Լուքսորի կոթող

Լուքսորի կոթող (ֆր.՝ obélisque de Louxor), հին եգիպտական կոթող Փարիզի Կոնկորդի հրապարակի կենտրոնում։ Ունի 23 մ բարձրություն։ Ստեղծվել է Ռամզես II-ի օրոք, սկզբում տեղադրված է եղել Եգիպտոսի Լուքսոր տաճարի մուտքի մոտ, սակայն 1830-ական թվականներին փոխարքա Մուհամմադ Ալի փաշան այն նվիրել է Ֆրանսիային։

Լուքսորի կոթողը Ֆրանսիայի մայրաքաղաքի ամենահին շինությունն է (հաշվի է առնվում նրա ստեղծման, ոչ թե Փարիզում տեղադրելու ժամանակը)։

Պատմություն

Լուքսորի երկվորյակ կոթողները ինչ-որ ժամանակ մատնանշել են Լուքսորի տաճարի մուտքը։ 1829 թվականին Եգիպտոսի վալի և ինքնահռչակ խեդիվ Մուհամմադ Ալի փաշան կոթողները նվիրել է Ֆրանսիային։

1823 թվականի օգոստոսին ֆրանսիական «Սֆինքս» կորվետը (ռազմական նավ) ուղևորվել է Ալեքսանդրիա՝ հանդիպելու «Լուքսոր» բարժային, որպեսզի վերցնի կոթողներից մեկը և այն տանի Ֆրանսիա։ 1833 թվականի ապրիլի 1-ին երկու նավերը ուղևորվել են Տուլոն, ուր հասել են մայիսի 10-ին։ Օգոստոսի 12-ին նավերը հասել են Շերբուր Օկտևիլ քաղաքի նավահանգիստ։

Դեկտեմբերի 21-ին կոթողը հասել է Փարիզ։ Երեք տարի անց՝ 1836 թվականի հոկտեմբերի 25-ին, Լուի Ֆիլիպ I արքայի հրամանով կոթողը տեղադրվել է Կոնկորդի հրապարակի կենտրոնում։

Երկրորդ կոթողը մնացել է Լուքսորում։ Դրանից պաշտոնական հրաժարումը եգիպտական կառավարությանը հասցեագրել է Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Միտտերանը իր նախագահական առաջին կառավարման շրջանում։

Պատվանդան

Կոթողի պատվանդանին կան փորագրություններ, որոնք պատկերում են, թե ինչպես է կոթողը ապամոնտաժվել Եգիպոսում իր տեղից, տեղափոխվել Ֆրանսիա և դրվել Փարիզում։

Վավերագրություն

• Վավերագրական ֆիլմ։ Ռեժիսոր՝ Օլիվեր Լեմարթ (Olivier Lemaitre)։ Արտադրություն՝ Séquana média, 2014 թվական, (05.12.2017). «Կոթողի արտասովոր ճամփորդությունը = L'Odyssee de l'obelisque». (ռուսերեն). Ռուսաստան, Կուլտուրա. {{cite episode}}: External link in |credits= (օգնություն); Missing or empty |series= (օգնություն)CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)

Տես նաև

• Կոթող
• Կառնակ
• Լուքսոր տաճար

Ծանոթագրություններ

Գրականություն

• Ժան Բատիստ Ապոլիներ, Լեբա (Jean Baptiste Apollinaire Lebas), L’Obélisque de Louxor, Paris, 1839.