśl o przewartościowaniu wszelkich wartości. W latach 1880–1882 wyszły kolejno książki: Wędrowiec i jego cień, Jutrzenka oraz Wiedza radosna będące efektem zmagań Nietzschego z problemami śmierci Boga, nihilizmu, krytyki chrześcijaństwa i koncepcją nadczłowieka jako ich przezwyciężenia. Wreszcie, w roku 1883 ukazała się „książka dla wszystkich i dla nikogo” – Tako rzecze Zaratustra, opus vitae Nietzschego. W zasadzie nie ma w tej książce nic nowego, wszystkie wyłożone w niej myśli zawarte są już we wcześniejszych dziełach, ale użyty tu język uczynił z niej jedno z najważniejszych osiągnięć literatury niemieckiej.

Lou Andreas-Salomé

Lou von Salome, znana później jako Lou Andreas-Salomé (1861–1937), urodzona w Petersburgu w rodzinie francusko-niemieckiej, niekiedy błędnie uważana za Finkę, była córką oficera armii carskiej. Nietzsche poznał ją wiosną 1882 roku, w trakcie jednej ze swych wizyt w Rzymie, a znajomość ta szybko przerodziła się z jego strony w gorące uczucie. Planował szybki ślub. Lou von Salome wydawała się Nietzschemu osobą bardzo bliską duchowo – niektóre jej wiersze sprawiają wrażenie, jakby były napisane ręką samego filozofa. Do jednego z nich, Hymnu do życia, Nietzsche napisał muzykę, komponując utwór na chór mieszany i orkiestrę. Lou von Salome nie odwzajemniała jednak uczuć Nietzschego i w listopadzie 1882, po nieudanej próbie oświadczyn, nastąpiło rozstanie, a niedoszła narzeczona wyjechała z Rée do Berlina. Wkrótce wyszła za mąż za filologa, Freda Charlesa Andreasa. Na domiar złego siostra Friedricha robiła co mogła, by zniszczyć ten jedyny w jego życiu związek, posuwając się nawet do sfałszowania dwóch listów, rzekomo od byłej ukochanej. Lou von Salome stała się potem znana jako autorka jednej z pierwszych książek o Nietzschem.

Choroba i śmierć

Kolejne dzieła Nietzschego, zawierające kontynuację i rozwinięcie myśli wyłożonych w Zaratustrze, to Poza dobrem i złem (1886), Z genealogii moralności (1887), Zmierzch bożyszcz oraz Antychryst (1888). Owocem roku 1888 są też Dytyramby dionizyjskie, poświęcona Wagnerowi rozprawa Nietzsche kontra Wagner i autobiograficzna książka Ecce Homo, która post factum może być odczytana jako zapowiedź tragicznego końca filozofa.

Stale obecna w twórczym życiu Nietzschego choroba rozwijała się bowiem bez przerwy i w końcu przerodziła się w obłęd. Listy Nietzschego z końca grudnia 1888 i początku stycznia 1889 roku wydają się świadczyć o gwałtownej utracie rozeznania w sytuacji i kontaktu z otoczeniem. Trzeciego stycznia 1889 roku nastąpiło załamanie – kilka dni później Nietzsche został przewieziony do kliniki psychiatrycznej w Bazylei, a stamtąd do kliniki w Jenie. W marcu 1890 żyjąca jeszcze matka zabrała go do Naumburga, zaś po jej śmierci w 1897 roku siostra Nietzschego wynajęła dom w Weimarze, gdzie pogrążony w apatii filozof spędził ostatnie trzy lata życia bez kontaktu ze światem. Pochowano go obok ojca na cmentarzu w Röcken.

Wola Mocy

Książką, wokół której narosło najwięcej kontrowersji, jest wydana po śmierci filozofa Wola mocy – zbiór notatek, które częściowo wiążą się tematycznie z wcześniejszymi pracami, a częściowo stanowić mogą wstępną wersję dzieła, które Nietzsche zamierzał napisać. Kontrowersje dotyczą przede wszystkim wykorzystania pewnych pojęć filozofii Nietzschego przez ideologię nazistowską – w szczególności takich pojęć, jak „nadczłowiek” i „moralność panów”.

Po śmierci Nietzschego prawa do jego spuścizny odziedziczyła opiekująca się nim do końca siostra, Elisabeth Förster-Nietzsche. Jej zasługi dla ocalenia dorobku filozofa są trudne do przecenienia, nie ograniczyła się ona bowiem do złożenia spuścizny po bracie w archiwum. Dokonana z jej inspiracji redakcja dzieł Nietzschego, zwłaszcza zaś Woli Mocy jest chaotyczna i zawiera wiele fragmentów, które Nietzsche traktował jedynie jako wstępne szkice. Te fragmenty sprzyjały następnie wulgarnej interpretacji myśli Nietzschego, dokonanej przez filozofów nazistowskich, tym bardziej że Elisabeth nie ukrywała swej sympatii dla Adolfa Hitlera, któremu podarowała pamiątki po bracie: szpadę i laskę. Hitler był też obecny na pogrzebie Elisabeth w 1935 roku. Główną rolę w zawłaszczaniu filozofii Nietzschego przez nazistów odegrali Alfred Baeumler i Alfred Rosenberg. Do postrzegania Nietzschego jako ideologa faszyzmu przyczyniły się lewicowe nurty filozofii, zwłaszcza po II wojnie światowej.

Tym łatwiej przyszło uczynić z Nietzschego proroka faszyzmu, że przewidywał on, jak wielkie będzie kiedyś oddziaływanie jego filozofii.

Poglądy

Nietzsche był przeciwny filozofii akademickiej, wykładanej ex cathedra. Jego zdaniem sens ma jedynie taka filozofia, którą się przeżywa. W Tako rzecze Zaratustra pisał o tym:

W swoich dziełach powracał wielokrotnie do kilku fundamentalnych zagadnień, za każdym razem dokonując ich pogłębionej analizy i spoglądając na nie z różnych punktów widzenia. Jednocześnie jego filozofia pełna jest wieloznaczności i podatna na rozmaitość odczytań – takie działanie Nietzschego było głęboko zamierzone, bo fakty nie istnieją, tylko interpretacje.

Apollińskość i dionizyjskość

W swej pierwszej książce Narodziny tragedii Nietzsche wprowadził koncepcje apollińskości i dionizyjskości. Pojęcia te, pochodzące od imion greckich bogów Apollina i Dionizosa, stanowiły podstawę Nietzscheańskiej metafizyki artysty i wczesnej teorii tragedii.

Apollo był dla Nietzschego symbolem światła, miary i powściągliwości. Apollińskości odpowiada świat zjawisk lub marzeń – jest ona dążnością do obrazowania świata, tworzenia jego pozoru, który przesłania prawdę o życiu i przez to pomaga je znosić.

Przeciwstawieniem apollińskości jest dionizyjskość, żywioł będący istotą życia, dziką nieokreślonością, chaotycznością i nieokiełznaniem. Jako stan upojenia i ekstazy, umożliwia ona doświadczenie rzeczywistości takiej, jaka jest ona sama w sobie. Dionizyjskość jest przejawem przepełniającej życie woli mocy i stałym motywem pojawiającym się w pismach Nietzschego.

Relacja między żywiołem dionizyjskim i apollińskim nie jest taka sama we wszystkich sztukach. Z żywiołu apolińskiego wyrastają sztuki plastyczne i epika, z dionizyjskiego – liryka i muzyka. Do zjednoczenia tych elementów doszło, zdaniem Nietzschego, w starożytnej Grecji w postaci klasycznej tragedii (za pośrednictwem muzyki: według Nietzschego początkiem antycznej tragedii był chór).

Sokrates i Platon

Zdaniem Nietzschego wzniosła kultura i sztuka Grecji antycznej została zniszczona. Demontażu jej podstaw dokonał Sokrates, a dzieła destrukcji dopełnił Platon. Obaj doprowadzili do przekształcenia żywiołu apollińskiego w realność, absolutyzując pojęcia prawdy, dobra i piękna, podchwycone następnie przez religię chrześcijańską.

Wpływ Sokratesa podsumował Nietzsche w następujący sposób:

Wolna wola

Nietzsche zaprzeczał prawdziwości pojęcia „wolna wola”, uznawał je za fałszywe. Zdając sobie sprawę z typowych argumentów strony przeciwnej, uważał, że wiara w wolność woli jest na pewno nie do wybronienia. W swych pracach popierał fatalizm, jednak bez jego radykalnych, odwracających się od działania interpretacji. O znaczeniu wolnej woli pisał tak:

Razem z koncepcją wolnej woli sens tracą też, zdaniem Nietzschego, wszystkie koncepcje tzw. moralnego porządku świata – stają się nielogiczne, gdyż opierają się na istnieniu pewnego metafizycznego zadania (zbioru nakazów i powinności), które w ogólności zwykle jest sprzeczne z naturą i ludzkim losem (wdrożenie go wyklucza brak wolnej woli):

Śmierć Boga i nihilizm

Gott ist tot – Bóg umarł. Zdaniem Nietzschego, człowiek współczesny przestał odczuwać obecność Boga w świecie, w odróżnieniu od ludzi żyjących w starożytności czy choćby w średniowieczu. W owych czasach czyny człowieka pociągały za sobą prędką reakcję Boga w życiu doczesnym, Boga należało się bać tu i teraz. Dziś każdy może liczyć na jego miłosierdzie – rozważa się problem, czy piekło w ogóle istnieje. Komu potrzebny jest jeszcze taki Bóg? Dlatego musiał on przenieść się w sferę abstrakcji, odejść w zapomnienie. Jest jeszcze, lecz jako martwy.

Razem z Bogiem usunięta została z naszego świata metafizyczna podstawa wszelkich wartości, od tej pory zawieszone są one w próżni. Nie ma prawdy, ani dobra, nie możemy więcej się do nich odwoływać, bo umarły razem z Bogiem: on sam umarł wskutek relatywizmu (Nietzsche powiada przenośnie: „z litości do człowieka”). Jedną z bezpośrednich przyczyn końca wiary, jak wprost stwierdził Nietzsche, stała się też nowożytna nauka i w szczególności filologia biblijna: „święte księgi (...) wpadły w końcu w ręce filologów, to znaczy niszczycieli wiary”. Człowiek musi na nowo podjąć trud stanowienia wartości, lecz zdaniem Nietzschego nie jest w stanie. Jesteśmy bowiem tworami chorej kultury, opartej właśnie na odwołaniu do Boga, a nie możemy się do niego odwołać, bo jego już nie ma w naszym świecie. Mówiąc językiem teologii – przestaliśmy odczuwać sacrum, a nie potrafimy bez niego żyć. Jednym z fałszywie interpretowanych wytworów kultury opartej o to odwołanie jest wielki rozrost tego, co nazywa się sumieniem, i ideałów stoickiego spokoju, wolności od wszelkiego niepokoju.

Stąd bierze się nihilizm – udawanie, że nic się nie stało, zaprzeczanie, że istnieją jakiekolwiek problemy. Nihilizm w rozumieniu Nietzschego to akceptacja pozorów, uznanie za wartość tego, co jest już bez-wartością. Łatwe i wygodne życie, przyjemne i pozbawione napięcia. Tak rozumiany nihilizm jest wrogi życiu, bo domaga się wpasowania w obowiązujący system norm oparty na moralności niewolniczej.

W drugiej rozprawie Genealogii moralności Nietzsche proponuje swoją teorię tego, czym jest tzw. nieczyste sumienie (jeśli nie jest po prostu objawem fizjologicznym, pewnym rodzajem naturalnego wrażenia): jest to mianowicie, jego zdaniem, specyficzne życie wewnętrzne, które ma swą przyczynę w uwewnętrznieniu naturalnych sił życiowych i umysłowych, skoro wskutek „udomowienia” człowieka przestały się one uzewnętrzniać, skoro odebrano warunki, w których te naturalne instynkty mogą się przejawiać w świecie. Jest ono więc produktem (nihilistycznej) moralności zaprzeczenia woli, efektem wpisanych w naszą kulturę, pustych już ascetycznych ideałów.

O nihilizmie mówi Nietzsche wtedy, gdy „najwyższe wartości tracą wartość”. Z tego względu mamy w dziejach do czynienia z podwójnym nihilizmem: pierwszym, którego symbolem jest chrześcijaństwo (i jego poprzednicy) – zanik wartości życia, tego, co w życiu było dotychczas ważne – i drugim, z którym dodatkowo mamy do czynienia teraz, gdy tradycyjne formuły teologiczne i uzasadnienia tracą swą moc. W Woli mocy rozróżnia nihilizm czynny (burzący), reprezentowany np. przez chrześcijaństwo – walczy on z wartościami, głosząc powściągnięcie woli życiowej, pokój i odwrócenie się od świata doczesnego, czyli jedynego – od biernego (czy znużonego), który już nie walczy (swego rodzaju fatalizm psychologiczny i zobojętnienie): „żyje, jak popadnie”, nie wyznając żadnych wyższych wartości.

Moralność panów i moralność niewolników

Nietzscheańska analiza moralności wyróżnia dwa zasadnicze jej typy.

Dla moralności panów pierwotnym jest pojęcie dobra, pojmowanego jako wszystko, co wzmaga wolę mocy jednostki. Dobre jest to, co jej służy, wzmacnia ją, daje poczucie siły. Dobry jest wróg, bo można z nim walczyć, dobry jest ból, bo można go znosić, dobry jest wysiłek – dobre jest cokolwiek, co napina wolę mocy. „Zło” jest pojęciem wtórnym i nie oznacza zła „metafizycznego”, a jedynie to, co wolę mocy osłabia. W odniesieniu do człowieka „zły” (czy, w Genealogii moralności, „kiepski” lub „lichy”) znaczy tu tyle, co „nieudany”, „pogardy godny”.

Moralność niewolnicza bazuje z kolei na pojęciu zła jako pierwotnym, które rozumiane jest jako cierpienie i wysiłek. Złe jest to, co zadaje ból, co zmusza do wysiłku i walki. Dobro jest ulgą w cierpieniu, spokojem. Dla moralności niewolników ważne jest współczucie, cierpliwość, pokora, serdeczność. Cechą charakterystyczną moralności niewolniczej jest resentyment, uraza wobec świata, żal do życia, które nie spełnia oczekiwań. Jest to moralność reaktywna, gdyż za dobre uznaje własne cnoty moralne, a za złe cnoty, których nie może osiągnąć. Spełnia ona dwie funkcje: pozwala uszlachetnić swoją słabość i zemścić się na panach. Jej wcieleniem jest, wedle Nietzschego, moralność chrześcijańska.

Resentyment jest także formą świadomości, strategią działania i postawą względem świata jednocześnie. Resentyment jest wreszcie w Z genealogii moralności przejawem historycznego myślenia. Nietzsche pokazuje w swych pracach moralność panów jako pierwotną i niezależną, a moralność niewolniczą jako późniejszą i zależną (swe powstanie zawdzięcza tamtej), jako wynik swoistej ewolucji (którą jednakże Nietzsche ocenia negatywnie). Taka też jest odpowiedź Nietzschego na problem zła i związane z tym kwestie teologiczne: nie ma sensu pytać o przyczynę „zła”, gdyż jest ono w tej filozofii naturalne; sens ma jedynie pytanie o to, dlaczego uważa się je za zło, tj. kiedy i z jakich przyczyn zaczęto odpowiednie postępowanie coraz bardziej masowo potępiać oraz skąd wzięły się współczesne wartościowania, reprezentowane przez słowo „dobro”.

Moralność człowieka jest zawsze wypadkową obu typów, nie ma typów czystych, a różnice występują jedynie w przewadze jednego nad drugim.

Kontrowersje budziła interpretacja nietzscheańskiego podziału na moralność panów i niewolników: niemiecki filozof określał panów jako:

Oryginalne brzmienie „płowej bestyi” (blonde Bestie) prowokowało część filozofów (zwłaszcza nazistowskich) do odczytywania tego fragmentu jako gloryfikacji określonego typu biologicznego, a choć nie ma wiele wspólnego z nietzscheańskim rozumieniem nadczłowieka, „zdradza ślady tęsknoty wyrafinowanego intelektualisty za barbarzyńską prostotą i nagą siłą”.

Wola mocy

Wola mocy to jedno z centralnych pojęć filozofii Nietzschego, a jednocześnie jedno z mniej dopracowanych. Pewne fragmenty pism filozofa pozwalają na interpretację woli mocy w sposób podobny do Heraklitejskiego ognia, który bezustannie przeprowadza jedne rzeczy w inne i jest podstawą istnienia świata, wydaje się jednak, że dla późnych poglądów Nietzschego reprezentatywne jest wyobrażenie woli mocy jako siły, której przejawem jest wszelkie życie i jego dążenia. Siła ta znajduje swe potwierdzenie i spotęgowanie w samej sobie w momentach najwyższej mobilizacji i przełamywania oporów. W życiu człowieka wola mocy wyraża się poprzez poczucie siły jednostki i panowania nad sobą, w wytrwałości i zwycięskim znoszeniu przeciwieństw.

Wola mocy u Nietzschego odpowiada mniej więcej temu, co inni nazywają „istnieniem”: jest to pojęcie pierwotne, w najlepszym razie może zostać zdefiniowane jako „wywierać wpływ”. Nie ma istnienia bez woli mocy; ona sama zaś jest jedyną rzeczywistością. Nowa nazwa pociąga za sobą inne psychologiczne skojarzenia, a jednocześnie odrzuca pewne elementy metafizyczne, które tkwią w mentalności europejskiej: np. bytowanie niezależne od czasu, w ogóle wszelka niezmienność, nadto pierwsza przyczyna (w tym ujęciu ruch w świecie nie potrzebuje przyczyny, gdyż cały świat jest pewnym quantum woli mocy: spoczynek nie jest stanem normalnym) czy wreszcie nieskończona siła jako „z pojęciem siły nie dająca się pogodzić” (WM 380). Świat jest stawaniem się, ścieraniem się sił (ich wzajemny stosunek decyduje o prędkości procesu, o rozkładzie czasowym): to jest jedyna realność. Ponieważ Nietzsche postrzega koncepcje podmiotu (zwłaszcza tzw. rzeczy samej w sobie) jako wtórne, więc logicznym wydaje się, że traktował wolę mocy jako coś w rodzaju rozproszonego i wszechogarniającego pola fizycznego, z lokalnymi skupiskami.

Uzasadnione wydaje się traktowanie samej mocy odpowiednio do jej sensu fizycznego (energia wydatkowana w czasie), zaś woli mocy jako przyrostu mocy w czasie (kolejna pochodna) – jest to jednak kwestia sporna. Natomiast bezspornie Nietzsche uważa kryteria przyjemny-nieprzyjemny u istot świadomych jako towarzyszące woli mocy (wprawdzie nie są one traktowane opozycyjnie), np. jako potwierdzenie wzrostu: jest to opisane w WM.

Wola mocy nie jest wolą życia, bo to sztuka przetrwania za wszelką cenę, a poczucie mocy może osiągnąć apogeum w chwili świadomej śmierci (koncepcja woli mocy odrzuca właśnie samozachowanie, utrzymanie tego, co jest, jako esencję życia – w istocie porzuca się tu jakikolwiek kres, stan ustalony). Nie jest też pragnieniem panowania nad innymi, bo często większe poczucie mocy daje służebność. Wola mocy w życiu człowieka to raczej chęć zwyciężania, pragnienie i uczucie posiadania siły zdolnej łamać wszelkie przeszkody, połączone z radością zwycięzcy i twórczą ekstazą. To pęd ku sile. Np. chrześcijańska moralność w oczach Nietzschego jest z jednej strony wielką siłą społeczną, z drugiej jednak – patrząc od strony ogólnego wpływu na jednostkę – jest „niemocą mocy”, samoograniczeniem, zanikiem, przeciwieństwem życia (Z tego też wynika, że „istnieją zamiary i postępki tylko niemoralne”, WM 354).

Tak rozumiana wola mocy jest jednym z kilku pojęć, na których Nietzsche opierał swą filozofię pozytywną.

Afirmacja i umiłowanie losu

Przeciwieństwem resentymentu, które w swych książkach Nietzsche przedstawia jako „boski” czy „nadludzki” sposób oceny, jest afirmacja życia, to znaczy zrozumienie konieczności tego, co było, i uznanie wszystkich dotychczasowych wydarzeń za pożądane ze względu na ich skutek, jakim jest ten, który je ocenia – a który sam siebie uważa za udanego. Nie można wszak chcieć, by w świecie przenikniętym współzależnością wszystkiego od wszystkiego przeszłe uwarunkowania obecnego stanu rzeczy się zmieniły, bez przekreślania samego tego obecnego stanu. Jest to więc koncepcja amor fati (umiłowania losu):

Nieprzypadkowo Nietzsche nie posługuje się tu pojęciem „zło”, a jedynie „brzydota”. Stosowanie kryteriów estetycznych zamiast moralnych (tj. potępiających i dążących do zniszczenia czegoś) przyświeca praktycznie całej jego twórczości (immoralizm). Taka optyka jest obca ludziom opanowanym przez resentyment i moralność niewolniczą: skupiając się na swej krzywdzie, najchętniej usunęliby z historii pewne wydarzenia, tym samym jednak także przekreślając nie tylko siebie w swym obecnym i przyszłym kształcie, ale i w ogóle wszystko, co jak dotąd miało i będzie mieć miejsce – jest to postawa nihilistyczna, odwracająca się od życia.

Słynny stał się aforyzm Nietzschego zatytułowany „Ze szkoły wojennej życia”: „Co mnie nie zabija, czyni mnie silniejszym”.

Wieczny powrót

Koncepcje wiecznego powracania świata pojawiały się już w starożytności, u Heraklita z Efezu, którego Nietzsche cenił wysoko, i stoików, jednak Nietzschego nie interesował kosmiczny wymiar tej teorii, a wyłącznie jej konsekwencje dla ludzkiego życia. W opinii wielu filozofów nauka o wiecznym powracaniu jest zwornikiem, łączącym poszczególne propozycje pozytywne Nietzschego. Niestety, nauka ta przedstawiona jest jedynie jako zapowiedź w Wiedzy radosnej i rozwinięta niewiele bardziej w Tako rzecze Zaratustra. Trudno więc z całą pewnością stwierdzić, jak Nietzsche mógł ją rozumieć i wykorzystać w przyszłych dziełach.

Cytat ten ma uświadomić fundamentalne znaczenie nauki o wiecznym powrocie dla ludzkiego życia i sposobu w jaki się je przeżywa – oto bowiem w każdej chwili dokonujemy wyboru na wieczność.

Wydaje się, że aby w pełni zaakceptować tak rozumiany wieczny powrót, nie można żyć na sposób, jaki zaszczepiany jest każdemu z nas w procesie socjalizacji. Zobowiązania społeczne, zasady moralne, głęboko odczuwane pojęcie „ja”, wreszcie bezustanne odnoszenie życia do czasu, czynią akceptację wiecznego powrotu skrajnie trudną, jeśli nie niemożliwą. Zadaniu temu, zdaniem Nietzschego, sprostać mógłby jedynie nadczłowiek.

Nadczłowiek

Również koncepcji nadczłowieka (niem. Übermensch) Nietzsche nie zdążył wypracować w jasnej formie. Pojawia się ona jedynie w zarysie i pod postacią metafor w Zaratustrze i Woli mocy. Niektóre jej interpretacje odwołują się do nauki o wiecznym powrocie i przedstawiają nadczłowieka jako istotę, która może zaakceptować wieczny powrót. Oznacza to pełną zgodę na powtarzalność całej historii własnej osoby i świata, włącznie z wszelkimi dokonanymi w niej gwałtami i mordami, ale i pełnią twórczej ekstazy. Trudno jednak wydać zgodę na gwałty, wartościując czyny z punktu widzenia powszechnie przyjmowanych zasad moralnych – aby to uczynić należałoby wpierw dokonać przewartościowania wartości w duchu nietzscheańskim.

Nietzscheański nadczłowiek miałby być istotą obdarzoną wielką wolą mocy, jednostką twórczą, której każda chwila życia jest doskonale pełna i warta ponownego przeżywania. Istota ta żyłaby poza zasadami obowiązującymi resztę ludzkości, poza rządzącymi nią obecnie prawami (słów „nadczłowiek” lub „rasa silniejsza” używa Nietzsche w opozycji do „człowiek średni” dzisiejszych czasów, zwłaszcza do jego moralności). Jednak, w ujęciu Nietzschego ukazanym w Poza dobrem i złem, żyłaby ona jak najbardziej właśnie w tym świecie – w przeciwieństwie do tęskniącej za „zaświatami” reszty.

Zdaniem Nietzschego, w historii ludzkości nadczłowiek pojawiał się kilkakrotnie, zawsze jako efekt przypadku i zawsze dla współczesnych był uosobieniem zła, jawiąc się jako potwór. Jako przykłady nadczłowieka filozof podawał Aleksandra Wielkiego, cesarza Fryderyka II, Cezara Borgię i Napoleona. Twórcze zadanie ludzkości polegałoby na „hodowli nadczłowieka”, jako jej apoteozy.

Jednak, wbrew określeniu „hodowla nadczłowieka”, jest on ideałem indywidualnym – nie gatunkowym. Nadczłowiek to ktoś, kto stale przezwycięża siebie (Giorgio Penzo stwierdził, że Nietzsche wprowadził w ten sposób nowy rodzaj transcendencji, której istotą jest przekraczania samego siebie – transcendencję egzystencjalną). Dlatego też nie można określić istoty nadczłowieka – jest on nieustannym przezwyciężaniem, które nie ma skończonego, określonego celu.

Koncepcję tę częściowo wykorzystali naziści: oczywiście pojmując ją odpowiednio do swoich celów, nie zawsze zgodnie z pierwotną myślą Nietzschego. Doprowadziło to do stworzenia terminów „czystość rasowa” i „podczłowiek”, których sam filozof nigdy nie użył, choć w okresie nazistowskim uznane były one za naturalną konsekwencję nietzscheańskich tez. Nadludźmi, wedle tego systemu, mieli być aryjczycy, którzy swoje „dobre” geny przekazywali przyszłym pokoleniom, tworząc nową, lepszą rasę – zjawiskiem towarzyszącym była wówczas eugenika i zamiar eksterminowania ze społeczeństwa jednostek słabszych.

Dekadencja

Charakterystyczna dla myśli Nietzschego jest ocena, że cywilizacja Zachodu znalazła się w aksjologicznym upadku. Przyczyną jest moralność pochodząca z chrześcijaństwa, odwracająca się od życia doczesnego i woli mocy, a głosząca apoteozę pokoju, wyzucie się z siebie (tu np. „czyste, wolne od woli poznanie”), służbę narzuconym i heteronomicznym obowiązkom moralnym oraz szeroko pojęte współczucie i zaprzeczenie zasadzie selekcji w społeczeństwach. Nietzsche twierdził, że zaprzeczenie woli można znaleźć na dnie wszelkich popularnych kazań moralnych: „wszystkie wartości, w których ludzkość teraz swe najwyższe pożądania zebrała, są wartościami décadence”. Takie wartości cechuje „utrata instynktów”, a ich reprezentant będzie często „wybierać, przedkładać nad inne to, co dlań szkodliwe”. Przyczyną dekadencji u indywiduum jest w dużej mierze (często niezauważalna) fizjologiczna degeneracja, zaś wartości dekadenckie (naturalnie zresztą głoszone lub akceptowane z zewnątrz przez takie upośledzone osobniki) prowadzą w dziejach ludów do dodatkowego narastania odpowiedniego biologicznego zepsucia.

Szczególnie krytycznie Nietzsche oceniał liczne idee dochodzące do głosu w nowożytnej filozofii, takie jak demokratyzm czy równość płci.

Krytyka etyki. Przewartościowanie wartości

Świat, w jakim żyjemy, nie tylko nie składa się z samego dobra, ale nawet przez prawie 2000 lat nie udało się go idealnie dobrym uczynić. Kwestia problemu zła nurtowała wielu filozofów, a Nietzsche daje na nią dosyć oryginalną, jak na swą epokę, odpowiedź. O ile w chrześcijaństwie przyczyną zła jest szatan (lub przypadłości ludzkiego niedoskonałego rozumu i woli wynikające z okoliczności), o tyle dla Nietzschego sama idea dobra jest wątpliwa.

Już w Poza dobrem i złem (na samym początku tej książki) podaje on w wątpliwość postulowane przeciwieństwo dobra i zła: po pierwsze, czy w ogóle można mówić sensownie o takim przeciwstawieniu charakteru ludzkich uczynków; po drugie, czy przeciwstawienia takie nie są tylko chwilowymi osobistymi perspektywami, niemającymi nic wspólnego z istotą świata. Sam świat jest bowiem, zdaniem Nietzschego, na moralność obojętny i kieruje się swymi prawami „poza dobrem i złem”; w tym sensie ona sama jest rzeczą nierealną, nie mającą oparcia w rzeczywistości. Nietzscheańska krytyka etyki opiera się na kilku powtarzających się motywach, m.in.:

• postulowanym nieistnieniu uczynków moralnych (czy nieegoistycznych) – pod tym względem wszystkie są zdaniem Nietzschego „jednakowe” i „egoistyczne”, a zatem podatne na krytykę. Człowiek nie ma pewnej wiedzy o tym, jak należy postępować. Każdy uczynek sprowadza się do określonej woli mocy (opowiadającej się po tej czy innej stronie), wyraża się w nim tym samym mniej lub bardziej subtelna żądza panowania. Głoszona moralność sprowadza się w ogólności do zaprzeczania skonkretyzowanej woli mocy (czy „życiu”, „instynktom”), jako ascetyzm lub podleganie cudzemu egoizmowi: „trzy moce ukryte są za nią: 1) instynkt stada, skierowany przeciwko silnym i niezależnym; 2) instynkt cierpiących i upośledzonych, skierowany przeciwko szczęśliwym; 3) instynkt miernot, skierowany przeciwko wyjątkom”. Ponieważ jednak ostatecznie opiera się ona na pewnej już istniejącej woli mocy z czyjejś strony, więc „dobro” ma w swym założeniu „zło”: sprzeczność.
• wskazywaniu na konieczne stosowanie przez każdą moralność „złych” (tak poza tym zakazanych) środków, żeby ostać się przy panowaniu i uchronić przed zmianami.
• wskazywaniu, że moralność opiera się na ścisłym odróżnieniu postulowanej sfery odpowiedzialności podmiotu od sfery jego nieodpowiedzialności, co jest bezzasadne (fałszywy postulat wolnej woli).

Nietzsche nie ukończył dzieła, które miało być propozycją przewartościowania wartości. O tym, że miało powstać, wiadomo jedynie z luźnych zapisków odnalezionych w spuściźnie filozofa. Są podstawy, by sądzić, że przymiarkami do niego były książki Poza dobrem i złem oraz Zmierzch bożyszcz, być może także Antychryst. Wolno wszakże domyślać się, że chodziło o przywrócenie wartości temu, co w kulturze Zachodu od dawna uchodzi za „złe” – m.in. wyniosłości, rozkoszy, żądzy panowania, samolubstwu, walce (nie o sam pokój) między jednostkami lub ludami, wreszcie uznaniu zasady selekcji jednostek, ludów i kultur najwartościowszych (w tym także zanikania i wymierania tego, co mniej wartościowe) oraz naturalnej nierówności między ludźmi i „niesprawiedliwości”, polegającej na praktycznym zaprzeczeniu idei równych praw. Byłby to wstęp do przezwyciężenia nihilizmu.

Analiza języka, filozofia interpretacji

Nietzsche zajmował się analizą języka we wczesnych latach siedemdziesiątych, a wyniki swych dociekań opublikował w niewielkiej rozprawie O prawdzie i kłamstwie w pozamoralnym sensie. Analizując narzędzie, jakim z racji wykonywanego zawodu się posługiwał, zwrócił przede wszystkim uwagę na metaforyczność języka, jego bezustanne odwoływanie się do wspólnych doświadczeń mówiących. Właściwym twórcą świata jest ten, który pierwszy wynajduje metaforę odsyłającą do innych przedmiotów i w ten sposób ukierunkowuje nasze postrzeganie. Jednocześnie następuje tu zafałszowanie świata, bo nazwany byt musi wpasować się w logiczną strukturę języka, zaś świat jest, zdaniem Nietzschego, alogiczny. Oznacza to też, że nie ma żadnej prawdy o świecie, a co najwyżej prawda o języku. Lecz i tu tkwimy w kręgu metafor, a więc fakty nie istnieją, jedynie interpretacje.

Dla Nietzschego zbiorowym twórcą języka jest społeczeństwo wraz ze swoimi nakazami i normami moralnymi, dlatego też filozof programowo unikał systematycznego, akademickiego wykładu a swoje poglądy wyrażał przy pomocy strumienia aforyzmów, słownych żartów i językowych paradoksów.

Niekiedy uznaje się, że stanowisko twórcy Tako rzecze Zaratustra logicznie prowadzi do relatywizmu pojęciowego. Takie jednak ujęcie jest niezgodne z większością współczesnej literatury przedmiotu, w której podkreśla się znaczenie perspektywizmu, tj. tezy, iż wszelkie poznawane obiekty są poznawane z pewnej perspektywy, a nie znikąd, z boskiego punktu widzenia. Innymi słowy, Nietzsche twierdzi raczej, że wszelkie widzenie, wszelkie rozumienie jest perspektywiczne, osadzone w kontekście; taka teza jednak nie jest relatywistyczna w sposób radykalny, a jedynie umiarkowany. Umiarkowany zaś relatywizm nie jest stanowiskiem podlegającym obaleniu na mocy sprzecznych założeń (które przypisuje się radykalnemu relatywizmowi). Krótko mówiąc, Nietzsche mógł posługiwać się pojęciem prawdy bez obawy o popadnięcie w sprzeczność; i pojęciem tym chętnie się posługiwał w celach polemicznych.

Wpływ

Literatura

Sam Nietzsche nie doczekał się uznania dla swych idei, jednak ich oddziaływanie na niektóre kręgi społeczne było już na przełomie stuleci znaczne. Chodzi tu przede wszystkim o środowisko pisarzy: nawiązywali do niego bracia Heinrich Mann i Thomas Mann, Rainer Maria Rilke, Hermann Hesse, Paul Heyse, Georg Heym, Georg Trakl, Franz Rosenzweig z twórców niemieckich, Brandes, August Strindberg ze Skandynawów, W.B. Yeats i G.B. Shaw z Irlandczyków, André Gide z pisarzy francuskich, Julius Evola oraz Gabriele d’Annunzio z włoskich. Z pisarzy polskich silnie oddziałał Nietzsche na Przybyszewskiego, Micińskiego, Brzozowskiego, Berenta. Wiele spośród poglądów Nietzschego, zarówno literackich, jak i filozoficznych, znalazło wydźwięk we wczesnej twórczości Antoniego Langego, zwłaszcza z cyklu Rozmyślań. Do myśli Nietzschego nawiązywał również Jim Morrison (zobacz też: Poezja Jima Morrisona).

Filozofia

Wpływ Nietzschego na filozofię był wolniejszy, niż na literaturę. Zapożyczenie koncepcji nietzscheańskich widać jednak wyraźnie w psychoanalizie Freuda, którego libido jest zubożoną odmianą woli mocy.

Na początku XX wieku do serii swoich wykładów włączył jego filozofię Georg Simmel, a tuż przed wybuchem I wojny światowej z pozycji chrześcijańskich polemizował z Nietzschem Max Scheler.

Dopiero egzystencjalizm zwrócił poważniejszą uwagę na problemy postawione przez Nietzschego i podjął z nim dialog: prace poświęcone Nietzschemu pisali Martin Heidegger i Karl Jaspers, analizował go Albert Camus. Jacques Maritain próbował godzić Nietzschego z personalizmem, a ze współczesnych za swojego ojca duchowego uznawali go postmoderniści z Rortym i Derridą na czele. Michel Foucault pod koniec swojego życia stwierdził „jestem nietzscheanistą”.

Jawnie inspirowane filozofią Nietzschego jest wczesne stadium obiektywizmu Ayn Rand, jak również kulturalizm Jana Stachniuka.

Dzieła

Dzieła filologiczne

• Zur Geschichte der Theognideischen Spruchsammlung, 1867
• De Laertii Diogenis fontibus, 1868/69
• Homer und die klassische Philologie, 1869
• Analecta Laertiana, 1870
• Das florentinische Tractat über Homer und Hesiod, 1870

Dzieła filozoficzne, autobiograficzne i zbiory aforyzmów

• Fünf Vorreden zu fünf ungeschriebenen Büchern, 1872:
  • I. Über das Pathos der Wahrheit
  • II. Gedanken über die Zukunft unserer Bildungsanstalten
  • III. Der griechische Staat
  • IV. Das Verhältnis der Schopenhauerischen Philosophie zu einer deutschen Cultur
  • V. Homer’s Wettkampf
• Die Geburt der Tragödie, 1872
• Über Wahrheit und Lüge im aussermoralischen Sinn
• Die Philosophie im tragischen Zeitalter der Griechen
• Unzeitgemässe Betrachtungen, 1873–1876
  • David Strauß, der Bekenner und der Schriftsteller, 1873
  • Vom Nutzen und Nachteil der Historie für das Leben, 1874
  • Schopenhauer als Erzieher, 1874
  • Richard Wagner in Bayreuth, 1876
• Menschliches, Allzumenschliches – Ein Buch für freie Geister, 1878–1880
• Morgenröte – Gedanken über die moralischen Vorurteile, 1881
• Idyllen aus Messina, 1882
• Die fröhliche Wissenschaft („la gaya scienza“), 1882
• Also sprach Zarathustra – Ein Buch für Alle und Keinen, 1883–1885
• Jenseits von Gut und Böse – Vorspiel einer Philosophie der Zukunft, 1886
• Zur Genealogie der Moral – Eine Streitschrift, 1887
• Der Fall Wagner – Ein Musikanten-Problem, 1888
• Dionysos-Dithyramben, 1889
• Götzen-Dämmerung oder Wie man mit dem Hammer philosophiert, 1889
• Der Antichrist – Fluch auf das Christentum, 1895
• Nietzsche contra Wagner, 1895
• Ecce Homo – Wie man wird, was man ist, 1908

Przekłady na polski

Tytuły w nawiasach oznaczają alternatywne tłumaczenia zaproponowane przez współczesnych tłumaczy.

• Narodziny tragedii, czyli Hellenizm i pesymizm (Narodziny tragedii albo Grecy i pesymizm)
• Niewczesne rozważania
• Ludzkie, arcyludzkie
• Wędrowiec i jego cień
• Jutrzenka
• Wiedza radosna (Radosna wiedza [2008], La gaya scienza, czyli Nauka radująca duszę, tłum. Jerzy Korpanty [2022])
• Tako rzecze Zaratustra (To rzekł Zaratustra)
• Poza dobrem i złem
• Z genealogii moralności
• Zmierzch bożyszcz (Zmierzch bożków)
• Antychryst (Antychrześcijanin)
• Dytyramby Dionizyjskie
• Ecce Homo
• Wola mocy. Studia i fragmenty
• Pisma pozostałe 1862–1875
• Pisma pozostałe 1875–1889
• Listy
• Przypadek Wagnera, Toruń, Wydawnictwo UMK, 2004

Zobacz też

Uwagi

Przypisy

Literatura

• Jurij Melwil: „Filozofia życia”. Fryderyk Nietzsche. W: Krótki zarys historii filozofii. Pod redakcją M.T. Jowczuka, T.I. Ojzermana, I.J. Szczipanowa. Przeł. Marian Drużkowski i in. Wyd. II, poprawione i uzupełnione. Warszawa: Książka i Wiedza, listopad 1969, s. 530–537. (pol.).
• WitoldW. Markiewicz WitoldW., Fryderyk Nietzsche - problemy recepcji, „Studia Filozoficzne”, 182 (1), 1981, s. 101-115 .

Linki zewnętrzne

Dzieła

• Utwory Nietzschego w serwisie Wolne Lektury
• Nietzsche Source: Sämtliche Werke, kritische Ausgabe, hg. von Colli/Montinari – Digitale Faksimile Gesamtausgabe des Nachlasses (niem.)
• Większość dzieł filozoficznych w oryginale (niem.)
• Tłumaczenia części dzieł Nietzschego na polski
• Dzieła Friedricha Nietzschego w bibliotece Polona

Inne

• Bibliografia polska [online], Wykaz polskiej literatury przedmiotu 1883-2009. [zarchiwizowane z adresu] . Brak numerów stron w książce
• Niemiecka strona o Nietzschem (niem.)
• Obszerne kalendarium życia Nietzschego. dartmouth.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-27)]. (ang.).
• DaleD. Wilkerson DaleD., Friedrich Nietzsche, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27]  (ang.).
• Nietzsche, Friedrich (1844–1900) (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].
• Artykuły na Stanford Encyclopedia of Philosophy (ang.) [dostęp dostęp 2020-02-29]:
  • R. LanierR.L. Anderson R. LanierR.L., Friedrich Nietzsche, 17 marca 2017 .
  • BrianB. Leiter BrianB., Nietzsche’s Moral and Political Philosophy, 27 lutego 2020 . (Filozofia moralna i polityczna Nietzschego)

Lou Andreas-Salomé (właśc. Louise Andreas-Salomé, ur. 12 lutego 1861 w Sankt Petersburgu, zm. 5 lutego 1937 w Getyndze) – rosyjska arystokratka, pisarka i psychoanalityczka, przyjaciółka Nietzschego, Rilkego i innych poetów, pisarzy i filozofów.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie francusko-duńsko-niemieckiej. Jej ojciec, generał Gustav von Salomé, był oficerem Sztabu Generalnego armii carskiej, matka Luiza pochodziła z bogatej rodziny fabrykantów. Lou była szóstym dzieckiem i jedyną córką rodziców. Wychowywała się w apartamentach budynku sztabu, niedaleko Pałacu Zimowego. Wcześnie dojrzała intelektualnie, stała się wolnomyślicielką i ze sceptycyzmem podchodziła do obyczajów społecznych i religijnych swej epoki.

Lou odebrała staranne wykształcenie – udało się jej przekonać starszego od niej o 25 lat pastora Hendrika Gillot, by uczył ją teologii, filozofii, literatury francuskiej i niemieckiej. Gdy okazało się, że nauczyciel zakochał się w uczennicy i chciał rozwieść się z żoną, by poślubić Lou, ta wraz z matką wyjechała do Zurychu, by kontynuować naukę oraz podreperować zdrowie.

Ich podróż przedłużyła się jednak i Lou już nie wróciła do Rosji. Z Zurychu udała się z matką do Rzymu, do jej przyjaciółki Malwidy von Meysenburg, wieloletniej już wtedy przyjaciółki Nietzschego. Tam poznała niemieckiego pisarza i filozofa Paula Rée, który również przyjaźnił się z Nietzschem. Dzięki nim doszło do spotkania, o którym Nietzsche napisał w swoich listach: „Chciałem żyć sam. Nad ścieżką przefrunął jednak drogi ptak Lou, a ja spostrzegłem, że to był orzeł. I zapragnąłem mieć orła przy sobie”.

Lou ciągnęła do Nietzschego jego filozofia, Nietzschego pociągała niezależność i swoboda duchowa młodej kobiety. Lou i Nietzsche żyli jakiś czas razem z Rée, jednak na skutek intryg siostry Nietzschego i jego nieudanych oświadczyn już w listopadzie 1882 doszło do rozpadu małej wspólnoty, a Lou uciekła z Rée do Berlina. Pozostawali razem aż do roku 1887, gdy Lou poślubiła starszego od niej o 15 lat językoznawcę Carla Friedricha Andreasa. Małżeństwo to trwało aż do śmierci Andreasa w roku 1930.

Mimo formalnego związku małżeńskiego, Lou utrzymywała liczne kontakty osobiste i listowne z mężczyznami, z których obie strony czerpały korzyści. Byli wśród nich Gerhart Hauptmann, Frank Wedekind, August Strindberg oraz Rainer Maria Rilke, którego spotkała w kwietniu 1897 roku w Monachium, i z którym połączyły ją bliższe stosunki. Rilke z miejsca zakochał się w Lou, a ona najprawdopodobniej również pokochała młodszego od siebie o 14 lat poetę. W maju 1900 roku wyjechali razem do Rosji, skąd wrócili w sierpniu. Ich romans trwał do lutego 1901 roku, ale Lou pozostawała bliska Rilkemu aż do jego śmierci w 1926 roku. Gdy umierał, miał ponoć stwierdzić: „Zapytajcie Lou, co mi jest. Tylko Ona to wie”.

Rok po rozstaniu z Rilkem Lou odnowiła znajomość z Friedrichem Pinelesem, z którym zaszła w ciążę podczas wspólnego pobytu w Tyrolu. Do narodzin dziecka jednak nie doszło, Lou albo poroniła, albo usunęła ciążę. Po tym zdarzeniu postanowiła nie mieć dzieci.

W roku 1911 Lou poznała Zygmunta Freuda i podjęła studia w dziedzinie psychoanalizy. Dość prędko zyskała uznanie i zaczęła publikować artykuły w fachowych pismach poświęconych psychologii.

Po dojściu Hitlera do władzy była już zbyt stara i zmęczona, by myśleć o emigracji – była też zbyt popularna i ceniona w konserwatywnej Getyndze, by groziło jej poważne niebezpieczeństwo ze strony hitlerowców. Jej książki znalazły się na „czarnej liście”.

Chorowała na raka piersi i cukrzycę. Zmarła na mocznicę we śnie 5 lutego 1937 roku, a urna z jej prochami spoczęła w grobie męża na cmentarzu miejskim w Getyndze. Kilka tygodni później Gestapo skonfiskowało jej bibliotekę.

Twórczość

• Im Kampf um Gott (powieść opublikowana pod pseudonimem Henri Lou, 1885)
• Henrik Ibsens Frauen-Gestalten (1892)
• Friedrich Nietzsche in seinen Werken (1894)
• Ruth (1895)
• Aus fremder Seele. Eine Spätherbstgeschichte (1896)
• Fenitschka. Eine Ausschweifung (dwa opowiadania, 1897)
• Menschenkinder (zbiór 10 nowel, 1898)
• Ma. Ein Porträt (powieść, 1901)
• Im Zwischenland. Fünf Geschichten aus dem Seelenleben halbwüchsiger Mädchen (zbiór 5 opowiadań, 1902)
• Die Erotik (esej, 1910), wyd. polskie: Erotyka. Pisma psychoanalityczne, tł. A. Serafin, wstęp E. Wojciechowska, Warszawa 2020
• Drei Briefe an einen Knaben (1917)
• Das Haus. Eine Familiengeschichte vom Ende des vorigen Jahrhunderts (powieść, 1921)
• Die Stunde ohne Gott (zbiór opowiadań dla dzieci, 1922)
• Ródinka. Eine russische Erinnerung (powieść, 1923)
• Rainer Maria Rilke (1928)
• Mein Dank an Freud (list otwarty z okazji 75. rocznicy urodzin S. Freuda, 1931)

Przypisy

Bibliografia

• Appignanesi Lisa, Forrester John, Lou Andreas-Salomé: „niezwykłe stworzenie”, w: ci sami, Kobiety Freuda, tłum. E. Abłamowicz, Warszawa 1998, s. 253-286.
• Decker Kerstin, Lou Andreas-Salomé. Der bittersüße Funke Ich, Berlin 2012.
• Krupińska Grażyna, Sztuka staje się życiem, a życie sztuką... Poglądy estetyczne Lou Andreas-Salomé w przestrzeni kulturowej końca XIX i początku XX wieku, Kraków 2018.
• Welsch Ursula, Wiesner Michaela, Lou Andreas-Salomé. Vom „Lebensurgrund“ zur Psychoanalyse, München, Wien 1988.
• Welsch Ursula, Pfeiffer Dorothee, Lou Andreas-Salomé. Eine Bildbiographie, Leipzig 2006.

Linki zewnętrzne

• Lou Andreas-Salome (niem.)
• Biografia. www4.hmc.edu:8001. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-01-14)]. (ang.).
• Biografie (niem.)
• Wilhelm Szewczyk, Marnotrawstwo serca, czyli Lou Andreas Salomé, Seria: Z medalionem, Wydawnictwo Śląsk 1980
• https://www.medienedition.de/themen/lou-andreas-salome

Allan Mieczysław Starski (ur. 1 stycznia 1943 w Warszawie) – polski scenograf filmowy i teatralny, laureat Oscara.

Życiorys

Jest synem scenarzysty i autora tekstów piosenek Ludwika Starskiego oraz tancerki Marii Bargielskiej. Jego ojciec był zasymilowanym Żydem, w latach 30. przed zawarciem związku małżeńskiego przyjął chrzest. Allan Starski uczęszczał do XIV Liceum im. Klementa Gottwalda w Warszawie. Ukończył w 1969 studia na Wydziale Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W tym samym roku rozpoczął pracę jako scenograf filmowy w Zespołach Polskich Producentów Filmowych.

Allan Starski jest autorem scenografii do wielu filmów kinowych, współpracował wielokrotnie z Andrzejem Wajdą, a także m.in. z Krzysztofem Kieślowskim, Januszem Zaorskim, Agnieszką Holland, Romanem Polańskim i Władysławem Pasikowskim.

W 1979 wraz z Marią Osiecką-Kuminek otrzymał Brązowe Lwy Gdańskie za scenografię do filmu Panny z Wilka. W 1993 wraz ze scenograf Ewą Braun został laureatem Oscara za scenografię do filmu Lista Schindlera w reżyserii Stevena Spielberga. W 2000 otrzymał Orła za scenografię do Pana Tadeusza Andrzeja Wajdy, w 2003 tę samą nagrodę za scenografię do Pianisty Romana Polańskiego, a w 2013 za scenografię do Pokłosia Władysława Pasikowskiego. Jego praca przy Pianiście została także wyróżniona Cezarem.

Autor książki Scenografia z 2013.

Uzyskał członkostwo w Stowarzyszeniu Filmowców Polskich (2007 zasiadał w zarządzie głównym tej organizacji), a także w Europejskiej Akademii Filmowej i Polskiej Akademii Filmowej.

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2013, za wybitne zasługi dla polskiej i światowej kultury, za osiągnięcia w pracy twórczej i działalności artystycznej, został przez prezydenta Bronisława Komorowskiego odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2014 otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

W 2015 odsłonił swoją gwiazdę w Łódzkiej Alei Gwiazd. W 2023 otrzymał Platynowe Lwy za całokształt twórczości.

Filmografia

• Strach (1975)
• Smuga cienia (1976)
• Człowiek z marmuru (1976)
• Sprawa Gorgonowej (1977)
• Bez znieczulenia (1978)
• Panny z Wilka (1979)
• Człowiek z żelaza (1981)
• Danton (1982)
• Bez końca (1984)
• Jezioro Bodeńskie (1985)
• Ucieczka z Sobiboru (1987)
• Europa, Europa (1990)
• Lista Schindlera (1993)
• Pan Tadeusz (1999)
• Pianista (2002)
• Eurotrip (2004)
• Oliver Twist (2005)
• Pokłosie (2012)
• Tajemnica Westerplatte (2013)

Przypisy

Bibliografia

• Allan Starski w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2015-03-15].
• Allan Starski w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2015-03-15].

Linki zewnętrzne

• Starski: zbudować Londyn w Pradze? To jest dopiero frajda!. polskieradio.pl, 2013-11-09. [dostęp 2015-03-15].

28 października jest 301. (w latach przestępnych 302.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 64 dni.

Święta

• Imieniny obchodzą: Anastazja, Cyryl, Cyryla, Domabor, Faro, Fidelis, Honorat, Juda Tadeusz, Ksymena, Sabina, Szymon, Tadeusz, Wielimir, Wincenty i Wszeciech.
• Cypr, Grecja – Dzień Ochi (święto państwowe, upamiętniające odrzucenie przez greckiego premiera Ioannisa Metaxasa ultimatum Mussoliniego, w którym żądał on zgody na wkroczenie do Grecji wojsk włoskich w 1940 roku)
• Czechy – rocznica ogłoszenia niepodległości przez Czechosłowację w 1918 roku
• Wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą:
  • św. Abraham z Efezu
  • św. Fidelis z Como
  • św. Roderyk Aguilar Alemán (poeta i męczennik)
  • św. Salwiusz (biskup Amiens)
  • święci Szymon i Juda Tadeusz, apostołowie

Wydarzenia w Polsce

• 1409 – Wielka wojna z zakonem krzyżackim: wielki mistrz Ulrich von Jungingen nadał w Bobrownikach przywilej prawa chełmińskiego dla okupowanej ziemi dobrzyńskiej.
• 1423 – W Warcie Sejm uchwalił Statut warcki, zatwierdzony następnie przez króla Władysława II Jagiełłę.
• 1474 – Połączone armie polska Kazimierza IV Jagiellończyka i czeska Władysława II Jagiellończyka rozpoczęły nieudane oblężenie Wrocławia wiernego królowi Czech i Węgier Maciejowi Korwinowi, z którym Jagiellonowie rywalizowali o koronę czeską.
• 1568 – Pożar zniszczył doszczętnie zabudowę Mrągowa.
• 1611 – Król Zygmunt III Waza podniósł do rangi uniwersytetu kolegium jezuickie w Poznaniu.
• 1791 – Sejm Czteroletni powołał Komisję Skarbową Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
• 1844 – Rozpoczęto budowę Kanału Elbląskiego.
• 1861 – Otwarto dla żeglugi towarowej Kanał Elbląski.
• 1905 – Zawieszono bezterminowo działalność Uniwersytetu Warszawskiego.
• 1913 – W warszawskim Teatrze Nowości podczas spektaklu Targ na dziewczęta Lucyna Messal i Józef Redo po raz pierwszy w Polsce zatańczyli tango.
• 1918 – Powstała Polska Komisja Likwidacyjna mająca na celu zniesienie rządów austriackich w Małopolsce.
• 1919 – W warszawskiej katedrze św. Jana odbyła się uroczystość przyjęcia sakry biskupiej przez nuncjusza apostolskiego Achille Rattiego, późniejszego papieża Piusa XI.
• 1924 – W podziemiach warszawskiej katedry św. Jana pochowano sprowadzone ze Szwajcarii prochy zmarłego tam w 1916 roku Henryka Sienkiewicza.
• 1925:
  • Papież Pius XI bullą Vixdum Poloniae unitas powołał nowe metropolie i diecezje oraz nadal nowy kształt jednostkom już istniejącym.
  • Premiera niemego filmu kryminalnego Wampiry Warszawy. Tajemnica taksówki nr 1051 w reżyserii Wiktora Biegańskiego.
• 1928 – W Bielsku odsłonięto jedyny w międzywojennej Polsce pomnik Gabriela Narutowicza.
• 1939:
  • W podtoruńskiej Barbarce Niemcy przeprowadzili pierwszą zbiorową egzekucję 130 polskich więźniów.
  • Zgromadzenie Narodowe Białorusi Zachodniej w Białymstoku wystąpiło wnioskiem do Rady Najwyższej ZSRR o przyłączenie części ziem polskich do Białoruskiej SRR.
• 1943 – Pod murami Synagogi Starej w Krakowie Niemcy rozstrzelali 30 Polaków.
• 1944 – Została stoczona nierozstrzygnięta bitwa pod Leszczawą Górną między kureniem UPA a oddziałem NKWD.
• 1945 – Oblatano prototyp samolotu LWD Szpak.
• 1950 – Przeprowadzono wymianę pieniędzy przy różnym przeliczniku dla cen i oszczędności, oraz wprowadzono zakaz posiadania złota, platyny i dewiz.
• 1956:
  • Do Warszawy powrócił zwolniony z internowania prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński.
  • W Gdyni odbyło się zebranie założycielskie Zrzeszenia Kaszubskiego.
• 1960 – Premiera filmu psychologicznego Decyzja w reżyserii Juliana Dziedziny.
• 1975 – Krystian Zimerman został zwycięzcą IX. Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.
• 1989:
  • Na zakończenie wywiadu w telewizyjnym Dzienniku Komentarze aktorka Joanna Szczepkowska słowami: „Proszę Państwa, czwartego czerwca osiemdziesiątego dziewiątego roku skończył się w Polsce... komunizm.” symbolicznie zakończyła „erę komunizmu” w Polsce.
  • Założono Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe (ZChN).
• 1991 – Premiera komedii filmowej Dziecko szczęścia w reżyserii Sławomira Kryńskiego.
• 1999 – Himalaista Leszek Cichy został pierwszym Polakiem, który zdobył Koronę Ziemi.
• 2008 – Podczas prac budowlanych w Malborku odkryto pochodzący z czasów II wojny światowej masowy grób 2116 osób.
• 2009 – Zawarto kontrakt o wartości 4,1 mld zł. na budowę drugiej linii warszawskiego metra.
• 2014 – Otwarto wystawę główną Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.

Wydarzenia na świecie

•   306 – Maksencjusz został cesarzem rzymskim.
•   312 – Konstantyn I Wielki pokonał wojska Maksencjusza w bitwie przy moście Mulwijskim.
•   456 – Wizygoci pod wodzą króla Teoderyka I zdobyli i spalili Bragę, stolicę Królestwa Swebów (dzisiejsza Portugalia).
•   969 – Wojska bizantyńskie odzyskały Antiochię.
• 1061 – Dokonano wyboru antypapieża Honoriusza II.
• 1237 – Umowna data założenia Berlina.
• 1453 – Władysław Pogrobowiec został koronowany na króla Czech.
• 1462 – Książę-elektor Rzeszy i arcybiskup Moguncji Adolf II z Nassau odbił miasto z rąk odwołanego przez papieża Piusa II poprzedniego arcybiskupa Teodoryka z Isenburga.
• 1492 – Krzysztof Kolumb odkrył Kubę.
• 1524 – V wojna włoska: wojska króla Francji Franciszka I Walezjusza rozpoczęły oblężenie Pawii.
• 1533 – Późniejszy król Francji Henryk II Walezjusz ożenił się w Marsylii z Katarzyną Medycejską.
• 1538 – W dzisiejszej stolicy Dominikany założono pierwszy uniwersytet na zachodniej półkuli – Universidad Autónoma de Santo Domingo.
• 1628 – Wojna hugenocka we Francji: kapitulacja hugenotów przed armią królewską w twierdzy La Rochelle.
• 1707 – Ponad 5 tys. osób zginęło w trzęsieniu ziemi i wywołanym nim tsunami z epicentrum u południowo-wschodniego wybrzeża Japonii. Trzęsienie wywołało ostatnią dotychczas erupcję wulkanu Fudżi.
• 1746 – Około 18 tys. osób zginęło w Limie w wyniku podmorskiego trzęsienia ziemi o sile 8,4 stopnia. Pobliskie miasto portowe Callao zostało zniszczone przez tsunami.
• 1748 – Austria przystąpiła do francusko-brytyjskiego układu pokojowego z Akwizgranu z 18 października, kończącego wojnę o sukcesję austriacką.
• 1776 – Wojna o niepodległość USA: zwycięstwo wojsk brytyjskich w bitwie pod White Plains.
• 1798 – Na Gozo w archipelagu Wysp Maltańskich obalono francuskie władze okupacyjne i proklamowano niepodległe państwo.
• 1810 – Podczas antyhiszpańskiego powstania w Meksyku powstańcy zdobyli zamek Granaditas.
• 1811 – Wojna na Półwyspie Iberyjskim: zwycięstwo wojsk brytyjskich nad francuskimi w bitwie pod Arroyo dos Molinos.
• 1848 – Otwarto pierwszą linię kolejową w Hiszpanii (Barcelona-Mataró).
• 1854 – Francuski astronom Jean Chacornac odkrył planetoidę (33) Polyhymnia.
• 1856 – Otwarto pierwszą linię kolejową w Portugalii (Lizbona-Carregado).
• 1858 – Friedrich von Beust został premierem Saksonii.
• 1883 – Założono belgijskie ugrupowanie artystyczne Les XX (Dwudziestu).
• 1886 – Prezydent USA Grover Cleveland oficjalnie odsłonił Statuę Wolności w Nowym Jorku.
• 1891 – W wyniku trzęsienia ziemi w japońskich prowincjach Mino i Owari zginęło ponad 7 tys. osób.
• 1900:
  • W Paryżu zakończyły się II Letnie Igrzyska Olimpijskie.
  • Założono klub piłkarski RCD Espanyol Barcelona.
• 1908:
  • W Niemczech wybuchła afera polityczna wywołana wywiadem cesarza Wilhelma II dla brytyjskiego dziennika „Daily Telegraph”.
  • Założono szwedzki klub piłkarski Örebro SK.
• 1909 – Carl Theodor Zahle został premierem Danii.
• 1912 – I wojna bałkańska: wojska serbskie i czarnogórskie rozpoczęły oblężenie Szkodry.
• 1913 – Uruchomiono komunikację tramwajową w Winnicy na Ukrainie.
• 1914 – I wojna światowa: niemiecki lekki krążownik SMS „Emden” wtargnął do portu na wyspie Penang leżącej w Cieśninie Malakka i zatopił dwa okręty wojenne ententy.
• 1918 – Czechosłowacja uzyskała niepodległość (od Austro-Węgier).
• 1919 – Kongres Stanów Zjednoczonych przyjął ustawę o prohibicji.
• 1920 – Podpisano protokół besarabski.
• 1922 – Narodowa Partia Faszystowska Benito Mussoliniego przejęła w wyniku tzw. Marszu na Rzym władzę we Włoszech.
• 1925 – Po raz pierwszy zabrzmiał Dzwon Świętego Piotra zawieszony w południowej wieży katedry kolońskiej.
• 1926 – Papież Pius XI wyświęcił pierwszych sześciu chińskich biskupów.
• 1928 – Rozpoczęło nadawanie słoweńskie Radio Lubljana.
• 1929 – Założono klub piłkarski Łokomotiw Sofia.
• 1930 – Oddano do użytku Nowy Ratusz w Ostrawie.
• 1936 – Dokonano oblotu niemieckiego bombowca Dornier Do 19.
• 1937 – Niemiecki astronom Karl Wilhelm Reinmuth odkrył potencjalnie zagrażającą Ziemi planetoidę podwójną Hermes.
• 1938 – 73 osoby zginęły w pożarze domu handlowego Nouvelles Galeries w Marsylii.
• 1940:
  • U wybrzeży Irlandii zatonął po niemieckim ataku torpedowym brytyjski liniowiec pasażerski RMS „Empress of Britain”.
  • Wybuchła wojna włosko-grecka.
• 1941 – Premiera amerykańskiego dramatu filmowego Zielona dolina w reżyserii Johna Forda.
• 1942:
  • Front wschodni: wojska niemieckie zajęły Nalczyk.
  • W Monachium odbyła się premiera opery Capriccio z muzyką Richarda Straussa i librettem Clemensa Kraussa oraz kompozytora.
• 1943:
  • Amerykańska Marynarka Wojenna rzekomo przeprowadziła tajny eksperyment „Filadelfia”.
  • Bitwa o Atlantyk: niemiecki U-Boot U-220 został zatopiony wraz z całą, 54-osobową załogą przez amerykańskie samoloty.
• 1944:
  • Otwarto Stadion Municipal de Riazor w hiszpańskiej La Coruñi.
  • Upadło słowackie powstanie narodowe.
• 1947 – Na mocy pokoju paryskiego należący dotąd do Włoch archipelag Dodekanez został przekazany Grecji.
• 1948:
  • Ustanowiono flagę Izraela.
  • Zakończył się proces wyższego dowództwa (oficj. proces USA vs. Wilhelm von Leeb i inni) – ostatni z 12 procesów norymberskich, przeprowadzonych przed Amerykańskimi Trybunałami Wojskowymi po zakończeniu głównego procesu zbrodniarzy wojennych przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze.
• 1949:
  • Georges Bidault został po raz drugi premiera Francji.
  • Lecący z Paryża do Nowego Jorku, należący do Air France Lockheed L-749 Constellation, rozbił się o górę na wyspie São Miguel podczas podchodzenia do międzylądowania na sąsiedniej wyspie Santa Maria w archipelagu Azorów, w wyniku czego zginęło wszystkich 48 osób na pokładzie.
• 1952 – Dokonano oblotu amerykańskiego bombowca Douglas A-3 Skywarrior.
• 1954:
  • Amerykański pisarz Ernest Hemingway został ogłoszony laureatem Literackiej Nagrody Nobla.
  • W katastrofie lecącego z Irkucka do Krasnojarska należącego do Aerofłotu Iła-12 zginęło wszystkich 19 osób na pokładzie.
• 1956:
  • Kryzys sueski: izraelskie myśliwce Gloster Meteor zestrzeliły lecący z Damaszku do Kairu samolot transportowy Ił-14, na pokładzie którego znajdowało się 16 wysokich rangą oficerów egipskiej armii.
  • Telewizja Hiszpańska rozpoczęła regularne nadawanie programu.
• 1958 – Kardynał Angelo Giuseppe Roncalli został wybrany na papieża i przyjął imię Jan XXIII.
• 1960 – Pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Czechosłowacji został aresztowany deputowany do Bundestagu z ramienia SPD Alfred Frenzel.
• 1962 – Kryzys kubański: Nikita Chruszczow ogłosił zamiar wycofania radzieckich wyrzutni rakietowych z Kuby.
• 1965:
  • Podczas II soboru watykańskiego wydano deklarację o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich Nostra aetate.
  • W amerykańskim Saint Louis zakończono budowę ponad 200-metrowego łuku stalowego Brama na Zachód.
• 1968 – Uchwalono przekształcenie z dniem 1 stycznia 1969 roku Czechosłowacji w republikę federacyjną.
• 1969 – Blok Pracy wygrał wybory do izraelskiego Knesetu.
• 1970:
  • Premiera francuskiej komedii filmowej Żandarm na emeryturze w reżyserii Jeana Girault.
  • Wasfi at-Tall został po raz trzeci premierem Jordanii.
• 1971 – Z Australii została wystrzelona po raz czwarty brytyjska rakieta nośna typu Black Arrow, która po raz pierwszy wyniosła na orbitę sztucznego satelitę, po czym program brytyjskich lotów kosmicznych został zakończony.
• 1972 – Dokonano oblotu Airbusa A300.
• 1974:
  • Polscy siatkarze zajęli pierwsze miejsce na zakończonych w Meksyku VIII Mistrzostwach Świata.
  • Wystrzelono radziecką sondę księżycową Łuna 23.
• 1977 – Ukazał się album News of the World brytyjskiej grupy Queen.
• 1981 – James Hetfield i Lars Ulrich założyli zespół Metallica.
• 1982 – Socjaliści wygrali wybory parlamentarne w Hiszpanii.
• 1983 – USA zawetowały rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ potępiającą amerykańską interwencję zbrojną na Grenadzie.
• 1985:
  • Daniel Ortega został wybrany na urząd prezydenta Nikaragui.
  • Założono Uniwersytet Brunei Darussalam.
• 1995:
  • 289 osób zginęło, a 265 zostało rannych w wyniku pożaru w metrze w Baku.
  • António Guterres został premierem Portugalii.
• 1998:
  • Prezydent Bill Clinton podpisał Digital Millenium Copyright Act.
  • Samolot linii Air China został uprowadzony przez pilota Yuan Bina na Tajwan. Porywacza aresztowano.
• 2007 – Cristina Fernández de Kirchner wygrała w pierwszej turze wybory prezydenckie w Argentynie.
• 2009:
  • 137 osób zginęło, a 213 zostało rannych w wyniku zamachu bombowego w pakistańskim Peszawarze.
  • NASA rozpoczęła testy rakiety Ares I w ramach programu „Constellation”.
  • Urzędujący prezydent Mozambiku Armando Guebuza został wybrany na II kadencję.
• 2012 – Partia Regionów wygrała wybory parlamentarne na Ukrainie.
• 2013:
  • 5 osób zginęło, a 38 zostało rannych w wybuchu samochodu na placu Tian’anmen w Pekinie.
  • Lekarz Conrad Murray, skazany za nieumyślne spowodowanie śmierci Michaela Jacksona, został przedterminowo zwolniony z więzienia w Los Angeles.
  • W stoczni Bath Iron Works w Bath w stanie Maine zwodowano pierwszy niszczyciel typu Zumwalt, wykonany w technologii stealth i przystosowany do ataków na cele naziemne.
• 2014 – Po śmierci prezydenta Zambii Michaela Saty tymczasowym prezydentem (pierwszym białoskórym) został wiceprezydent Guy Scott.
• 2021 – Facebook, Inc., firma macierzysta Facebooka, Instagrama i WhatsApp, zmieniła nazwę na Meta, Inc.
• 2022 – Sam Matekane został premierem Lesotho.

Urodzili się

• 1017 – Henryk III Salicki, książę Szwabii, król Włoch, cesarz rzymsko-niemiecki (zm. 1056)
• 1200 – Ludwik IV Święty, landgraf Turyngii (zm. 1227)
• 1435 – Andrea della Robbia, włoski rzeźbiarz (zm. 1525)
• 1466 – (lub 1467) Erazm z Rotterdamu, holenderski duchowny katolicki, teolog, filolog, filozof, pedagog (zm. 1536)
• 1510 – Franciszek Borgiasz, hiszpański jezuita, generał zakonu, święty (zm. 1572)
• 1536 – Felix Platter, szwajcarski lekarz, pisarz (zm. 1614)
• 1550 – Stanisław Kostka, polski jezuita, jeden z katolickich patronów Polski, święty (zm. 1568)
• 1552 – Szymon de Rojas, hiszpański trynitarz, święty (zm. 1624)
• 1585 – Cornelius Jansen, niderlandzki teolog (zm. 1638)
• 1599 – Maria Guyart-Martin, francuska urszulanka, misjonarka, święta (zm. 1672)
• 1610 – Jakub Kettler, książę Kurlandii i Semigalii (zm. 1682)
• 1619 – Ferdinando Tacca, włoski rzeźbiarz (zm. 1686)
• 1644 – Franz Ferdinand Freiherr von Rummel, austriacki duchowny katolicki, książę biskup Wiednia (zm. 1716)
• 1667 – Maria Anna von Pfalz-Neuburg, królowa Hiszpanii (zm. 1740)
• 1670 – Jacob Sigisbert Adam, francuski rzeźbiarz (zm. 1747)
• 1672 – Imre Csáky, węgierski kardynał (zm. 1732)
• 1686 – Paul Alphéran de Bussan, francuski duchowny katolicki, biskup Malty (zm. 1757)
• 1690 – Peter Tordenskjold, norweski arystokrata, oficer marynarki wojennej (zm. 1720)
• 1692 – Józef Ferdynand Wittelsbach, książę Asturii (zm. 1699)
• 1693 – Šimon Brixi, czeski kompozytor (zm. 1735)
• 1696 – Maurycy Saski, saski dowódca wojskowy, marszałek Francji, książę Kurlandii i Semigalii, namiestnik Niderlandów (zm. 1750)
• 1703:
  • Antoine Deparcieux, francuski matematyk (zm. 1768)
  • Johann Gottlieb Graun, niemiecki kompozytor (zm. 1771)
• 1720 – Jacopo Guarana, włoski malarz (zm. 1808)
• 1738 – Ludwik Szymon Gutakowski, polski polityk, prezes Senatu Księstwa Warszawskiego (zm. 1811)
• 1744 – William Hodges, brytyjski malarz, grafik (zm. 1797)
• 1751 – Dmytro Bortnianski, ukraińsko-rosyjski kompozytor (zm. 1825)
• 1754 – John Laurens, amerykański podpułkownik, polityk (zm. 1782)
• 1755 – Jacques-Julien Houtou de La Billardière, francuski botanik (zm. 1834)
• 1758 – John Sibthorp, brytyjski botanik (zm. 1796)
• 1759 – Andriej Woronichin, rosyjski malarz, architekt (zm. 1814)
• 1761 – August Batsch, niemiecki lekarz, botanik (zm. 1802)
• 1767:
  • Adam Chalupka, słowacki duchowny ewangelicki, pisarz religijny (zm. 1840)
  • Maria Zofia z Hesji-Kassel, królowa Danii i Norwegii (zm. 1852)
• 1768 – Johannes Daniel Falk, niemiecki teolog luterański, pisarz, filantrop (zm. 1826)
• 1769 – Simón Rodríguez, wenezuelski filozof, pedagog, pisarz (zm. 1854)
• 1773 – Konstanty Adam Czartoryski, polski książę, wojskowy (zm. 1860)
• 1780:
  • Ernst Anschütz, niemiecki kompozytor, organista, poeta (zm. 1861)
  • Frances Dorothy Cartwright, brytyjska pisarka, poetka (zm. 1863)
• 1784 – José Tadeo Monagas, wenezuelski polityk, prezydent Wenezueli (zm. 1868)
• 1791 – Ján Chalupka, słowacki duchowny ewangelicki, dramaturg (zm. 1871)
• 1793:
  • Józef Tadeusz Borzęcki, polski pułkownik, uczestnik powstania listopadowego (zm. 1875)
  • Simonas Daukantas, litewski pisarz, etnograf, historyk (zm. 1864)
  • Eliphalet Remington, amerykański producent broni (zm. 1861)
• 1794 – Robert Liston, szkocki chirurg (zm. 1847)
• 1798 – Henri Bertini, francuski pianista, kompozytor (zm. 1876)
• 1803 – Eliza Radziwiłłówna, polsko-niemiecka arystokratka (zm. 1834)
• 1804:
  • Arseniusz (Stojković), serbski biskup prawosławny (zm. 1892)
  • Pierre François Verhulst, belgijski matematyk (zm. 1849)
• 1805 – Antonio Saverio De Luca, włoski duchowny katolicki, biskup Aversy i Palestriny, nuncjusz apostolski, kardynał (zm. 1883)
• 1806 – Alphonse Pyrame de Candolle, szwajcarski botanik (zm. 1893)
• 1808 – Horace Smith, amerykański wynalazca, konstruktor broni strzeleckiej (zm. 1893)
• 1810 – Józef Szlifirski, polski poczmistrz, urzędnik, burmistrz Tomaszowa Mazowieckiego (zm. 1852)
• 1815 – Ľudovít Štúr, słowacki językoznawca, filozof, pisarz (zm. 1856)
• 1825 – Konstancja Bernaud, francuska wizytka (zm. 1903)
• 1826 – (lub 24 października) Jan Tadeusz Lubomirski, polski historyk, encyklopedysta, działacz społeczny (zm. 1908)
• 1828 – Jan Kanty Trzebiński, polski drukarz, wydawca (zm. 1899)
• 1830 – Jadwiga Sanguszko, polska szlachcianka (zm. 1918)
• 1836 – Homer Dodge Martin, amerykański malarz (zm. 1897)
• 1837 – Yoshinobu Tokugawa, japoński siogun (zm. 1913)
• 1838 – Fredrik Idestam, fiński inżynier górnictwa, przedsiębiorca (zm. 1916)
• 1839:
  • Aleksandra Czechówna, polska pamiętnikarka (zm. 1923)
  • Emanuel Mendel, niemiecki neurolog, psychiatra pochodzenia żydowskiego (zm. 1907)
  • Aleksander Regulski, polski drzeworytnik (zm. 1884)
• 1840 – Juan Bautista Gill, paragwajski polityk, prezydent Paragwaju (zm. 1877)
• 1842 – Louis-Henri Luçon, francuski duchowny katolicki, arcybiskup Reims, kardynał (zm. 1930)
• 1844 – John Kissig Cowen, amerykański polityk (zm. 1904)
• 1845 – Zygmunt Wróblewski, polski fizyk, wykładowca akademicki (zm. 1888)
• 1846:
  • Dymitr, patriarcha Serbskiego Kościoła Prawosławnego (zm. 1930)
  • Auguste Escoffier, francuski szef kuchni (zm. 1935)
  • Louis Emory McComas, amerykański prawnik, polityk, senator (zm. 1907)
• 1849:
  • Oskar Enqvist, rosyjski wiceadmirał pochodzenia szwedzko-fińskiego (zm. 1912)
  • George C. Hale, amerykański inżynier, wynalazca (zm. 1923)
• 1854:
  • Timofiej Fłorinski, rosyjski slawista, historyk, bizantynolog (zm. 1919)
  • Jean-Marie Guyau, francuski filozof, etyk, poeta (zm. 1888)
• 1855:
  • Piotr Ambrożewicz, polski lekarz wojskowy, ginekolog-położnik, balneolog (zm. 1923)
  • Wandalin Strzałecki, polski malarz (zm. 1917)
• 1856 – Anna Elizabeth Klumpke, amerykańska malarka (zm. 1942)
• 1857 – Marcin Augustyński, polski działacz ludowy i społeczny, wójt Otfinowa (zm. 1929)
• 1858:
  • Teodoryk Balat, francuski franciszkanin, misjonarz, męczennik, święty (zm. 1900)
  • Henry Koplik, amerykański pediatra (zm. 1927)
• 1859 – Stanisław Nowak, polski pedagog, polityk, senator RP (zm. 1936)
• 1860:
  • Jigorō Kanō, japoński judoka, twórca judo (zm. 1938)
  • Hugo Preuß, niemiecki prawnik, polityk (zm. 1925)
• 1864 – Izabela Moszczeńska-Rzepecka, polska publicystka, działaczka społeczna (zm. 1941)
• 1867 – Hans Driesch, niemiecki filozof, biolog (zm. 1941)
• 1869 – Szymon Kossobudzki, polski chirurg, publicysta, poeta, działacz polonijny w Brazylii (zm. 1934)
• 1870 – Władysław Batthyány-Strattmann, węgierski książę, lekarz, błogosławiony (zm. 1931)
• 1873 – George C. Peery, amerykański prawnik, polityk (zm. 1952)
• 1877:
  • Tadeusz Jastrzębski, polski generał brygady, inżynier, komendant główny NSZ (zm. 1949)
  • Jadwiga Marcinowska, polska pisarka, poetka, działaczka ludowa, feministka (zm. 1943)
  • Narcyz Putz, polski duchowny katolicki, błogosławiony (zm. 1942)
• 1878 – Daniel Lowey, brytyjski przeciągacz liny (zm. 1951)
• 1879 – Conrado del Campo, hiszpański kompozytor, dyrygent, altowiolista, pedagog i krytyk muzyczny (zm. 1953)
• 1881 – Karol Niemira, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy piński (zm. 1965)
• 1884 – Fłaryjan Żdanowicz, białoruski aktor, reżyser teatralny (zm. 1937/1938)
• 1885 – Per Albin Hansson, szwedzki polityk, premier Szwecji (zm. 1946)
• 1886 – Osbert Guy Stanhope Crawford, brytyjski archeolog (zm. 1957)
• 1887 – Karol Popiel, polski polityk, poseł na Sejm RP, minister sprawiedliwości w rządzie na uchodźstwie (zm. 1977)
• 1888 – Kārlis Zāle, łotewski rzeźbiarz (zm. 1942)
• 1890 – Herminia Naglerowa, polska pisarka, publicystka (zm. 1957)
• 1891 – Giacomo Lercaro, włoski duchowny katolicki, arcybiskup Bolonii, kardynał (zm. 1976)
• 1892 – Pierre Frieden, luksemburski pisarz, polityk, premier Luksemburga (zm. 1959)
• 1893:
  • Feliks Burbon-Parmeński, książę luksemburski (zm. 1970)
  • Nicolae Caranfil, rumuński szermierz, polityk (zm. 1978)
  • Kazys Tallat-Kelpša, litewski generał (zm. 1968)
• 1894:
  • Karol Fryderyk Stellbrink, niemiecki duchowny luterański, męczennik (zm. 1943)
  • Ludwig Wrede, austriacki łyżwiarz figurowy (zm. 1965)
• 1895:
  • John Boles, amerykański aktor (zm. 1969)
  • Irena Grywińska-Adwentowicz, polska aktorka, reżyserka (zm. 1969)
  • Marian Ocetkiewicz, polski pułkownik piechoty (zm. 1941)
• 1896:
  • Howard Hanson, amerykański kompozytor, dyrygent, pedagog (zm. 1981)
  • Mychajło Johannsen, ukraiński poeta, prozaik, tłumacz pochodzenia szwedzkiego (zm. 1937)
• 1897:
  • Edith Head, amerykańska kostiumografka (zm. 1981)
  • Karol Maleczyński, polski historyk, mediewista (zm. 1968)
  • Arab Szamiłow, radziecki pisarz pochodzenia kurdyjskiego (zm. 1978)
• 1898:
  • František Běhounek, czeski pisarz, podróżnik, fizyk (zm. 1973)
  • Paraskeva Clark, kanadyjska malarka pochodzenia rosyjskiego (zm. 1986)
  • Jan (Razumow), rosyjski biskup prawosławny (zm. 1990)
• 1899:
  • Thomas Lieb, amerykański lekkoatleta, dyskobol (zm. 1962)
  • Bolesław Mościcki, polski major, komisarz Straży Granicznej (zm. 1976)
• 1900:
  • Kazimierz Dębicki, polski chirurg (zm. 1977)
  • Stanisław Skrzypczak, polski szeregowy (zm. 1920)
• 1901 – Stiepan Rubanow, radziecki generał pułkownik pilot (zm. 1961)
• 1902:
  • Walter Kock, niemiecki zbrodniarz wojenny (zm. 1949)
  • Elsa Lanchester, brytyjska aktorka (zm. 1986)
• 1903:
  • Abba Lerner, amerykański ekonomista, wykładowca akademicki pochodzenia żydowskiego (zm. 1982)
  • Evelyn Waugh, brytyjski pisarz (zm. 1966)
• 1904:
  • Edmund Czaplicki, polski wioślarz, hokeista, podporucznik rezerwy (zm. 1940)
  • Giulio Gaudini, włoski florecista, szablista (zm. 1948)
  • Tadeusz Nożyński, polski filozof, historyk, nauczyciel tajnego nauczania, poliglota, animator kultury, muzyk, satyryk, bibliotekarz, regionalista (zm. 2000)
  • Andrzej Turowicz, polski benedyktyn, matematyk, wykładowca akademicki (zm. 1989)
• 1905:
  • Włodzimierz Dworzaczek, polski historyk, heraldyk, genealog (zm. 1988)
  • Karolina Lubieńska, polska aktorka (zm. 1991)
• 1906 – Eugeniusz Waniek, polski malarz (zm. 2009)
• 1907:
  • Miguel Caló, argentyński muzyk, kompozytor (zm. 1972)
  • Thomas Hampson, brytyjski lekkoatleta, średniodystansowiec (zm. 1965)
• 1908:
  • Arturo Frondizi, argentyński prawnik, polityk, prezydent Argentyny (zm. 1995)
  • Louis Gobet, szwajcarski piłkarz (zm. ?)
• 1909:
  • Francis Bacon, irlandzki malarz (zm. 1992)
  • Aleksandr Szokin, radziecki polityk (zm. 1988)
• 1910:
  • Stanisław Dobosiewicz, polski nauczyciel, teoretyk szkolnictwa, działacz społeczny, pisarz (zm. 2007)
  • Józef Fajngold, polski rzeźbiarz, złotnik pochodzenia żydowskiego (zm. 1998)
  • Vittorio Tamagnini, włoski bokser (zm. 1981)
• 1911 – Márton Lőrincz, węgierski zapaśnik (zm. 1969)
• 1912:
  • Art Chapman, kanadyjski koszykarz (zm. 1986)
  • Juan Estrada, argentyński piłkarz, bramkarz (zm. 1989)
• 1913:
  • Peter Glenville, brytyjski aktor, reżyser filmowy (zm. 1996)
  • Zygmunt Kraus, polski trener siatkówki (zm. 1978)
  • Don Lusk, amerykański animator, reżyser filmów animowanych (zm. 2018)
• 1914:
  • Giuseppe Beviacqua, włoski lekkoatleta, długodystansowiec (zm. 1999)
  • Dody Goodman, amerykańska aktorka (zm. 2008)
  • Metody (Menzak), rosyjski biskup prawosławny (zm. 1974)
  • Jonas Salk, amerykański wirolog (zm. 1995)
  • Richard Synge, brytyjski biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1994)
• 1915:
  • Alwyn Kurts, australijski aktor, dziennikarz (zm. 2000)
  • Maciej Sieński, polski autor filmów dokumentalnych (zm. 1999)
  • Jürgen Thorwald, niemiecki pisarz (zm. 2006)
• 1916 – Erich Mende, niemiecki prawnik, polityk (zm. 1998)
• 1917:
  • Maria Hiszpańska-Neumann, polska grafik (zm. 1980)
  • Jerzy Lau, polski poeta, krytyk literacki, tłumacz (zm. 1970)
• 1918 – Tadeusz Kaźmierski, polski aktor (zm. 1976)
• 1919:
  • Hugh Constant Godefroy, holenderski pilot wojskowy, as myśliwski (zm. 2002)
  • Walt Hansgen, amerykański kierowca wyścigowy (zm. 1966)
  • Sjef Janssen, holenderski kolarz szosowy (zm. 2014)
  • Paweł Korzec, polski działacz komunistyczny, historyk (zm. 2012)
  • Bernhard Wicki, austriacki aktor, reżyser filmowy (zm. 2000)
• 1920:
  • Teresa Chłapowska, polska tłumaczka literatury szwedzkojęzycznej, rzeźbiarka (zm. 2010)
  • Patrick Laurence Murphy, australijski duchowny katolicki, biskup Broken Bay (zm. 2007)
• 1921:
  • Peggy Kirk Bell, amerykańska golfistka (zm. 2016)
  • Rachela Margolis, żydowska działaczka ruchu oporu z czasu II wojny światowej (zm. 2015)
  • Helena Przywarska-Boniecka, polska chemiczka, profesor (zm. 2009)
• 1922:
  • Hermann Döbler, niemiecka ofiara muru berlińskiego (zm. 1965)
  • Gershon Kingsley, amerykański kompozytor, pionier muzyki elektronicznej pochodzenia żydowskiego (zm. 2019)
  • Alina Słapczyńska, polska reportażystka (zm. 2021)
• 1923:
  • Halina Bojarska-Dahlig, polska chemik (zm. 2005)
  • Zbigniew Siemaszko, polski historyk, pisarz i publicysta emigracyjny (zm. 2021)
• 1924:
  • Antonio Creus, hiszpański kierowca wyścigowy (zm. 1992)
  • Henryka Małdyk, polska reumatolog (zm. 2017)
  • Devereaux Mytton, australijski żeglarz sportowy (zm. 1989)
  • Paweł Świętek, polski gimnastyk, trener (zm. 1989)
• 1925:
  • Janina Baranowska, polska malarka (zm. 2022)
  • Simon Gjoni, albański kompozytor, dyrygent (zm. 1991)
  • Maria Waschko, polska architekt (zm. 2007)
• 1926:
  • Henryk Bereza, polski krytyk literacki, eseista (zm. 2012)
  • Tadeusz Gajdzis, polski pisarz, publicysta (zm. 2021)
  • Hilary Krzysztofiak, polski malarz, grafik, scenograf (zm. 1979)
• 1927:
  • Rafael Gallardo García, meksykański duchowny katolicki, biskup Linares i Tampico (zm. 2021)
  • Cleo Laine, brytyjska wokalistka jazzowa, aktorka
  • Zygfryd Słoma, polski piłkarz (zm. 2007)
• 1928:
  • Ben Budar, górnołużycki pisarz, dziennikarz (zm. 2011)
  • Grzegorz, cypryjski duchowny prawosławny, arcybiskup Tiatyry i Wielkiej Brytanii (zm. 2019)
  • Sława Kwaśniewska, polska aktorka (zm. 2014)
  • Ion Pacepa, rumuński generał, funkcjonariusz służb specjalnych, działacz komunistyczny (zm. 2021)
  • Bill Rodgers, brytyjski polityk
  • Zbigniew Sokolik, polski psychiatra, psychoanalityk (zm. 2022)
• 1929:
  • Joan Plowright, brytyjska aktorka
  • Tadeusz Rybak, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy wrocławski, biskup legnicki (zm. 2017)
• 1930:
  • Bernie Ecclestone, brytyjski działacz sportowy
  • Gustaw Kron, polski aktor (zm. 2016)
  • Franco Migliacci, włoski aktor, tekściarz, pisarz (zm. 2023)
  • Zygmunt Pawlas, polski szablista (zm. 2001)
  • Svatopluk Pluskal, czeski piłkarz (zm. 2005)
• 1931 – Suprovat Chakravarty, indyjski kolarz szosowy (zm. 2015)
• 1932:
  • Gerhart Baum, niemiecki polityk
  • Wołodymyr Iwaszko, radziecki polityk, działacz komunistyczny, p.o. sekretarza generalnego KC KPZR (zm. 1994)
  • Eugeniusz Rudnik, polski kompozytor (zm. 2016)
• 1933:
  • Garrincha, brazylijski piłkarz (zm. 1983)
  • Jerzy Puciata, polski malarz, prezes ZPAP (zm. 2014)
  • Raúl Sánchez, chilijski piłkarz (zm. 2016)
  • Tadeusz Szmyt, polski duchowny katolicki, działacz społeczny (zm. 2020)
• 1934:
  • Martin van der Borgh, holenderski kolarz szosowy (zm. 2018)
  • Janusz Bogdan Faliński, polski botanik, ekolog (zm. 2004)
  • Julio Jiménez, hiszpański kolarz szosowy (zm. 2022)
• 1935:
  • Zbigniew Horbowy, polski plastyk, twórca szkła artystycznego (zm. 2019)
  • Juhani Kärkinen, fiński skoczek narciarski (zm. 2019)
• 1936:
  • Aleksander, grecki duchowny prawosławny, biskup metropolita Mandinii i Kynurii (zm. 2023)
  • Nino Castelnuovo, włoski aktor (zm. 2021)
  • Charlie Daniels, amerykański kompozytor i multiinstrumentalista (zm. 2020)
  • Leon Dyczewski, polski duchowny katolicki, franciszkanin, filozof, socjolog (zm. 2016)
  • Pier Giacomo Grampa, szwajcarski duchowny katolicki, biskup Lugano
  • Joram Lindenstrauss, izraelski matematyk (zm. 2012)
  • Paolo Rabitti, włoski duchowny katolicki, arcybiskup Ferrary-Comacchio
  • Roman Wiktiuk, ukraiński reżyser teatralny (zm. 2020)
• 1937:
  • Almir Albuquerque, brazylijski piłkarz (zm. 1973)
  • Graham Bond, brytyjski muzyk, członek zespołu Graham Bond Organisation (zm. 1974)
  • Marcian Hoff, amerykański informatyk
  • Barry Seal, brytyjski polityk
  • Andrzej Szmilichowski, polski prozaik, poeta, wokalista, członek zespołów: Rythm and Blues i Czerwono-Czarni
  • Lenny Wilkens, amerykański koszykarz, trener
• 1938:
  • Aharon Abuchacira, izraelski polityk, minister spraw religijnych, minister absorpcji imigrantów oraz minister opieki społecznej (zm. 2021)
  • Dorota Dancewicz, polska nauczycielka, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2016)
  • Anne Perry, brytyjska pisarka (zm. 2023)
• 1939:
  • Giulio Angioni, włoski pisarz (zm. 2017)
  • Miroslav Cerar, jugosłowiański gimnastyk
  • Jan Jaskólski, polski lekkoatleta, trójskoczek (zm. 2013)
• 1940:
  • Paul Helminger, luksemburski prawnik, samorządowiec, polityk, dyplomata, burmistrz Luksemburga (zm. 2021)
  • Andrzej Jonas, polski dziennikarz, publicysta
  • Tadeusz Kraśko, polski dziennikarz, reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych, publicysta (zm. 2019)
  • Tomasz Pobóg-Malinowski, polski reżyser filmów dokumentalnych
  • Danièle Sallenave, francuska pisarka
  • Giennadij Striekałow, radziecki inżynier mechanik, kosmonauta (zm. 2004)
• 1941:
  • Jean Gardin, francuski duchowny katolicki, biskup Impfondo w Kongo
  • Vasile Gergely, rumuński piłkarz pochodzenia węgierskiego
  • Antonio Iodice, włoski politolog, nauczyciel akademicki, polityk, eurodeputowany
  • Zbigniew Jakubiec, polski biolog, wykładowca akademicki
  • Hank Marvin, brytyjski gitarzysta, członek zespołu The Shadows
  • Franciszek Odrzywolski, polski polityk, poseł na Sejm PRL
• 1942:
  • Adam Kawa, polski poeta (zm. 2023)
  • Kees Verkerk, holenderski łyżwiarz szybki
• 1943:
  • Pim Doesburg, holenderski piłkarz, bramkarz, trener (zm. 2020)
  • Jimmy McRae, szkocki kierowca rajdowy
  • Carlos Noguera, wenezuelski psycholog, pisarz (zm. 2015)
• 1944:
  • Coluche, francuski aktor (zm. 1986)
  • Dennis Franz, amerykański aktor pochodzenia niemieckiego
  • Tadeusz Górski, polski dziennikarz sportowy (zm. 2016)
  • Tadeusz Iwiński, polski politolog, wykładowca akademicki, polityk, poseł na Sejm RP
  • Marián Labuda, słowacki aktor (zm. 2018)
• 1945:
  • Wojciech Edward Czerniawski, polski poeta, prozaik
  • Wayne Fontana, brytyjski wokalista rockowy, członek zespołu The Mindbenders (zm. 2020)
  • Gadży Gadżyjew, rosyjski piłkarz, trener
  • Andrzej Piłat, polski polityk, poseł na Sejm RP
• 1946:
  • Anthony Banzi, tanzański duchowny katolicki, biskup Tangi (zm. 2020)
  • Jan Domarski, polski piłkarz
  • Niels Fredborg, duński kolarz torowy
  • John Hewson, australijski ekonomista, polityk
  • Wim Jansen, holenderski piłkarz, trener (zm. 2022)
• 1947:
  • Wolfgang Renner, niemiecki kolarz przełajowy
  • Karin Starrin, szwedzka ekonomistka, polityk
  • Helena Takalo, fińska biegaczka narciarska
• 1948:
  • Tadeusz Ehrhardt-Orgielewski, polski kornecista jazzowy
  • Telma Hopkins, amerykańska aktorka, komik
  • Olle Ludvigsson, szwedzki związkowiec, polityk
  • Krzysztof Materna, polski konferansjer, satyryk, aktor, reżyser i producent telewizyjny
  • Benjamin Ndiaye, senegalski duchowny katolicki, arcybiskup metropolita Dakaru
• 1949:
  • Tadeusz Broś, polski aktor, dziennikarz telewizyjny (zm. 2011)
  • Dwight Davis, amerykański koszykarz
  • Edite Estrela, portugalska filolog, dziennikarka, polityk
  • Barbara Inkpen, brytyjska lekkoatletka, skoczkini wzwyż (zm. 2021)
  • Bruce Jenner, amerykański lekkoatleta, wieloboista
  • Anatolij Klimanow, ukraiński bokser (zm. 2009)
  • Sofa Landwer, izraelska polityk
  • Wołodymyr Onyszczenko, ukraiński piłkarz, trener
• 1950:
  • Enrique Calvet Chambon, hiszpański ekonomista, polityk, eurodeputowany
  • Luis Carlos Florès, brazylijski kolarz szosowy
  • Tadeusz Goć, polski polityk, poseł na Sejm RP
  • Wiesława Piątkowska-Stepaniak, polska historyk, politolog
• 1951:
  • Joachim Fritsche, niemiecki piłkarz
  • Marvin Heemeyer, amerykański przedsiębiorca (zm. 2004)
  • Jerzy Ignaciuk, polski pisarz (zm. 2000)
  • Aleksandyr Krajczew, bułgarski sztangista
  • Tadeusz Bernard Lewandowski, polski polityk, inżynier, poseł na Sejm RP
• 1952:
  • Jörgen Augustsson, szwedzki piłkarz, trener
  • Annie Potts, amerykańska aktorka
• 1953:
  • Ján Babjak, słowacki duchowny greckokatolicki, biskup preszowski
  • Jean-Luc Bouilleret, francuski duchowny katolicki, arcybiskup Besançon
  • Desmond Child, amerykański muzyk, kompozytor, producent muzyczny
• 1954:
  • Camillo Cibotti, włoski duchowny katolicki, biskup Iserni-Venafro
  • Manuel Pinho, portugalski ekonomista, polityk
• 1955:
  • Bill Gates, amerykański przedsiębiorca, informatyk, miliarder, filantrop
  • Gary Lavergne, amerykański pisarz
  • Véronique Mathieu, francuska polityk, eurodeputowana
  • Carlo Rossi, włoski kierowca wyścigowy
  • Esmon Saimon, vanuacki polityk, przewodniczący parlamentu, tymczasowy prezydent Vanuatu
  • Yves Simoneau, kanadyjski reżyser filmowy
• 1956:
  • Mahmud Ahmadineżad, irański polityk, burmistrz Teheranu i prezydent Iranu
  • Sandy Clark, szkocki piłkarz, trener
  • Michael Guggemos, niemiecki polityk, związkowiec
  • Tadeusz Strugała, polski duchowny katolicki, kanonik
  • Franky Vercauteren, belgijski piłkarz, trener
  • Volker Zotz, austriacki filozof, kulturoznawca
• 1957:
  • Christian Berkel, niemiecki aktor
  • Scott Hahn, amerykański teolog katolicki
  • Pənah Hüseynov, azerski ekonomista, historyk, polityk, tymczasowy premier Azerbejdżanu
  • Ahmet Kaya, turecki piosenkarz, poeta pochodzenia kurdyjskiego (zm. 2000)
  • Anna Landau-Czajka, polska historyk i socjolog, profesor nauk humanistycznych
  • Klaus-Heiner Lehne, niemiecki prawnik, polityk
  • Grażyna Mierzejewska, polska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
  • Stephen Morris, brytyjski perkusista, członek zespołów: Joy Division i New Order
  • Simon Rhee, amerykański aktor, kaskader
  • Roza Rymbajewa, kazachska piosenkarka, prezenterka telewizyjna
  • Zach Wamp, amerykański polityk
• 1958:
  • Elfi Deufl, austriacka narciarka alpejska
  • Manzoor Hussain, pakistański hokeista na trawie (zm. 2022)
  • Jorge Luís Rocha de Paula, brazylijski piłkarz (zm. 1995)
  • Todd Skinner, amerykański wspinacz (zm. 2006)
• 1959:
  • Aleksander Chećko, polski dziennikarz, publicysta, dyplomata
  • Jarosław Dunaj, polski aktor
  • Toshio Masuda, japoński kompozytor
  • Peter Pacult, austriacki piłkarz, trener
  • Angela Schneider, kanadyjska wioślarka
  • Randy Wittman, amerykański koszykarz, trener
• 1960:
  • Ivana Andrlová, czeska aktorka
  • Jerzy Gut, polski generał brygady
  • Yōko Kagabu, japońska siatkarka
  • Warłam (Merticariu), rumuński biskup prawosławny
• 1961:
  • Dmitrij Cylikin, rosyjski aktor, dziennikarz, fotograf (zm. 2016)
  • Miroslav Doležalík, czeski hokeista, trener
  • Charles Morerod, szwajcarski duchowny katolicki, biskup Lozanny, Genewy i Fryburga
  • Florencio Paredes Cruz, argentyński duchowny katolicki, prałat terytorialny Humahuaca
• 1962:
  • Sylvia Albrecht, niemiecka łyżwiarka szybka
  • An Dae-hyeon, południowokoreański zapaśnik
  • Brenda Taylor, kanadyjska wioślarka
  • Erik Thorstvedt, norweski piłkarz, bramkarz
  • Cora Westland, holenderska kolarka szosowa
• 1963:
  • Iwona Katarzyna Pawlak, polska aktorka
  • Christian Plaziat, francuski lekkoatleta, wieloboista
  • Eros Ramazzotti, włoski piosenkarz
• 1964:
  • Christine Cloarec, francuska polityk
  • Joyce Heron, brytyjska judoczka
  • Dariusz Kofnyt, polski piłkarz
  • Maria Lenczowska, polska koszykarka
  • Griffin O’Neal, amerykański aktor
  • Romy Rosemont, amerykańska aktorka
  • Scott Russell, amerykański motocyklista wyścigowy
  • Urszula Rzepczak, polska dziennikarka i prezenterka telewizyjna
• 1965:
  • Jami Gertz, amerykańska aktorka
  • Günther Huber, włoski bobsleista
  • Piotr Mochnaczewski, polski ekonomista, polityk, poseł na Sejm RP
  • Franck Sauzée, francuski piłkarz, trener
  • Piotr Semka, polski dziennikarz, publicysta
• 1966:
  • Romeo Franz, niemiecki muzyk jazzowy, działacz społeczny, polityk
  • Andy Richter, amerykański futbolista, aktor
• 1967:
  • Zofia Bawarska, księżna Liechtensteinu
  • Richard Bona, kameruński muzyk i wokalista jazzowy
  • Julia Roberts, amerykańska aktorka
  • Wiktor Rżaksinski, ukraiński kolarz szosowy
• 1968:
  • Juan Orlando Hernández, honduraski polityk, prezydent Hondurasu
  • Aleksandr Korieszkow, kazachski hokeista, działacz sportowy
  • Johann Olav Koss, norweski łyżwiarz szybki
  • Michaił Niestrujew, rosyjski strzelec sportowy
  • Uwe Tellkamp, niemiecki lekarz, pisarz
• 1969:
  • Abdulrahman Al-Roomi, saudyjski piłkarz
  • Ibrahima Diomandé, iworyjski piłkarz
  • Ben Harper, amerykański muzyk, wokalista, kompozytor, producent muzyczny
  • Jerrod Mustaf, amerykański koszykarz
  • Czesław Owczarek, polski piłkarz, trener
• 1970:
  • Fernando Gamboa, argentyński piłkarz, trener
  • Anatolij Łariukow, białoruski judoka
  • Tiger Hillarp Persson, szwedzki szachista
  • Andrzej Pisalnik, białoruski dziennikarz pochodzenia polskiego
  • Leonor Silveira, portugalska aktorka
• 1971:
  • Brian Allan, szkocki muzyk, kompozytor, wokalista, autor tekstów, producent muzyczny, przedsiębiorca
  • Daniel García, meksykański lekkoatleta, chodziarz
  • Nicolas Ouédec, francuski piłkarz
  • Pako Sarr, senegalski muzyk, kompozytor, producent muzyczny
  • Robb Wells, kanadyjski aktor, scenarzysta filmowy
• 1972:
  • Michael Hawkins, amerykański koszykarz
  • Sebastian Mierzyński, polski dziennikarz, pisarz
• 1973:
  • Mirko Corsano, włoski siatkarz
  • Montel Vontavious Porter, amerykański wrestler
  • Beat Seitz, szwajcarski bobsleista
  • Aleksandar Stanojević, serbski piłkarz, trener
• 1974:
  • Nelly Ciobanu, mołdawska piosenkarka
  • David Foenkinos, francuski aktor, reżyser, scenarzysta, pisarz, muzyk
  • Adam Małczyk, polski aktor kabaretowy
  • Joaquin Phoenix, amerykański aktor, wokalista, producent filmowy i telewizyjny
  • Dejan Stefanović, serbski piłkarz
  • Ina-Yoko Teutenberg, niemiecka kolarka szosowa i torowa
  • Dayanara Torres, portorykańska aktorka, piosenkarka, modelka, zdobywczyni tytułu Miss Universe
• 1975:
  • Jacek Kuźmiński, polski trójboista siłowy
  • Przemysław Owczarek, polski poeta, antropolog kultury
  • Krisztián Zahorecz, węgierski piłkarz (zm. 2019)
• 1976:
  • Simone Loria, włoski piłkarz
  • Oksana Markarowa, ukraińska urzędniczka państwowa, ekonomistka, menedżer, polityk
  • Luka Peroš, chorwacki aktor
  • Magdalena Stupkiewicz, polska wokalistka, instrumentalistka, kompozytorka, członkini zespołu Artrosis
  • Xia Yu, chiński aktor
• 1977:
  • Christoph Bieler, austriacki kombinator norweski
  • Uładzimir Hajeu, białoruski piłkarz, bramkarz
  • Sara Sommerfeld, szwedzka aktorka pochodzenia polsko-żydowskiego
  • Jolanta Wojnarowicz, polska judoczka
• 1978:
  • Mark Cullen, amerykański hokeista
  • Justin Guarini, amerykański piosenkarz, aktor
• 1979:
  • Dan Alexa, rumuński piłkarz
  • Tadeusz Dąbrowski, polski poeta, krytyk literacki
  • Brett Dennen, amerykański piosenkarz, gitarzysta
  • Gao Shuying, chińska lekkoatletka, tyczkarka
  • Aki Hakala, fiński perkusista, członek zespołu The Rasmus
  • Mykoła Łytowka, ukraiński i wietnamski piłkarz, bramkarz
  • Daniel Noonan, australijski wioślarz
  • Isabella Ochichi, kenijska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa i przełajowa
  • René Oltmanns, niemiecki aktor
  • Martin Škoula, czeski hokeista
• 1980:
  • Alfonso Gómez, meksykański bokser
  • Christy Hemme, amerykańska aktorka, wrestlerka
  • Agnes Obel, duńska wokalistka, pianistka
  • Natina Reed, amerykańska aktorka, raperka (zm. 2012)
  • Alan Smith, angielski piłkarz
• 1981:
  • Milan Baroš, czeski piłkarz
  • Jan Komasa, polski reżyser i scenarzysta filmowy
  • Nick Montgomery, szkocki piłkarz
  • Ryan Socash, amerykański piosenkarz, fotograf
  • Yutaka Tanabe, japoński perkusista, członek zespołu The GazettE
• 1982:
  • Michaela Kohlbauer, austriacka lekkoatletka, tyczkarka
  • Mai Kuraki, japońska piosenkarka
  • Jean Pascal, kanadyjski bokser pochodzenia haitańskiego
  • Ivana Plchotová, czeska siatkarka
  • Matt Smith, brytyjski aktor
• 1983:
  • Jarrett Jack, amerykański koszykarz
  • Taras Mychałyk, ukraiński piłkarz
  • Bartosz Romańczuk, polski piłkarz
  • David Tournay, francuski aktor
• 1984:
  • Jake Reese, holenderski piosenkarz, autor tekstów, kompozytor, producent muzyczny
  • Jefferson Farfán, peruwiański piłkarz
  • Moritz Fürste, niemiecki hokeista na trawie
  • Yoan Pablo Hernández, kubański bokser
  • Kang Hye-sun, północnokoreańska lekkoatletka, skoczkini w dal i trójskoczkini
  • Władisław Łukanin, rosyjski sztangista
  • Obafemi Martins, nigeryjski piłkarz
• 1985:
  • Tessy Antony-de Nassau, luksemburska wojskowa, działaczka społeczna, była członkini rodziny wielkoksiążęcej
  • Troian Bellisario, amerykańska aktorka pochodzenia włoskiego
  • Gaëtane Thiney, francuska piłkarka
  • Nikita Wygłazow, rosyjski hokeista
• 1986:
  • Kristina Bröring-Sprehe, niemiecka jeźdźczyni sportowa
  • Dorrough, amerykański raper
  • Mario Holek, czeski piłkarz
  • Tamar Kaprelian, amerykańska piosenkarka pochodzenia ormiańskiego
  • Nikołaj Kowalow, rosyjski szablista
• 1987:
  • Karina Cyfka, polska szachistka
  • Dawit Dewdariani, gruziński piłkarz
  • Mahmoud Khamis, emiracki piłkarz
  • Frank Ocean, amerykański piosenkarz
• 1988:
  • Samuel Blenkinsop, nowozelandzki kolarz górski
  • Vladimirs Kamešs, łotewski piłkarz
  • Kim Un-guk, północnokoreański sztangista
  • Devon Murray, irlandzki aktor
  • Shey Peddy, amerykańska koszykarka
• 1989:
  • Devin Ebanks, amerykański koszykarz
  • Jaroslav Hertl, czeski hokista
  • Camille Muffat, francuska pływaczka (zm. 2015)
  • Kévin Théophile-Catherine, francuski piłkarz
  • Zhang Ling, hongkońska tenisistka
• 1990:
  • Lisa Backwell, brytyjska aktorka
  • Philipp Collin, niemiecki siatkarz
  • Servet Coşkun, turecki zapaśnik
  • Youssef Msakni, tunezyjski piłkarz
  • Linus Sundström, szwedzki żużlowiec
  • Tamara Sušić, chorwacka siatkarka
  • Wojciech Włodarczyk, polski siatkarz
• 1991:
  • Marcos Acuña, argentyński piłkarz
  • Warren Barguil, francuski kolarz szosowy
  • Kyle Benjamin, amerykański koszykarz
  • Otar Biestajew, kirgiski judoka pochodzenia rosyjskiego
  • Pietro Calzolari, sanmaryński piłkarz
  • Victor Campenaerts, belgijski kolarz szosowy
• 1992:
  • Maria Borges, angolska modelka
  • Deon Lendore, trinidadzko-tobagijski lekkoatleta, sprinter (zm. 2022)
  • Hamdi Nagguez, tunezyjski piłkarz
  • Laura Svarytė, litewska koszykarka
• 1993:
  • Espen Andersen, norweski dwuboista klasyczny
  • Joanna Drabik, polska piłkarka ręczna
  • Alina Kaszlinska, rosyjska szachistka
  • Márk Tamás, węgierski piłkarz
  • Dienis Ułanow, kazachski sztangista
• 1994:
  • Aaron Harrison, amerykański koszykarz
  • Andrew Harrison, amerykański koszykarz
  • Tymek, polski piosenkarz, kompozytor, autor tekstów, producent muzyczny
  • Robin Zentner, niemiecki piłkarz, bramkarz
• 1995:
  • Nathon Allen, jamajski lekkoatleta, sprinter
  • Haven Denney, amerykańska łyżwiarka figurowa
  • Glen Kamara, fiński piłkarz pochodzenia sierraleońskiego
  • Vincent Koziello, francuski piłkarz pochodzenia polskiego
  • Jae’Sean Tate, amerykański koszykarz
• 1996:
  • Vincenzo Arecchia, włoski bokser
  • Jack Eichel, amerykański hokeista
  • Juliette Fidon-Lebleu, francuska siatkarka
  • Maciej Grzyb, polski judoka
• 1997:
  • Taylor Fritz, amerykański tenisista
  • Karol Kamiński, polski koszykarz
  • Sierra McCormick, amerykańska aktorka
• 1998:
  • Celinda Corozo, ekwadorska judoczka
  • Nolan Gould, amerykański aktor
  • Patrick Hansen, duński żużlowiec
  • Lou Jeanmonnot-Laurent, francuska biathlonistka
  • Perrine Laffont, francuska narciarka dowolna
  • Usue Maitane Arconada, amerykańska tenisistka pochodzenia argentyńskiego
  • Francis Uzoho, nigeryjski piłkarz, bramkarz
  • Mateusz Żyro, polski piłkarz
• 1999:
  • Amber Glenn, amerykańska łyżwiarka figurowa
  • Patrick Kypson, amerykański tenisista
• 2000 – Charles Bassey, nigeryjski koszykarz
• 2001 – Sonay Kartal, brytyjska tenisistka
• 2003 – Bambi, polska raperka, autorka tekstów
• 2005 – Paweł Sowiński, polski koszykarz

Zmarli

•   312 – Maksencjusz, cesarz rzymski (ur. ok. 280)
•   457 – Ibas z Edessy, syryjski biskup Edessy, teolog (ur. ?)
• 1138 – Bolesław III Krzywousty, książę Polski (ur. 1086)
• 1161 – Imar, francuski benedyktyn, kardynał (ur. ok. 1100)
• 1313 – Elżbieta Tyrolska, królowa niemiecka (ur. ok. 1262)
• 1412 – Małgorzata I, królowa Danii i Norwegii, regentka Szwecji (ur. 1353)
• 1503 – Konrad III Rudy, książę mazowiecki (ur. ok. 1448)
• 1553 – Giovanni Salviati, włoski kardynał (ur. 1490)
• 1568 – Yoshihide Ashikaga, japoński siogun (ur. 1538)
• 1613 – Jan Roszkowski, polski szlachcic, polityk (ur. ok. 1575)
• 1627 – Dżahangir, władca Wielkich Mogołów (ur. 1569)
• 1649 – Blanche Arundell, angielska arystokratka (ur. 1583)
• 1651 – Hiob Poczajowski, rosyjski mnich i święty prawosławny (ur. ok. 1551)
• 1688 – Șerban Kantakuzen, hospodar Wołoszczyzny (ur. 1640)
• 1703 – John Wallis, angielski matematyk, kryptograf, teolog (ur. 1616)
• 1704 – John Locke, angielski filozof, lekarz, polityk, politolog, ekonomista (ur. 1632)
• 1708 – Jerzy Oldenburg, książę-małżonek Anglii (ur. 1653)
• 1709 – Dymitr z Rostowa, rosyjski duchowny prawosławny, metropolita Rostowa, teolog, dramaturg, poeta, hagiograf (ur. 1651)
• 1727 – Boris Kurakin, rosyjski dyplomata (ur. 1676)
• 1740 – Anna Romanowa, caryca Rosji (ur. 1693)
• 1747 – Philipp Ludwig von Sinzendorf, austriacki duchowny katolicki, biskup Győru i Wrocławia, kardynał (ur. 1699)
• 1748:
  • Franciszek Diaz, hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty (ur. 1713)
  • Joachim Royo, hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty (ur. 1691)
• 1754 – Friedrich von Hagedorn, niemiecki pisarz (ur. 1708)
• 1755 – Joseph Bodin de Boismortier, francuski kompozytor (ur. 1689)
• 1756 – Charles Somerset, brytyjski arystokrata, polityk (ur. 1709)
• 1761 – Franz Anton Pilgram, austriacki architekt (ur. 1699)
• 1763 – Henryk Brühl, saski hrabia, polityk (ur. 1700)
• 1768 – Michel Blavet, francuski flecista, kompozytor (ur. 1700)
• 1787 – Johann Karl August Musäus, niemiecki pisarz, krytyk literacki, filolog (ur. 1735)
• 1792 – John Smeaton, brytyjski inżynier budownictwa (ur. 1724)
• 1798 – Jan Đạt, wietnamski duchowny katolicki, męczennik, święty (ur. ok. 1765)
• 1807 – Marcin Grocholski, polski szlachcic, polityk, wojskowy (ur. 1727)
• 1818:
  • Abigail Adams, amerykańska działaczka społeczna, druga i pierwsza dama (ur. 1744)
  • Henri-Jacques-Guillaume Clarke, francuski generał, marszałek i par Francji pochodzenia irlandzkiego (ur. 1765)
• 1832 – Jacques-Mathieu Delpech, francuski lekarz, chirurg (ur. 1777)
• 1841 – Johann Arfvedson, szwedzki chemik (ur. 1792)
• 1842 – Józef Antoni Kossakowski, polski szlachcic, generał w służbie francuskiej (ur. 1772)
• 1843 – Karl Lappe, niemiecki poeta (ur. 1773)
• 1844 – Sándor Kisfaludy, węgierski poeta (ur. 1772)
• 1857 – Louis-Eugène Cavaignac, francuski generał, polityk (ur. 1802)
• 1870 – Jean-Pierre Falret, francuski psychiatra (ur. 1794)
• 1874 – Hermanus Heykamp, holenderski duchowny starokatolicki, biskup Deventer, wikariusz generalny archidiecezji Utrechtu (ur. 1804)
• 1877:
  • Johann von Herbeck, austriacki kompozytor, dyrygent (ur. 1831)
  • Julia Kavanagh, brytyjska pisarka (ur. 1824)
  • Robert Swinhoe, brytyjski naturalista, dyplomata (ur. 1836)
• 1881 – Prospero Caterini, włoski kardynał (ur. 1795)
• 1882 – Ludwig Greiner, niemiecki leśnik pracujący gł. na terenie dzisiejszej Słowacji (ur. 1796)
• 1883 – Henri-Marie-Gaston Boisnormand de Bonnechose, francuski duchowny katolicki, arcybiskup Rouen, kardynał (ur. 1800)
• 1889 – Aleksander Jan Woyde, polski architekt (ur. 1834)
• 1890 – Alexander John Ellis, brytyjski filolog, teoretyk muzyki (ur. 1814)
• 1893 – Antoni Golejewski, polski ziemianin, polityk (ur. 1819)
• 1897 – Hercules Robinson, brytyjski arystokrata, urzędnik państwowy, administrator kolonialny (ur. 1824)
• 1899:
  • Oskar Fabian, polski matematyk, fizyk, wykładowca akademicki (ur. 1846)
  • Ottmar Mergenthaler, amerykański wynalazca pochodzenia niemieckiego (ur. 1854)
• 1900 – Max Müller, niemiecki filolog, orientalista, sanskrytolog, tłumacz, wykładowca akademicki (ur. 1823)
• 1901:
  • Theodor Milczewski, niemiecki architekt (ur. 1827)
  • Paul Rée, niemiecki filozof pochodzenia żydowskiego (ur. 1849)
• 1905:
  • Alphonse Allais, francuski pisarz, dziennikarz, humorysta (ur. 1854)
  • Michaił Dragomirow, rosyjski generał, teoretyk wojskowości (ur. 1830)
• 1912 – Edgar Tinel, belgijski kompozytor, pianista, pedagog (ur. 1854)
• 1914:
  • Adelgunda, księżniczka bawarska, księżna Modeny (ur. 1823)
  • Richard Heuberger, austriacki kompozytor, muzykolog, krytyk muzyczny (ur. 1850)
• 1916 – Oswald Boelcke, niemiecki pilot wojskowy, as myśliwski (ur. 1891)
• 1918 – Ulisse Dini, włoski matematyk, wykładowca akademicki, polityk (ur. 1845)
• 1920 – Konrad Brandel, polski fotograf, wynalazca, fotoreporter (ur. 1838)
• 1921:
  • William Speirs Bruce, szkocki naturalista, polarnik, oceanograf (ur. 1867)
  • Antoni Pilecki, polski poeta, krytyk literacki (ur. 1858)
• 1922 – Theodor Kirchhoff, niemiecki psychiatra (ur. 1853)
• 1923 – Stojan Protić, serbski prawnik, publicysta, polityk, premier Państwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów (ur. 1857)
• 1924 – Édouard de Max, francuski aktor pochodzenia mołdawskiego (ur. 1869)
• 1925 – Franciszka Orleańska, francuska arystokratka (ur. 1844)
• 1927 – Rodryg Aguilar Alemán, meksykański duchowny katolicki, męczennik, święty (ur. 1875)
• 1928:
  • Wilhelm Forberger, spiskoniemiecki malarz, grafik (ur. 1848)
  • Władysław Kaczyński, polski ogrodnik (ur. 1848)
  • Théodore Reinach, francuski adwokat, historyk, polityk pochodzenia niemiecko-żydowskiego (ur. 1860)
• 1929:
  • Bernhard von Bülow, niemiecki książę, polityk, kanclerz Niemiec (ur. 1849)
  • Rafał Radziwiłłowicz, polski psychiatra, psycholog, wykładowca akademicki, działacz społeczny (ur. 1860)
• 1930 – Mary Harrison, amerykańska pierwsza dama (ur. 1858)
• 1931 – Patrick Glynn, irlandzki prawnik, polityk pochodzenia irlandzkiego (ur. 1855)
• 1936:
  • Salwator Damian Enguix Garés, hiszpański działacz Akcji Katolickiej, męczennik, błogosławiony (ur. 1862)
  • Octavia Iglesias Blanco, hiszpańska pielęgniarka, męczennica, błogosławiona (ur. 1894)
  • Bohdan Jarochowski, polski dziennikarz (ur. 1888)
  • Olga Pérez-Monteserín Núñez, francuska pielęgniarka, męczennica, błogosławiona (ur. 1913)
  • María Pilar Gullón Yturriaga, hiszpańska pielęgniarka, męczennica, błogosławiona (ur. 1911)
  • Józef Ruiz Bruixola, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1857)
• 1937 – Anatolij Gorianow-Gorny, radziecki funkcjonariusz organów bezpieczeństwa pochodzenia żydowskiego (ur. 1898)
• 1939:
  • Alice Brady, amerykańska aktorka (ur. 1892)
  • Antoni Januszewski, polski duchowny katolicki, ofiara niemieckiej zbrodni w Barbarce (ur. 1914)
  • Paweł Ossowski, polski prawnik, adwokat, notariusz, działacz narodowy, polityk, senator RP (ur. 1878)
• 1941:
  • Dmitrij Bułatow, radziecki polityk (ur. 1889)
  • Filipp Gołoszczokin, radziecki polityk pochodzenia żydowskiego (ur. 1876)
  • Albert Kempter, niemiecki architekt (ur. 1883)
  • Michaił Kiedrow, radziecki czekista (ur. 1878)
  • Marija Niestierienko, radziecka major pilot (ur. 1910)
  • Aleksandr Łoktionow, radziecki komandarm i generał pułkownik, dowódca wojsk lotniczych (ur. 1893)
  • Iwan Proskurow, radziecki generał lotnictwa, funkcjonariusz wywiadu, polityk (ur. 1907)
  • Dawid Rozow, radziecki działacz gospodarczy pochodzenia żydowskiego (ur. 1902)
  • Pawieł Ryczagow, radziecki generał porucznik lotnictwa, as myśliwski (ur. 1911)
  • Gieorgij Sawczenko, radziecki generał major artylerii (ur. 1901)
  • Jakow Smuszkiewicz, radziecki generał porucznik lotnictwa pochodzenia żydowskiego (ur. 1902)
  • Grigorij Sztern, radziecki komandarm i generał pułkownik pochodzenia żydowskiego (ur. 1900)
• 1942:
  • Mieczysław Piechowski, polski dziennikarz (ur. 1872)
  • Mikołaj Siemion, polski nauczyciel, działacz konspiracji antyhitlerowskiej (ur. 1891)
  • Gustaw Wąsikowski, polski porucznik (ur. 1906)
• 1943:
  • Zinowij Pełeńśkyj, ukraiński polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1890)
  • Ivan Riley, amerykański lekkoatleta, płotkarz (ur. 1900)
• 1944 – Kurt Gerron, niemiecki aktor, reżyser filmowy pochodzenia żydowskiego (ur. 1897)
• 1945:
  • Gilbert Emery, amerykański aktor, prozaik, dramaturg (ur. 1875)
  • Kazimierz Passowicz, polski zoolog-limnolog, podporucznik (ur. 1905)
• 1946 – Jan Szpakowski, polski starszy sierżant, funkcjonariusz MO (ur. 1924)
• 1947 – Feliks Wojciechowski, polski aptekarz, radny i wiceburmistrz Jarosławia (ur. 1870)
• 1948 – Stanisław Kostka Łukomski, polski duchowny katolicki, biskup łomżyński (ur. 1874)
• 1949:
  • Marcel Cerdan, francuski bokser (ur. 1916)
  • Viktor Glondys, niemiecki duchowny i teolog luterański (ur. 1882)
  • Ginette Neveu, francuska skrzypaczka (ur. 1919)
• 1950:
  • Maurice Costello, amerykański aktor, reżyser filmowy (ur. 1877)
  • Rascisłau Łapicki, białoruski działacz antysowiecki (ur. 1928)
• 1952:
  • Billy Hughes, australijski polityk, premier Australii (ur. 1862)
  • Wiktor Jaszyn, radziecki major pilot, as myśliwski (ur. 1922)
• 1954:
  • Eugeniusz Ignacy Luśniak, polski generał brygady (ur. 1892)
  • Vicentino Prestes de Almeida, brazylijski paleontolog-samouk (ur. 1900)
• 1955 – Elżbieta Tarnowska, polska tłumaczka (ur. 1875)
• 1956:
  • Bogumił Hummel, polski inżynier kolejowy, wykładowca akademicki (ur. 1875)
  • Carl Svensson, szwedzki przeciągacz liny (ur. 1879)
• 1957:
  • Ernst Berliner, niemiecki przyrodnik (ur. 1880)
  • Ernst Gräfenberg, niemiecki ginekolog (ur. 1889)
• 1959 – Camilo Cienfuegos, kubański rewolucjonista (ur. 1932)
• 1960:
  • Giovanni Canova, włoski szpadzista (ur. 1880)
  • Stanisława Kawińska, polska aktorka (ur. 1886)
• 1962:
  • Roland Cubitt, brytyjski arystokrata, polityk (ur. 1899)
  • Hakuchō Masamune, japoński prozaik, dramaturg, krytyki literacki (ur. 1879)
  • Atanazy (Sacharow), rosyjski biskup prawosławny (ur. 1887)
  • Franz Sauer, austriacki organista, pedagog (ur. 1894)
• 1963 – Mart Saar, estoński kompozytor, organista, folklorysta, pedagog (ur. 1882)
• 1965 – Stefan Kopeć, polski działacz komunistyczny i związkowy (ur. 1907)
• 1966:
  • Nikołaj Bielajew, radziecki polityk (ur. 1903)
  • Michał Jakubik, polski generał brygady (ur. 1914)
• 1967 – Grigorij Gamburg, rosyjski skrzypek, kompozytor pochodzenia żydowskiego (ur. 1900)
• 1968:
  • Hans Cramer, niemiecki generał (ur. 1896)
  • Wanda Kwaśniewska, polska lekkoatletka, sprinterka i biegaczka średniodystansowa (ur. 1901)
• 1969 – Korniej Czukowski, rosyjski pisarz, tłumacz, krytyk, teoretyk i historyk literatury (ur. 1882)
• 1970:
  • Jerzy Aleksandrowicz, polski pułkownik lekarz, biolog, histolog, neurofizjolog, wykładowca akademicki (ur. 1886)
  • Julian Dotzauer, polski major piechoty (ur. 1892)
  • Stanisław Jaworski, polski aktor (ur. 1895)
• 1972:
  • Ałłaberdy Agalijew, radziecki wojskowy (ur. 1914)
  • Hettie Dyhrenfurth, szwajcarsko-niemiecka alpinistka (ur. 1892)
  • Mitchell Leisen, amerykański aktor, kostiumograf, scenograf, reżyser i producent filmowy (ur. 1898)
• 1973:
  • Mikkjel Fønhus, norweski pisarz, dziennikarz, podróżnik (ur. 1894)
  • Taha Husajn, egipski pisarz, tłumacz, krytyk literacki, wykładowca akademicki, polityk (ur. 1889)
• 1974 – Everaldo, brazylijski piłkarz (ur. 1944)
• 1975:
  • Edward Hanke, polski lekarz, działacz społeczny i niepodległościowy (ur. 1895)
  • Józef Żiżka, polski piłkarz (ur. 1913)
• 1977 – Bruno Streckenbach, niemiecki funkcjonariusz nazistowski (ur. 1902)
• 1978:
  • (lub 27 października) John Riley, brytyjski poeta (ur. 1937)
  • Geoffrey Unsworth, brytyjski operator filmowy (ur. 1914)
• 1983 – Pol Swings, belgijski astrofizyk (ur. 1906)
• 1984:
  • Knut Nordahl, szwedzki piłkarz (ur. 1920)
  • Maria Skibniewska, polska tłumaczka (ur. 1904)
• 1986:
  • Harold Beamish, nowozelandzki pilot wojskowy, as myśliwski (ur. 1896)
  • John Braine, brytyjski pisarz (ur. 1922)
• 1987 – André Masson, francuski malarz, grafik (ur. 1896)
• 1989:
  • Laurent Di Lorto, francuski piłkarz, bramkarz (ur. 1909)
  • Julija Sołncewa, rosyjska reżyserka filmowa (ur. 1901)
  • Kateb Yacine, algierski poeta, dramaturg (ur. 1929)
• 1990 – Aleksandra Czudina, rosyjska lekkoatletka, siatkarka (ur. 1923)
• 1991 – Władysław Cabaj, polski polityk, poseł na Sejm PRL (ur. 1916)
• 1992:
  • Jerzy Jesionowski, polski pisarz (ur. 1919)
  • Antoni Kuligowski, polski polityk, poseł na Sejm PRL, minister rolnictwa (ur. 1910)
• 1993:
  • Jurij Łotman, rosyjski literaturoznawca, semiotyk kultury (ur. 1922)
  • Wacław Stępień, polski satyryk, autor piosenek (ur. 1911)
• 1995:
  • Stanisław Bieliński, polski aktor (ur. 1920)
  • Edward Drabiński, polski piłkarz, trener (ur. 1912)
• 1996:
  • Paweł Gałuszko, polski psychiatra, wykładowca akademicki (ur. 1924)
  • Karol Jokl, słowacki piłkarz, bramkarz, trener (ur. 1945)
  • Miriam Kressin, polsko-amerykańska aktorka pochodzenia żydowskiego (ur. 1910)
• 1997:
  • Walter Capps, amerykański polityk (ur. 1934)
  • Andrzej Myrcha, polski biolog, wykładowca akademicki (ur. 1945)
• 1998:
  • James Goldman, amerykański pisarz, scenarzysta filmowy (ur. 1929)
  • Ted Hughes, brytyjski poeta (ur. 1930)
  • Marian Łoziński, polski kapitan (ur. 1913)
  • Ignacy Pawłowski, polski pułkownik, historyk, wykładowca akademicki (ur. 1916)
• 1999:
  • Rafael Alberti, hiszpański poeta, dramatopisarz (ur. 1902)
  • Mirosław Kijowicz, polski reżyser filmów animowanych (ur. 1929)
• 2000 – Décio Randazzo Teixeira, brazylijski piłkarz (ur. 1941)
• 2001:
  • Krzysztof Korzeniewski, polski oceanograf (ur. 1930)
  • Richard Best, amerykański pilot (ur. 1910)
• 2002 – Margaret Booth, amerykańska montażystka filmowa (ur. 1898)
• 2003:
  • Edward Hartwig, polski fotografik (ur. 1909)
  • Sachiko Kamo, japońska tenisistka (ur. 1926)
• 2004 – Charles Wheeler, amerykański operator filmowy (ur. 1915)
• 2005:
  • Tony Jackson, amerykański koszykarz (ur. 1942)
  • Richard Smalley, amerykański chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1943)
• 2006 – Red Auerbach, amerykański trener koszykówki (ur. 1917)
• 2007 – Jimmy Makulis, grecki piosenkarz (ur. 1935)
• 2008:
  • Pak Sŏng Ch’ŏl, półnicnokoreański polityk, premier Korei Północnej (ur. 1913)
  • Witold Pograniczny, polski dziennikarz muzyczny (ur. 1940)
• 2009:
  • Ingvar Carlsson, szwedzki kierowca rajdowy (ur. 1947)
  • Taylor Mitchell, kanadyjska piosenkarka folkowa (ur. 1990)
• 2010:
  • Břetislav Dolejší, czeski piłkarz, bramkarz (ur. 1928)
  • Janusz Halicki, polski malarz, grafik (ur. 1932)
  • Stanisław Lenartowicz, polski reżyser i scenarzysta filmowy (ur. 1921)
  • Jonathan Motzfeldt, grenlandzki polityk, premier Grenlandii (ur. 1938)
• 2011:
  • Willy De Clercq, brytyjski prawnik, polityk, minister, eurodeputowany (ur. 1927)
  • Elżbieta Romero, polska polityk (ur. 1952)
• 2013:
  • Tadeusz Mazowiecki, polski publicysta, polityk, premier RP (ur. 1927)
  • Ike Skelton, amerykański polityk (ur. 1931)
• 2014:
  • Witold Andruszkiewicz, polski ekonomista (ur. 1917)
  • Romualdas Granauskas, litewski pisarz, dramaturg, tłumacz (ur. 1939)
  • Klas Ingesson, szwedzki piłkarz (ur. 1968)
  • Michael Sata, zambijski polityk, prezydent Zambii (ur. 1937)
• 2015:
  • Jorge Scarso, włoski duchowny katolicki, biskup Patos de Minas w Brazylii (ur. 1916)
  • Krzysztof Żmijewski, polski inżynier (ur. 1949)
• 2016:
  • Ryszard Stanisław Dziura, polski duchowny katolicki, teolog (ur. 1949)
  • Roman Kordziński, polski reżyser teatralny (ur. 1941)
  • Krzysztof Pazdro, polski chemik (ur. 1941)
• 2017:
  • Stanisław Atlasiński, polski piłkarz (ur. 1919)
  • Marcin Mostowski, polski filozof, logik (ur. 1955)
  • Manuel Sanchís Martínez, hiszpański piłkarz, trener (ur. 1938)
  • Wojciech Student, polski architekt, samorządowiec (ur. 1966)
• 2018:
  • Kazimierz Czaplicki, polski prawnik, szef Krajowego Biura Wyborczego (ur. 1945)
  • Jagna Dankowska, polska filozof (ur. 1945)
  • Edward Dwurnik, polski malarz, grafik (ur. 1943)
• 2019:
  • Jean-Gabriel Diarra, malijski duchowny katolicki, biskup San (ur. 1945)
  • Kay Hagan, amerykańska polityk (ur. 1951)
  • Zoltán Jeney, węgierski kompozytor (ur. 1943)
• 2020:
  • Anthony Soter Fernandez, malezyjski duchowny katolicki, arcybiskup Kuala Lumpur, kardynał (ur. 1932)
  • Stanisław Gazda, polski kolarz szosowy (ur. 1938)
  • Norbert Mika, polski historyk, mediewista (ur. 1961)
  • Henryk Misztal, polski duchowny katolicki, teolog, prawnik, kanonista (ur. 1936)
  • Wanda Polańska, polska śpiewaczka operowa (sopran) (ur. 1931)
  • Štefan Sečka, słowacki duchowny katolicki, biskup spiski (ur. 1953)
• 2021:
  • Bogusław Mąsior, polski działacz gospodarczy, polityk, senator RP (ur. 1947)
  • Bazyli Poskrobko, polski ekonomista, wykładowca akademicki (ur. 1941)
  • Camille Saviola, amerykańska aktorka (ur. 1950)
• 2022:
  • Jerry Lee Lewis, amerykański piosenkarz (ur. 1935)
  • Helena Łazarska, polska śpiewaczka operowa (sopran), pedagog muzyczna (ur. 1934)
  • Andrzej Magowski, polski piłkarz, trener, działacz sportowy (ur. 1966)
  • D.H. Peligro, amerykański perkusista, członek zespołów: Dead Kennedys, Red Hot Chili Peppers, Nailbomb, The Feederz (ur. 1959)
• 2023:
  • Erkki Antila, fiński biathlonista (ur. 1954)
  • Franklin Cisneros, salwadorski judoka (ur. 1983)
  • Matthew Perry, amerykański aktor (ur. 1969)

Przypisy

21 listopada jest 325. (w latach przestępnych 326.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 40 dni.

Święta

• Imieniny obchodzą: Albert, Elwira, Gelazja, Gelazy, Heliodor, Janusz, Kadok, Kolumban, Konrad, Maria, Regina, Rufus, Twardosław i Wiesław
• Międzynarodowe:
  • Światowy Dzień Życzliwości i Pozdrowień
  • Światowy Dzień Telewizji (ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1996 roku)
• Polska:
  • Dzień Pracownika Socjalnego
  • Święto Służby Czołgowo-Samochodowej
• Ukraina – Dzień Godności i Wolności
• Wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą:
  • Ofiarowanie Najświętszej Maryi Panny
  • św. Albert z Leuven (zm. 1192)
  • święci Aleksander i Rufus (postacie biblijne)
  • św. Gelazjusz I (papież)
  • św. Heliodor z Pamfilii (†2 poł. II w., męczennik)
  • św. Kadok z Llancarvon (również 23 stycznia)
  • św. Kolumban Młodszy (opat) (patron dnia; zob. 23 listopada)

Wydarzenia w Polsce

• 1708 – Konfederaci sandomierscy pokonali wojska króla Stanisława Leszczyńskiego w bitwie pod Koniecpolem.
• 1787 – Spłonął doszczętnie pałac w Brunowie koło Lwówka Śląskiego.
• 1839 – Wmurowano kamień węgielny pod budowę hotelu „Bazar” w Poznaniu.
• 1855 – Maria Angela Truszkowska założyła w Warszawie zgromadzenie zakonne felicjanek.
• 1863 – Powstanie styczniowe: w Siedlcach został publicznie stracony przez powieszenie powstaniec i cywilny naczelnik województwa podlaskiego Władysław Rawicz.
• 1864 – Jan Matejko ożenił się z Teodorą Giebułtowską.
• 1866 – Cesarz Rosji Aleksander II Romanow wydał rozkaz o likwidacji Twierdzy Zamość.
• 1891 – Rozpoczął działalność szpital psychiatryczny w Tworkach.
• 1896 – Założono Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa.
• 1918:
  • Rząd Jędrzeja Moraczewskiego ogłosił manifest zapowiadający reformę rolną i nacjonalizację niektórych gałęzi przemysłu.
  • Wojna polsko-ukraińska: wojska polskie odbiły z rąk ukraińskich cały Lwów.
• 1919 – Rada Najwyższa konferencji pokojowej przyznała Polsce Galicję Wschodnią.
• 1920 – Wojna ukraińsko-radziecka: żołnierze armii Ukraińskiej Republiki Ludowej zostali wyparci na terytorium Polski i tu internowani (20-21 listopada).
• 1939 – Niemcy przekazali Słowacji 700 km² polskich terenów nadgranicznych.
• 1945 – Rada Ministrów ustanowiła państwowe odznaczenie wojskowe Medal za Warszawę 1939–1945.
• 1947 – Reaktywowano Białowieski Park Narodowy.
• 1967:
  • Premiera filmu Paryż – Warszawa bez wizy w reżyserii Hieronima Przybyła.
  • Sejm PRL przyjął ustawę o powszechnym obowiązku obrony.
• 1987 – Założono Muzeum Diecezjalne w Opolu.
• 1994 – Denominacja złotego: na konferencji prasowej w NBP odbyła się oficjalna prezentacja nowych wzorów monet i banknotów.
• 1997 – W Katowicach uniewinnieniem wszystkich oskarżonych zakończył się pierwszy proces 24 zomowców, biorących udział w pacyfikacji KWK „Wujek” w Katowicach.
• 1998 – Powołano Grupę Jurajską GOPR.
• 2001 – W Bielsku-Białej otwarto centrum handlowe Sarni Stok.
• 2006 – 23 górników zginęło w wyniku wybuchu metanu w KWK „Halemba” w Rudzie Śląskiej.
• 2009 – W Krakowie otwarto centrum handlowe Bonarka City Center.
• 2010 – Odbyły się wybory samorządowe.
• 2011 – W Warszawie odsłonięto pomnik Ronalda Reagana.
• 2017 – Powołano Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki.

Wydarzenia na świecie

•   235 – Anteros został wybrany na papieża.
•   533 – Opublikowano Instytucje Justyniana, podręcznik prawa rzymskiego będący częścią Kodeksu Justyniana.
• 1325 – Książę twerski Dymitr zamordował w stolicy Wielkiej Ordy księcia moskiewskiego Jerzego, mszcząc się w ten sposób za śmierć swego ojca Michała.
• 1344 – Położono kamień węgielny pod budowę katedry św. Wita w Pradze.
• 1417 – Odbyła się inauguracja pontyfikatu papieża Marcina V, która zakończyła wielką schizmę zachodnią.
• 1472 – Wielki książę moskiewski Iwan III Srogi ożenił się z księżniczką bizantyńską Zofią Paleolog.
• 1604 – Honoriusz II Grimaldi został seniorem Monako.
• 1620 – Statek „Mayflower” z pierwszymi kolonistami angielskimi (tzw. pielgrzymami) dotarł do wybrzeży Ameryki Północnej.
• 1676 – Duński astronom Ole Rømer jako pierwszy oszacował prędkość światła.
• 1682 – Elektor Hanoweru i przyszły król Wielkiej Brytanii Jerzy I ożenił się z Zofią Dorotą z Celle.
• 1699 – Podpisano traktat preobrażeński ustanawiający antyszwedzki sojusz Rosji, Saksonii i Danii, uzupełniony w następnym roku porozumieniami Saksonii i Danii z Brandenburgią.
• 1739 – Wojna o ucho Jenkinsa: flota brytyjska zaatakowała i zdobyła Portobelo w Panamie, główną bazę floty Nowej Hiszpanii.
• 1759 – Wojna siedmioletnia: miażdżące zwycięstwo wojsk austriackich nad pruskimi w bitwie pod Maxen.
• 1783 – Jean-François Pilâtre de Rozier i markiz François Laurent d’Arlandes odbyli nad Paryżem pierwszy swobodny lot balonem.
• 1789 – Karolina Północna jako 12. stan dołączyła do Unii.
• 1806 – Napoleon Bonaparte wydał dekret berliński wprowadzający tzw. blokadę kontynentalną Wielkiej Brytanii.
• 1812 – Inwazja Napoleona na Rosję: rozpoczęła się bitwa pod Borysowem.
• 1831:
  • W Lyonie wybuchło I powstanie tkaczy.
  • W Paryżu odbyła się premiera opery Robert Diabeł Giacomo Meyerbeera.
• 1848 – We Francji została uchwalona konstytucja II Republiki.
• 1849 – Upadło antywęgierskie powstanie na Słowacji.
• 1868 – W Wiedniu założono Zgromadzenie Córek Bożej Miłości.
• 1898 – Po wystąpieniu Salwadoru rozpadła się Republika Środkowoamerykańska.
• 1902:
  • W Kolumbii zakończyła się wojna domowa.
  • W Wiedniu odbyła się premiera operetki Wiedeńskie kobietki z muzyką Franza Lehára.
• 1910:
  • Poświęcono kościół św. Szymona i św. Heleny w Mińsku.
  • Została założona Sewastopolska Oficerska Szkoła Lotnictwa.
• 1915 – I wojna światowa: zwycięstwem wojsk bułgarskich nad francuskimi zakończyła się bitwa pod Kriwołakiem (17 października-21 listopada).
• 1916:
  • Dokonano oblotu francuskiego samolotu Breguet 14.
  • Karol I Habsburg został cesarzem Austrii.
  • Zatonął HMHS „Britannic”, bliźniaczy statek „Titanica”.
• 1917 – Rząd Rosyjskiej FSRR wystosował notę do ambasadorów i posłów państw biorących udział w I wojnie światowej, wzywającą do rozpoczęcia rokowań pokojowych.
• 1918 – Sformowano Estońskie Siły Powietrzne.
• 1920:
  • IRA dokonała egzekucji na 14 agentach tajnej służby brytyjskiej (tzw. „krwawa niedziela”).
  • Rada Słucczyzny wydała deklarację, wzywającą ludność białoruską do walki o niepodległą Białoruś w granicach etnograficznych.
• 1926 – Gen. Dżafar al-Askari został po raz drugi premierem Iraku.
• 1927 – W Columbine Mine w amerykańskim stanie Kolorado policja dokonała masakry strajkujących górników ogniem karabinów maszynowych.
• 1931:
  • Firma AT&T wprowadziła na rynek pierwszy na świecie teleks.
  • Premiera horroru Frankenstein na podstawie powieści Mary Shelley i w reżyserii Jamesa Whale’a.
• 1932 – W Finlandii zdelegalizowano skrajnie prawicowy Ruch Lapua.
• 1933 – 15 spośród 20 osób na pokładzie zginęło w katastrofie samolotu K-7 pod Charkowem.
• 1934 – 17-letnia Ella Fitzgerald po raz pierwszy wystąpiła na scenie.
• 1937 – W Leningradzie odbyła się premiera V symfonii Dmitrija Szostakowicza.
• 1941:
  • Front wschodni: rozpoczęła się bitwa o Rostów nad Donem.
  • Zlikwidowano komunikację tramwajową w chilijskim mieście Concepción.
• 1942:
  • Front wschodni: została utworzona Grupa Armii Don pod dowództwem feldmarszałka Ericha von Mansteina.
  • Otwarto Autostradę Alaskańską.
• 1943:
  • Skandalizujący amerykański reporter Drew Pearson ujawnił incydent ze spoliczkowaniem przez gen. George’a Pattona dwóch żołnierzy hospitalizowanych w szpitalu polowym, których oskarżył o symulowanie i tchórzostwo podczas letniej inwazji aliantów na Sycylię.
  • W wiosce Pietransieri w środowych Włoszech, w odwecie za pomoc partyzantom Niemcy dokonali masakry 128 osób, w tym 38 dzieci.
• 1944:
  • Front zachodni: wojska francuskie wyzwoliły Miluzę.
  • Front zachodni: w wyniku największego podczas wojny bombardowania Aschaffenburga w Bawarii zginęły 344 osoby.
  • Wojna na Pacyfiku: okręt podwodny USS „Sealion” zatopił w Cieśninie Tajwańskiej japoński krążownik liniowy „Kongō”. Zginęło 1250 członków załogi, uratowało się 237.
• 1945 – W Teatrze Wielkim w Moskwie odbyła się premiera baletu Kopciuszek z muzyką Siergieja Prokofjewa.
• 1946:
  • Georgi Dymitrow został premierem Bułgarii.
  • Premiera amerykańskiego melodramatu wojennego Najlepsze lata naszego życia w reżyserii Williama Wylera.
• 1950 – W czołowym zderzeniu pociągów wojskowego i towarowego koło Valemount w kanadyjskiej prowincji Kolumbia Brytyjska zginęło 21 osób, a 61 zostało rannych.
• 1953 – Zdemaskowano oszustwo naukowe Człowiek z Piltdown.
• 1954 – W Singapurze została założona Partia Akcji Ludowej (PAP).
• 1959 – 24 osoby zginęły, a 3 zostały ranne w katastrofie należącego do linii lotniczych Ariana Afghan Airlines samolotu Douglas DC-4, który rozbił się krótko po starcie z Bejrutu.
• 1960 – Program Mercury: nieudana próba wystrzelenia rakiety Mercury-Redstone 1.
• 1962:
  • Zakończyła się wojna chińsko-indyjska.
  • Założono miasto Arad w Izraelu.
• 1964:
  • Podczas II soboru watykańskiego została uchwalona konstytucja dogmatyczna Lumen gentium.
  • W Budapeszcie otwarto odbudowany po wysadzeniu w 1945 roku Most Elżbiety.
  • W Nowym Jorku otwarto Most Verrazano-Narrows.
• 1965:
  • Otwarto Port Aszdod w Izraelu.
  • Zainaugurował działalność ośrodek edukacyjno-wychowawczy Centrum ELIS w Rzymie, założony przez Opus Dei.
• 1970 – Hafiz al-Asad został premierem Syrii
• 1974 – Terroryści z IRA zdetonowali bomby w dwóch pubach w Birmingham, w wyniku czego zginęło 21 osób, a 182 zostały ranne.
• 1976 – Premiera filmu Rocky w reżyserii Johna G. Avildsena.
• 1979 – Tłum demonstrantów spalił amerykańską ambasadę w Islamabadzie.
• 1980 – 87 osób zginęło, a ponad 650 zostało rannych w wyniku pożaru MGM Grand Hotel w Las Vegas.
• 1985:
  • Analityk US Navy Jonathan Pollard został zatrzymany przez FBI pod izraelską ambasadą w Waszyngtonie pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Izraela.
  • Paias Wingti został premierem Papui-Nowej Gwinei.
  • Zakończył się szczyt radziecko-amerykański w Genewie.
• 1987 – Bruce Willis poślubił Demi Moore.
• 1990:
  • Dokonano oblotu chińsko-pakistańskiego samolotu szkolno-treningowego Hongdu JL-8.
  • Podpisano Paryską Kartę Nowej Europy.
• 1991:
  • Egipcjanin Butrus Butrus Ghali został wybrany na stanowisko sekretarza generalnego ONZ.
  • Uchwalono nową konstytucję Rumunii.
  • Zaid ibn Szakir został premierem Jordanii.
• 1995:
  • Argentyna wydała Włochom byłego kapitana SS Ericha Priebke, oskarżonego o kierowanie masakrą 335 Włochów w jaskiniach pod Rzymem w 1944 roku.
  • Podpisano układ w Dayton kończący wojnę domową w byłej Jugosławii.
• 1996 – 33 osoby zginęły, a 70 zostało rannych w wyniku wybuchu gazu w San Juan na Portoryko.
• 1999 – Benedykt Menni, Tomasz z Cori i 10 męczenników hiszpańskich zostali kanonizowani przez papieża Jana Pawła II.
• 2002:
  • Podczas szczytu NATO w Pradze 7 krajów (Bułgaria, Estonia, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowacja i Słowenia) otrzymało zaproszenia do rozpoczęcia negocjacji o przystąpieniu do Sojuszu.
  • Wiktor Janukowycz został po raz pierwszy premierem Ukrainy.
  • 11 osób zginęło, a 47 zostało rannych w wyniku palestyńskiego samobójczego zamachu bombowego w autobusie na przedmieściach Jerozolimy.
  • Zafarullah Khan Jamali został premierem Pakistanu.
• 2004:
  • 55 osób zginęło w katastrofie lotu China Eastern Airlines 5210 w chińskim Baotou.
  • Klub Paryski umorzył Irakowi 80% zadłużenia wynoszącego 38,9 mld dolarów.
  • Wiktor Janukowycz został ogłoszony zwycięzcą wyborów prezydenckich na Ukrainie. Dało to początek pomarańczowej rewolucji.
• 2005:
  • Podczas swojej podróży po Azji George W. Bush jako pierwszy urzędujący prezydent USA złożył wizytę w Mongolii.
  • Premier Izraela Ariel Szaron po opuszczeniu Likudu założył centrową partię Kadima.
• 2006:
  • Australijski pływak Ian Thorpe ogłosił zakończenie kariery sportowej.
  • Minister przemysłu Libanu Bijar Amin al-Dżumajjil zginął w zamachu na przedmieściach Bejrutu.
  • We Francji międzynarodowe konsorcjum podpisało porozumienie o budowie eksperymentalnego reaktora termojądrowego ITER.
  • W Nepalu podpisano porozumienie kończące dziesięcioletnią wojnę domową.
• 2008 – W stoczni w fińskim Turku zwodowano największy pasażerski statek świata „Oasis of the Seas”.
• 2010 – Urzędujący prezydent Blaise Compaoré wygrał po raz czwarty wybory prezydenckie w Burkinie Faso.
• 2012:
  • Daniel Kablan Duncan został po raz drugi premierem Wybrzeża Kości Słoniowej.
  • Zakończyła się izraelska operacja wojskowa „Filar Obrony” w Strefie Gazy.
• 2013:
  • Kalzeubet Pahimi Deubet został premierem Czadu.
  • Prezydent Ukrainy Wiktor Janukowycz odłożył podpisanie umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską, co zapoczątkowało protesty zwolenników integracji.
  • W wyniku runięcia dachu supermarketu w Rydze zginęły 54 osoby, a 38 zostało rannych.
• 2014:
  • Czimedijn Sajchanbileg został premierem Mongolii.
  • W katastrofie rumuńskiego wojskowego śmigłowca IAR 330 w miejscowości Mălâncrav zginęło 8 osób, a 2 zostały ranne.
• 2015 – W wyniku osunięcia ziemi w północnej Birmie zginęło 116 osób, a ok. 100 uznano za zaginione.
• 2016 – W samobójczym zamachu bombowym na szyicki meczet w Kabulu zginęły 32 osoby, a 80 zostało rannych.
• 2017:
  • Robert Mugabe ustąpił ze stanowiska prezydenta Zimbabwe.
  • Rozpoczęła się pierwsza od 1964 roku erupcja wulkanu Agung na indonezyjskiej wyspie Bali.
• 2021 – Ubiegający się o reelekcję Rumen Radew wygrał w drugiej turze wybory prezydenckie w Bułgarii.

Urodzili się

• 1264 – Maria, infantka portugalska, zakonnica (zm. 1304)
• 1495 – John Bale, angielski teolog, dramaturg, historyk (zm. 1563)
• 1566 – Francesco Cennini de’ Salamandri, włoski duchowny katolicki, biskup Amelii, kardynał (zm. 1645)
• 1582 – François Maynard, francuski prozaik, poeta (zm. 1646)
• 1640 – Heinrich von Mansfeld, austriacki książę, polityk, przewodniczący Nadwornej Rady Wojennej (zm. 1715)
• 1688 – Antonio Visentini, włoski malarz (zm. 1782)
• 1689 – Jakub I Grimaldi, książę Monako (zm. 1751)
• 1692 – Carlo Innocenzo Frugoni, włoski poeta, librecista (zm. 1768)
• 1694 – Voltaire, francuski prozaik, dramaturg, filozof, historyk (zm. 1778)
• 1710 – Paolo Renier, doża Wenecji (zm. 1789)
• 1714 – Thure Gustaf Rudbeck, szwedzki baron, polityk (zm. 1786)
• 1718:
  • István Hatvani, węgierski matematyk (zm. 1786)
  • Friedrich Wilhelm Marpurg, niemiecki kompozytor, teoretyk i krytyk muzyczny (zm. 1795)
• 1729 – Josiah Bartlett, amerykański lekarz, polityk (zm. 1795)
• 1737 – Marianna Lanckorońska, polska arystokratka, filantropka (zm. 1826)
• 1745 – Gregor Tarkovič, rusiński duchowny greckokatolicki, eparcha preszowski (zm. 1841)
• 1753 – Johann Ludwig von Cobenzl, austriacki polityk, dyplomata (zm. 1809)
• 1758 – Eugeniusz Fryderyk, książę wirtemberski, wojskowy (zm. 1822)
• 1768:
  • Cesare Nembrini Pironi Gonzaga, włoski duchowny katolicki, biskup Ankony, kardynał (zm. 1837)
  • Friedrich Schleiermacher, niemiecki teolog, filozof (zm. 1834)
• 1774:
  • Elżbieta Canori Mora, włoska tercjarka, błogosławiona (zm. 1825)
  • Johann Friedrich Krigar, niemiecki konstruktor, wynalazca (zm. 1852)
• 1789 – Cesare Balbo, włoski hrabia, wojskowy, polityk, premier Królestwa Sardynii (zm. 1853)
• 1796:
  • Wojciech Maksymilian Adamski, polski lekarz, botanik (zm. 1841)
  • Jean Zuléma Amussat, francuski chirurg (zm. 1856)
• 1799 – Jan Ruckgaber, polsko-francuski pianista, dyrygent, kompozytor (zm. 1876)
• 1800 – August Friedrich Christian Vilmar, niemiecki teolog luterański (zm. 1868)
• 1805:
  • Mariano Benito Barrio Fernández, hiszpański duchowny katolicki, arcybiskup Walencji, kardynał (zm. 1876)
  • Carlo Luigi Morichini, włoski kardynał (zm. 1879)
• 1806 – Adolf Harless, niemiecki teolog luterański (zm. 1879)
• 1811 – Zeng Guofan, chiński dowódca wojskowy, polityk (zm. 1872)
• 1813 – Ferdinand Karkutsch, niemiecki kupiec, działacz społeczny, filantrop (zm. 1891)
• 1816 – Alexandre-Édouard Kierzkowski, kanadyjski wojskowy, inżynier, polityk pochodzenia polskiego (zm. 1870)
• 1818:
  • Lewis Morgan, amerykański antropolog kulturowy, historyk (zm. 1881)
  • Ludwik Norwid, polski agronom, poeta, krytyk literacki (zm. 1881)
• 1823 – Andrzej Jerzy Mniszech, polski ziemianin, malarz, kolekcjoner (zm. 1905)
• 1824:
  • Maria Springer, polska poetka, filantropka, projektantka mody (zm. 1872)
  • Theodor Richter, niemiecki chemik (zm. 1898)
• 1829 – Teofan Vénard, francuski misjonarz, męczennik, święty (zm. 1861)
• 1831 – Helgo Zettervall, szwedzki architekt (zm. 1907)
• 1832 – Feliks Jan Gebethner, polski kupiec, kolekcjoner, muzyk (zm. 1887)
• 1834 – Hetty Green, amerykańska milionerka (zm. 1916)
• 1840 – Wiktoria Koburg, cesarzowa Niemiec (zm. 1901)
• 1843 – Gaston Tissandier, francuski chemik, meteorolog, pionier aeronautyki (zm. 1899)
• 1849:
  • Johan Brinell, szwedzki metaloznawca, metalurg (zm. 1925)
  • Andrew Murray, brytyjski arystokrata, prawnik, polityk (zm. 1942)
  • Paul Rée, niemiecki filozof (zm. 1901)
• 1851:
  • Désiré-Joseph Mercier, belgijski duchowny katolicki, arcybiskup Mechelen, kardynał, filozof, teolog (zm. 1926)
  • Leslie Ward, brytyjski karykaturzysta, portrecista (zm. 1922)
• 1852 – Francisco Tárrega, hiszpański gitarzysta, kompozytor (zm. 1909)
• 1853 – Husajn Kamil, sułtan Egiptu i Sudanu (zm. 1917)
• 1854 – Benedykt XV, papież (zm. 1922)
• 1857:
  • Manuel Estrada Cabrera, gwatemalski adwokat, polityk, prezydent Gwatemali (zm. 1923)
  • Fergus Suter, szkocki piłkarz (zm. 1916)
• 1859 – Emil Petzold, polski filolog, germanista, polonista, historyk literatury (zm. 1932)
• 1860 – Edward Kozłowski, amerykański duchowny katolicki pochodzenia polskiego, biskup pomocniczy Milwaukee (zm. 1915)
• 1861 – Mikołaj (Dobronrawow), rosyjski biskup prawosławny, nowomęczennik (zm. 1937)
• 1864:
  • Witold Bańkowski, polski samorządowiec, polityk, prezydent Wilna (zm. 1940)
  • Władysław Glass, polski generał major w służbie rosyjskiej (zm. 1918)
• 1866:
  • Franciszek Flaum, polski rzeźbiarz (zm. 1917)
  • Sigbjørn Obstfelder, norweski poeta, nowelista, publicysta (zm. 1900)
• 1867 – Władimir Ipatjew, rosyjski chemik (zm. 1952)
• 1868:
  • Karol Jankowski, polski architekt (zm. 1928)
  • Stanisław Krygowski, polski prawnik, adwokat, działacz turystyczny, fotografik (zm. 1944)
  • Ludwik de Laveaux, polski malarz pochodzenia francuskiego (zm. 1894)
• 1869:
  • Karl Heilbronner, niemiecki psychiatra (zm. 1914)
  • Stanisław Silberstein, polski przemysłowiec, kupiec, działacz gospodarczy, społeczny, oświatowy i polityczny, filantrop pochodzenia żydowskiego (zm. 1942)
  • Kazimierz Stabrowski, polski malarz (zm. 1929)
• 1870:
  • Aleksander Berkman, amerykański działacz anarchistyczny, pisarz pochodzenia rosyjskiego (zm. 1936)
  • Sigfrid Edström, szwedzki działacz sportowy, przewodniczący MKOl (zm. 1964)
• 1872 – Jerzy Tomaszewski, polski dyplomata (zm. 1955)
• 1873:
  • Tytus Filipowicz, polski polityk, dyplomata, publicysta (zm. 1953)
  • Sergiusz Rudkowski, polski poeta, prozaik pochodzenia karaimskiego (zm. 1944)
• 1874 – Henri Deloge, francuski lekkoatleta, średniodystansowiec (zm. 1961)
• 1876
  • Marian Lalewicz, polski architekt (zm. 1944)
  • Helena Zborowska, polska pisarka (zm. 1943)
• 1877:
  • Andrés Buforn, hiszpański malarz (zm. 1943)
  • Sigfrid Karg-Elert, niemiecki kompozytor (zm. 1933)
• 1878 – Gustav Radbruch, niemiecki filozof, prawnik (zm. 1949)
• 1880:
  • Franz Hessel, niemiecki pisarz, tłumacz pochodzenia żydowskiego (zm. 1941)
  • Mikołaj Majewski, polski generał brygady (zm. 1944)
• 1881 – Franciszek Calvo Burillo, hiszpański dominikanin, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)
• 1882 – Stanisław Deresz, polski psychiatra (zm. 1939 lub 40)
• 1883 – Frederick Leathers, brytyjski arystokrata, polityk (zm. 1965)
• 1884 – Eugeniusz Frankowski, polski archeolog, etnolog, etnograf, iberysta, baskolog, muzeolog (zm. 1962)
• 1887 – Hein ter Poorten, holenderski generał porucznik (zm. 1968)
• 1891:
  • Just Göbel, holenderski piłkarz, bramkarz (zm. 1984)
  • Erik Robert Lindahl, szwedzki ekonomista (zm. 1960)
• 1893:
  • Ernst Grünfeld, austriacki szachista, teoretyk szachowy (zm. 1962)
  • Harry Ryan, brytyjski kolarz torowy (zm. 1961)
  • Władysław Strzemiński, polski malarz, teoretyk sztuki, publicysta, pedagog (zm. 1952)
• 1895:
  • Konstanty Ćwierk, polski prozaik, poeta, scenarzysta filmowy (zm. 1944)
  • Antoni Durski-Trzaska, polski pułkownik kawalerii (zm. 1982)
• 1898:
  • Karl Kurz, austriacki piłkarz, trener (zm. 1933)
  • René Magritte, belgijski malarz (zm. 1967)
• 1899 – Jobyna Ralston, amerykańska aktorka (zm. 1967)
• 1900:
  • Alice Calhoun, amerykańska aktorka (zm. 1966)
  • Honorio García Condoy, hiszpański rzeźbiarz (zm. 1953)
  • Emanuel Ringelblum, polski historyk, polityk pochodzenia żydowskiego, założyciel Oneg Szabat, uczestnik powstania w getcie warszawskim (zm. 1944)
• 1901 – Michaił Panow, radziecki generał porucznik (zm. 1979)
• 1902:
  • Ferenc Hirzer, węgierski piłkarz, trener (zm. 1957)
  • Helena Kazimierczak-Połońska, polska i rosyjska astronom (zm. 1992)
  • Michaił Susłow, radziecki polityk, działacz i ideolog komunistyczny (zm. 1982)
  • Isaac Bashevis Singer, amerykański pisarz pochodzenia polsko-żydowskiego, laureat Nagrody Nobla (zm. 1991)
• 1904 – Coleman Hawkins, amerykański saksofonista jazzowy (zm. 1969)
• 1905:
  • Giennadij Kuprijanow, radziecki generał major, polityk (zm. 1979)
  • Tatiana Łukaszewicz, radziecka reżyserka filmowa (zm. 1972)
• 1906 – Mychajło Peczeny, ukraiński piłkarz, trener i sędzia piłkarski (zm. 1980)
• 1907:
  • Bolesław Kieniewicz, polski generał dywizji, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1969)
  • Darling Légitimus, francuska aktorka (zm. 1999)
  • Ernesto Mascheroni, urugwajsko-włoski piłkarz (zm. 1984)
  • Marian Mięsowicz, polski fizyk, wykładowca akademicki, polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 1992)
• 1908:
  • Salomon Flohr, czechosłowacki i radziecki szachista pochodzenia żydowskiego (zm. 1983)
  • Franz Pfnür, niemiecki narciarz alpejski (zm. 1996)
  • Józef Szaflarski, polski geograf (zm. 1989)
• 1909:
  • Jupp Besselmann, niemiecki bokser (zm. 1983)
  • Charles Frend, brytyjski reżyser filmowy (zm. 1977)
  • Hermann Paul Müller, niemiecki kierowca i motocyklista wyścigowy (zm. 1975)
• 1910:
  • Benedykt Askanas, polski dyplomata (zm. 1995)
  • Abd al-Aziz ibn Baz, saudyjski duchowny muzułmański, wielki mufti (zm. 1999)
• 1911:
  • Ercole Gallegati, włoski zapaśnik (zm. 1990)
  • Bo Ljungberg, szwedzki lekkoatleta, tyczkarz i trójskoczek (zm. 1984)
• 1912:
  • Edward Bertold, polski prawnik, polityk, minister rolnictwa i reform rolnych (zm. 1965)
  • Tullio Gonnelli, włoski lekkoatleta, sprinter (zm. 2005)
  • Pierre Grimal, francuski historyk (zm. 1996)
  • Elisabeth von Janota Bzowski, niemiecka malarka, graficzka, projektantka znaczków pocztowych (zm. 2012)
  • Eleanor Powell, amerykańska aktorka, tancerka (zm. 1982)
  • Kazimierz Ślaski, polski historyk, wykładowca akademicki (zm. 1990)
• 1913:
  • John Boulting, brytyjski reżyser filmowy (zm. 1985)
  • Roy Boulting, brytyjski reżyser filmowy (zm. 2001)
  • Vintilă Cossini, rumuński piłkarz (zm. 2000)
  • Orestes Jordán, peruwiański piłkarz (zm. 1991)
  • Jan Rogowski, polski porucznik artylerii, cichociemny (zm. 1944)
• 1914:
  • Michael Grant, brytyjski filolog klasyczny, historyk (zm. 2004)
  • Henri Laborit, francuski chirurg, neurobiolog (zm. 1995)
  • Antoni Mruk, polski duchowny katolicki (zm. 2009)
  • Antoni Olcha, polski prozaik, poeta, reportażysta (zm. 1978)
• 1915 – Stanisław Ryniak, polski architekt (zm. 2004)
• 1916:
  • Stanisław Andrzejewski, polski kapitan pilot (zm. 2002)
  • Nadja Nożarowa, bułgarska śpiewaczka operetkowa, aktorka (zm. 2014)
• 1917 – Chung Il-kwon, południowokoreański generał, dyplomata, polityk, premier Korei Południowej (zm. 1994)
• 1918:
  • Michaił Głuzski, radziecki aktor (zm. 2001)
  • Marek Thee, polski dyplomata (zm. 1999)
• 1919:
  • Gert Fredriksson, szwedzki kajakarz (zm. 2006)
  • Zbigniew Gęsicki, polski żołnierz AK (zm. 1944)
  • Josef Jennewein, niemiecki narciarz alpejski (zm. 1943)
• 1920:
  • Ralph Meeker, amerykański aktor (zm. 1988)
  • Stan Musial, amerykański baseballista pochodzenia polskiego (zm. 2013)
• 1921:
  • Mykoła Dokaszenko, radziecki pilot wojskowy, as myśliwski (zm. 1992)
  • Arje Eli’aw, izraelski działacz społeczny, polityk (zm. 2010)
  • Gerson Iskowicz, kanadyjski malarz pochodzenia żydowskiego (zm. 1988)
  • Andrzej Kiszka, polski żołnierz AK, BCh i NOW, uczestnik podziemia antykomunistycznego, działacz kombatancki (zm. 2017)
  • Janina Turek, polska koronkarka (zm. 2000)
• 1922:
  • María Casares, francuska aktorka pochodzenia hiszpańskiego (zm. 1996)
  • Jan Stryjeński, polsko-szwajcarski malarz, dekorator wnętrz (zm. 1996)
• 1923:
  • Mikołaj (Corneanu), rumuński duchowny prawosławny, biskup metropolita Banatu (zm. 2014)
  • Romeo Panciroli, włoski duchowny katolicki, arcybiskup, nuncjusz apostolski (zm. 2006)
  • Jadwiga Tyrankiewicz, polska poetka (zm. 1997)
• 1924:
  • Józef Baryła, polski generał broni, polityk, wiceminister obrony narodowej, członek WRON (zm. 2016)
  • Joseph Campanella, amerykański aktor, lektor pochodzenia włoskiego (zm. 2018)
  • Milka Planinc, chorwacka polityk, premier Jugosławii (zm. 2010)
  • Christopher Tolkien, brytyjski pisarz, edytor, oficer RAF (zm. 2020)
• 1925:
  • José Carlos Bauer, brazylijski piłkarz (zm. 2007)
  • Aleksander Bystry, polski duchowny katolicki, teolog, wykładowca akademicki, publicysta (zm. 2003)
  • Veljko Kadijević, jugosłowiański generał, polityk (zm. 2014)
  • Adam Pawlikowski, polski dziennikarz, aktor, muzykolog (zm. 1976)
• 1926:
  • William Wakefield Baum, amerykański duchowny katolicki, arcybiskup Waszyngtonu, kardynał (zm. 2015)
  • Hans Öberg, szwedzki hokeista (zm. 2009)
  • Matti Ranin, fiński aktor (zm. 2013)
• 1928:
  • Augustin Bubník, czeski hokeista, polityk, więzień polityczny (zm. 2017)
  • Wim Crouwel, holenderski projektant, typograf, twórca krojów pisma (zm. 2019)
  • Pierre Dumay, belgijski kierowca wyścigowy (zm. 2021)
  • Thomas Gayford, kanadyjski jeździec sportowy
  • Tor Jevne, norweski piłkarz (zm. 2001)
• 1929:
  • Jurij Christoradnow, rosyjski polityk (zm. 2018)
  • Marilyn French, amerykańska pisarka (zm. 2009)
  • Andrzej Malewski, polski metodolog nauk społecznych (zm. 1963)
• 1930:
  • Vladimir Anić, chorwacki językoznawca, leksykograf, wykładowca akademicki (zm. 2000)
  • Zbigniew Prostak, polski pisarz science fiction (zm. 2015)
  • Horst Seefeld, niemiecki samorządowiec, polityk (zm. 2018)
• 1931:
  • František Andraščík, słowacki poeta, eseista, prozaik, krytyk literacki (zm. 2001)
  • Lewis Binford, amerykański archeolog (zm. 2011)
  • Jerzy Koenig, polski publicysta, krytyk teatralny, tłumacz, dyrektor Teatru Telewizji (zm. 2008)
• 1932:
  • Beryl Bainbridge, brytyjska pisarka (zm. 2010)
  • Pierre Molères, francuski duchowny katolicki, biskup Bajonny
  • Arkadiusz Waloch, polski malarz, rysownik
• 1933 – Henry Hartsfield, amerykański pilot wojskowy, inżynier, astronauta (zm. 2014)
• 1934 – Dietrich Weise, niemiecki piłkarz, trener (zm. 2020)
• 1935:
  • Michael Chapman, amerykański aktor, operator i reżyser filmowy (zm. 2020)
  • (lub 1934) Fairuz, libańska piosenkarka
  • Barbara Maria Sierakowska, polska filolog, poetka, pisarka (zm. 2022)
  • Krzysztof Sitkowski, polski koszykarz (zm. 1988)
• 1936 – Aleksandr Ginzburg, rosyjski dziennikarz, dysydent (zm. 2002)
• 1937:
  • Bernard Bot, holenderski prawnik, dyplomata, polityk
  • Ferenc Kósa, węgierski reżyser i scenarzysta filmowy (zm. 2018)
  • Ingrid Pitt, brytyjska pisarka, aktorka (zm. 2010)
  • Jeannot Szwarc, francusko-amerykański reżyser filmowy i telewizyjny
  • Marlo Thomas, amerykańska aktorka, producentka filmowa
• 1938 – Marcin Przybyłowicz, polski inżynier, działacz opozycji antykomunistycznej, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2001)
• 1939
  • Budd Dwyer, amerykański polityk (zm. 1987)
  • Guy N. Smith, brytyjski pisarz, autor horrorów (zm. 2020)
  • Władysław Tomaszewski, polski polityk, samorządowiec, poseł na Sejm RP
• 1940:
  • Terry Dischinger, amerykański koszykarz (zm. 2023)
  • Victor Gnanapragasam, lankijski duchowny katolicki, wikariusz apostolski Quetty w Pakistanie (zm. 2020)
  • Richard Marcinko, amerykański wojskowy, komandor porucznik United States Navy, operator Navy SEAL (zm. 2021)
• 1941:
  • Stanisław Dragan, polski bokser (zm. 2007)
  • José de la Paz Herrera, honduraski piłkarz, trener (zm. 2021)
  • Marian Hess, polski etnograf, malarz, rzeźbiarz (zm. 2010)
  • John Hough, amerykański reżyser filmowy
  • Juliet Mills, brytyjska aktorka
• 1942:
  • Afa Anoaʻi Sr., samoański wrestler, trener, menedżer
  • Heidemarie Wieczorek-Zeul, niemiecka nauczycielka, polityk
• 1943:
  • Phil Bredesen, amerykański polityk
  • Gunnar Heinsohn, niemiecki socjolog, ekonomista, demograf, pisarz, publicysta (zm. 2023)
  • Jacques Laffite, francuski kierowca wyścigowy
  • Orlando de la Torre, peruwiański piłkarz (zm. 2022)
• 1944:
  • Tom Bogs, duński bokser (zm. 2023)
  • Ross Collinge, nowozelandzki wioślarz
  • Richard Durbin, amerykański polityk, senator
  • Earl Monroe, amerykański koszykarz
  • Harold Ramis, amerykański aktor, reżyser i scenarzysta filmowy (zm. 2014)
• 1945:
  • Jan Budziaszek, polski perkusista, członek zespołu Skaldowie
  • Goldie Hawn, amerykańska aktorka, reżyserka i producentka filmowa
  • Zbigniew Kosmatka, polski samorządowiec, prezydent Piły
  • Paweł (Mantowanis), cypryjski duchowny prawosławny, metropolita Kirenii (zm. 2011)
  • Maria Stokowska-Misiurkiewicz, polska aktorka (zm. 2018)
• 1946:
  • Andrew Davis, amerykański reżyser, operator i producent filmowy
  • Terunobu Fujimori, japoński architekt
  • Mardiyanto, indonezyjski generał, polityk
• 1947:
  • Marian Dembiński, polski polityk, działacz związkowy, poseł na Sejm RP
  • Renato Dionisi, włoski lekkoatleta, tyczkarz
  • Wendell Lucena Ramalho, brazylijski piłkarz (zm. 2022)
• 1948:
  • John Bundrick, amerykański muzyk, członek zespołu Free
  • Jan Caliński, polski trener piłkarski (zm. 2021)
  • Józef Gajewski, polski polityk, samorządowiec, prezydent Suwałk (zm. 2010)
  • Andrzej Krzysztofik, polski gitarzysta, wokalista, członek zespołu 2 plus 1
  • Michał Lonstar, polski wokalista i muzyk country
  • Werner Lorant, niemiecki piłkarz, trener
  • Alphonse Mouzon, amerykański perkusista jazzowy, członek zespołu Weather Report
  • Jacek Natanson, polski pisarz, dziennikarz (zm. 2015)
  • Michel Sulaiman, libański generał, polityk, prezydent Libanu
  • Aleksander Świeykowski, polski dziennikarz, przedsiębiorca, polityk, senator RP
• 1949:
  • Leo Delcroix, belgijski samorządowiec, polityk, minister obrony (zm. 2022)
  • Anatolij Kuksow, ukraiński piłkarz, trener (zm. 2022)
  • Lars Leijonborg, szwedzki polityk
  • Juan Alberto Puiggari, argentyński duchowny katolicki, arcybiskup Parany
• 1950:
  • Hiszam Barakat, egipski prawnik, prokurator generalny (zm. 2015)
  • Józef Burniak, polski polityk, samorządowiec, prezydent Bolesławca (zm. 2018)
  • Maciej Karpiński, polski prozaik, dramaturg, scenarzysta filmowy, krytyk literacki i teatralny, pedagog
  • Grzegorz Micuła, polski dziennikarz, krajoznawca
  • Álvaro Noboa, ekwadorski przedsiębiorca, polityk
• 1951:
  • John Neely Kennedy, amerykański polityk, senator
  • Vlasta Parkanová, czeska polityk
• 1952:
  • Lorna Luft, amerykańska aktorka, wokalistka
  • Eimuntas Nekrošius, litewski reżyser teatralny (zm. 2018)
  • Wojciech Przybylski, polski realizator dźwięku, producent muzyczny (zm. 2015)
  • Kamran Shirazi, irański szachista
  • Mykoła Symkajło, ukraiński duchowny greckokatolicki, ordynariusz eparchii kołomyjsko-czerniowieckiej (zm. 2013)
• 1953:
  • Luc Cyr, kanadyjski duchowny katolicki, arcybiskup Sherbrooke
  • Józef Rogacki, polski polityk, samorządowiec, wojewoda kujawsko-pomorski
  • Krzysztof Rutkowski, polski historyk literatury, dziennikarz, tłumacz, eseista
  • Jan Skrzek, polski muzyk bluesowy (zm. 2015)
• 1954:
  • Wacław Buryła, polski duchowny katolicki, poeta
  • Mieczysław Gierszewski, polski piłkarz, trener
  • Maciej Manicki, polski działacz związkowy, polityk, poseł na Sejm RP
  • Carmine Marcantonio, kanadyjski piłkarz pochodzenia włoskiego
• 1955:
  • Zbigniew Ajchler, polski przedsiębiorca, samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
  • Antanas Baura, litewski agronom, polityk
  • Cedric Maxwell, amerykański koszykarz
• 1956:
  • Tadeusz Chmiel, polski przedsiębiorca
  • Han Myeong-u, południowokoreański zapaśnik
  • Cherry Jones, amerykańska aktorka
  • Mitsugu Nomura, japoński piłkarz
  • Wanda Nowicka, polska feministka, polityk, wicemarszałek Sejmu RP
  • Cynthia Rhodes, amerykańska aktorka, piosenkarka, tancerka
  • Alfredo Tena, meksykański piłkarz, trener
• 1957:
  • George Alexandru, rumuński aktor (zm. 2016)
  • Piotr Brachmański, polski żużlowiec (zm. 2022)
  • Joseph-Marie Ndi-Okalla, kameruński duchowny katolicki, biskup Mbalmayo
  • Ewa Pobłocka, polska pianistka, pedagog
  • Kōzō Tashima, japoński piłkarz
• 1958 – David Reivers, amerykański aktor
• 1959:
  • Colin Beashel, australijski żeglarz sportowy
  • Hieronim (Crețu), rumuński biskup prawosławny
  • Lidia Kańtoch, polska lekkoatletka, wieloboistka
  • Tadeusz Kędziak, polski architekt, polityk, poseł na Sejm RP
  • Wiesław Szlachetka, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy gdański
• 1960:
  • Elżbieta Kapusta, polska lekkoatletka, sprinterka
  • Andriej Kobiakow, białoruski polityk
  • Walentina Popowa, rosyjska tenisistka stołowa
  • Maciej Strzembosz, polski producent i scenarzysta filmowy
• 1961:
  • Grzegorz Bral, polski reżyser teatralny
  • Abel Murcia, hiszpański nowelista, poeta, tłumacz
  • João Pinto, portugalski piłkarz
• 1962:
  • Terry Brahm, amerykański lekkoatleta, długodystansowiec
  • Sabine Busch, niemiecka lekkoatletka, sprinterka
  • José Maria Chaves dos Reis, argentyński duchowny katolicki, biskup Abaetetuby
  • Olita Rause, łotewska szachistka
  • Alan Smith, angielski piłkarz
  • Waldemar Socha, polski samorządowiec, prezydent Żor
  • Renée Wagener, luksemburska dziennikarka, polityk
• 1963:
  • Peter Bosz, holenderski piłkarz, trener
  • Dorota Dziak, polska lekkoatletka, biegaczka średniodystansowa
  • Andrzej Knap, polski generał brygady
  • Sławomir Koper, polski pisarz, publicysta
  • João Gilberto de Moura, brazylijski duchowny katolicki, biskup Jardim
  • Atanas Paszew, bułgarski piłkarz
  • Nik Pierumow, rosyjski pisarz fantasy i science fiction
  • Nicollette Sheridan, brytyjska aktorka, modelka
  • Pedro Venâncio, portugalski piłkarz
• 1964:
  • Katarzyna Kulwicka, polska koszykarka
  • Francisco Lima Soares, brazylijski duchowny katolicki, biskup Caroliny
  • Hanna Piotrowska, polska aktorka
  • Andreas P. Pittler, austriacki pisarz
  • Inguna Sudraba, łotewska ekonomistka, polityk
• 1965:
  • Björk, islandzka piosenkarka, aktorka tekstów, kompozytorka, producentka filmowa, aktorka
  • Reggie Lewis, amerykański koszykarz
  • Alexander Siddig, brytyjski aktor pochodzenia sudańskiego
  • Wojciech Żogała, polski scenograf filmowy
• 1966:
  • Troy Aikman, amerykański futbolista
  • Ołeksandr Bahacz, ukraiński lekkoatleta, kulomiot
  • Jewgienij Bariejew, rosyjski szachista
  • Lorenzo Guerini, włoski polityk
  • Andrzej Papierz, polski dziennikarz, dyplomata
  • Giuseppe Scopelliti, włoski samorządowiec, polityk
  • Peter Vermes, amerykański piłkarz pochodzenia węgierskiego
  • Zhai Zhigang, chiński podpułkownik lotnictwa, astronauta
• 1967:
  • Ken Block, amerykański kierowca rajdowy i rallycrossowy (zm. 2023)
  • Tomislav Kocijan, austriacki piłkarz, trener pochodzenia chorwackiego
  • Toshihiko Koga, japoński judoka (zm. 2021)
  • Robert Magdziarz, polski informatyk, polityk, wicewojewoda śląski
• 1968:
  • Elkin Fernando Álvarez Botero, kolumbijski duchowny katolicki, biskup pomocniczy Medellín, biskup Santa Rosa de Osos (zm. 2023)
  • Alex James, brytyjski basista, członek zespołów: Blur, Fat Les, WigWam i Me Me Me
  • Umarali Kuwwatow, tadżycki przedsiębiorca, polityk (zm. 2015)
  • Abednego Matilu, kenijski lekkoatleta, sprinter
  • Qiao Hong, chińska tenisistka stołowa
  • Antonio Tarver, amerykański bokser
• 1969:
  • Guido Acklin, szwajcarski bobsleista
  • Tibor Fogarasi, węgierski szachista
  • Ken Griffey Jr., amerykański baseballista
  • Joanna Lichocka, polska dziennikarka i prezenterka telewizyjna, publicystka, autorka filmów dokumentalnych, polityk, poseł na Sejm RP
  • Tomáš Podivínský, czeski polityk, dyplomata
  • Zoran Stefanović, serbski prozaik, dramaturg, scenarzysta, publicysta, krytyk literacki
• 1970:
  • Fanny Gautier, hiszpańska aktorka
  • Rib Hillis, amerykański aktor, model
  • Tom Rooney, amerykański polityk, kongresmen
  • Paulinho Santos, portugalski piłkarz
  • Renato Vrbičić, chorwacki piłkarz wodny (zm. 2018)
• 1971:
  • Serghei Belous, mołdawski piłkarz
  • Serhij Kowalow, ukraiński piłkarz, trener
  • Mładen Marinow, bułgarski policjant, urzędnik, polityk
  • Andrew Rabutla, południowoafrykański piłkarz
• 1972:
  • Renier González, kubański i amerykański szachista, trener
  • Ian Goodison, jamajski piłkarz
  • Franziska Heinz, niemiecka piłkarka ręczna
  • Galina Kuklewa, rosyjska biathlonistka
  • Miljenko Mumlek, chorwacki piłkarz
  • Rain Phoenix, amerykańska aktorka, piosenkarka
  • Ejal Ran, izraelski tenisista
  • Ricardo Rio, portugalski polityk, samorządowiec, burmistrz Bragi
  • Thomas Schleicher, austriacki judoka (zm. 2001)
  • David Tua, samoański bokser
• 1973:
  • Jorge Azcón, hiszpański polityk, prezydent Aragonii
  • Marcelo Córdoba, argentyński aktor
  • Nicolas Dikoumé, kameruński piłkarz
  • Cyd Gray, trynidadzko-tobagijski piłkarz
  • Inés Sastre, hiszpańska aktorka, modelka
  • Silvio Simac, chorwacki zawodnik sztuk walki, aktor
• 1974:
  • Leonard Bundu, włoski bokser pochodzenia sierraleońskiego
  • Tomasz Czyszek, polski urzędnik państwowy, dyplomata
  • Eric Ericson, szwedzki aktor
• 1975:
  • Dario Šimić, chorwacki piłkarz
  • Miles Simon, amerykańsko-szwedzki koszykarz, trener, komentator telewizyjny
  • Aaron Solowoniuk, kanadyjski perkusista, członek zespołu Billy Talent
• 1976:
  • Deressa Chimsa, etiopski lekkoatleta, długodystansowiec
  • Todd Lodwick, amerykański kombinator norweski
• 1977:
  • Annie, norweska piosenkarka, didżejka
  • Michael Batiste, amerykański koszykarz
  • Bruno Berner, szwajcarski piłkarz
  • Gisella Duarte, peruwiańska siatkarka
  • Guillermo Giacomazzi, urugwajski piłkarz
  • Gabriel Gracindo, brazylijski aktor
  • Tobias Sammet, niemiecki wokalista, członek zespołu Edguy
  • Vickie Zummo, amerykańska zapaśniczka
• 1978:
  • Marta Abramowicz, polska psycholog, badaczka społeczna, reporterka
  • Petra Dallmann, niemiecka pływaczka
  • Patrycja Kotecka, polska dziennikarka
  • Chucks Nwoko, maltański piłkarz pochodzenia nigeryjskiego
  • Paul Urlovic, nowozelandzki piłkarz pochodzenia chorwackiego
• 1979:
  • Saeed al-Ghamdi, saudyjski terrorysta (zm. 2001)
  • Danny Butterfield, angielski piłkarz
  • Chen Sa, chińska pianistka
  • Vincenzo Iaquinta, włoski piłkarz
  • Anastasija Kapaczinska, rosyjska lekkoatletka, sprinterka
  • Rozalia Mierzicka, polska aktorka, prezenterka telewizyjna
  • Lubomyr Połatajko, ukraiński kolarz torowy i szosowy
  • Marija Sidorowa, rosyjska piłkarka ręczna, bramkarka
  • Agnieszka Stanuch, polska kajakarka górska
  • Stromile Swift, amerykański koszykarz
  • Dawid Tomaszewski, polski projektant mody
• 1980:
  • Olav Magne Dønnem, norweski skoczek narciarski
  • Anđelko Đuričić, serbski piłkarz, bramkarz
  • Leonardo González, kostarykański piłkarz
  • Tim Lambesis, amerykański wokalista, muzyk, producent muzyczny, członek zespołu As I Lay Dying
  • Kazumichi Takagi, japoński piłkarz
  • Teodoret (Tichonow), rosyjski biskup prawosławny
  • Joseph Vaka, tongański rugbysta
• 1981:
  • Larry Creus, argentyński siatkarz
  • Werknesh Kidane, etiopska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
  • Ainārs Kovals, łotewski lekkoatleta, oszczepnik
  • Jonny Magallón, meksykański piłkarz
  • Joanna Rosik, polska piłkarka ręczna
• 1982:
  • Tatiana Kostiuk, ukraińska szachistka
  • John Lucas III, amerykański koszykarz
  • Pablo Salazar, kostarykański piłkarz
• 1983:
  • Brie Bella, amerykańska wrestlerka
  • Nikki Bella, amerykańska wrestlerka
  • Michael Hannah, australijski kolarz górski
  • Daniela Iraschko-Stolz, austriacka skoczkini narciarska
  • Robert Miśkowiak, polski żużlowiec
  • Glorimar Ortega, portorykańska siatkarka
• 1984:
  • Álvaro Bautista, hiszpański motocyklista wyścigowy
  • Josh Boone, amerykański koszykarz
  • Hope Dworaczyk, amerykańska modelka, fotomodelka, aktorka pochodzenia polskiego
  • Lindsey Haun, amerykańska aktorka, wokalistka
  • Jena Malone, amerykańska aktorka
• 1985:
  • Carly Rae Jepsen, kanadyjska piosenkarka
  • Jesús Navas, hiszpański piłkarz
  • Wayne Odesnik, amerykański tenisista
  • Elisabeth Osl, austriacka kolarka górska
  • Marhinde Verkerk, holenderska judoczka
• 1986:
  • Ben Bishop, amerykański hokeista, bramkarz
  • Kristof Goddaert, belgijski kolarz szosowy (zm. 2014)
  • Kseniya Koçyiğit, azerska siatkarka
  • Florent Payet, francuski kolarz górski
  • Xavier Torres Buigues, hiszpański piłkarz
  • Karolina Zawiła, polska lekkoatletka, skoczkini w dal i wzwyż
• 1987:
  • Eesha Karavade, indyjska szachistka
  • Aleksandr Sudnicyn, rosyjski hokeista, bramkarz
• 1988:
  • Sina Candrian, szwajcarska snowboardzistka
  • Eric Frenzel, niemiecki kombinator norweski
  • Nikita Łobincew, rosyjski pływak
  • Patrícia Mamona, portugalska lekkoatletka, trójskoczkini
  • Larry Sanders, amerykański koszykarz
• 1989:
  • Edwin Ávila, kolumbijski kolarz szosowy i torowy
  • Dárvin Chávez, meksykański piłkarz
  • Fabian Delph, angielski piłkarz
  • Marlena Hajduk, polska piłkarka
  • Katarzyna Możdżeń, polska siatkarka
  • Elise Ringen, norweska biathlonistka
• 1990:
  • Andre Blake, jamajski piłkarz, bramkarz
  • Maxime Chanot, luksemburski piłkarz pochodzenia francuskiego
  • Danielle King, brytyjska kolarka torowa
  • Simon Makienok, duński piłkarz
  • Emmanuel Mayuka, zambijski piłkarz
• 1991:
  • Almaz Ayana, etiopska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
  • Karol Basz, polski kierowca wyścigowy
  • Diego Demme, niemiecki piłkarz pochodzenia włoskiego
  • Lewis Dunk, angielski piłkarz
• 1992:
  • Jorge Aparicio, gwatemalski piłkarz
  • Harry Bunn, angielski piłkarz
  • Ałeksandar Damczewski, macedoński piłkarz
  • Conor Maynard, brytyjski piosenkarz
  • Pawieł Suczkow, rosyjski hokeista, bramkarz
• 1993:
  • Adam Chaplin, kanadyjski siatkarz
  • Gieorgij Dżykija, rosyjski piłkarz pochodzenia gruzińskiego
  • Patrik Šorm, czeski lekkoatleta, sprinter
• 1994:
  • Miyu Katō, japońska tenisistka
  • Risako Kawai, japońska zapaśniczka
  • Saúl Ñíguez, hiszpański piłkarz
  • Jeanelle Scheper, lekkoatletka z Saint Lucia, skoczkini wzwyż
• 1995:
  • Chris Chiozza, amerykański koszykarz
  • Władisław Gawrikow, rosyjski hokeista
  • Dora Grozer, niemiecka siatkarka
  • Dominika Muraszewska, polska lekkoatletka, sprinterka
  • Mateus Daniel de Sá, brazylijski lekkoatleta, trójskoczek
  • Theresa Stoll, niemiecka judoczka
• 1996:
  • Gina Lückenkemper, niemiecka lekkoatletka, sprinterka
  • Dmytro Łytwyn, ukraiński piłkarz
  • Władisław Mirzojew, rosyjski łyżwiarz figurowy
  • Oliwia Urban, polska siatkarka
• 1997:
  • Gao Xinyu, chińska tenisistka
  • Toni Lato, hiszpański piłkarz
• 1998 – Jan-Rapowanie, polski raper, autor tekstów
• 1999 – Isaiah Firebrace, australijski piosenkarz
• 2000:
  • Junior Dina Ebimbe, francuski piłkarz pochodzenia kameruńskiego
  • Aleksandra Wlaźlak, polska gimnastyczka artystyczna
• 2001 – Josephin Laue, niemiecka skoczkini narciarska, kombinatorka norweska
• 2002:
  • Matías Arezo, urugwajski piłkarz
  • Gabriela Grzybowska, polska piłkarka
  • Naveen Malik, indyjski zapaśnik
• 2004 – Daszmir Ełezi, macedoński piłkarz

Zmarli

• 1011 – Reizei, cesarz Japonii (ur. 950)
• 1150 – Garcia IV Odnowiciel, król Nawarry (ur. 1110)
• 1325 – Jerzy, książę moskiewski (ur. ?)
• 1361 – Filip I z Rouvres, książę i hrabia Burgundii, hrabia Artois, Boulogne i Owernii (ur. 1344)
• 1383 – Jean du Cros, francuski duchowny katolicki, biskup Limoges, kardynał (ur. ?)
• 1453 – Jan I, książę lubiński, chojnowski, brzeski i złotoryjski (ur. ?)
• 1471 – João Gonçalves Zarco, portugalski żeglarz, podróżnik (ur. ok. 1390)
• 1481:
  • Cosma Orsini, włoski duchowny katolicki, arcybiskup Trani, kardynał (ur. ?)
  • Ikkyū Sōjun, japoński mistrz zen, poeta (ur. 1394)
• 1503 – Maciej z Kobylina (Młodszy), polski teolog, filozof, wykładowca akademicki (ur. ok. 1445)
• 1537 – Giovanni Piccolomini, włoski duchowny katolicki, arcybiskup Sieny, kardynał (ur. 1475)
• 1555 – Georgius Agricola, niemiecki mineralog (ur. 1494)
• 1579 – Thomas Gresham, angielski kupiec, finansista (ur. ok. 1519)
• 1582 – Diego Feliks Habsburg, książę Asturii (ur. 1575)
• 1609 – Fryderyk Bartsch, polski jezuita, teolog, biblista, kaznodzieja, wykładowca akademicki (ur. 1552)
• 1641 – Jan Kasper I von Stadion, książę Rzeszy, administrator urzędu wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego (ur. 1567)
• 1649 – Jaroslav Bořita z Martinic, czeski szlachcic (ur. 1649)
• 1652 – Jan Brożek, polski duchowny katolicki, matematyk, astronom, rektor Akademii Krakowskiej (ur. 1585)
• 1668 – Adolf Wilhelm, książę Saksonii-Eisenach (ur. 1632)
• 1675:
  • Jerzy Wilhelm, książę brzesko-legnicko-wołowski (ur. 1660)
  • Cesare Maria Antonio Rasponi, włoski kardynał (ur. 1615)
• 1693 – Adam Kotowski, polski ziemianin, polityk (ur. 1626)
• 1695 – Henry Purcell, angielski kompozytor (ur. 1659)
• 1728 – Fiodor Apraksin, rosyjski admirał (ur. 1661)
• 1730 – François de Troy, francuski malarz (ur. 1645)
• 1733 – Louis de Boullogne, francuski malarz, rysownik, rytownik (ur. 1654)
• 1775 – John Hill, brytyjski botanik, pisarz (ur. 1716)
• 1782 – Jacques de Vaucanson, francuski wynalazca (ur. 1709)
• 1790 – Karol Stanisław Radziwiłł, książę, miecznik wielki litewski, wojewoda wileński, marszałek Sejmu (ur. 1734)
• 1811 – Heinrich von Kleist, niemiecki pisarz (ur. 1777)
• 1815 – Karol de Perthées, polski kartograf (ur. 1740)
• 1820 – James Harris, brytyjski arystokrata, dyplomata (ur. 1746)
• 1830:
  • Károly Kisfaludy, węgierski pisarz (ur. 1788)
  • Jan Śniadecki, polski polihistor, matematyk, astronom, filozof, geograf, pedagog, krytyk literacki i teoretyk języka, autor kalendarzy, poeta (ur. 1756)
• 1835 – James Hogg, szkocki poeta, prozaik (ur. 1770)
• 1839 – Mateusz Lipski, polski duchowny katolicki, biskup miński (ur. 1770)
• 1844:
  • Philipp von Fellenberg, szwajcarski pedagog, agronom (ur. 1771)
  • Iwan Kryłow, rosyjski pisarz (ur. 1769)
• 1847 – Wojciech Bloch, polski szlachcic, prekursor polskiej pracy organicznej i agrokultury (ur. 1774)
• 1848 – Ludwik Metzell, polski oficer, inżynier budowlany, architekt (ur. 1764)
• 1849 – François Marius Granet, francuski malarz (ur. 1777)
• 1859 – Charles Chevalier, francuski optyk, projektant obiektywów (ur. 1804)
• 1861 – Jean-Baptiste Henri Lacordaire, francuski dominikanin (ur. 1802)
• 1863:
  • Władysław Ludwik Padlewski, polski ziemianin, uczestnik powstania styczniowego (ur. 1814)
  • Wincenty a Paulo Pieńkowski, polski duchowny katolicki, biskup lubelski (ur. 1786)
  • Józef Piotrowski, polski polityk, członek Rządu Narodowego, uczestnik powstania styczniowego (ur. 1839)
  • Władysław Rawicz, polski polityk, naczelnik cywilny województwa podlaskiego, uczestnik powstania styczniowego (ur. 1832)
• 1869:
  • Benjamin Fitzpatrick, amerykański polityk (ur. 1802)
  • Władysław Tomasz Ostrowski, polski hrabia, polityk (ur. 1790)
• 1870 – Karel Jaromír Erben, czeski etnograf, historyk, pisarz (ur. 1811)
• 1874:
  • Marià Fortuny, kataloński malarz, grafik (ur. 1838)
  • Andreas Maria von Renard, niemiecki hrabia, generał, przedsiębiorca pochodzenia francuskiego (ur. 1795)
• 1875 – Friedrich Albert Lange, niemiecki filozof, teolog, pedagog, ekonomista (ur. 1828)
• 1885:
  • Konstanty Bontemps, polski generał w służbie rosyjskiej (ur. 1817)
  • Antonio Maria Panebianco, włoski kardynał (ur. 1808)
• 1886 – Charles Francis Adams, amerykański polityk, dyplomata (ur. 1807)
• 1887 – Jan Burbon, hiszpański hrabia (ur. 1822)
• 1895 – Henry Ponsonby, brytyjski arystokrata, wojskowy (ur. 1825)
• 1899 – Garret Hobart, amerykański polityk, wiceprezydent USA (ur. 1844)
• 1902:
  • Alejandro Posadas, argentyński lekarz, weterynarz (ur. 1870)
  • Franciszka Siedliska, polska zakonnica, założycielka zakonu nazaretanek, błogosławiona (ur. 1842)
  • August Ścibor-Rylski, polski ziemianin, urzędnik, uczestnik powstania styczniowego (ur. 1841)
• 1903 – Adam Uznański, polski ziemianin, badacz Tatr (ur. 1837)
• 1904 – Jimmy Michael, brytyjski kolarz torowy (ur. 1877)
• 1906 – Michał Mycielski, polski szlachcic, jezuita, misjonarz (ur. 1826)
• 1907:
  • Gaetano Braga, włoski kompozytor, wiolonczelista (ur. 1829)
  • Paula Modersohn-Becker, niemiecka malarka (ur. 1876)
• 1909 – Peder Severin Krøyer, duński malarz (ur. 1851)
• 1910 – Johannes Montel Edler von Treuenfels, włoski duchowny katolicki, dyplomata, prawnik pochodzenia niemieckiego (ur. 1831)
• 1912 – Michał Żyguliński, polski duchowny katolicki, filozof, teolog, wykładowca akademicki (ur. 1864)
• 1916:
  • Eugène Doyen, francuski chirurg (ur. 1859)
  • Franciszek Józef I, cesarz Austrii, król Węgier (ur. 1830)
  • Stanisław Janik, polski organmistrz, rzeźbiarz, stolarz, snycerz (ur. 1838)
  • Mieczysław Kaufman, polski lekarz, działacz społeczny pochodzenia żydowskiego (ur. 1864)
  • Juliusz Slaski (senior), polski ziemianin, działacz gospodarczy (ur. 1836)
• 1918:
  • Jerzy Bitschan, polski uczeń, harcerz, orlę lwowskie (ur. 1904)
  • Mary Ann Harris Gay, amerykańska pisarka, poetka (ur. 1829)
  • Bronisław Koszyk, polski kapral (ur. 1894)
  • Zdzisław Sochocki, polski podporucznik (ur. 1896)
• 1919:
  • Wasyl Czumak, ukraiński poeta (ur. 1901)
  • William Joseph Rainbow, australijski arachnolog, entomolog, wykładowca akademicki pochodzenia brytyjskiego (ur. 1856)
  • Tadeusz Wojciechowski, polski historyk, wykładowca akademicki (ur. 1838)
  • Adam Zimmerman, kanadyjski polityk pochodzenia niemieckiego (ur. 1852)
• 1922:
  • Iwan Bloch, niemiecki dermatolog, seksuolog (ur. 1872)
  • Ricardo Flores Magón, meksykański anarchista, rewolucjonista (ur. 1874)
• 1924:
  • Florence Kling Harding, amerykańska pierwsza dama (ur. 1860)
  • Alois Riehl, niemiecki filozof, wykładowca akademicki (ur. 1844)
• 1925 – Jewhen Łewyćkyj, ukraiński adwokat, publicysta, polityk (ur. 1870)
• 1926:
  • Josyf Bocian, ukraiński duchowny greckokatolicki, biskup pomocniczy lwowski (ur. 1879)
  • Zofka Kveder, słoweńska pisarka, dramatopisarka, publicystka (ur. 1878)
  • Joseph McKenna, amerykański polityk (ur. 1843)
  • Jan Stefan Stoiński, polski ekonomista, polityk, minister aprowizacji (ur. 1884)
• 1928:
  • Esaias Tegnér, szwedzki filolog, językoznawca, wykładowca akademicki (ur. 1843)
  • Henryk XXVII, ostatni książę Reuss–Gery (linii młodszej) (ur. 1858)
• 1930:
  • Ernst Fuchs, austriacki okulista (ur. 1851)
  • Ołeksa Jarema, ukraiński działacz społeczny i kulturalny, filolog klasyczny, pedagog, mecenas sztuki (ur. 1855)
  • Klelia Merloni, włoska zakonnica, błogosławiona (ur. 1861)
• 1931 – Friedrich Wilhelm von Loebell, niemiecki polityk (ur. 1855)
• 1932 – Jan Żółciński, polski gleboznawca, wykładowca akademicki (ur. 1862)
• 1934:
  • Charles Littlewort, angielski piłkarz (ur. 1882)
  • Władysław Markiewicz, polski prawnik, sędzia (ur. 1879)
• 1935 – Agnes Pockels, niemiecka fizykochemik samouk (ur. 1862)
• 1936 – Samuel William Schapira, amerykański chirurg, urolog pochodzenia żydowskiego (ur. 1872)
• 1937:
  • Iosif Nagowicyn, radziecki polityk (ur. 1888)
  • Jędrzej Wowro, polski rzeźbiarz ludowy (ur. 1864)
• 1938:
  • Karol Ginter, polski porucznik kawalerii (ur. 1901)
  • Leopold Godowski, amerykański pianista, kompozytor, pedagog pochodzenia polskiego (ur. 1870)
  • Erwin Mehlem, polski generał brygady (ur. 1878)
• 1939 – Karol Ginter, niemiecki otorynolaryngolog, wykładowca akademicki (ur. 1871)
• 1940:
  • James McLachlan, amerykański polityk (ur. 1852)
  • Stefan Smolec, polski prawnik, chemik, urzędnik, działacz konspiracyjny (ur. 1904)
• 1941:
  • Wiktor Brummer, polski kapitan administracji, literat, teatrolog pochodzenia żydowskiego (ur. 1894)
  • Antoni Pająk, polski sierżant (ur. 1897)
  • Witold Teofil Staniszkis, polski agrotechnik, wykładowca akademicki, polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1880)
• 1942:
  • Leopold Berchtold, austriacki polityk, dyplomata (ur. 1863)
  • Szczepan Gracz, polski duchowny katolicki, działacz narodowy, weterynarz (ur. 1888)
  • Barry Hertzog, południowoafrykański polityk, premier Związku Południowej Afryki (ur. 1866)
  • Einar Lönnberg, szwedzki zoolog, muzealnik (ur. 1865)
  • Wacław Karaś, polski muzyk, kompozytor, dyrygent orkiestr wojskowych (ur. 1887)
  • Wiktor Kuszcz, ukraiński generał-chorąży, działacz emigracyjny (ur. 1887)
  • Wanda Rewieńska, polska geograf, działaczka niepodległościowa, harcmistrzyni (ur. 1897)
• 1944:
  • Joseph Caillaux, francuski polityk, premier Francji (ur. 1863)
  • Florian Dąbrowski, polski kapral-podchorąży (ur. 1911)
  • Władysław Drelicharz, polski kapitan (ur. 1913)
  • Adolf Jäger, niemiecki piłkarz (ur. 1889)
  • Eliot Stannard, brytyjski dramaturg, reżyser i scenarzysta filmowy (ur. 1888)
• 1945:
  • Robert Benchley, amerykański aktor, scenarzysta filmowy (ur. 1889)
  • Ellen Glasgow, amerykańska pisarka (ur. 1873)
• 1948:
  • Antoni Kurowski, polski działacz ludowy, polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1895)
  • Béla Miklós, węgierski arystokrata, generał pułkownik, polityk, premier Węgier (ur. 1890)
• 1952:
  • Henriette Roland Holst, holenderska pisarka (ur. 1869)
  • Edmund Sterna, polski bosman, działacz podziemia antykomunistycznego (ur. 1928)
• 1953:
  • Felice Bonetto, włoski kierowca wyścigowy Formuły 1 (ur. 1903)
  • Larry Shields, amerykański muzyk jazzowy (ur. 1893)
• 1954 – Karol Rathaus, polski kompozytor, pianista, pedagog pochodzenia żydowskiego (ur. 1895)
• 1955 – Jerzy Paramonow, polski przestępca (ur. 1931)
• 1956:
  • Janina Antoniewicz, polska botanik, ogrodnik, wykładowczyni akademicka (ur. 1890)
  • Johann Rihosek, austriacki inżynier, konstruktor lokomotyw (ur. 1869)
  • Bożena Stelmachowska, polska etnograf, wykładowczyni akademicka (ur. 1889)
• 1958 – Mel Ott, amerykański baseballista (ur. 1909)
• 1959:
  • Max Baer, amerykański bokser (ur. 1909)
  • Mieczysław Biernacki, polski matematyk, chemik, wykładowca akademicki (ur. 1891)
  • Bertus Freese, holenderski piłkarz (ur. 1902)
  • Enrique Nvo, polityk i działacz niepodległościowy z Gwinei Równikowej (ur. ?)
• 1961 – Józef Frąk, polski działacz komunistyczny, członek francuskiego ruchu oporu (ur. 1895)
• 1962:
  • Frank Amyot, kanadyjski kajakarz, kanadyjkarz (ur. 1904)
  • Władysław Pobóg-Malinowski, polski porucznik, historyk, publicysta (ur. 1899)
• 1963:
  • Pierre Blanchar, francuski aktor (ur. 1892)
  • Robert Stroud, amerykański więzień znany jako „Ptasznik z Alcatraz” (ur. 1890)
• 1965:
  • Władysław Dec, polski pułkownik dyplomowany (ur. 1898)
  • Adolf Popławski-Drzewica, polski śpiewak, reżyser teatralny (ur. 1881)
  • Stanisław Strugarek, polski dziennikarz, pisarz (ur. 1911)
• 1966 – Władysław Bortnowski, polski generał dywizji, działacz emigracyjny (ur. 1891)
• 1967:
  • Rudolf Deyl (młodszy), czeski aktor (ur. 1912)
  • Bruno Leoni, włoski prawnik, filozof polityki, wykładowca akademicki (ur. 1913)
• 1968 – Władysław Stoma, polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1888)
• 1969:
  • John Loaring, kanadyjski lekkoatleta, płotkarz i sprinter (ur. 1915)
  • Edward Mutesa, ugandyjski polityk, król Bugandy, prezydent Ugandy (ur. 1924)
• 1970:
  • Newsy Lalonde, kanadyjski hokeista (ur. 1887)
  • Bexhet Nelku, albański aktor (ur. 1937)
  • Chandrasekhara Venkata Raman, indyjski fizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (ur. 1888)
  • Percy Ernst Schramm, niemiecki historyk, wykładowca akademicki (ur. 1894)
• 1971 – Josef Košťálek, czeski piłkarz (ur. 1909)
• 1972:
  • Tadeusz Danilewicz, polski podpułkownik, żołnierz AK, komendant główny NZW (ur. 1895)
  • Fred Tilson, angielski piłkarz (ur. 1903)
• 1973 – Vitalien Laurent, francuski duchowny katolicki, historyk, bizantynolog (ur. 1896)
• 1974 – Frank Martin, szwajcarski kompozytor (ur. 1890)
• 1975:
  • Gunnar Gunnarsson, islandzki pisarz (ur. 1889)
  • Witold Łukaszewicz, polski historyk, polityk, poseł na Sejm PRL (ur. 1911)
• 1976:
  • Władysław Bieda, polski ekonomista, wykładowca akademicki (ur. 1914)
  • Boris Dolin, rosyjski reżyser filmowy (ur. 1903)
  • Stanisław Dworakowski, polski etnograf, folklorysta, krajoznawca (ur. 1907)
  • Wasilij Szugajew, radziecki generał major (ur. 1905)
  • Valentin Vaala, fiński reżyser filmowy (ur. 1909)
• 1977:
  • Daniel Kuszewski, polski działacz spółdzielczy (ur. 1886)
  • Edward Markiewicz, polski rotmistrz (ur. 1893)
• 1978:
  • Hermann Hänggi, szwajcarski gimnastyk (ur. 1894)
  • Ryszard Otello, polski duchowny luterański, historyk (ur. 1951)
  • Kazimierz Sołtykowski, polski architekt (ur. 1906)
• 1979 – Maurizio Arena, włoski aktor (ur. 1933)
• 1980 – Tadeusz Bukowski, polski fotoreporter (ur. 1909)
• 1981:
  • Ejner Federspiel, duński aktor (ur. 1896)
  • Gustaw Fierla, polski malarz, folklorysta, nauczyciel (ur. 1896)
  • Izrael Frydberg, polski działacz komunistyczny, urzędnik, cenzor pochodzenia żydowskiego (ur. 1905)
  • Fiodor Połynin, radziecki generał pułkownik lotnictwa (ur. 1906)
  • Harry von Zell, amerykański aktor, komik, spiker radiowy (ur. 1906)
• 1982:
  • Pierre Gaxotte, francuski historyk (ur. 1895)
  • Frank McCormick, amerykański baseballista (ur. 1911)
  • Adam Niebieszczański, polski adwokat, działacz narodowy i emigracyjny, pisarz, publicysta (ur. 1911)
  • Czesław Woźniak, polski rzeźbiarz (ur. 1905)
• 1983 – Giuseppe Vavassori, włoski piłkarz, bramkarz, trener (ur. 1934)
• 1985:
  • Bronisław Warowny, polski ekonomista, dziennikarz, polityk, poseł do KRN i na Sejm PRL (ur. 1911)
  • Filaret (Wozniesienski), rosyjski biskup prawosławny (ur. 1903)
  • Mirosława Zakrzewska-Kotula, polska siatkarka, koszykarka, piłkarka ręczna (ur. 1932)
• 1986:
  • Jerry Colonna, amerykański piosenkarz, kompozytor, puzonista, aktor pochodzenia włoskiego (ur. 1904)
  • Stanisław Kwaskowski, polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1897)
  • Marcelino Sanchez, amerykański aktor (ur. 1957)
• 1987:
  • Howard Elson Bigelow, amerykański mykolog, wykładowca akademicki (ur. 1923)
  • Jim Folsom, amerykański polityk (ur. 1908)
  • Lech Lorentowicz, polski reżyser filmowy (ur. 1923)
  • Gieorgij Pieredielski, radziecki marszałek artylerii (ur. 1913)
  • Axel Ståhle, szwedzki jeździec sportowy (ur. 1891)
• 1988:
  • Tom Fraser, brytyjski polityk (ur. 1911)
  • Carl Hubbell, amerykański baseballista (ur. 1903)
• 1990:
  • Georgi Cankow, bułgarski polityk (ur. 1913)
  • Pierre Musy, szwajcarski bobsleista, jeździec sportowy (ur. 1910)
• 1991:
  • Julija Drunina, rosyjska pisarka (ur. 1924)
  • Daniel Mann, amerykański reżyser filmowy (ur. 1912)
  • Hans Julius Zassenhaus, niemiecki matematyk, wykładowca akademicki (ur. 1912)
• 1992:
  • Vicente Arraya, boliwijski piłkarz, bramkarz, trener (ur. 1922)
  • Kaysone Phomvihan, laotański polityk, premier i prezydent Laosu (ur. 1920)
• 1993:
  • Bill Bixby, amerykański aktor (ur. 1934)
  • Christopher Frank, brytyjski pisarz, reżyser filmowy (ur. 1942)
• 1995:
  • Peter Grant, brytyjski menedżer muzyczny (ur. 1935)
  • Dorothy Jeakins, amerykańska kostiumografka (ur. 1914)
• 1996 – Abdus Salam, pakistański fizyk teoretyczny, laureat Nagrody Nobla (ur. 1926)
• 1998 – Tadeusz Paciorkiewicz, polski kompozytor, organista, pedagog (ur. 1916)
• 1999 – Quentin Crisp, brytyjski pisarz, aktor (ur. 1908)
• 2000:
  • Zygmunt Gadecki, polski piłkarz (ur. 1938)
  • Ernest Lluch, kataloński polityk, przedsiębiorca (ur. 1937)
  • Stanisław Nawrocki, polski historyk, archiwista, prezes Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania (ur. 1925)
  • Barbara Sobotta, polska lekkoatletka, sprinterka (ur. 1936)
  • Emil Zátopek, czeski lekkoatleta, długodystansowiec (ur. 1922)
• 2001 – Salahuddin, sułtan Selangoru, król Malezji (ur. 1928)
• 2002:
  • Johnny Perry, amerykański wrestler, strongman (ur. 1972)
  • Takamado, japoński książę, prawnik (ur. 1954)
• 2003:
  • Emil Pažický, słowacki piłkarz (ur. 1927)
  • Armand Putzeys, belgijski kolarz szosowy (ur. 1916)
  • Michel van Esbroeck, belgijski jezuita, orientalista, bizantynolog, bollandysta (ur. 1934)
• 2004 – Wanda Węsław-Idzińska, polska aktorka (ur. 1925)
• 2005 – Alfred Anderson, szkocki weteran I wojny światowej (ur. 1896)
• 2006:
  • Hasan Guled Aptidon, dżibutyjski polityk, premier i prezydent Dżibuti (ur. 1916)
  • Bijar Amin al-Dżumajjil, libański polityk (ur. 1972)
  • Robert Lockwood, amerykański gitarzysta bluesowy (ur. 1915)
• 2007:
  • Fernando Fernán Gómez, hiszpański aktor, reżyser filmowy, pisarz (ur. 1921)
  • Tom Johnson, kanadyjski hokeista, trener (ur. 1928)
• 2008:
  • Krystyna Broda, polska polityk, działaczka samorządowa (ur. 1951)
  • Tomasz Wert, polski operator filmowy (ur. 1949)
• 2009:
  • Konstantin Fieoktistow, radziecki kosmonauta (ur. 1926)
  • Maria Klejdysz, polska aktorka (ur. 1927)
• 2011 – Anne McCaffrey, amerykańska pisarka science fiction (ur. 1926)
• 2012:
  • Ajmal Kasab, palestyński terrorysta (ur. 1987)
  • Vladka Meed, polska działaczka ruchu oporu, kurierka ŻOB, pamiętnikarka, działaczka społeczna pochodzenia żydowskiego (ur. 1921)
  • Algirdas Šocikas, litewski bokser (ur. 1928)
• 2013:
  • Vern Mikkelsen, amerykański koszykarz (ur. 1928)
  • Bernard Parmegiani, francuski kompozytor (ur. 1927)
• 2015:
  • Makhdoom Amin Fahim, pakistański polityk (ur. 1939)
  • Bob Foster, amerykański bokser (ur. 1938)
  • Linda Haglund, szwedzka lekkoatletka, sprinterka (ur. 1956)
  • Kim Young-sam, południowokoreański polityk, prezydent Korei Południowej (ur. 1927)
  • Halina Lisicka, polska politolog (ur. 1957)
• 2016:
  • Izabella Kozłowska, polska elektryk, aktorka (ur. 1947)
  • Theresa Manuel, amerykańska lekkoatletka, płotkarka (ur. 1926)
  • Maximilian Ziegelbauer, niemiecki duchowny katolicki, biskup pomocniczy augsburski (ur. 1923)
  • Michał Żarnecki, polski operator i reżyser dźwięku (ur. 1946)
• 2017:
  • Rodney Bewes, brytyjski aktor (ur. 1937)
  • David Cassidy, amerykański wokalista, gitarzysta, aktor (ur. 1950)
  • Luis Garisto, urugwajski piłkarz, trener (ur. 1945)
  • Donata Godlewska, polska historyk, archiwistka (ur. 1925)
  • Jan Szargut, polski inżynier, energetyk, termodynamik (ur. 1923)
• 2018:
  • Sosłan Andijew, rosyjski zapaśnik (ur. 1952)
  • Andrzej Bianusz, polski pisarz, autor tekstów piosenek (ur. 1932)
  • Igor Korobow, rosyjski wojskowy, szef wywiadu wojskowego GRU (ur. 1956)
  • Jan Rybarski, polski dyrygent, chórmistrz, organista (ur. 1941)
  • Jan Strzałkowski, polski skoczek spadochronowy (ur. 1947)
  • Jan Zagozda, polski dziennikarz radiowy (ur. 1930)
• 2019:
  • Bengt Erik Grahn, szwedzki narciarz alpejski (ur. 1941)
  • Michael J. Pollard, amerykański aktor (ur. 1939)
• 2020:
  • Artemiusz, serbski duchowny prawosławny, biskup raszko-prizreński (ur. 1935)
  • Oliver Friggieri, maltański prozaik, poeta, tłumacz, krytyk literacki, leksykograf (ur. 1947)
  • Bashkim Kopliku, albański inżynier, polityk, minister spraw wewnętrznych (ur. 1943)
  • Tamás Mihály, węgierski basista, członek zespołu Omega (ur. 1947)
• 2021:
  • Maria Powalisz-Bardońska, polska witrażystka (ur. 1935)
  • Paulos Raptis, polski, śpiewak operowy (ur. 1936)
  • John Sewell, angielski piłkarz, trener (ur. 1936)
• 2022:
  • Kálmán Mészöly, węgierski piłkarz, trener (ur. 1941)
  • Jürgen Nöldner, niemiecki piłkarz (ur. 1941)
  • Reinaldo del Prette Lissot, wenezuelski duchowny katolicki, biskup Maracay, arcybiskup Valencii (ur. 1952)
  • Ołeksandr Szarkowski, ukraiński matematyk, wykładowca akademicki (ur. 1936)
  • Roman Teisseyre, polski geofizyk, wykładowca akademicki (ur. 1929)
  • Henryk Tokarski, polski lekkoatleta, średniodystansowiec, trener (ur. 1928)
• 2023:
  • Lothar Buchmann, niemiecki piłkarz, trener (ur. 1936)
  • Aivars Endziņš, łotewski prawnik, polityk, przewodniczący Sądu Konstytucyjnego (ur. 1940)
  • Jerónimo Saavedra, hiszpański prawnik, polityk, minister edukacji i nauki, prezydent Wysp Kanaryjskich (ur. 1936)

Przypisy

12 grudnia jest 346. (w latach przestępnych 347.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 19 dni.

Święta

• Imieniny obchodzą: Adelajda, Aleksander, Amonaria, Bartosz, Dionizja, Edburga, Epimach, Franciszka, Gościwit, Justyn, Konrad, Konrada, Konstancjusz, Liberata, Maksanty, Maksencjusz, Merkuria, Paramon, Przybysława, Spirydion, Spirydon, Suliwuj i Synezjusz.
• Kenia – Święto Niepodległości (Jamhuri)
• Rosja – Święto Konstytucji
• Turkmenistan – Dzień Neutralności
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą:
  • Matka Boża z Guadalupe
  • św. Finian z Clonard
  • bł. Ida z Nivelles (cysterka)
  • bł. Jakub z Viterbo (augustianin)
  • św. Kolumba z Terryglass (apostoł Irlandii)

Wydarzenia w Polsce

• 1385 – W Krakowie został zawarty układ pokojowy między królem Polski Jadwigą Andegaweńską a księciem płockim Siemowitem IV, który zrzekł się praw do korony polskiej.
• 1501 – Aleksander Jagiellończyk został koronowany w katedrze na Wawelu na króla Polski.
• 1575 – Elekcja 1575: pod naciskiem nuncjusza Vincenzo Lauro prymas Polski Jakub Uchański ogłosił wybór w senacie cesarza Maksymiliana II Habsburga na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego. Wobec sprzeciwu szlachty do objęcia przez niego tronu nie doszło.
• 1577 – Wojna Rzeczypospolitej z Gdańskiem: po nieudanym oblężeniu miasta zawarto porozumienie pokojowe, na mocy którego Gdańsk wypłacił odszkodowanie, zachowując autonomię i przywileje, a król Stefan Batory przyjął go ponownie do łask i zniósł banicję.
• 1654 – Andrzej Trzebicki został biskupem przemyskim.
• 1655 – Potop szwedzki: żołnierze słuckiego garnizonu popierającego wówczas Szwedów Bogusława Radziwiłła zajęli zamek w Mirze.
• 1737 – Kazimierz Wyszyński został generałem zakonu marianów.
• 1796 – Na ziemiach zabranych Rzeczypospolitej Obojga Narodów Imperium Rosyjskie utworzyło gubernię białoruską
• 1906 – Otwarto Muzeum Lubelskie.
• 1914 – I wojna światowa: strategicznym zwycięstwem wojsk austro-węgierskich nad rosyjskimi zakończyła się bitwa pod Limanową (2–12 grudnia).
• 1920 – Odbył się pierwszy zjazd Komunistycznej Partii Górnego Śląska.
• 1930 – Założono Aeroklub Śląski.
• 1931 – We Lwowie powstała korporacja akademicka „Slavia”.
• 1935 – Premiera komedii muzycznej Kochaj tylko mnie w reżyserii Marty Flantz.
• 1939 – Na terenach okupowanych przez ZSRR wycofano z obiegu złotego i zastąpiono go rublem.
• 1940 – Odbyły się, legitymizujące sowiecką okupację ziem polskich, wybory do rad szczebla terenowego republik związkowych Ukrainy i Białorusi.
• 1944 – PKWN wydał dekret o nacjonalizacji lasów.
• 1947 – Odbyło się uroczyste otwarcie Akademii Sztabu Generalnego w Warszawie połączone z inauguracją pierwszego roku akademickiego.
• 1952 – W Warszawie odbył się zorganizowany przez MBP zjazd 1500 tzw. księży patriotów.
• 1953 – W Warszawie otwarto drugie w kraju sztuczne lodowisko Torwar.
• 1964 – Mieczysław Moczar został mianowany ministrem spraw wewnętrznych, a Lucjan Motyka ministrem kultury i sztuki.
• 1970 – Ogłoszono podwyżkę cen produktów żywnościowych i obniżkę cen lekarstw, telewizorów, lodówek i pralek.
• 1976 – We Wrocławiu rozpoczął się I Przegląd Piosenki Aktorskiej.
• 1980 – W katastrofie myśliwca MiG-21 pod Goleniowem zginął ppłk pilot Henryk Hałka.
• 1981 – Rada Państwa podjęła uchwałę o wprowadzeniu stanu wojennego.
• 2002 – Ustawiono sztuczną palmę na rondzie Charles’a de Gaulle’a w Warszawie.
• 2003 – Wystartował kanał motoryzacyjny TVN Turbo.
• 2007 – Polsatowski serial Samo życie, jako drugi w Polsce po Klanie, osiągnął liczbę 1000 odcinków.
• 2008 – W Poznaniu zakończyła się konferencja klimatyczna ONZ.
• 2015 – W Toruniu otwarto Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki.
• 2017 – Premier RP Mateusz Morawiecki wygłosił w Sejmie exposé, po czym jego rząd uzyskał wotum zaufania.
• 2023:
  • Poseł Grzegorz Braun przy pomocy gaśnicy zgasił zapaloną w budynku Sejmu chanukiję. W związku z tym wydarzeniem został wykluczony z obrad przez Marszałka Sejmu, zapowiedziano także złożenie w tej sprawie wniosku do prokuratury.
  • Donald Tusk wygłosił exposé, podczas którego zaprezentował ministrów swojego rządu i tego samego dnia Sejm udzielił rządowi wotum zaufania.

Wydarzenia na świecie

•   627 – Wojska cesarza bizantyńskiego Herakliusza I pokonały Persów w bitwie pod Niniwą.
•   884 – Karol Otyły przejął zachodniofrankijską koronę królewską, po raz ostatni jednocząc królestwo Franków.
• 1098 – I wyprawa krzyżowa: po zdobyciu syryjskiego miasta Ma’arrat krzyżowcy pod wodzą Rajmunda IV z Tuluzy dokonali masakry około 20 tys. mieszkańców. Z powodu panującego głodu doszło następnie wśród krzyżowców do aktów kanibalizmu na ciałach zabitych obrońców.
• 1254 – Kardynał Rinaldo Conti został wybrany na papieża i przyjął imię Aleksander IV.
• 1408 – Król Węgier Zygmunt Luksemburski założył rycerski Zakon Smoka.
• 1476 – Filip Wittelsbach został elektorem Palatynatu.
• 1531 – Aztekowi Juanowi Diego po raz ostatni objawiła się Matka Boża z Guadalupe. Doszło również do cudownego wyrośnięcia róż na kamienistym, pokrytym lodem wzgórzu, które miały być znakiem dla biskupa Meksyku Juana de Zumárragi oraz powstania obrazu Matki Bożej na ponczu, w którym Juan Diego je przenosił.
• 1574 – Murad III został sułtanem Imperium osmańskiego.
• 1602 – Mieszkańcy Genewy bohatersko odparli atak wojsk sabaudzkich na mury obronne miasta.
• 1643 – Wybuchła wojna duńsko-szwedzka.
• 1663 – Została wydana Biblia moskiewska.
• 1666 – Podczas soboru moskiewskiego patriarcha Moskwy i całej Rusi Nikon został pozbawiony godności patriarszej oraz biskupiej i zesłany do Monasteru Terapontowskiego.
• 1677 – Wojna Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską: zwycięstwo wojsk francuskich nad holenderskimi w bitwie o Tobago.
• 1725 – Juan Guillermo Ripperdá został pierwszym sekretarzem stanu Hiszpanii.
• 1754 – Papież Benedykt XIV erygował diecezję Santanderu w Hiszpanii.
• 1787 – Pensylwania jako drugi stan ratyfikowała Konstytucję Stanów Zjednoczonych.
• 1793 – Wojny wandejskie: rozpoczęła się bitwa pod Le Mans.
• 1809 – Wojna na Półwyspie Iberyjskim: wojska francuskie zdobyły Gironę.
• 1811 – Napoleon Bonaparte wydał dekret powołujący uniwersytet w Düsseldorfie.
• 1816 – Proklamowano Królestwo Obojga Sycylii.
• 1818 – Papież Pius VII ogłosił Matkę Bożą z Candelarii patronką Wysp Kanaryjskich.
• 1836:
  • Poniemuń na Litwie uzyskał prawa miejskie.
  • Spłonął Teatro La Fenice w Wenecji.
• 1841 – W Londynie powstała Gromada Praga Ludu Polskiego.
• 1848 – W krypcie katedry w Székesfehérvár odkryto grób panującego pod koniec XII wieku króla Węgier Beli III i jego małżonki.
• 1854 – Peter Georg Bang został premierem Danii.
• 1859 – W Lyonie ukazało się pierwsze wydanie dziennika regionalnego „Le Progrès”.
• 1862 – Wojna secesyjna: na rzece Yazoo zatonęła na minie należąca do floty Unii kanonierka rzeczna USS „Cairo”.
• 1878 – W stanie Nowy Jork po raz ostatni zaobserwowano w naturze wymarły obecnie gatunek kaczki labradorskiej.
• 1889 – Ustanowiono flagę Szwajcarii.
• 1889 – W Berlinie powstało Towarzystwo Socjalistów Polskich.
• 1897 – Założono miasto Belo Horizonte w Brazylii.
• 1901 – Guglielmo Marconi przeprowadził pierwszą transmisję radiową przez Atlantyk.
• 1906 – W Australii odbyły się wybory parlamentarne i referendum konstytucyjne.
• 1911 – Stolicę Indii przeniesiono z Kolkaty do Delhi.
• 1913:
  • Lij Yasu V został cesarzem Etiopii.
  • W hotelu „Tripoli Italia” we Florencji został aresztowany Vicenzzo Perrugia, który usiłował sprzedać miejscowemu antykwariuszowi obraz Mona Lisa, ukradziony dwa lata wcześniej z paryskiego Luwru. Obraz odzyskano.
• 1915:
  • I wojna światowa: zwycięstwo wojsk bułgarskich nad brytyjskimi w bitwie pod Kosturino (6-12 grudnia).
  • Dokonano oblotu niemieckiego, pierwszego na świecie całkowicie metalowego samolotu Junkers J 1.
• 1916 – I wojna światowa: strona niemiecka wystąpiła z propozycjami pokojowymi.
• 1917 – 540 osób zginęło w katastrofie pociągu wojskowego w Saint-Michel-de-Maurienne we Francji.
• 1918 – Carl Gustaf Mannerheim został, jako regent Królestwa Finlandii, pierwszą głową państwa po uzyskaniu niepodległości.
• 1920 – Irlandzka wojna o niepodległość: wojska brytyjskie spaliły miasto Cork.
• 1922 – Książę James Hamilton został pierwszym gubernatorem Irlandii Północnej.
• 1925:
  • W Albanii został ustanowiony Order Skanderbega.
  • W San Luis Obispo w Kalifornii otwarto pierwszy na świecie motel.
• 1933 – Malcolm Irvine nakręcił dwuminutowy film z potworem z Loch Ness.
• 1935 – W III Rzeszy przyjęto statut organizacji Lebensborn.
• 1937 – Odbyły się wybory do Rady Najwyższej ZSRR.
• 1939 – Wojna zimowa: zwycięstwo wojsk fińskich w bitwie koło jeziora Tolvajärvi.
• 1940 – Luftwaffe rozpoczęła nocne bombardowania Sheffield, w wyniku których do 15 grudnia zginęło ponad 660 osób, a ponad 1500 zostało rannych.
• 1941:
  • Adolf Hitler wygłosił w Kancelarii Rzeszy w Berlinie przemówienie do reichsleiterów i gauleiterów, w którym oskarżył Żydów o rozpętanie wojny światowej.
  • Premiera amerykańskiego horroru Wilkołak w reżyserii George’a Waggnera.
• 1942:
  • Front wschodni: podczas bitwy stalingradzkiej rozpoczęła się nieudana niemiecka operacja „Zimowy Sztorm”, której celem było uwolnienie z okrążenia 6. Armii gen. Friedricha Paulusa.
  • Front zachodni: zakończyła się tajna operacja „Frankton”, w trakcie której brytyjscy komandosi zaminowali i zniszczyli kilka niemieckich okrętów w porcie Bordeaux (7-12 grudnia).
  • Około 100 osób zginęło w pożarze hostelu w St. John’s na Nowej Fundlandii w Kanadzie.
• 1943 – W Moskwie podpisano traktat o przyjaźni, wzajemnej pomocy i współpracy powojennej między rządem ZSRR a czechosłowackim rządem emigracyjnym.
• 1945:
  • Założono amerykańskie przedsiębiorstwo Kaman Corporation, zajmujące się produkcją śmigłowców, podzespołów lotniczych i dystrybucją różnego rodzaju komponentów mechanicznych dla przemysłu.
  • Założono Chińskie Stowarzyszenie Promowania Demokracji, jedną z tzw. partii demokratycznych działających w ChRL.
• 1947 – Wojna domowa w Palestynie: żydowska organizacja terrorystyczna Irgun przeprowadziła zamachy bombowe na autobusy w Hajfie i Ramli, w wyniku czego zginęło 27 osób, a 30 zostało rannych.
• 1955 – Brytyjczyk Christopher Cockerell opatentował poduszkowiec.
• 1957 – Walter Nash został premierem Nowej Zelandii.
• 1958 – Gwinea została przyjęta do ONZ.
• 1960 – Keith Holyoake został po raz drugi premierem Nowej Zelandii.
• 1963 – Kenia uzyskała niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
• 1968 – 51 osób zginęło w katastrofie samolotu Boeing 707 amerykańskich linii Pan Am koło stolicy Wenezueli Caracas.
• 1969:
  • 17 osób zginęło, a 88 zostało rannych w wyniku zamachu bombowym na Piazza Fontana w Mediolanie.
  • Rządząca krajem junta pułkowników podjęła decyzję o wystąpieniu Grecji z Rady Europy.
• 1970 – Z włoskiej platformy pływającej u wybrzeży Kenii wystrzelono amerykańskiego satelitę Explorer 42, pierwszego przeznaczonego do astronomii rentgenowskiej i pierwszego wystrzelonego nie przez samych Amerykanów.
• 1974:
  • Premiera filmu gangsterskiego Ojciec chrzestny II w reżyserii Francisa Forda Coppoli.
  • Wojna wietnamska: rozpoczęła się bitwa o Phước Bình.
• 1977 – Ukazał się piąty studyjny album grupy ABBA pt. The Album.
• 1978 – Terroryści z Demokratycznego Frontu Wyzwolenia Palestyny dokonali zamachu bombowego na sklep w Kirjat Arba pod Hebronem, w wyniku czego 5 Izraelczyków.
• 1979:
  • 259 osób zginęło w wyniku trzęsienia ziemi i wywołanego nim tsunami na wybrzeżu Pacyfiku w Kolumbii.
  • Gen. Chun Doo-hwan dokonał wojskowego zamachu stanu i przejął władzę w Korei Południowej.
  • Nieuznawana Republika Zimbabwe Rodezji powróciła pod zwierzchnictwo brytyjskie jako Rodezja Południowa.
• 1980 – Premiera amerykańskiej komedii filmowej Czyste szaleństwo w reżyserii Sidneya Poitiera.
• 1981 – Wszedł do służby radziecki okręt podwodny o napędzie jądrowym „Dmitrij Donskoj”.
• 1982 – Antywojenny protest 30 tys. kobiet pod brytyjską bazą wojskową w Greenham Common.
• 1984:
  • Dżambyn Batmönch został prezydentem Mongolii.
  • W Mauretanii w wyniku bezkrwawego zamachu stanu władzę przejął płk Maawija uld Sid’Ahmad Taja.
• 1985 – Lecący z Kairu do Fort Campbell w amerykańskim stanie Kentucky samolot czarterowy Douglas DC-8 linii lotniczych Arrow Air rozbił się krótko po starcie po międzylądowaniu w Gander we wschodniej Kanadzie, w wyniku czego zginęło 256 osób, w tym 248 amerykańskich żołnierzy ze 101. Dywizji Powietrznodesantowej.
• 1986 – 70 osób zginęło w katastrofie radzieckiego samolotu Tu-134A w Berlinie Wschodnim.
• 1988:
  • 35 osób zginęło, a kilkaset zostało rannych w zderzeniu trzech pociągów na stacji Clapham Junction w Londynie.
  • Yŏn Hyŏng Muk został premierem Korei Północnej.
• 1991:
  • Stolica Nigerii została przeniesiona z Lagos do Abudży.
  • Uchwałą katalońskiego parlamentu reaktywowano Uniwersytet w Lleidzie.
• 1992 – 2500 osób zginęło w trzęsieniu ziemi o sile 7,5 stopnia w skali Richtera, które nawiedziło wyspę Flores w Indonezji.
• 1993:
  • Péter Boross został premierem Węgier.
  • Premiera filmu W imię ojca w reżyserii Jima Sheridana.
  • W Rosji odbyły się wybory parlamentarne oraz referendum konstytucyjne.
• 1996:
  • Dokonano zamachu na najstarszego syna Saddama Husajna, Udaja, który w wyniku odniesionych obrażeń został kaleką.
  • Victor Ciorbea został premierem Rumunii.
• 1997:
  • Powołano Radę Standaryzacji Języka Serbskiego.
  • Premiera filmu sensacyjnego Jutro nie umiera nigdy w reżyserii Rogera Spottiswoode’a.
• 2000:
  • Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych wydał decyzję, że dalsze ręczne przeliczanie głosów wyborczych na Florydzie jest sprzeczne z konstytucją. Tym samym zwycięzcą wyborów prezydenckich został George W. Bush.
  • W Algierze podpisano układ pokojowy kończący wojnę między Etiopią a Erytreą.
  • Wielka Brytania i Korea Północna nawiązały stosunki dyplomatyczne.
• 2001 – II Intifada: w palestyńskim ataku granatami na autobus na Zachodnim Brzegu Jordanu zginęło 10 Izraelczyków, a 30 osób zostało rannych.
• 2002 – Powstała Bośniacka Wikipedia.
• 2003:
  • Célestin Gaombalet został premierem Republiki Środkowoafrykańskiej.
  • Paul Martin został premierem Kanady.
  • Shavkat Mirziyoyev został premierem Uzbekistanu.
  • W Norwegii padł samiec orki o imieniu Keiko, znany z serii filmów Uwolnić orkę.
• 2004 – Traian Băsescu zwyciężył w II turze wyborów prezydenckich w Rumunii.
• 2008 – Szwajcaria przystąpiła do układu z Schengen.
• 2009 – Kaiane Aldorino z Gibraltaru zdobyła w Johannesburgu tytuł Miss World.
• 2010:
  • 17 osób zginęło, a 20 zostało rannych w wyniku wybuchu samochodu-pułapki w irackim mieście Ar-Ramadi.
  • W Kosowie odbyły się pierwsze wybory parlamentarne po proklamowaniu niepodległości.
• 2011 – Al-Munsif al-Marzuki został wybrany przez Zgromadzenie Konstytucyjne na urząd prezydenta Tunezji.
• 2012 – Korea Północna umieściła na orbicie okołoziemskiej swego pierwszego sztucznego satelitę Kwangmyŏngsŏng-3B.
• 2013 – Wojna domowa w Syrii: radykalni islamiści dokonali masakry 32 cywilów w mieście Adra.
• 2015:
  • W Arabii Saudyjskiej odbyły się wybory lokalne, w których po raz pierwszy czynne i bierne prawo wyborcze przyznano kobietom.
  • pożar w szpitalu psychiatrycznym w Alfierowce, zginęło 23 pacjentów
• 2016:
  • Bill English został premierem Nowej Zelandii.
  • Paolo Gentiloni został premierem Włoch.
• 2019 – Rządząca Partia Konserwatywna wygrała przedterminowe wybory parlamentarne w Wielkiej Brytanii.
• 2021 – 96,49% spośród głosujących w referendum na Nowej Kaledonii opowiedziało się przeciwko ogłoszeniu niepodległości od Francji.

Urodzili się

• 1298 – Albrecht II Kulawy, książę Austrii i Karyntii (zm. 1358)
• 1526 – Álvaro de Bazán, hiszpański arystokrata, admirał (zm. 1588)
• 1541 – Jean Bauhin, francuski botanik, herbarysta pochodzenia szwajcarskiego (zm. 1612)
• 1570 – Joachim Oelhaf, niemiecki lekarz, anatom (zm. 1630)
• 1600 – Dionizy od Narodzenia Pańskiego, francuski karmelita, misjonarz, męczennik, błogosławiony (zm. 1638)
• 1612 – Janusz Radziwiłł, podkomorzy wielki litewski, hetman polny litewski, wojewoda wileński, hetman wielki litewski (zm. 1655)
• 1629 – Symeon Połocki, ruski pisarz, bazylianin (zm. 1680)
• 1675 – Karol Samuel Poniński, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy poznański (zm. 1727)
• 1685 – Lodovico Giustini, włoski kompozytor (zm. 1743)
• 1712 – Karol Lotaryński, austriacki książę, feldmarszałek, namiestnik Niderlandów Austriackich, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (zm. 1780)
• 1715 – Gennaro Manna, włoski kompozytor (zm. 1779)
• 1721 – Christian Gotthelf Gutschmidt, saski prawnik, polityk, pierwszy minister Saksonii (zm. 1798)
• 1722 – Gregorio Antonio Maria Salviati, włoski kardynał (zm. 1794)
• 1724:
  • Samuel Hood, brytyjski arystokrata, admirał (zm. 1816)
  • Karol IV Teodor Wittelsbach, elektor Palatynatu i Bawarii (zm. 1799)
• 1730 – Mikołaj Colin, francuski lazarysta, męczennik, błogosławiony (zm. 1792)
• 1731 – Erasmus Darwin, brytyjski przyrodnik, lekarz, wynalazca, poeta (zm. 1802)
• 1733 – Mikołaj Duchnowski, polski duchowny greckokatolicki, biskup supraski (zm. 1805)
• 1742 – Philipp Anton Bartsch, niemiecki malarz (zm. 1788)
• 1743 – Emmanuel Marie Louis de Noailles, francuski arystokrata, dyplomata (zm. 1822)
• 1745 – John Jay, amerykański prawnik, polityk, dyplomata (zm. 1829)
• 1746 – Tomasz Nowiński, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy krakowski (zm. 1830)
• 1753 – William Beechey, brytyjski malarz portrecista (zm. 1839)
• 1762 – Piotr Ploquin, francuski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1792)
• 1766 – Nikołaj Karamzin, rosyjski pisarz, historyk (zm. 1826)
• 1772 – Bertrand Clausel, francuski generał, marszałek i par Francji (zm. 1842)
• 1775 – William Henry, brytyjski chemik, lekarz (zm. 1836)
• 1779:
  • Magdalena Zofia Barat, francuska zakonnica, święta (zm. 1865)
  • Wilhelm Christian Benecke von Gröditzberg, pruski bankier, handlowiec (zm. 1860)
• 1786 – William L. Marcy, amerykański prawnik, polityk, senator (zm. 1857)
• 1787 – Thomas Hodgskin, brytyjski ekonomista (zm. 1869)
• 1790 – Teodor Rudnicki, polski podpułkownik (zm. 1813)
• 1791 – Maria Ludwika Austriaczka, cesarzowa francuska (zm. 1847)
• 1792 – Aleksandros Ipsilantis, grecki polityk, działacz niepodległościowy, generał armii rosyjskiej (zm. 1828)
• 1798 – Marcin Rojewski, polski kapitan, uczestnik powstania listopadowego, działacz emigracyjny (zm. 1880)
• 1801:
  • Edward Moxon, brytyjski wydawca, poeta (zm. 1858)
  • Jan Wettyn, król Saksonii (zm. 1873)
• 1806 – Stand Watie, wódz Czirokezów, generał amerykańskiej armii konfederackiej (zm. 1871)
• 1816 – Jan Piotr Łuczyński, polski malarz, urzędnik skarbowy (zm. 1855)
• 1818:
  • Jan Hempel, polski geolog, inżynier górniczy (zm. 1886)
  • Konrad z Parzham, bawarski kapucyn, święty (zm. 1894)
• 1821 – Gustave Flaubert, francuski pisarz (zm. 1880)
• 1823
  • Władysław Ludwik Anczyc, polski pisarz, tłumacz (zm. 1883)
  • Tomasz Teofil Kuliński, polski duchowny katolicki, biskup kielecki (zm. 1907)
• 1826 – Martha Coston, amerykańska wynalazczyni (zm. 1904)
• 1831 – Michał Bergson, polski bankier, filantrop pochodzenia żydowskiego (zm. 1919)
• 1832:
  • Hieronim Stebnicki, polski inżynier, kartograf, geodeta, geofizyk, generał w służbie rosyjskiej (zm. 1897)
  • Peter Sylow, norweski matematyk (zm. 1918)
• 1838 – Sherburne Wesley Burnham, amerykański astronom, stenograf sądowy (zm. 1921)
• 1839 – Caroline Ingalls, amerykańska pionierka Dzikiego Zachodu (zm. 1924)
• 1843 – Marcel Deprez, francuski inżynier elektryk (zm. 1918)
• 1845 – Fanny Churberg, fińska malarka (zm. 1892)
• 1846:
  • Stanisław Leopold Kronenberg, polski przemysłowiec, finansista pochodzenia żydowskiego (zm. 1894)
  • Stanisław Szczepanowski, polski ekonomista, inżynier, przedsiębiorca (zm. 1900)
• 1848 – Frederick Wadsworth Loring, amerykański dziennikarz, prozaik, poeta (zm. 1871)
• 1850 – Tadeusz Czarkowski-Golejewski, polski ziemianin, polityk, filantrop (zm. 1945)
• 1851 – Arthur Heygate Mackmurdo, brytyjski architekt, projektant (zm. 1942)
• 1852 – Adolf Schulz-Evler, polski pianista, kompozytor (zm. 1905)
• 1858 – Henry Ryalls, angielski rugbysta (zm. 1949)
• 1860 – Jan Kasprowicz, polski poeta, dramaturg, krytyk literacki, tłumacz (zm. 1926)
• 1862 – Cao Kun, chiński wojskowy, polityk, prezydent Republiki Chińskiej (zm. 1938)
• 1863 – Edvard Munch, norweski malarz, grafik (zm. 1944)
• 1866:
  • Andrej Lapczew, bułgarski publicysta, polityk, premier Bułgarii (zm. 1933)
  • Alfred Werner, szwajcarski chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1919)
• 1872:
  • Heinrich Vogeler, niemiecki malarz, pisarz, myśliciel, komunista (zm. 1942)
  • Gustaw Wolff, polski księgarz, wydawca, poliglota (zm. 1951)
• 1873 – Richard Frankfurter, niemiecki prawnik, dziennikarz, polityk (zm. 1953)
• 1874 – Jadwiga Kowalczykówna, polska nauczycielka (zm. 1944)
• 1875:
  • Maria Giuliani, włoska misjonarka, męczennica, święta (zm. 1900)
  • Mieczysław Kaplicki, polski lekarz, polityk, prezydent Krakowa (zm. 1959)
  • Gerd von Rundstedt, niemiecki feldmarszałek (zm. 1953)
• 1879 – Laura Hope Crews, amerykańska aktorka (zm. 1942)
• 1880 – Eugeniusz Kucharski, polski historyk i teoretyk literatury, zesłaniec (zm. 1952)
• 1881 – Harry Warner, amerykański przedsiębiorca (zm. 1958)
• 1882:
  • William N. Doak, amerykański polityk, sekretarz pracy (zm. 1933)
  • Gustaw Nowotny, polski lekarz chirurg, członek TOPR (zm. 1944)
  • Aleksandra Piłsudska, polska działaczka niepodległościowa (zm. 1963)
  • Akiba Rubinstein, polski szachista pochodzenia żydowskiego (zm. 1961)
• 1884 – Alexandre Poncet, francuski duchowny katolicki, misjonarz, wikariusz apostolski Wallis i Futuny (zm. 1973)
• 1886:
  • Ludwik Hieronim Morstin, polski pisarz, tłumacz (zm. 1966)
  • Adam Pragier, polski ekonomista, prawnik, polityk (zm. 1976)
• 1889 – Stanisław Orlemański, amerykański duchowny katolicki pochodzenia polskiego (zm. 1960)
• 1890 – Kazimierz Ajdukiewicz, polski filozof, matematyk, logik, fizyk, wykładowca akademicki (zm. 1963)
• 1891 – Wacław Budzyński, polski porucznik rezerwy kawalerii, legionista, dziennikarz, publicysta, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1939)
• 1892 – Ansgary Malina, polski franciszkanin, kompozytor (zm. 1969)
• 1893:
  • Janina Misiewicz, polska pulmonolog (zm. 1958)
  • Edward G. Robinson, amerykański aktor pochodzenia rumuńskiego (zm. 1973)
• 1894 – Oskar Mucha, polski inżynier budownictwa, wykładowca akademicki (zm. 1974)
• 1895:
  • William Beattie Ramsay, kanadyjski hokeista (zm. 1952)
  • Tomasz Sobkowiak, polski urzędnik państwowy, burmistrz Zielonej Góry (zm. 1949)
• 1896:
  • Wasilij Gordow, radziecki generał (zm. 1950)
  • Janusz Star, polski reżyser filmowy, aktor (zm. 1973)
  • Aleksander Zawisza, polski prawnik, polityk, premier rządu RP na obczyźnie (zm. 1977)
• 1898 – George Kettman, holenderski poeta, eseista, prozaik (zm. 1970)
• 1899 – Richard Hartshorne, amerykański geograf (zm. 1992)
• 1900:
  • Bolesław Babski, polski prawnik, publicysta, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1939)
  • Fritz Kraemer, niemiecki SS-Brigadeführer (zm. 1959)
  • Adam Rosadziński, polski starszy szeregowy (zm. 1923)
  • Mária Telkes, węgiersko-amerykańska fizyk, konstruktorka (zm. 1995)
  • Cecil F. White, amerykański polityk (zm. 1992)
• 1901:
  • Alfons Faściszewski, polski podpułkownik, żołnierz AK (zm. 1944)
  • Pablo de la Torriente Brau, kubański pisarz, dziennikarz, żołnierz Brygad Międzynarodowych (zm. 1936)
• 1902:
  • Deng Shuqun, chiński mykolog, biolog, taksonomista, wykładowca akademicki (zm. 1970)
  • Adam Dziurzyński, polski sierżant, pilot i instruktor szybowcowy (zm. 1991)
  • Zygmunt Koźmiński, polski hydrobiolog, zoolog, wykładowca akademicki, porucznik rezerwy (zm. 1939)
• 1903:
  • Yasujirō Ozu, japoński reżyser filmowy (zm. 1963)
  • Aleksander Suchcicki, polski aktor, kierownik produkcji (zm. 1970)
• 1904:
  • Alexander Hanchett Smith, amerykański mykolog, wykładowca akademicki (zm. 1986)
  • Ján Stanislav, słowacki językoznawca, wykładowca akademicki (zm. 1977)
  • Aleksander Tomaszewski, polski kapitan piechoty, żołnierz AK, uczestnik podziemia antykomunistycznego (zm. 1949)
• 1905:
  • Mulk Raj Anand, indyjski pisarz (zm. 2004)
  • Wasilij Grossman, rosyjski pisarz, korespondent wojenny, dziennikarz, inżynier pochodzenia żydowskiego (zm. 1964)
  • Eric Lionel Mascall, brytyjski duchowny i teolog anglikański, filozof (zm. 1993)
  • Manès Sperber, francusko-austriacki pisarz pochodzenia żydowskiego (zm. 1984)
• 1906 – Pietro Serantoni, włoski piłkarz, trener (zm. 1964)
• 1907:
  • Kenneth Blackburne, brytyjski polityk, gubernator generalny Jamajki (zm. 1980)
  • Halina Buyno-Łoza, polska aktorka (zm. 1991)
  • Stanisław Golachowski, polski muzykolog (zm. 1951)
  • Zbigniew Korosadowicz, polski geograf, taternik, naczelnik TOPR (zm. 1983)
• 1908:
  • Antonín Bartoň, czeski biegacz narciarski, kombinator norweski (zm. 1982)
  • Gustav Ernesaks, estoński kompozytor, dyrygent, pedagog (zm. 1993)
  • Andrzej Waligórski, polski antropolog kultury, językoznawca, afrykanista, wykładowca akademicki (zm. 1974)
  • Félix Welkenhuysen, belgijski piłkarz (zm. 1980)
• 1909:
  • Ignacy Mielnicki, polski muzykant ludowy, budowniczy harmonii 3-rzędowych (zm. 1994)
  • Elis Wiklund, szwedzki biegacz narciarski (zm. 1982)
• 1910 – Andrzej Wilkoński, polski ekonomista, matematyk, wykładowca akademicki (zm. 1989)
• 1912:
  • Henry Armstrong, amerykański bokser (zm. 1988)
  • Thorbjørn Egner, norweski dramatopisarz, autor tekstów piosenek, ilustrator (zm. 1990)
  • Stanisław Wiorek, polski duchowny katolicki, Sługa Boży (zm. 1939)
• 1913:
  • Ferenc Csik, węgierski pływak (zm. 1945)
  • Abas Ermenji, albański polityk, działacz niepodległościowy (zm. 2003)
  • Stanisław Nowicki, polski architekt, major AL (zm. 1944)
• 1914 – Patrick O’Brian, brytyjski pisarz, tłumacz pochodzenia niemieckiego (zm. 2000)
• 1915:
  • Shōgo Kamo, japoński piłkarz (zm. 1977)
  • Jeremi Przybora, polski satyryk, prozaik, poeta, autor tekstów piosenek, aktor (zm. 2004)
  • Frank Sinatra, amerykański piosenkarz, aktor pochodzenia włoskiego (zm. 1998)
• 1916 – Guadalupe Ortiz de Landázuri, hiszpańska chemik, Służebnica Boża Kościoła katolickiego, członkini Opus Dei (zm. 1975)
• 1917:
  • Abdusattor Eshonqulov, radziecki major pilot (zm. 1997)
  • Eddie Leonski, amerykański żołnierz, seryjny morderca pochodzenia żydowskiego (zm. 1942)
  • Joseph Albert Malula, kongijski duchowny katolicki, arcybiskup Kinszasy, kardynał (zm. 1989)
  • Władysław Pełczewski, polski inżynier, wykładowca akademicki (zm. 2006)
• 1918:
  • Harry Igor Ansoff, amerykański matematyk, ekonomista, wykładowca akademicki pochodzenia rosyjskiego (zm. 2002)
  • Jerzy Czuma, polski podpułkownik, rzeźbiarz (zm. 2004)
  • Joe Williams, amerykański wokalista jazzowy i bluesowy (zm. 1999)
• 1919:
  • Giancarlo De Carlo, włoski architekt (zm. 2005)
  • José Villalonga, hiszpański trener piłkarski (zm. 1973)
• 1920:
  • Josef Doležal, czeski lekkoatleta, chodziarz (zm. 1999)
  • Alfred G. Fischer, niemiecko-amerykański geofizyk, oeanograf, paleontolog, klimatolog (zm. 2017)
  • Heleno de Freitas, brazylijski piłkarz (zm. 1959)
  • Kazimierz Jasiński, polski historyk, genealog, wykładowca akademicki (zm. 1997)
  • Valto Olenius, fiński lekkoatleta, tyczkarz (zm. 1983)
  • José Guadalupe Padilla Lozano, meksykański duchowny katolicki, biskup Veracruz (zm. 2013)
• 1921:
  • Aleksander Drwęcki, polski nauczyciel, regionalista, publicysta historyczny (zm. 2009)
  • Aleksander Główka, polski nauczyciel, ekonomista, harcerz Szarych Szeregów, żołnierz AK (zm. 2018)
• 1922:
  • Wasilij Borisow, rosyjski strzelec sportowy (zm. 2003)
  • Christian Dotremont, belgijski malarz, poeta (zm. 1979)
  • Krystyna Pałka, polska spawaczka, polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 2010)
• 1923:
  • Bob Barker, amerykański aktor, gospodarz teleturniejów telewizyjnych (zm. 2023)
  • Emahoy Tsegué-Maryam Guèbrou, etiopska pianistka, kompozytorka, zakonnica (zm. 2023)
  • Henry Johannessen, norweski piłkarz (zm. 2005)
  • Ken Kavanagh, australijski kierowca wyścigowy i motocyklowy (zm. 2019)
  • John Pulman, angielski snookerzysta (zm. 1998)
• 1924:
  • Mieczysława Buczkówna, polska poetka, pisarka, tłumaczka (zm. 2015)
  • Ed Koch, amerykański polityk (zm. 2013)
  • Stanisław Kowalczyk, polski generał dywizji MO, polityk, minister spraw wewnętrznych (zm. 1998)
  • Charles Schultze, amerykański ekonomista (zm. 2016)
• 1925:
  • Anne V. Coates, brytyjska montażystka filmowa (zm. 2018)
  • Władimir Szainski, rosyjski kompozytor (zm. 2017)
• 1926 – Étienne-Émile Baulieu, francuski biochemik, endokrynolog pochodzenia żydowskiego
• 1927:
  • Walter Gómez, urugwajski piłkarz (zm. 2004)
  • Aleksander Szymański, polski wojskowy, major AK, więzień obozów KL Auschwitz i KL Mauthausen-Gusen (zm. 2017)
• 1928:
  • Czingiz Ajtmatow, kirgiski pisarz (zm. 2008)
  • Leonid Bykow, radziecki aktor, scenarzysta i reżyser filmowy (zm. 1979)
  • Helen Frankenthaler, amerykańska malarka (zm. 2011)
• 1929:
  • Toshiko Akiyoshi, japońska muzyk jazzowa
  • John Osborne, brytyjski dramaturg (zm. 1994)
  • Bolesław Pawlus, polski śpiewak operowy (tenor) (zm. 2021)
  • Billy Simpson, północnoirlandzki piłkarz (zm. 2017)
• 1930:
  • Janina Bocheńska, polska aktorka (zm. 1988)
  • Zbigniew Bogdański, polski aktor
  • Stanisław Bolkowski, polski inżynier elektryk, naukowiec, nauczyciel akademicki (zm. 2023)
  • Gordon Hessler, brytyjski scenarzysta i reżyser filmowy (zm. 2014)
• 1931 – Halina Janaszek-Ivaničková, polska eseistka, historyk literatury, tłumaczka (zm. 2016)
• 1932:
  • Jenő Dalnoki, węgierski piłkarz, trener (zm. 2006)
  • Oswald Gomis, lankijski duchowny katolicki, arcybiskup Kolombo (zm. 2023)
  • Władysław Jabłoński, polski polityk, minister przemysłu lekkiego (zm. 2013)
• 1933:
  • Manu Dibango, kameruński saksofonista i wibrafonista jazzowy (zm. 2020)
  • Tomasz Romańczuk, polski polityk, senator RP (zm. 2005)
• 1934:
  • Ana Benaki-Psaruda, grecka polityk
  • Miguel de la Madrid, meksykański polityk, prezydent Meksyku (zm. 2012)
  • Ramón Marsal, hiszpański piłkarz (zm. 2007)
• 1935:
  • Jere Beasley, amerykański prawnik, polityk
  • John Wise, kanadyjski polityk (zm. 2013)
• 1936 – Iolanda Balaș, rumuńska lekkoatletka, skoczkini wzwyż (zm. 2016)
• 1937
  • Connie Francis, amerykańska piosenkarka
  • Michael Jeffery, australijski generał dywizji, działacz państwowy, gubernator generalny Australii (zm. 2020)
  • Joop van Oosterom, holenderski szachista
  • Anthony Francis Sharma, indyjski duchowny katolicki, jezuita, superior misji „sui iuris”, prefekt apostolski i wikariusz apostolski Nepalu (zm. 2015)
• 1938:
  • Piotr Bednarski, polski pisarz
  • Newena Kokanowa, bułgarska aktorka (zm. 2000)
  • Tadeusz Milewski, polski działacz społeczny, paraolimpijczyk (zm. 2020)
  • Sören Sjösten, szwedzki żużlowiec (zm. 1999)
  • Willy Steveniers, belgijski koszykarz, trener
• 1939:
  • Michael Gazzaniga, amerykański psycholog
  • Ryszard Kunze, polski florecista
  • Hugo Santiago, argentyński reżyser filmowy
• 1940:
  • Adam Kowalewski, polski architekt, urbanista, urzędnik państwowy, dyplomata, wiceminister gospodarki przestrzennej i budownictwa (zm. 2024)
  • Dionne Warwick, amerykańska piosenkarka, pianistka
• 1941:
  • Luis Felipe Gallardo Martín del Campo, meksykański duchowny katolicki, biskup Veracruz
  • Tim Hauser, amerykański wokalista jazzowy (zm. 2014)
  • Nikołaj Osianin, rosyjski piłkarz, trener (zm. 2022)
  • Witalij Sołomin, rosyjski aktor (zm. 2002)
• 1942:
  • Stanisław Pawul, polski duchowny katolicki, kanonik, działacz społeczny (zm. 2019)
  • Hannelore Rönsch, niemiecka polityk
• 1943:
  • Dickey Betts, amerykański gitarzysta, członek zespołu The Allman Brothers Band
  • Agnieszka Pattek-Janczyk, polska chemik, nauczyciel akademicki
  • Phyllis Somerville, amerykańska aktorka (zm. 2020)
  • Grover Washington Jr., amerykański saksofonista jazzowy (zm. 1999)
• 1944:
  • Alex Acuña, peruwiański perkusista
  • Kenneth Cranham, szkocki aktor
• 1945:
  • Luciano Castellini, włoski piłkarz, bramkarz
  • Ingo Röper, niemiecki lekkoatleta, sprinter
  • Portia Simpson-Miller, jamajska polityk, premier Jamajki
  • Karl Edward Wagner, amerykański pisarz (zm. 1994)
  • Tony Williams, amerykański perkusista jazzowy (zm. 1997)
• 1946:
  • Hana Brejchová, czeska aktorka (zm. 2024)
  • Clive Bunker, brytyjski perkusista, członek zespołu Jethro Tull
  • Emerson Fittipaldi, brazylijski kierowca wyścigowy
  • Matthías Hallgrímsson, islandzki piłkarz
  • Suzue Takayama, japońska siatkarka
  • Renzo Zorzi, włoski kierowca wyścigowy (zm. 2015)
• 1947:
  • Wings Hauser, amerykański aktor, reżyser i scenarzysta filmowy
  • Rajkeswur Purryag, maurytyjski polityk, prezydent Mauritiusa
  • Rafał Rękosiewicz, polski muzyk, poeta, kompozytor, autor tekstów piosenek, tłumacz, producent muzyczny (zm. 2023)
  • Jerzy Starak, polski przedsiębiorca
  • Iwona Wojciechowska, polska skrzypaczka (zm. 2019)
• 1948:
  • Srǵan Kerim, macedoński polityk, dyplomata
  • Françoise de Panafieu, francuska polityk
  • Marcelo Rebelo de Sousa, portugalski prawnik, nauczyciel akademicki, dziennikarz, polityk
  • Eliyahu Rips, izraelski matematyk
  • Randy Smith, amerykański koszykarz (zm. 2009)
  • Tom Wilkinson, brytyjski aktor
• 1949:
  • Ewa Adamska, polska aktorka (zm. 1980)
  • Bill Nighy, brytyjski aktor
  • Monika Szwaja, polska pisarka (zm. 2015)
• 1950:
  • Richard Galliano, francuski muzyk, kompozytor
  • Eric Maskin, amerykański ekonomista, laureat Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii
• 1951:
  • Anatolij Alabjew, rosyjski biathlonista (zm. 2022)
  • Richard Davidson, amerykański psycholog, psychiatra
  • Stefaan De Clerck, belgijski i flamandzki polityk
  • Steven Hawley, amerykański fizyk, astronom, astronauta
  • Joe Sestak, amerykański wiceadmirał, polityk pochodzenia słowackiego
  • Gerardo Tazzer, meksykański jeździec sportowy
• 1952:
  • Kazimierz Brakoniecki, polski poeta, eseista, tłumacz
  • Piotr Knop, polski operator dźwięku
  • Andrzej Kowalczyk, polski aktor (zm. 2021)
  • Maryo de los Reyes, filipiński reżyser filmowy (zm. 2018)
  • Frank Schwalbe-Hoth, niemiecki polityk
• 1953:
  • Bruce Kulick, amerykański gitarzysta rockowy
  • Jerzy Lenda, polski kontradmirał
• 1954:
  • Aleksandr Jermiłow, rosyjski siatkarz
  • Dragan Vasiljković, serbski dowódca oddziału paramilitarnego, polityk, zbrodniarz wojenny
• 1955:
  • Janna Angelopulu-Daskalaki, grecka prawnik, polityk, działaczka sportowa
  • Andrzej Chudy, polski aktor
  • Ali Hasan al-Dżabir, katarski kamerzysta (zm. 2011)
  • Tomasz Jaroński, polski dziennikarz i komentator sportowy
  • Alfred Maluma, tanzański duchowny katolicki, biskup Njombe (zm. 2021)
  • Aleksander Skorupa, polski polityk, wojewoda dolnośląski
  • Stephen Smith, australijski polityk
  • Sidki Subhi, egipski generał, polityk
  • Ewa Wrzosek, polska lekkoatletka, biegaczka
• 1956:
  • Jim Bunn, amerykański polityk
  • Barry Pickering, nowozelandzki piłkarz, bramkarz
• 1957:
  • Maulaj uld Muhammad al-Aghzaf, mauretański polityk, premier Mauretanii
  • Robert Lepage, kanadyjski aktor, scenograf, reżyser teatralny i filmowy
  • Bodil Rasmussen, duńska wioślarka
  • Sheila E., amerykańska muzyk, wokalistka
  • Aïssata Tall Sall, senegalska polityk
• 1958:
  • Trudi Lacey, amerykańska koszykarka, trenerka
  • Agnieszka Dubrawska, polska florecistka
  • Artur Dutkiewicz, polski pianista jazzowy
  • Bryce Robins, nowozelandzki rugbysta
  • Sheree J. Wilson, amerykańska aktorka
• 1959:
  • Krzysztof Bondaryk, polski funkcjonariusz służb specjalnych, były szef ABW
  • George Keys, nowozelandzki wioślarz
  • Aleksandra Komacka, polska koszykarka (zm. 2000)
  • Jacek Pelc, polski muzyk jazzowy
• 1960:
  • Volker Beck, niemiecki polityk
  • Gabriel Corrado, argentyński aktor
  • Valter Giuliani, włoski astronom
  • Martina Hellmann, niemiecka lekkoatletka, dyskobolka
  • Krzysztof Kosedowski, polski bokser
  • Gabriela Lenartowicz, polska działaczka samorządowa, polityk, wicewojewoda śląski, poseł na Sejm RP
  • Komlan Mally, togijski polityk, premier Togo
  • Jacek Najder, polski dyplomata
  • Jaap van Zweden, holenderski dyrygent, skrzypek
• 1961:
  • Lárus Guðmundsson, islandzki piłkarz
  • Aleš Hojs, słoweński inżynier, polityk
  • Petrit Malaj, albański aktor, polityk
  • Daniel O’Donnell, irlandzki piosenkarz, prezenter telewizyjny
  • Andriej Pierłow, rosyjski lekkoatleta, chodziarz
  • Sarah Sutton, brytyjska aktorka
• 1962:
  • Tracy Austin, amerykańska tenisistka
  • Ovidiu Silaghi, rumuński przedsiębiorca, polityk
  • Beat Sutter, szwajcarski piłkarz
• 1963:
  • Klaus Bachmann, niemiecki dziennikarz, publicysta, historyk, politolog, profesor nauk społecznych
  • Andrzej Czaja, polski duchowny katolicki, biskup opolski
  • Alfredo Mendoza, paragwajski piłkarz
  • Ai Orikasa, japońska aktorka głosowa
  • Juan Carlos Varela, panamski polityk, prezydent Panamy
• 1964:
  • Donna Burke, australijska piosenkarka, aktorka głosowa
  • Bonni Ginzburg, izraelski piłkarz, bramkarz
  • Kenneth Ham, amerykański inżynier, pilot wojskowy, astronauta
  • Jarosław Kapuściński, polski kompozytor, pianista
• 1965:
  • Alessandra Acciai, włoska aktorka
  • Ricardo Altamirano, argentyński piłkarz
  • Diego Alvelo, amerykański scenarzysta filmowy (zm. 2004)
  • Wojciech Kościelniak, polski aktor, reżyser teatralny
  • Laura Tavares, amerykańska biathlonistka
  • Tytus Wojnowicz, polski oboista
• 1966:
  • Ricky Calloway, amerykański koszykarz
  • Mohammed Chaouch, marokański piłkarz
  • Maurizio Gaudino, niemiecki piłkarz pochodzenia włoskiego
  • Hiromi Goto, kanadyjska pisarka pochodzenia japońskiego
  • Philippe LaRoche, kanadyjski narciarz dowolny
  • Zdravko Radulović, chorwacki koszykarz, trener
  • Jim Sandlak, kanadyjski hokeista
  • Richard Sunee, maurytyjski piłkarz
• 1967:
  • Walter Kogler, austriacki piłkarz
  • João Pedro Matos Fernandes, portugalski inżynier, menedżer, wykładowca akademicki, polityk
  • Nuran Pelikjan, bułgarski zapaśnik
  • Ingrid Steen, norweska piłkarka ręczna
• 1968:
  • Rodolphe Gilbert, francuski tenisista
  • Wojciech Kalarus, polski aktor
  • Sašo Udovič, słoweński piłkarz
• 1969:
  • Jordi Cañas, hiszpański i kataloński polityk
  • Siergiej Dworiankow, rosyjski trener i sędzia piłkarski
  • Torri Higginson, kanadyjska aktorka
  • Sophie Kinsella, brytyjska pisarka
  • Wilfred Kirochi, kenijski lekkoatleta, średniodystansowiec
  • Fiona May, brytyjsko-włoska lekkoatletka, skoczkini w dal
  • Christian Meyer, niemiecki kolarz szosowy
  • Michael Möllenbeck, niemiecki lekkoatleta, dyskobol
  • Peter Nyborg, szwedzki tenisista
  • Kris Wirtz, kanadyjski łyżwiarz figurowy
• 1970:
  • Mädchen Amick, amerykańska aktorka
  • Arkadiusz Baranowski, polski lekkoatleta, sprinter
  • Jennifer Connelly, amerykańska aktorka
  • Regina Hall, amerykańska aktorka
  • Janina Malska, polska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
  • Ivano Newbill, amerykański koszykarz
  • Muhmed Ssegonga, ugandyjski sędzia piłkarski
• 1971:
  • Martin Mrva, słowacki szachista
  • Khassaraporn Suta, tajska sztangistka
  • Haegue Yang, południowokoreańska rzeźbiarka
  • Agata Zawiszewska, polska literaturoznawczyni, profesor nauk humanistycznych
• 1972:
  • Denise Bronzetti, sanmaryńska polityk
  • Melissa Francis, amerykańska dziennikarka, była aktorka dziecięca
  • Swiatłana Hałkina, białoruska siatkarka
  • Wilson Kipketer, duński lekkoatleta, średniodystansowiec pochodzenia kenijskiego
  • Dušan Kubica, słowacki siatkarz
  • Milen Radukanow, bułgarski piłkarz, trener
  • Yann Sundberg, francuski aktor, scenarzysta, wokalista, członek zespołu Decibel Circus
  • Tetsu Takano, japoński wokalista, autor tekstów, członek zespołów: Malice Mizer, Zigzo i Nil
  • Brandon Teena, amerykański transseksualista, ofiara morderstwa (zm. 1993)
  • Hank Williams III, amerykański muzyk, wokalista, członek zespołów: Assjack, Arson Anthem i Superjoint Ritual
  • Krzysztof Zaremba, polski polityk, poseł na Sejm i senator RP
• 1973:
  • Américo Aguiar, portugalski duchowny katolicki, biskup pomocniczy patriarchatu Lizbony
  • Gary Breen, irlandzki piłkarz pochodzenia angielskiego
  • João Elias, rwandyjski piłkarz pochodzenia angolskiego
  • Katarzyna Felusiak, polska florecistka
  • Sébastien Jeanneret, szwajcarski piłkarz
  • Dagur Kári, islandzki reżyser filmowy
  • Paz Lenchantin, amerykańska muzyk pochodzenia argentyńskiego
  • Teuvo Moilanen, fiński piłkarz, bramkarz
  • Jane Nikołowski, macedoński piłkarz, bramkarz
• 1974:
  • Beatrix Balogh, węgierska piłkarka ręczna
  • Tomas Behrend, niemiecki tenisista pochodzenia brazylijskiego
  • Heather Donahue, amerykańska aktorka
  • Aleksandra Jankowska, polska samorządowiec, wicewojewoda pomorski
  • Bernard Lagat, kenijsko-amerykański lekkoatleta, średniodystansowiec
  • Torger Nergård, norweski curler
  • Nolberto Solano, peruwiański piłkarz, bramkarz
• 1975:
  • Mayim Bialik, amerykańska aktorka, neurobiolog pochodzenia żydowskiego
  • Izaak (Gebre Sillassé), etiopski biskup Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego
  • Daniel Harte, brytyjski wioślarz
  • Craig Moore, australijski piłkarz
  • Lucia Morico, włoska judoczka
• 1976:
  • Maren Ade, niemiecka reżyserka, scenarzystka i producentka filmowa
  • Ewa Kulikowska, polska działaczka samorządowa, burmistrz Sokółki
  • Asaka Seto, japońska aktorka
• 1977:
  • Przemysław Bieliński, polski tłumacz
  • Bridget Hall, amerykańska modelka
  • Anna Jedynak, polska działaczka samorządowa
  • Willow Koerber, amerykańska kolarka górska
  • Dean Macey, brytyjski lekkoatleta, wieloboista
  • Klara Maučec, słoweńska żeglarka sportowa
  • Remady, szwajcarski didżej, producent muzyczny
  • Adam Sajtijew, rosyjski zapaśnik
  • Sanna Valkonen, fińska piłkarka
  • Colin White, kanadyjski hokeista
• 1978:
  • Teryn Ashley, amerykańska tenisistka
  • Magdalena Boczarska, polska aktorka
  • Joanna Liszowska, polska aktorka
  • Sanibal Orahovac, czarnogórski piłkarz
  • Jelena Pawłowa, kazachska siatkarka
• 1979:
  • Kris Lang, amerykański koszykarz
  • Natalja Rusakowa, rosyjska lekkoatletka, sprinterka i płotkarka
  • John Salmons, amerykański koszykarz
  • Gianluca Saraceni, włoski siatkarz
  • Razundara Tjikuzu, namibijski piłkarz
• 1980:
  • Dejene Berhanu, etiopski lekkoatleta, długodystansowiec (zm. 2010)
  • Dorin Goian, rumuński piłkarz
  • Aleksiej Łukjaniuk, rosyjski kierowca rajdowy
  • John Moffitt, amerykański lekkoatleta, skoczek w dal
• 1981:
  • Azra Akın, turecka modelka, tancerka
  • Aleksandra Liniarska, polska siatkarka
  • Jeret Peterson, amerykański narciarz dowolny (zm. 2011)
  • Bruno Rangel, brazylijski piłkarz (zm. 2016)
  • Stephen Warnock, angielski piłkarz
  • Masami Yokoyama, japońska siatkarka
  • Mohamed Zidan, egipski piłkarz
• 1982:
  • Dzmitryj Asipienka, białoruski piłkarz
  • Anna Cavazzini, niemiecka polityk
  • Heidi Løke, norweska piłkarka ręczna
  • Mahir Şükürov, azerski piłkarz
  • Dmitrij Tursunow, rosyjski tenisista
• 1983:
  • Johan Audel, francuski piłkarz
  • Sefton Barrett, kanadyjski koszykarz
  • Mawlet Batirow, rosyjski zapaśnik
• 1984:
  • Daniel Agger, duński piłkarz
  • Sophie Edington, australijska pływaczka
  • Matthieu Ladagnous, francuski kolarz szosowy
  • Bartłomiej Matejczyk, polski siatkarz
  • Steve Missillier, francuski narciarz alpejski
  • Wojciech Tyszyński, polski kajakarz, kanadyjkarz
  • Angelique Widjaja, indonezyjska tenisistka
• 1985:
  • Mamadou Baldé, senegalski piłkarz
  • Iva Ciglar, chorwacka koszykarka
  • Andrew Ladd, kanadyjski hokeista
  • Issa Ndoye, senegalski piłkarz, bramkarz
  • Sebastian Pęcherz, polski siatkarz
• 1986:
  • Daddy Birori, rwandyjski piłkarz
  • Barna Bor, węgierski judoka
  • Lucas Calabrese, argentyński żeglarz sportowy
  • Catalina Fernández, kostarykańska siatkarka
  • Qri, południowokoreańska aktorka, piosenkarka
  • Ayoub El Khaliqi, marokański piłkarz
• 1987:
  • Ałmat Kiebispajew, kazachski zapaśnik
  • Adam Larsen Kwarasey, ghański piłkarz, bramkarz
  • Ałsu Murtazina, rosyjska lekkoatletka, trójskoczkini
  • Lao Lishi, chińska skoczkini do wody
  • François Sakama, vanuacki piłkarz
  • Kate Todd, amerykańska aktorka, piosenkarka, modelka, tancerka
  • James Washington, amerykański koszykarz
• 1988:
  • Roihau Degage, tahitański piłkarz
  • Ham Eun-jung, południowokoreańska piosenkarka
  • Marta Jujka, polska koszykarka
  • Gianluca Maglia, włoski pływak
  • Michał Mitko, polski żużlowiec
• 1989:
  • Esquiva Falcão Florentino, brazylijski bokser
  • François Heersbrandt, belgijski pływak
  • Julieta Puntín, argentyńska siatkarka
• 1990:
  • Polat Kemboi Arıkan, turecki lekkoatleta, długodystansowiec pochodzenia kenijskiego
  • Aleksandra Lisowska, polska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
  • Luis Méndez, belizeński piłkarz (zm. 2013)
  • Victor Moses, nigeryjski piłkarz
  • Krista Pärmäkoski, fińska biegaczka narciarska
• 1991:
  • Annette Edmondson, australijska kolarka szosowa i torowa
  • Daniel Magder, kanadyjski aktor
  • Dominika Napieraj, polska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
  • Yelmurat Tasmuradov, uzbecki zapaśnik
• 1992:
  • Ramon Azeez, nigeryjski piłkarz
  • Douwe Bob, holenderski piosenkarz
  • Marco Djuricin, austriacki piłkarz pochodzenia chorwacko-serbskiego
  • Maria Luísa Oliveira, brazylijska siatkarka
• 1994:
  • Nathaniel Chalobah, angielski piłkarz pochodzenia sierraleońskiego
  • Federica Del Buono, włoska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
  • Besar Halimi, kosowski piłkarz
  • Elman Muxtarov, azerski zapaśnik
  • Carlijn Schoutens, holenderska i amerykańska łyżwiarka szybka
• 1995:
  • Aleksandar Boljević, czarnogórski piłkarz
  • Liu Fangzhou, chińska tenisistka
  • Samuel Gaze, nowozelandzki kolarz górski
  • Kingsley Madu, nigeryjski piłkarz
  • Daria Zawistowska, polska piłkarka ręczna
• 1996:
  • Zada Williams, amerykańska koszykarka
  • Miguel Bernardeau, hiszpański aktor
  • Lucas Hedges, amerykański aktor
  • Sylwia Lipka, polska piosenkarka, prezenterka telewizyjna
• 1997:
  • Yanis David, francuska lekkoatletka, skoczkini w dal i trójskoczkini
  • Ravi Kumar, indyjski zapaśnik
• 1998 – Miyū Imai, japońska zapaśniczka
• 1999 – Justin Lisso, niemiecki skoczek narciarski
• 2000:
  • Adrian Jastrzębski, polski pływak
  • Mohamed Lakel, algierski zapaśnik
• 2001:
  • Eirin Maria Kvandal, norweska skoczkini narciarska
  • Michael Olise, francuski piłkarz pochodzenia angielskiego
• 2002 – Allegra Acosta, amerykańska aktorka, piosenkarka pochodzenia meksykańskiego

Zmarli

•   884 – Karloman II, król zachodniofrankijski (ur. 866)
•   926 – Wilhelm II Młodszy, książę Akwitanii (ur. ?)
• 1154 – Wicelin z Oldenburga, niemiecki duchowny katolicki, biskup, teolog, misjonarz, święty (ur. ok. 1090)
• 1257 – (lub 1258) Pełka, polski duchowny katolicki, dziekan krakowskiej kapituły katedralnej, prepozyt wiślicki (ur. ?)
• 1302 – Adolf II Waldeck, hrabia Waldecku i Pyrmontu, biskup Liège (ur. ok. 1258)
• 1306 – Konrad z Offidy, włoski franciszkanin, błogosławiony (ur. ok. 1237)
• 1366 – Jan Bodzanta, polski duchowny katolicki, biskup krakowski (ur. ok. 1290)
• 1398 – Henryk VIII, książę legnicki, biskup kujawski (ur. 1350–59)
• 1409 – Pierre Blain, francuski kardynał (ur. ?)
• 1455 – (lub 11 grudnia) Władysław I, książę płocki, rawski i bełski (ur. ?)
• 1467 – Jodok z Rożemberka, czeski duchowny katolicki, biskup wrocławski (ur. 1430)
• 1476 – Fryderyk Wittelsbach, elektor Palatynatu Reńskiego (ur. 1425)
• 1574 – Selim II, sułtan Imperium Osmańskiego (ur. 1524)
• 1585 – Jan Krzysztoporski, polski szlachcic, dyplomata, polityk (ur. 1518)
• 1586 – Stefan Batory, książę Siedmiogrodu, król Polski, hetman, dyplomata (ur. 1533)
• 1627 – Wei Zhongxian, chiński polityk, eunuch na dworze cesarskim (ur. 1568)
• 1652 – Adam Thebes, niemiecki pastor, poeta, autor pieśni religijnych (ur. 1596)
• 1671 – Sybilla Urszula z Brunszwiku-Lüneburga, księżniczka brunszwicka (ur. 1629)
• 1680 – Zofia Augusta Holstein-Gottorp, księżna Anhalt-Zerbst (ur. 1630)
• 1692 – Veríssimo de Lencastre, portugalski duchowny katolicki, arcybiskup Bragi, kardynał, generalny inkwizytor Portugalii (ur. 1615)
• 1706 – Krystian Ludwik Waldeck, hrabia Waldeck-Wildungen i Waldeck-Pyrmont (ur. 1635)
• 1707 – Lodovico Burnacini, włoski architekt, projektant scen teatralnych (ur. 1636)
• 1737 – Michał Kazimierz Raczyński, polski szlachcic, polityk (ur. 1650)
• 1746 – Atanazy Szeptycki, ukraiński duchowny greckokatolicki, biskup lwowski, arcybiskup kijowski (ur. 1686)
• 1751 – Henry St John, brytyjski arystokrata, dyplomata, polityk, historyk, filozof (ur. 1678)
• 1754:
  • Peter von Wast, saski kapitan, tajny radca wojskowy, dyplomata (ur. 1689)
  • (lub 11 grudnia) Wu Jingzi, chiński pisarz (ur. 1701)
• 1757 – Colley Cibber, brytyjski dramaturg, aktor (ur. 1671)
• 1764 – Johann Philipp Breyne, niemiecki lekarz, przyrodnik (ur. 1680)
• 1766 – Johann Christoph Gottsched, niemiecki pisarz (ur. 1700)
• 1771 – Jerzy Detloff Flemming, polski hrabia, polityk, generał pochodzenia niemieckiego (ur. 1699)
• 1777 – Albrecht von Haller, szwajcarski anatom, fizjolog, botanik, poeta (ur. 1708)
• 1785 – Charlotte z Hesji-Darmstadt, księżna Meklemburgii-Strelitz (ur. 1755)
• 1792:
  • Dienis Fonwizin, rosyjski pisarz, satyryk (ur. 1745)
  • Arthur Lee, amerykański dyplomata (ur. 1740)
• 1800 – Józef Moszczeński, polski szlachcic, polityk (ur. ?)
• 1802 – Jean-François Joly de Fleury, francuski polityk, generalny kontroler finansów (ur. 1718)
• 1812:
  • Franciszek Leopold Lafontaine, niemiecki chirurg i lekarz wojskowy w służbie armii Księstwa Warszawskiego (ur. 1756)
  • Stanisław Trembecki, polski poeta, dramatopisarz, tłumacz, historyk, sekretarz królewski (ur. 1739)
• 1817 – Tekle Gijorgis I, cesarz Etiopii (ur. ok. 1751)
• 1832 – Kazimierz Słupecki, polski generał brygady, uczestnik powstania listopadowego (ur. 1782)
• 1840 – Szymon Phan Đắc Hoà, wietnamski męczennik i święty katolicki (ur. ok. 1774 lub 87)
• 1843 – Wilhelm I, książę Oranii, król Niderlandów, wielki książę Luksemburga (ur. 1772)
• 1846:
  • Juan Gálvez, hiszpański malarz, grawer (ur. 1774)
  • Charles Alexandre Lesueur, francuski marynarz, naturalista, rysownik, odkrywca (ur. 1778)
• 1849 – Marc Isambard Brunel, brytyjski inżynier pochodzenia francuskiego (ur. 1769)
• 1854 – Friedrich August Peter von Colomb, pruski generał (ur. 1775)
• 1861 – Franciszek Morawski, polski generał dywizji, polityk, poeta, dramaturg, tłumacz, krytyk literacki (ur. 1783)
• 1868 – Antoni Andrzejowski, polski przyrodnik, botanik, geolog, pedagog, pamiętnikarz, pisarz (ur. 1785)
• 1883 – Theodor Nitschke, niemiecki botanik, wykładowca akademicki (ur. 1834)
• 1888 – Hermann Kabath, niemiecki botanik, pedagog (ur. 1816)
• 1889:
  • Robert Browning, brytyjski pisarz (ur. 1812)
  • Wiktor Buniakowski, rosyjski matematyk, wykładowca akademicki (ur. 1804)
• 1894:
  • Joseph Schröter, niemiecki lekarz, botanik, mykolog, wykładowca akademicki (ur. 1837)
  • John Thompson, kanadyjski polityk, premier Kanady (ur. 1845)
• 1895 – Allen Thurman, amerykański polityk (ur. 1813)
• 1896:
  • Stanisław Nahorski, polski adwokat, działacz społeczny (ur. 1826)
  • Stanisław Trapszo, polski aktor, dyrektor teatrów (ur. 1862 lub 63)
• 1900 – Maksymilian von Rodakowski, austro-węgierski generał pochodzenia polskiego (ur. 1825)
• 1901:
  • Maria Krzymuska, polska krytyk literacka (ur. 1850)
  • Franz Zottmann, niemiecki duchowny katolicki, biskup tyraspolski (ur. 1826)
• 1902 – Pawło Hrabowski, ukraiński poeta, publicysta, tłumacz, polityk (ur. 1864)
• 1903 – Otto Rieger, czeski organmistrz (ur. 1847)
• 1905 – William Sharp, szkocki prozaik, poeta, biograf literacki (ur. 1855)
• 1908 – Hermann Jahnke, niemiecki pisarz, redaktor, wydawca (ur. 1845)
• 1909:
  • Jan Harrach, czeski hrabia, ziemianin, mecenas sztuki, polityk (ur. 1828)
  • Karl Krumbacher, niemiecki bizantynolog, wykładowca akademicki (ur. 1856)
  • Emil Plage, polski mechanik, przemysłowiec (ur. 1869)
• 1911 – Ambrose Agius, maltański duchowny katolicki, arcybiskup, dyplomata papieski (ur. 1856)
• 1912 – Luitpold Wittelsbach, książę i regent Bawarii (ur. 1821)
• 1913 – Menelik II, cesarz Etiopii (ur. 1844)
• 1914 – Paul Felske, niemiecki pedagog, poeta (ur. 1838)
• 1916:
  • Leo Anton Karl de Ball, niemiecki astronom (ur. 1853)
  • Helena Patursson, farerska pisarka, feministka (ur. 1864)
• 1917:
  • Nicholas Muller, amerykański polityk pochodzenia luksemburskiego (ur. 1836)
  • Edward Aleksander Rontaler, polski pedagog, uczestnik powstania styczniowego (ur. 1846)
• 1918 – Richard Semon, niemiecki zoolog, biolog ewolucyjny, wykładowca akademicki pochodzenia żydowskiego (ur. 1859)
• 1919 – Feng Guozhang, chiński generał, polityk (ur. 1859)
• 1920 – Juan Gaspar Stork, niemiecki duchowny katolicki, biskup San José de Costa Rica (ur. 1856)
• 1921:
  • Henrietta Leavitt, amerykańska astronom (ur. 1868)
  • Frances MacDonald, szkocka malarka (ur. 1873)
• 1923:
  • Wentworth Beaumont, brytyjski arystokrata, polityk (ur. 1860)
  • Raymond Radiguet, francuski prozaik, dramaturg, dziennikarz (ur. 1903)
  • Chryzogon Reisch, niemiecki franciszkanin, historyk (ur. 1870)
• 1924:
  • Aleksandr Parvus, rosyjski działacz socjalistyczny pochodzenia żydowskiego (ur. 1867)
  • Antoni Adam Piotrowski, polski malarz, rysownik, ilustrator (ur. 1853)
• 1926:
  • Jean Richepin, francuski poeta, prozaik, dramaturg (ur. 1849)
  • Wiktor Sikorski, polski inżynier architekt (ur. 1863)
• 1927:
  • Robert Borkowski, polski generał brygady (ur. 1855)
  • Józef Zieliński, polski lekarz, higienista, działacz anarchistyczny i socjalistyczny, publicysta, wydawca, urzędnik państwowy (ur. 1861)
• 1928 – Edward Zegarski, polski kapitan piechoty (ur. 1892)
• 1931 – Józef Bek, polski prawnik, działacz socjalistyczny, społeczny i oświatowy, publicysta (ur. 1867)
• 1932:
  • Aleksandr Bartieniew, rosyjski wojskowy, zabójca (ur. 1868)
  • Henryk Ferdynand Kaden, polski bankowiec, finansista, działacz gospodarczy (ur. 1871)
• 1933:
  • Aleksander Piotrowski, polski psychiatra, neurolog, wykładowca akademicki (ur. 1878)
  • Romana Popiel, polska aktorka (ur. 1849)
  • Anita Rée, niemiecka malarka pochodzenia żydowskiego (ur. 1885)
  • Józef Siemiradzki, polski geolog, paleontolog, podróżnik, wykładowca akademicki (ur. 1858)
  • Antonín Švehla, czechosłowacki polityk, premier Czechosłowacji (ur. 1873)
  • Tadeusz Wiśniowski, polski geolog, wykładowca akademicki (ur. 1865)
• 1934:
  • Oscar Goerke, amerykański kolarz torowy (ur. 1883)
  • Thorleif Haug, norweski biegacz narciarski, kombinator norweski (ur. 1894)
• 1935:
  • Charles Loomis Dana, amerykański neurolog, wykładowca akademicki (ur. 1852)
  • Władysław Strzelecki, polski działacz socjalistyczny i gospodarczy (ur. 1888)
• 1937:
  • Alfred Abel, niemiecki aktor, reżyser filmowy (ur. 1879)
  • Siergiej Biergawinow, radziecki wojskowy, polityk (ur. 1899)
  • Julian Matasow, polski starszy sierżant (ur. 1898)
  • Chippy Simmons, angielski piłkarz (ur. 1878)
• 1938 – Holger Sinding-Larsen, norweski architekt (ur. 1869)
• 1939:
  • Douglas Fairbanks, amerykański aktor (ur. 1883)
  • Robert Geyer, polski fabrykant pochodzenia niemieckiego (ur. 1888)
  • Kolë Idromeno, albański malarz, fotograf, architekt, muzyk (ur. 1860)
  • Miloš Weingart, czeski językoznawca, slawista, wykładowca akademicki (ur. 1890)
• 1940:
  • Czesław Broda, polski duchowny katolicki, męczennik, Sługa Boży (ur. 1885)
  • Philip Kerr, brytyjski arystokrata, polityk, dyplomata (ur. 1882)
• 1941:
  • Hanns Kerrl, niemiecki polityk nazistowski, minister spraw religijnych (ur. 1887)
  • Antoni Sujkowski, polski geograf, polityk, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (ur. 1867)
• 1942:
  • Antonina Gembkówna, polska nauczycielka, instruktorka harcerska, żołnierz ZWZ (ur. 1909)
  • Kazimierz Horoszkiewicz, polski generał dywizji (ur. 1867)
• 1943 – Jean-Marie Perrot, francuski duchowny katolicki, bretoński działacz narodowy, kolaborant (ur. 1877)
• 1944 – Marian Sikora, polski porucznik AK (ur. 1914)
• 1945 – Fryderyk von Schaumburg-Lippe, niemiecki książę, generał major (ur. 1868)
• 1946:
  • Renée Falconetti, francuska aktorka (ur. 1892)
  • Gennosuke Fuse, japoński neuroanatom, wykładowca akademicki (ur. 1880)
• 1947 – Max Steckel, niemiecki fotograf (ur. 1870)
• 1948 – Bruno Schaumburg, niemiecki pisarz, publicysta (ur. 1884)
• 1949 – Géza Szigritz, węgierski pływak (ur. 1907)
• 1950:
  • Peter Fraser, nowozelandzki polityk, premier Nowej Zelandii (ur. 1884)
  • Bronisław Klimczak, polski podporucznik (ur. 1913)
  • Ałykuł Osmonow, kirgiski poeta (ur. 1915)
• 1951:
  • Mildred Bailey, amerykańska wokalistka jazzowa (ur. 1907)
  • Oskar Blümm, niemiecki generalleutnant (ur. 1884)
  • Carl Köttgen, niemiecki elektromechanik, konstruktor, wynalazca (ur. 1871)
• 1952:
  • Harriet Babcock, amerykańska psycholog, wykładowczyni akademicka (ur. 1877)
  • Bedřich Hrozný, czeski orientalista, lingwista, wykładowca akademicki (ur. 1879)
  • Jerzy Staniewicz, polski komandor (ur. 1903)
  • Filip (Stawicki), rosyjski biskup prawosławny (ur. 1884)
• 1953 – Michaił Dratwin, radziecki generał porucznik (ur. 1897)
• 1954:
  • Hugh Gibson, amerykański polityk, dyplomata (ur. 1883)
  • Ed Sanders, amerykański bokser (ur. 1930)
  • Franciszek Zieliński, polski generał brygady (ur. 1876)
• 1955:
  • Antun Dobronić, chorwacki kompozytor (ur. 1878)
  • Irving Small, amerykański hokeista (ur. 1891)
• 1956:
  • Ewald André Dupont, niemiecki reżyser filmowy (ur. 1891)
  • Franciszek Antoni Wiza, polski porucznik pilot (ur. 1916)
• 1958 – Slobodan Jovanović, serbski prawnik, historyk, dziennikarz, socjolog, krytyk literacki, polityk, premier Jugosławii (ur. 1869)
• 1963:
  • Theodor Heuss, niemiecki polityk, prezydent RFN (ur. 1884)
  • Yasujirō Ozu, japoński reżyser filmowy (ur. 1903)
  • Józef Zając, polski generał dywizji pilot (ur. 1891)
• 1964 – Otto Ciliax, niemiecki admirał (ur. 1891)
• 1965:
  • Halvdan Koht, norweski polityk (ur. 1873)
  • Jan Sehn, polski prawnik, sędzia (ur. 1909)
• 1966:
  • Karl Ruberl, australijski pływak (ur. 1881)
  • Stanisław Skrzydlewski, polski pilot szybowcowy (ur. 1927)
• 1968 – Tallulah Bankhead, amerykańska aktorka (ur. 1902)
• 1969:
  • André Arbus, francuski rzeźbiarz, architekt wnętrz, wykładowca akademicki (ur. 1903)
  • Kazimierz Heilman-Rawicz, polski podpułkownik piechoty (ur. 1896)
• 1970 – Vera Myller, rosyjsko-rumuńska matematyk, wykładowczyni akademicka (ur. 1880)
• 1971:
  • David Sarnoff, amerykański przedsiębiorca pochodzenia rosyjskiego (ur. 1891)
  • Frank Wolff, amerykański aktor pochodzenia niemieckiego (ur. 1928)
• 1972:
  • Rasmus Birkeland, norweski żeglarz sportowy (ur. 1888)
  • Leon Mitkiewicz-Żołłtek, polski podpułkownik dyplomowany (ur. 1896)
• 1973:
  • Aleksiej Proszlakow, radziecki dowódca wojskowy, marszałek wojsk inżynieryjnych (ur. 1901)
  • Meda Valentová, czeska aktorka, tłumaczka (ur. 1898)
• 1974 – Berndt-Otto Rehbinder, szwedzki szpadzista (ur. 1918)
• 1975:
  • Aleksiej Jermołajew, rosyjski baletmistrz, choreograf (ur. 1910)
  • Valter Sköld, szwedzki piłkarz (ur. 1910)
• 1976:
  • Hermann Buddensieg, niemiecki pisarz, tłumacz (ur. 1893)
  • Jack Cassidy, amerykański aktor, piosenkarz (ur. 1927)
• 1977:
  • Raymond Bernard, francuski reżyser filmowy (ur. 1891)
  • Clementine Churchill, brytyjska arystokratka, żona Winstona (ur. 1885)
• 1978:
  • Franz Bäke, niemiecki generał major, as pancerny (ur. 1898)
  • Francesco Locatelli, włoski kolarz szosowy (ur. 1920)
  • Hermann Springer, szwajcarski piłkarz (ur. 1908)
• 1979:
  • Charlotte Radcliffe, brytyjska pływaczka (ur. 1903)
  • Maximilián Ujtelky, słowacki szachista pochodzenia węgierskiego (ur. 1915)
• 1980:
  • Henryk Hałka, polski podpułkownik pilot (ur. 1941)
  • Władysław Kochański, polski kapitan piechoty, żołnierz AK, cichociemny (ur. 1918)
  • Jean Lesage, kanadyjski polityk, premier Quebecu (ur. 1912)
• 1981 – John Leslie Mackie, australijski filozof, wykładowca akademicki (ur. 1917)
• 1982:
  • Władysław Marek Cianciara, polski księgowy, żołnierz AK, działacz PTTK (ur. 1924)
  • Günter Fruhtrunk, niemiecki malarz, grafik (ur. 1923)
  • Siergiej Korszunow, rosyjski piłkarz, trener (ur. 1928)
• 1983:
  • Aleksandr Ałow, rosyjski reżyser filmowy (ur. 1923)
  • Tadeusz Gwiazdowski, polski aktor (ur. 1918)
  • Stanisław Jaworski, polski operator filmowy (ur. 1946)
  • Marian Kruczek, polski malarz, grafik, rzeźbiarz (ur. 1927)
• 1984:
  • Jerzy Grundman, polski lekarz, podporucznik AK, uczestnik powstania warszawskiego (ur. 1923)
  • Walerij Popkow, rosyjski elektrotechnik, wykładowca akademicki (ur. 1908)
• 1985:
  • Anne Baxter, amerykańska aktorka (ur. 1923)
  • Zofia Dunajczan, polska koronczarka (zm. 1904)
  • Phil Karlson, amerykański reżyser filmowy (ur. 1908)
  • Ian Stewart, szkocki klawiszowiec, członek zespołu The Rolling Stones (ur. 1938)
• 1986:
  • Alexander Hanchett Smith, amerykański mykolog, wykładowca akademicki (ur. 1904)
  • Paul Verner, wschodnioniemiecki polityk (ur. 1911)
• 1987 – Enrique Jorrín, kubański skrzypek, kompozytor, dyrygent (ur. 1926)
• 1988:
  • Andrzej Bohomolec, polski kawalerzysta, żeglarz (ur. 1900)
  • Paul Matteoli, francuski kolarz szosowy i torowy (ur. 1929)
  • Jan Skorb, polski rotmistrz (ur. 1910)
  • Stjepan Vrbančić, chorwacki piłkarz (ur. 1900)
• 1989:
  • Carlos Barral Agesta, hiszpański poeta, prozaik, wydawca, polityk, eurodeputowany (ur. 1928)
  • Michał Woysym-Antoniewicz, polski major kawalerii, jeździec sportowy (ur. 1897)
• 1990:
  • Giorgio Ghezzi, włoski piłkarz, bramkarz (ur. 1930)
  • Zofia Maternowska, polska lekarka, żołnierz AK (ur. 1900)
  • Marian Orłoń, polski autor literatury dziecięcej i młodzieżowej (ur. 1932)
• 1991:
  • Eleanor Boardman, amerykańska aktorka (ur. 1898)
  • Peter Kienast, austriacki bobsleista (ur. 1949)
  • Stanisława Orska-Kowalczyk, polska aktorka (ur. 1907)
  • Aleksandr Strujew, radziecki polityk (ur. 1906)
• 1992:
  • Ali Amini, irański polityk, premier Iranu (ur. 1905)
  • Robert Rex, niueński polityk, premier Niue (ur. 1909)
  • Zygmunt Wiśniewski, polski kolarz szosowy (ur. 1916)
• 1993:
  • József Antall, węgierski polityk, premier Węgier (ur. 1932)
  • Joan Cross, brytyjska śpiewaczka operowa (sopran) (ur. 1900)
  • Bolesław Jóźwicki, polski malarz (ur. 1904)
  • Bohdan Likszo, polski koszykarz (ur. 1940)
• 1994:
  • Charles Kouyos, francuski zapaśnik (ur. 1928)
  • Stuart Roosa, amerykański pilot wojskowy, astronauta (ur. 1933)
  • Karl Stoiber, austriacki piłkarz (ur. 1907)
• 1995:
  • Giovanni Giacomazzi, włoski piłkarz (ur. 1928)
  • Mosze-Cewi Nerija, izraelski rabin, polityk (ur. 1913)
  • George Redman, amerykański perkusista jazzowy (ur. 1920)
• 1996:
  • Anton Moravčík, czechosłowacki piłkarz (ur. 1931)
  • Vance Packard, amerykański dziennikarz, krytyk społeczeństwa (ur. 1914)
• 1997:
  • Wacław Gajewski, polski genetyk, wykładowca akademicki (ur. 1911)
  • Jewgienij Łandis, rosyjski matematyk, wykładowca akademicki (ur. 1921)
• 1998:
  • Lawton Chiles, amerykański polityk (ur. 1930)
  • Wadim Gulajew, radziecki piłkarz wodny (ur. 1941)
• 1999:
  • Huelet Benner, amerykański strzelec sportowy (ur. 1917)
  • Samuel Fiszman, polski literaturoznawca, slawista, wykładowca akademicki pochodzenia żydowskiego (ur. 1914)
  • Joseph Heller, amerykański pisarz (ur. 1923)
  • Mieczysław Wróblewski, polski kompozytor, dyrygent (ur. 1904)
• 2000:
  • Libertad Lamarque, argentyńska aktorka, piosenkarka (ur. 1908)
  • Jan Młodożeniec, polski malarz, grafik (ur. 1929)
  • Chris Williams, amerykański perkusista, członek zespołów: Control Denied, Talonzfury, Pain Principle, Beyond Unknown i Death (ur. 1971)
• 2001:
  • Josef Bican, czeski piłkarz, trener (ur. 1913)
  • Ardito Desio, włoski geolog, himalaista (ur. 1897)
  • Giuseppe Prisco, włoski działacz piłkarski (ur. 1921)
• 2002:
  • Mykoła Amosow, ukraiński lekarz, naukowiec (ur. 1913)
  • Dee Brown, amerykański pisarz, historyk (ur. 1908)
  • Brad Dexter, amerykański aktor pochodzenia serbskiego (ur. 1917)
• 2003:
  • Heydər Əliyev, azerski polityk, prezydent Azerbejdżanu (ur. 1923)
  • Małgorzata Szułczyńska, polska poetka, publicystka, autorka tekstów piosenek (ur. 1957)
  • Fadwa Tukan, palestyńska poetka (ur. 1917)
• 2004 – Diego Alvelo, amerykański scenarzysta (ur. 1965)
• 2005:
  • Eric D’Arcy, australijski duchowny katolicki, arcybiskup Hobart (ur. 1924)
  • Awraham Melammed, izraelski polityk (ur. 1921)
  • Robert Newmyer, amerykański producent filmowy (ur. 1956)
  • Ramanand Sagar, indyjski reżyser filmowy (ur. 1917)
  • Annette Strøyberg, duńska aktorka (ur. 1936)
  • Gyula Trebitsch, węgierski producent filmowy (ur. 1914)
  • Gebran Tueni, libański polityk, dziennikarz (ur. 1957)
• 2006:
  • Paul Arizin, amerykański koszykarz (ur. 1928)
  • Peter Boyle, amerykański aktor (ur. 1935)
• 2007:
  • Wojciech Gierłowski, polski reżyser filmów animowanych (ur. 1946)
  • Alfons Maria Stickler, austriacki kardynał (ur. 1910)
  • Lesław Tokarski, polski dziennikarz (ur. 1930)
  • Ike Turner, amerykański muzyk (ur. 1931)
• 2008:
  • Avery Dulles, amerykański kardynał, jezuita, teolog (ur. 1918)
  • Daniel Carleton Gajdusek, amerykański biofizyk, laureat Nagrody Nobla pochodzenia słowackiego (ur. 1923)
  • Sigitas Geda, litewski poeta (ur. 1943)
  • Van Johnson, amerykański aktor (ur. 1916)
  • Tasos Papadopulos, cypryjski polityk, prezydent Cypru (ur. 1934)
• 2009 – Kławdija Bojarskich, rosyjska biegaczka narciarska (ur. 1939)
• 2010 – Tom Walkinshaw, szkocki kierowca wyścigowy (ur. 1950)
• 2011:
  • Sunday Bada, nigeryjski lekkoatleta, sprinter (ur. 1969)
  • Wełko Kynew, bułgarski aktor (ur. 1948)
  • Mălina Olinescu, rumuńska piosenkarka (ur. 1974)
• 2012 – Stanisław Wyszyński, polski aktor (ur. 1932)
• 2013:
  • Jang Sŏng T’aek, północnokoreański polityk (ur. 1946)
  • Zbigniew Karkowski, polski kompozytor (ur. 1958)
  • Benny Lai, włoski pisarz i dziennikarz katolicki (ur. 1925)
  • Tom Laughlin, amerykański aktor (ur. 1931)
  • Ezra Sellers, amerykański bokser (ur. 1968)
  • Audrey Totter, amerykańska aktorka (ur. 1917)
• 2015:
  • Jerzy Biedrzycki, polski podróżnik, dziennikarz, popularyzator wędkarstwa (ur. 1954)
  • Frans Geurtsen, holenderski piłkarz (ur. 1942)
  • Yves Verwaerde, francuski polityk (ur. 1947)
• 2016:
  • Gerard Clifford, irlandzki duchowny katolicki, biskup Armagh (ur. 1941)
  • Javier Echevarría Rodríguez, hiszpański duchowny katolicki, prałat Opus Dei (ur. 1932)
  • Jerzy Grundkowski, polski pisarz (ur. 1953)
  • Zbigniew Krzyżkiewicz, polski ekonomista (ur. 1923)
  • Jim Lowe, amerykański piosenkarz (ur. 1923)
  • James Prior, brytyjski polityk (ur. 1927)
  • Jerzy Rachwał, polski podharcmistrz (ur. 1920)
  • Janusz Siemiątkowski, polski pilot, ratownik górski (ur. 1931)
  • Edward Soczewiński, polski chemik (ur. 1928)
• 2017 – Zarley Zalapski, kanadyjski hokeista (ur. 1968)
• 2018:
  • Carlos Cecconato, argentyński piłkarz (ur. 1930)
  • Iradż Danajifard, irański piłkarz (ur. 1951)
  • Wilhelm Genazino, niemiecki pisarz (ur. 1943)
  • Ferenc Kósa, węgierski reżyser i scenarzysta filmowy (ur. 1937)
  • Ewa Rzemieniecka, polska dziennikarka, autorka tekstów piosenek (ur. 1933)
  • Wahid Sajadi Nasiri, irański obrońca praw człowieka, więzień polityczny (ur. 1982)
  • Jerzy Śmiałek, polski ekonomista, samorządowiec, prezydent Katowic (ur. 1938)
• 2019:
  • Danny Aiello, amerykański aktor (ur. 1933)
  • Józef Boniek, polski piłkarz, trener (ur. 1931)
  • Jorge Hernández, kubański bokser (ur. 1954)
  • Iwan Kityk, ukraiński fizyk (ur. 1957)
  • Peter Snell, nowozelandzki lekkoatleta, średniodystansowiec (ur. 1938)
• 2020:
  • Bird Averitt, amerykański koszykarz (ur. 1952)
  • John le Carré, brytyjski pisarz (ur. 1931)
  • Escurinho, brazylijski piłkarz (ur. 1930)
  • Walentin Gaft, rosyjski aktor (ur. 1935)
  • Victor Gnanapragasam, lankijski duchowny katolicki, wikariusz apostolski Quetty w Pakistanie (ur. 1940)
  • Dariusz Malinowski, polski basista, wokalista, członek zespołu Siekiera (ur. 1965)
  • Ferruccio Pisoni, włoski nauczyciel, polityk, eurodeputowany (ur. 1935)
  • Jerzy Mikułowski Pomorski, polski socjolog, medioznawca (ur. 1937)
  • Charley Pride, amerykański piosenkarz i gitarzysta country (ur. 1938)
  • Jack Steinberger, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1921)
• 2021:
  • Vicente Fernández, meksykański piosenkarz, aktor (ur. 1940)
  • Paulias Matane, papuaski polityk, gubernator generalny Papui-Nowej Gwinei (ur. 1931)
  • Daniel Nlandu, kongijski duchowny katolicki, biskup Matadi (ur. 1953)
  • Stanisław Nowak, polski duchowny katolicki, arcybiskup metropolita częstochowski (ur. 1935)
  • Andrzej Różycki, polski reżyser i scenarzysta filmowy (ur. 1942)
  • Jurij Szarow, rosyjski florecista (ur. 1939)
• 2022:
  • Iván Faragó, węgierski szachista (ur. 1946)
  • Mirosław Hermaszewski, polski generał brygady pilot, kosmonauta (ur. 1941)
  • Hermann Nuber, niemiecki piłkarz (ur. 1935)
  • Latinka Perović, serbska historyk, działaczka społeczna, polityk (ur. 1933)
  • Remy Sylado, indonezyjski pisarz (ur. 1945)
  • Andrzej Tyszka, polski socjolog kultury, wykładowca akademicki (ur. 1934)
  • Zbigniew Wawer, polski historyk wojskowości, varsavianista, producent filmowy, wykładowca akademicki (ur. 1956)
• 2023:
  • Jewgienij Biełousow, rosyjski saneczkarz (ur. 1962)
  • Fusa Tatsumi, japońska superstulatka (ur. 1907)

Przypisy

4. ceremonia rozdania Oscarów odbyła się 10 listopada 1931 roku w Hotelu Biltmore w Los Angeles. Nagrody zostały przyznane za sezon 1930/1931.

Laureaci i nominowani

Dla wyróżnienia zwycięzców poszczególnych kategorii, napisano ich pogrubioną czcionką oraz umieszczono na przedzie (tj. poza kolejnością nominacji na oficjalnych listach).

Najlepszy Film

• wytwórnia: RKO Pictures − Cimarron
• wytwórnia: FOX − Bunt młodości
• wytwórnia: United Artists − Strona tytułowa
• wytwórnia: Paramount Pictures − Skippy
• wytwórnia: Metro-Goldwyn-Mayer − Trader Horn

Najlepszy Aktor

• Lionel Barrymore − Wolne dusze
• Jackie Cooper − Skippy
• Richard Dix − Cimarron
• Fredric March − Królewska rodzina Broadwayu
• Adolphe Menjou − Strona tytułowa

Najlepsza Aktorka

• Marie Dressler − Min i Bill
• Marlene Dietrich − Maroko
• Irene Dunne − Cimarron
• Ann Harding − Wakacje
• Norma Shearer − Wolne dusze

Najlepszy Reżyser

• Norman Taurog − Skippy
• Clarence Brown − Wolne dusze
• Lewis Milestone − Strona tytułowa
• Wesley Ruggles − Cimarron
• Josef von Sternberg − Maroko

Najlepsze Materiały do Scenariusza

• John Monk Saunders − Patrol bohaterów
• Rowland Brown − The Doorway to Hell
• Harry D'Abbadie D'Arrast, Douglas Doty i Donald Ogden Stewart − Laughter
• John Bright i Kubec Glasmon − Wróg publiczny nr 1
• Lucien Hubbard i Joseph Jackson − Łatwe pieniądze

Najlepszy Scenariusz Adaptowany

• Howard Estabrook − Cimarron
• Seton Miller oraz Fred Niblo Jr. − Ludzie za kratami
• Horace Jackson − Wakacje
• Francis Faragoh oraz Robert N. Lee − Mały Cezar
• Joseph L. Mankiewicz oraz Sam Mintz − Skippy

Najlepsze Zdjęcia

• Floyd Crosby − Tabu
• Edward Cronjager − Cimarron
• Lee Garmes − Maroko
• Charles Lang − The Right to Love
• Barney McGill − Svengali

Najlepsza Scenografia i Dekoracja Wnętrz

• Max Rée − Cimarron
• Stephen Goosson i Ralph Hammeras − Just Imagine
• Hans Dreier − Maroko
• Anton Grot − Svengali
• Richard Day − Byczo jest!

Najlepszy Dźwięk

• Paramount Studio Sound Department
• Metro-Goldwyn-Mayer Studio Sound Department
• RKO Radio Studio Sound Department
• Samuel Goldwyn − United Artists Studio Sound Department

Nagrody Naukowe i Techniczne

Klasa I

• Electrical Research Products, RCA Photophone i RKO Pictures − za system redukujący szum podczas nagrywania
• DuPont Film Manufacturing Corporation i Eastman Kodak Company − za kliszę barwoczułą niezwykłej czułości

Klasa II

• FOX Film Corporation − za efektywne wykorzystanie synchronicznego odtwarzania złożonej fotografii

Klasa III

• Electrical Research Products − za ruchome cewki w nadajnikach mikrofonowych
• RKO Pictures − za odbijające koncentratory mikrofonowe
• RCA Photophone − za taśmowe nadajniki mikrofonowe

Uwagi

Linki zewnętrzne

• Informacje o ceremonii (ang.)

Ken Adam, właściwie sir Kenneth Hugo Adam (ur. 5 lutego 1921 w Berlinie, zm. 10 marca 2016 w Londynie) – brytyjski scenograf filmowy.

Życiorys

Urodził się w Berlinie w rodzinie żydowskiej. Po dojściu Hitlera do władzy, rodzina przeniosła się w 1934 do Londynu. Adam miał wtedy 13 lat. Zmienił swoje imię z Klaus na Kenneth.

Wraz ze swoim młodszym bratem Denisem Adamem był jednym z zaledwie trzech pilotów urodzonych w Niemczech, którzy służyli w RAFie podczas II wojny światowej. Po wojnie Adam studiował architekturę i poślubił Marię Letizię Moauro, z którą był razem aż do śmierci.

Zasłynął z pracy na planie filmów z Jamesem Bondem w latach 60. i 70. oraz z Doktora Strangelove (1964) Stanleya Kubricka. Dwukrotny laureat Oscara za najlepszą scenografię do filmów: Barry Lyndon (1975) Kubricka i Szaleństwo króla Jerzego (1994) Nicholasa Hytnera. Był pięciokrotnie nominowany do tej nagrody.

Członek jury konkursu głównego na 33. MFF w Cannes (1980) oraz na 49. MFF w Berlinie (1999).

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Ken Adam w bazie IMDb (ang.)